Γαλλο-ευρωπαϊκή επέμβαση στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία

Η Κε­ντρο­α­φρι­κα­νι­κή Δη­μο­κρα­τία απο­τέ­λε­σε τμήμα της γαλ­λι­κής αποι­κιο­κρα­τι­κής ζώνης στη δυ­τι­κή Αφρι­κή από το 1910 έως το 1960. Έως και το 1993, η χώρα γνώ­ρι­σε αλ­λε­πάλ­λη­λα πρα­ξι­κο­πή­μα­τα από στρα­τιω­τι­κούς-φύ­λαρ­χους οι οποί­οι ενα­λάσ­σο­νταν στη εξου­σία. Το 1993 πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε η πρώτη εκλο­γι­κή ανα­μέ­τρη­ση στη χώρα με την εκλο­γή του προ­ε­δρού Πα­τασ­σέ, ο οποί­ος ανα­τρά­πη­κε από τον στρα­τη­γό Μπο­ζι­ζέ μία δε­κα­ε­τία έπει­τα. Η πρώτη θη­τεία Μπο­ζι­ζέ προ­κά­λε­σε μία με­γά­λη απερ­γία των απλή­ρω­των ερ­γα­ζο­μέ­νων του δη­μό­σιου τομέα που πλη­σί­α­σε να τον ανα­τρέ­ψει, ενώ η δεύ­τε­ρη θη­τεία οδή­γη­σε σε δύο εμ­φύ­λιες συ­γκρού­σεις που συ­νε­χί­ζο­νται έως σή­με­ρα.

Η δεύ­τε­ρη θη­τεία του Μπο­ζι­ζέ χα­ρα­κτη­ρί­στη­κε από τε­ρά­στια δια­φθο­ρά, κρα­τι­κό αυ­ταρ­χι­σμό και κα­τα­πά­τη­ση των ατο­μι­κών και κοι­νω­νι­κών δι­καιω­μά­των. Αυτό έφερε ως απο­τέ­λε­σμα η αντι­πο­λί­τευ­ση, που συ­σπει­ρώ­θη­κε υπό την συμ­μα­χία Σε­λέ­κα, να ξε­κι­νή­σει ένο­πλο αγώνα ενά­ντια στον Μπο­ζι­ζέ. Ο Μπο­ζι­ζέ, από την αρχή του πρα­ξι­κο­πή­μα­τός του, γνώ­ρι­σε την ανοχή αν όχι και την εύ­νοια του γαλ­λι­κού πα­ρά­γο­ντα. Στην δεύ­τε­ρη κα­τα­στρε­πτι­κή θη­τεία, η Γαλ­λία κρά­τη­σε κά­ποιες «απο­στά­σεις», αλλά αφή­νο­ντας τον Μπο­ζι­ζέ να δια­πρά­ξει εκ­γκλή­μα­τα κατά των αντι­πο­λι­τευό­με­νων φυλών, εκτέ­θη­κε απέ­να­ντι στην αντι­πο­λί­τευ­ση.

Το απο­τέ­λε­σμα είναι η χώρα να έχει οδη­γη­θεί σε έναν άναρ­χο εμ­φύ­λιο πό­λε­μο τα τε­λευ­ταία δύο χρό­νια, αφού την αντι­πο­λί­τευ­ση της Σε­λέ­κα απαρ­τί­ζει ένα ανο­μοιο­γε­νές μίγμα φυ­λε­τι­κών κομ­μά­των. Αυτές οι συ­γκρού­σεις έχουν οδη­γή­σει στον θά­να­το χι­λιά­δων αμά­χων και στον εκτο­πι­σμό πάνω από μισό εκα­τομ­μύ­ριο αν­θρώ­πους από τις εστί­ες τους. Οι ακρό­τη­τες προ­έρ­χο­νται και από τα δύο μέρη, καθώς τμήμα ισλα­μι­στών ανταρ­τών της Σε­λέ­κα έχει προ­χω­ρή­σει σε αντί­ποι­να κατά αμά­χων σε πε­ριο­χές που βρί­σκο­νται στην «κυ­βερ­νη­τι­κή» πλευ­ρά.

Η χώρα της κε­ντρι­κής Αφρι­κής απο­τε­λεί μία από τις φτω­χό­τε­ρες χώρες του κό­σμου (179η στις 187) με 300 δο­λά­ρια ετή­σιο κατά κε­φα­λή ει­σό­δη­μα, παρά τους πλού­σιους πλου­το­πα­ρα­γω­γι­κούς πό­ρους που δια­θέ­τει. Η χώρα δια­θέ­τει πλού­σια κοι­τά­σμα­τα ου­ρα­νί­ου και χρυ­σού στα νότια της χώρας, ενώ δια­θέ­τει αξιό­λο­γα κοι­τά­σμα­τα αργού πε­τρε­λαί­ου και δια­μα­ντιών στο βό­ρειο τμήμα της χώρας. Τα πο­σο­στά από­λυ­της φτώ­χειας αγ­γί­ζουν το 50%, το 1/4 των νέων υπο­λο­γί­ζε­ται ότι πά­σχει από HIV, ενώ υπο­δο­μές παι­δεί­ας, υγεί­ας και προ­νοί­ας είναι ου­σια­στι­κά ανύ­παρ­κτες.

Η γαλ­λι­κή επέμ­βα­ση έχει να κάνει προ­φα­νώς με τον πλού­το της χώρας και όχι με το δράμα των κα­τοί­κων της. Ο Ολάντ συ­νε­χί­ζει πιστά την πάγια τα­κτι­κή των γαλ­λι­κών κυ­βερ­νή­σε­ων τις τε­λευ­ταί­ες δε­κα­ε­τί­ες να επεμ­βαί­νουν στρα­τιω­τι­κά στην πε­ριο­χή της δυ­τι­κής και κε­ντρι­κής Αφρι­κής κατά το δο­κούν, για να στη­ρί­ξουν τα οι­κο­νο­μι­κά και γε­ω­πο­λι­τι­κά τους συμ­φέ­ρο­ντα. Η έντο­νη γαλ­λι­κή πα­ρου­σία στην πε­ριο­χή της δυ­τι­κής και κε­ντρι­κής Αφρι­κής μετά την πε­ρί­ο­δο της απο­α­ποι­κιο­ποί­η­σης δεν θα μπο­ρού­σε να λεί­πει και από την Κε­ντρο­α­φρι­κα­νι­κή δη­μο­κρα­τία.

Με προ­ε­ξάρ­χου­σα την πα­ρου­σία του ενερ­γεια­κού κο­λοσ­σού Total, γαλ­λι­κές εται­ρεί­ες ελέγ­χουν από­λυ­τα τους πο­λύ­τι­μους πό­ρους της χώρας, κυ­ρί­ως την εκ­με­τάλ­λευ­ση των κοι­τα­σμά­των ου­ρα­νί­ου και χρυ­σού. Σε αυτή την πρα­κτι­κή μόνο η ρη­το­ρι­κή απο­τε­λεί τη δια­φο­ρά για σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τι­κές και δε­ξιές κυ­βερ­νή­σεις. Η ουσία πα­ρα­μέ­νει ίδια: στή­ρι­ξη της ηγε­μο­νι­κής θέσης της Γαλ­λί­ας σε βό­ρεια και δυ­τι­κή Αφρι­κή, προ­στα­τεύ­ο­ντας τις ιδιαί­τε­ρα με­γά­λες «επεν­δύ­σεις» στους πλού­σιους πλου­το­πα­ρα­γω­γι­κούς πό­ρους της πε­ριο­χής.

Τι το δια­φο­ρε­τι­κό θα έχει η νέα γαλ­λι­κή επέμ­βα­ση στην αφρι­κα­νι­κή χώρα; Κα­ταρ­χήν το Συμ­βού­λιο Ασφα­λεί­ας του ΟΗΕ έδωσε την άδειά του για αυτή την επέμ­βα­ση, προ­σθέ­το­ντας για μία φορά ακόμη τον ΟΗΕ στο κάδρο των ευ­θυ­νών για άλλη μια ιμπε­ρια­λι­στι­κή εξόρ­μη­ση.

Το νέο δε­δο­μέ­νο είναι ότι η Ε.Ε. ετοι­μά­ζε­ται να συν­δρά­μει στις πε­ρι­πέ­τειες του κρά­τους-μέ­λους της με μία ευ­ρω­παι­κή δύ­να­μη που θα αριθ­μεί 1.000 άν­δρες. Το σχέ­διο, το οποίο συ­ζη­τή­θη­κε στο Ευ­ρω­παι­κό Συμ­βού­λιο Εξω­τε­ρι­κών Υπο­θέ­σε­ων, ήταν η ευ­ρω­παϊ­κή δύ­να­μη να ανα­λάμ­βα­νε το αε­ρο­δρό­μιο της χώρας, ωστε οι γαλ­λι­κές δυ­νά­μεις να ανα­λά­βουν πε­ρισ­σό­τε­ρο «προ­ω­θη­μέ­νες» επι­χει­ρή­σεις.

Η κυ­βέρ­νη­ση Σα­μα­ρά μέσω των Βε­νι­ζέ­λου και Αβρα­μό­που­λου έχουν ήδη θέσει το Ελ­λη­νι­κό Στρα­τη­γείο του Ευ­ρω-στρα­τού στην Λά­ρι­σα προς πα­ρα­χώ­ρη­ση ώστε να γίνει το κε­ντρι­κό στρα­τη­γείο της ευ­ρω­παϊ­κής δύ­να­μης που θα στα­λεί. Ασφα­λώς η κυ­βέρ­νη­ση δεν απέ­κτη­σε αν­θρω­πι­στι­κά αι­σθή­μα­τα για την αφρι­κά­νι­κη χώρα, του­να­ντί­ον προ­σφέ­ρει πρό­θυ­μα τις υπη­ρε­σί­ες της, για να ενι­σχύ­σει την θέση της σε μία ανα­βαθ­μι­σμέ­νη κοινή ευ­ρω­παϊ­κή άμυνα και εξω­τε­ρι­κή πο­λι­τι­κή. Η αντί­λη­ψη ένο­πλων επεμ­βά­σε­ων που κερ­δί­ζει ολο­έ­να και πε­ρισ­σό­τε­ρους υπο­στη­ρι­κτές στις ευ­ρω­παϊ­κές κυ­βερ­νή­σεις και στη Κο­μι­σιόν, δεί­χνει τη συ­γκε­κρι­μέ­νη μορφή αυτού του δόγ­μα­τος «ανα­βάθ­μι­σης» της κοι­νής ευ­ρω­παϊ­κής άμυ­νας και εξω­τε­ρι­κής πο­λι­τι­κής.

Ιδιαι­τέ­ρως προ­βλη­μα­τι­κή ανα­δει­κνύ­ε­ται η στάση με­γά­λης με­ρί­δας της γαλ­λι­κής Αρι­στε­ράς που πα­ρα­δο­σια­κά πα­ρου­σιά­ζει «μπερ­δέ­μα­τα» σε θέ­μα­τα εξω­τε­ρι­κής πο­λι­τι­κής.

Συ­γκε­κρι­μέ­να ο εκ­πρό­σω­πος του ΚΚΓ στο Κοι­νο­βού­λιο André Chassaigne, άσκη­σε μεν κρι­τι­κή στην απο­τυ­χη­μέ­νη γαλ­λι­κή πα­ρέμ­βα­ση στην πε­ριο­χή και στα αν­θρω­πι­στι­κά αδιέ­ξο­δα που έχει δη­μιουρ­γή­σει, αλλά δεν τά­χθη­κε ξε­κά­θα­ρα ενά­ντια στην επέμ­βα­σης, συμ­φω­νώ­ντας εν μέρει με τα επι­χει­ρή­μα­τα μιας «αν­θρω­πι­στι­κής» επέμ­βα­σης και κα­τα­λή­γο­ντας να ζη­τά­ει αυτή να είναι «πο­λυ­με­ρής».

Πε­ρισ­σό­τε­ρο προ­βλη­μα­τι­κή ήταν η το­πο­θέ­τη­ση του γραμ­μα­τέα του Κόμ­μα­τος της Αρι­στε­ράς, François Delapierre, ο οποί­ος ου­σια­στι­κά δεν τά­χθη­κε κατά ανα­φέ­ρο­ντας ως δύο αι­τί­ες όχι μόνο την «νο­μι­μο­ποί­η­ση που δίνει στη χώρα το Συμ­βού­λιο Ασφα­λεί­ας του ΟΗΕ για την επι­βο­λή της ει­ρή­νης»  αλλά και την... πα­ρου­σία των στρα­τη­γι­κών γαλ­λι­κών εγκα­τα­στά­σε­ων ου­ρα­νί­ου στη χώρα.

Το NPAκαι η LO είναι οι δυ­νά­μεις που αντι­τί­θε­ται στην ιμπε­ρια­λι­στι­κή επέμ­βα­ση των γαλ­λι­κών δυ­νά­με­ων στη χώρα της Δυ­τι­κής Αφρι­κής.  Σε ανα­κοί­νω­ση του το NPA ανα­φέ­ρει με­τα­ξύ άλλων:

«Θε­ω­ρώ­ντας ότι μόνο προ­σχη­μα­τι­κή μπο­ρεί να θε­ω­ρη­θεί η αφορ­μή που προ­βάλ­λε­ται, δη­λα­δή η προ­στα­σία του άμα­χου πλη­θυ­σμού της χώρας, από την στιγ­μή που η Γαλ­λία έχει εμπλα­κεί ενερ­γά στο χάος που έχει κα­τα­λά­βει τη χώρα. Υπο­κρι­τι­κή επι­πλέ­ον λόγω της στή­ρι­ξης που έχει προ­σφέ­ρει η Γαλ­λία σε δι­κτα­το­ρι­κές ηγε­σί­ες ώστε να εξα­σφα­λί­σει τα γε­ω­πο­λι­τι­κά και οι­κο­νο­μι­κά συμ­φέ­ρο­ντα που έχει στην χώρα. Η κυ­βέρ­νη­ση Ολάντ είναι ξε­κά­θα­ρο ότι προ­σπα­θεί να λύσει τα προ­βλή­μα­τα στο εσω­τε­ρι­κό, πραγ­μα­το­ποιώ­ντας μία “αν­θρω­πι­στι­κή επέμ­βα­ση”».

Η Δυ­τι­κή Αφρι­κή, απο­τε­λεί ένα από τα φτω­χό­τε­ρα τμή­μα­τα της ηπεί­ρου, πα­ρό­λο που είναι ίσως το πλου­σιό­τε­ρο από πλευ­ράς πλου­το­πα­ρα­γω­γι­κών πηγών καθώς συν­δυά­ζει πλού­σια κοι­τά­σμα­τα σε με­ταλ­λεύ­μα­τα και υδρο­γο­αν­θρα­κες καθώς και ση­μα­ντι­κές πηγές γε­ωρ­γί­ας και αλιεί­ας. Ο δια­χω­ρι­σμός των κρα­τών κατά το δο­κούν στη διάρ­κεια της απο-αποι­κιο­ποί­η­σης και η γαλ­λι­κή έμ­με­ση κυ­ριαρ­χία, που συ­νε­χί­στη­κε αδια­τά­ρα­χτη, απο­τε­λούν τις πρω­το­γε­νείς αι­τί­ες των κρί­σε­ων στην πε­ριο­χή. Αυτές οι αι­τί­ες έχουν επι­πλέ­ον πα­ρά­ξει διε­φθαρ­μέ­νες και αυ­ταρ­χι­κές ελίτ οι οποί­ες δια­λύ­ουν τα κράτη προς προ­σω­πι­κό πλου­τι­σμό.

Οι Γάλ­λοι και Ευ­ρω­παί­οι ιμπε­ρια­λι­στές δεν θα λύ­σουν τα προ­βλή­μα­τα, αλλά θα τα κά­νουν πολύ χει­ρό­τε­ρα, για να διαιω­νί­σουν την εκ­με­τάλ­λευ­ση της πο­λύ­πα­θης μαύ­ρης ηπεί­ρου…