Για την συμπόρευση των αγωνιστικών σχημάτων, παρατάξεων και τοπικών κινήσεων του Δήμου Αθηνών

Και αυτά είναι πως πρόκειται για την πιο πολύπλευρα επιθετική, φιλοεπιχειρηματική και αυταρχική δημοτική αρχή που έχει αναλάβει ποτέ το Δήμο Αθηναίων. Όπως συχνά έχει δηλώσει ο δήμαρχος, η Αθήνα αλλάζει, αλλά προς μια κατεύθυνση που δεν έχει καμία σχέση με τις ανάγκες της μεγάλης πλειοψηφίας. Αλλά μια πόλη για τους τουρίστες χωρίς άλλες οικονομικές δραστηριότητες ούτε καν διοικητικό κέντρο της χώρας (βλέπε παθητική αποδοχή σχεδίου μεταφοράς υπουργείων στην ΠΥΡΚΑΛ).

Ευτυχώς όμως, εκτός από το σύνολο των χτυπημάτων που έχουν καταφέρει ο Μπακογιάννης και το επιτελείο του στα συμφέροντα των πολλών, υπάρχει και μια αισιόδοξη διάσταση: πως όλο και περισσότεροι/ες κατανοούμε πως η ραγδαία μετασχηματιζόμενη πόλη δεν απευθύνεται σε εμάς και πως έχουν αρχίσει να ξεδιπλώνονται οι μαζικότερες εδώ και καιρό και πλέον πολύπλευρες αντιστάσεις στο τοπικό επίπεδο. Έχοντας κατά νου και τις δύο ανωτέρω διαστάσεις, θεωρούμε πως είναι απολύτως αναγκαίο να γίνουν άμεσα πολλά βήματα στην κατεύθυνση συνάντησης και συντονισμού των επιμέρους αγώνων και μετώπων αντίστασης. Και σε αυτή την κατεύθυνση, θεωρούμε πως θα είναι καθοριστικό το να καταφέρουμε οι παρατάξεις της αντικαπιταλιστικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς στο Δήμο Αθηναίων να πάρουμε πρωτοβουλίες που να υπερβαίνουν τις μέχρι σήμερα λειτουργίες και όριά μας.

Σε όλο το προηγούμενο διάστημα, ο Δήμος Αθηναίων έχει γίνει το αρχέτυπο για τις - πολεοδομικές και μη - αναδιαρθρώσεις και τον εξευγενισμό/gentrification στην χώρα, τόσο λόγω του μεγέθους του, όσο και λόγω της εφαρμοσμένης πολιτικής. Η δημοτική αρχή έχει σαλπίσει επέλαση στο κέντρο (Μεγάλος Περίπατος), τις γειτονιές και τα περίχωρα της Αθήνας (πχ Ελαιώνας), έχει «χαρίσει» με το αζημίωτο τις τεχνικές και κοινωνικές υπηρεσίες σε εταιρείες και εργολάβους (βλέπε Prodea, Unison κ.α.) και έχει αντιμετωπίσει κάθε ανάγκη που αναδείχθηκε (π.χ. αστεγία εν μέσω πανδημίας, υποστήριξη θυμάτων έμφυλης βίας, προσχολική αγωγή κ.α.) με προκάτ - κυριολεκτικά και μεταφορικά - λύσεις και μέσω εφήμερων συνεργασιών με ΜΚΟ και χορηγιών. Ταυτόχρονα επιτέθηκε βάναυσα σε κοινωνικούς χώρους (Εμπρός, εκκενώσεις καταλήψεων) και συνολικά στηρίζει και στηρίζεται από την πρωτοφανή αστυνομοκρατία (πλ. Εξαρχείων και Στρέφη, πάρκο Κύπρου και Πατησίων και άλλα). Δεν πρόκειται απλώς για έναν «πιο αποφασιστικό» σχεδιασμό, αλλά για ταυτόχρονη και αλληλοτροφοδοτούμενη ως προς τις πτυχές της μετατροπή της οργανικής λειτουργίας των ΟΤΑ και του αστικού χώρου και τοπίου. Ο δήμος παίζει το ρόλο του τροχονόμου που μοιράζει δημόσιο χρήμα μέσω αναθέσεων έργων, τα ιδιωτικά συμφέροντα παίζουν μπάλα, οι τοπικές παρεμβάσεις γίνονται εμφατικά χωρίς αναφορά στις ανάγκες της πλειοψηφίας των κατοίκων/δημοτών (ή δεν γίνονται, αφήνοντας άλλα πεδία σε μαρασμό), οι διαφωνούντες εξοβελίζονται ή και καταστέλλονται (και σε αυτό πρέπει να συμπεριλάβουμε και την ενίσχυση του κατασταλτικού χαρακτήρα της δημοτικής αστυνομίας).

Οι παραπάνω μετασχηματισμοί ολοκληρώνονται στο θεσμικό πλαίσιο, όπου ο πρόσφατος ν. 4804/2021 («νόμος Βορίδη»), επιχειρεί την πλήρη θωράκιση του νεοφιλελεύθερου οπλοστασίου και ταυτόχρονα την στεγανοποίηση των δημοτικών συμβουλίων από ενοχλητικές παρουσίες και φωνές. Από τη μία, ο ν. 4804/2021 ενισχύει την επιχειρηματικότητα των Δήμων μέσω ίδρυσης αναπτυξιακών εταιρειών Α.Ε., ξεπουλήματος ελεύθερων χώρων κλπ., την ανταποδοτικότητα διαμορφώνοντας έτσι δήμους πολλών ταχυτήτων) και την οικονομική επιτροπεία μέσω μείωσης της χρηματοδότησης και ταυτόχρονης αύξησης των αρμοδιοτήτων. Από την άλλη, επιχειρεί να ξεμπερδέψει με όσους εκφράζουν την αντίσταση σε αυτά τα σχέδια. Το κόστος των παράβολων συμμετοχής αυξάνεται κατά τουλάχιστον 50%, επανέρχεται το όριο του 3% για την εκλογή συμβούλων και νοθεύεται περαιτέρω το αποτέλεσμα της κάλπης (δυνατότητα εκλογής δημάρχων/περιφερειαρχών με 43% και δίνοντας σε αυτούς τα 3/5 των εδρών) και πολλά άλλα. Διαμορφώνεται έτσι ένα πλαίσιο ώστε στις επόμενες εκλογές να μπορούν κινούνται άνετα μόνο οι ισχυροί και «εύρωστοι» μηχανισμοί και να μπορούν να καταπνίγουν ακόμα και τυχόν επιμέρους εσωτερικές τους διαφωνίες. Ο συνδυασμός αυτού του θεσμικού πλαισίου με την ήδη εφαρμοζόμενη πολιτική προμηνύει ακόμα πιο δύσκολες καταστάσεις στη συνέχεια και χρειάζεται να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη.

Η επίθεση αυτή όμως δεν έχει μείνει αναπάντητη από τα κινήματα και τους ανθρώπους που αγωνίζονται σε κάθε γωνιά της πόλης. Με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την εμφάνιση ή αναβίωση μεγάλων κινημάτων για τους ελεύθερους δημόσιους χώρους, αλλά και για άλλα συνολικά (πχ προσχολική αγωγή, εργαζόμενες στην σχολική καθαριότητα, συμβασιούχοι Covid) ή τοπικά ζητήματα (πχ παιδική χαρά Δαφνομήλη), ειδικά μετά το τέλος των μέτρων καραντίνας, έχουν υπάρξει πολλές μικρότερες ή και αρκετά μεγαλύτερες κινητοποιήσεις που διεκδικούν συλλογικά και αρθρώνουν αιτήματα στο πεδίο του Δήμου. Και είναι ελπιδοφόρο ότι δίπλα σε πρωτοβουλίες και κινήσεις με εμπειρία χρόνων και σημαντική γείωση στις κοινότητες του δήμου, εμφανίστηκαν και νέες πρωτοβουλίες και συνελεύσεις με αγωνιστικά χαρακτηριστικά και ριζοσπαστικό διεκδικητικό πλαίσιο.

Εξίσου σημαντικά όμως, έχει καταστεί καθαρό σε ευρύτερα τμήματα της κοινωνίας πως η πόλη στην οποία ζουν και εργάζονται κινείται στον αντίποδα των αναγκών τους και ειδικά σε έκτακτες συνθήκες τους/τις αφήνει σε πλήρη έκθεση (πχ χιονιάς), την ώρα που κατασπαταλώνται οι πόροι του δήμου (με πιο τρανταχτό παράδειγμα τον Μεγάλο Περίπατο). Αυτή η γενικευμένη αποστροφή που παρατηρούμε ότι υπάρχει απέναντι στην πολιτική του δήμου, σε συνδυασμό με την εμπέδωση της επίθεσης, μπορούν να γίνουν προνομιακό πεδίο για παρέμβαση και αγώνες που θα αντιστρέψουν αυτή την κατάσταση. Έχοντας όμως ως δεδομένο ότι οι επιθέσεις και τα προβλήματα θα ενταθούν, καθίσταται σαφές ότι θα χρειαστούν πολύ μαζικότερες αντιστάσεις για την αντιμετώπιση καθεμιάς εξ αυτών, αλλά και μια συνολικότερη πολιτική αφήγηση που να τις ενώνει, ώστε να διαμορφωθεί προοπτικά σαφές αντίπαλο δέος στα νεοφιλελεύθερα σχέδια.

Από τη σκοπιά μας ως Ανυπότακτη Αθήνα, θεωρούμε ότι όλες οι οργανωμένες συλλογικότητες της ριζοσπαστικής/αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, ανεξαρτήτως των επιμέρους ιεραρχήσεων τους, παρέμβηκαν με κοινό σχεδιασμό και φυσιογνωμία στο αυτοδιοικητικό πεδίο και είχαν σημαντική συμβολή στην οργανωτική ανάπτυξή και στο βάθεμα των επεξεργασιών των αγώνων που ξεδιπλώθηκαν. Κυρίως όμως εκτιμούμε ότι οι παρεμβάσεις αυτές είχαν κοινές στοχεύσεις, με σαφή χαρακτηριστικά τα ίδια βασικά αιτήματα και την όμοια διατύπωση αυτών.

Ως εκ τούτου, θεωρούμε ότι η συζήτηση μεταξύ αυτών των δυνάμεων πρέπει να προχωρήσει και να βαθύνει. Απέναντι στις προκλήσεις, που επίσης κοινά αναγνωρίζουμε, θεωρούμε πως είναι ώριμο να παρθούν πρωτοβουλίες πολιτικής δράσης και διαλόγου που να κινούνται προς την σύσφιξη των μεταξύ μας σχέσεων, εξετάζοντας με ειλικρίνεια τις προϋποθέσεις ώστε να βαδίσουμε μαζί στο επόμενο διάστημα, το οποίο πρέπει να φτάνει και ως τις εκλογές και την πιθανότητα συνεργασίας και σε αυτές.

Με επίγνωση των δυσκολιών που πραγματικά υπάρχουν σε τέτοια εγχειρήματα, θεωρούμε ότι το ξεδίπλωμα μιας τέτοιας προσπάθειας θα είναι ελπιδοφόρο σημάδι για τον κόσμο της Αριστεράς και του κινήματος, αλλά και πόλος έλξης για αγωνιστές και αγωνίστριες με εμπειρία στα τοπικά κινήματα, που σήμερα είναι αδρανείς ή χωρίς συγκεκριμένη ή δρώσα πολιτική ένταξη.

Στρατηγικός στόχος μας παραμένει η σύγκλιση και ενοποίηση των σχημάτων και παρατάξεων του χώρου της αντικαπιταλιστικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς σε ένα ενιαίο μόρφωμα που θα πρωτοστατεί σε όλα τα κινήματα που ξεδιπλώνονται στον χώρο της Αθήνας, με εσωτερική δημοκρατία και πλούσια εσωτερική ζωή και μαχητική παρέμβαση στα όργανα του δήμου.