Η Ελλάδα ως μέρος των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών

Είναι εύκολα κατανοητό στην κοινή γνώμη στην Ελλάδα –πολύ περισσότερο στον κόσμο της Αριστεράς– ότι οι πόλεμοι που γίνονται για τον έλεγχο των πετρελαίων είναι πόλεμοι άδικοι: τα κέρδη τα καρπώνονται οι καπιταλιστικοί κολοσσοί του κλάδου και οι μεγάλες ιμπεριαλιστικές χώρες, ενώ την ίδια στιγμή οι τοπικοί πληθυσμοί πληρώνουν τη νύφη, με μαζικούς θανάτους, κατοχές, φτώχεια, πείνα, εμπάργκο, δικτατορίες κ.λπ. Το Ιράκ, το Αφγανιστάν, η Συρία, η Παλαιστίνη, η Αίγυπτος, η Λιβύη είναι τα πιο πρόσφατα παραδείγματα όπου οι λαοί πλήρωσαν και πληρώνουν ώστε οι ιμπεριαλιστές και οι εταιρίες τους να αποκτήσουν ή να διατηρήσουν τον έλεγχο της εξόρυξης, της μεταφοράς και των δικτύων των υδρογονανθράκων.

Είναι ωστόσο περίεργο που αυτή η προφανής αλήθεια, εξαφανίζεται όταν στο κάδρο μπαίνει η «πατρίδα μας». Τότε, αίφνης, ο πόλεμος μπορεί να γίνει δίκαιος ακόμη κι αν είναι επιθετικός, ακόμη κι αν εξυπηρετεί τα συμφέροντα των μεγάλων ιμπεριαλιστικών χωρών και των κολοσσών του πετρελαίου. Τότε ο κυνισμός της συμμαχίας με τον εχθρό του εχθρού μας, ακόμη κι αν αυτός είναι κοινός εγκληματίας, γίνεται «ρεαλιστική πολιτική». Η παραβίαση των κανόνων δικαίου, των διεθνών συνθηκών, των ανθρώπινων δικαιωμάτων, που καταγγέλλεται όταν τη διαπράττουν οι «εχθροί» μας, καθίσταται «αναγκαίο κακό» όταν τη διαπράττουν οι εχθροί των εχθρών μας, δηλ. οι σύμμαχοί μας. Ο αμοραλισμός γίνεται «πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική». Και ο απώτερος στόχος για τον έλεγχο των υδρογονανθράκων εξυμνείται ως πατριωτική πολιτική σε βάρος βέβαια της ειρήνης.

Μπίζνες

Σήμερα στην Ελλάδα έχουν πιάσει δουλειά η γαλλική Total και η ιταλική Edison, ενώ ετοιμάζονται να πάρουν δουλειές στο Ιόνιο και στα νότια της Κρήτης η αμερικανική ExxonMobil και η ισπανική Repsol. Η μεγαλύτερη από αυτές, η ExxonMobil, ένα από τα σύμβολα του παγκόσμιου πετρελαϊκού κεφαλαίου, αποτελεί άλλη μια απόδειξη της αξεδιάλυτης διαπλοκής αυτού του πετρελαϊκού κεφαλαίου με το κράτος: ο νέος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Ρεξ Τίλερσον υπήρξε (ακόμη ένα) υψηλόβαθμο στέλεχος της εταιρίας που μετά (ή πριν) υπήρξε στέλεχος της αμερικανικής κυβέρνησης.

Αλλά οι Αμερικανοί, οι Γάλλοι, οι Ιταλοί και οι Ισπανοί μεγαλοκαπιταλιστές δεν δουλεύουν μόνοι τους, καθώς ο ελληνικός καπιταλισμός παίρνει το μερίδιο που του αναλογεί από αυτές τις δουλειές: τα ΕΛΠΕ, ο ελληνικός ενεργειακός κολοσσός των Βαλκανίων, είναι μέσα σε όλες τις συμφωνίες όχι μόνον στην Ελλάδα, αλλά και στις αντίστοιχες στην Κύπρο και αλλού. Στις 25/5 ο Σταθάκης υπογράφει συμβάσεις με τον διευθύνοντα σύμβουλο των ΕΛΠΕ για τις περιοχές της Βορειοδυτικής Πελοποννήσου καθώς και της Άρτας-Πρέβεζας, ενώ την ίδια ημέρα ο υπουργός υπογράφει συμβόλαια και με τον διευθύνοντα σύμβουλο της επίσης ελληνικής Energean Oil & Gas (η οποία έχει, κι αυτή, πάρει δουλειές στα κυπριακά αλλά και στα ισραηλινά οικόπεδα με συνεργασίες με μεγάλες δυτικές εταιρίες), για την περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας.

Δεν είναι μόνον οι συνεργασίες σε επίπεδο επιχειρήσεων. Η «μικρή Ελλάς» συμμαχεί σε όλα τα επίπεδα με τον δυτικό ιμπεριαλισμό: Εδώ και αρκετά χρόνια η Αθήνα έχει ενταχθεί πλήρως στους στρατηγικούς σχεδιασμούς των ΗΠΑ και τις ΕΕ, ειδικά μετά την σοβαρή κρίση που έχει εγκαθιδρυθεί στις σχέσεις αυτών των δυνάμεων με την Άγκυρα. Δεν είναι τυχαίο ότι Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στρέφονται επανειλημμένα κατά της Τουρκίας με δηλώσεις τους. Πιο πρόσφατο παράδειγμα η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μάγια Κοτσίγιαντσιτς που σε δηλώσεις της στην ιστοσελίδα EurActiv κατσάδιασε την Τουρκία υιοθετώντας πλήρως τις ελληνικές θέσεις. Το ίδιο, είχε κάνει στις αρχές Μαΐου η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας Φεντερίκα Μογκερίνι.

Συμμαχίες

Έτσι με τις ευλογίες της Ουάσινγκτον και της ΕΕ συνάφθηκε η συνεργασία Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου. Όπως ακριβώς παλιότερα ο Σαμαράς, έτσι και τώρα ο Τσίπρας εμφανίζεται κάθε τρεις και λίγο αγκαλιά με τον χασάπη των Παλαιστινίων, Νετανιάχου, και με τον αιμοσταγή δικτάτορα της Αιγύπτου, Σίσι. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός κρατάει φυλακισμένους χιλιάδες Παλαιστίνιους πολιτικούς του αντιπάλους, ενώ ο Αιγύπτιος πρόεδρος κρατά φυλακισμένους επίσης χιλιάδες δημοκράτες αντιπολιτευόμενους, ανάμεσά τους και πολλούς δημοσιογράφους, με προεξάρχοντα τoν Μαχμούντ Χουσεΐν του Al Jazeera. Παρότι το αραβικό κανάλι έχει ξεκινήσει διεθνή εκστρατεία για την απελευθέρωσή του, τα δυτικά ΜΜΕ (περιλαμβανομένων και ιδιαιτέρως των ελληνικών) κάνουν ότι δεν ξέρουν τίποτε. Είδηση αποτελεί μόνον η φυλάκιση δημοσιογράφων στην Τουρκία (ή στη Βενεζουέλα).

Η πολιτική αυτή συμμαχία -στην οποία η Κύπρος παίζει επίσης σημαντικό ρόλο- για τον απροκατάληπτο τρίτο παρατηρητή έχει προφανή στόχο την απομόνωση της Τουρκίας (είναι άλλο ζήτημα κατά πόσο αυτό θα επιτευχθεί βέβαια, καθώς έχουν ξαναζεσταθεί οι σχέσεις Άγκυρας και Τελ Αβίβ). Σε αυτό το παιχνίδι απομόνωσης της Τουρκίας η Αθήνα, είτε με δεξιές κυβερνήσεις είτε με την τωρινή, θέλει να παρουσιάζεται ως το καλό παιδί του δυτικού ιμπεριαλισμού. Π.χ. ο Π. Καμμένος έχει προσφέρει την Κάρπαθο στην Ουάσινγκτον για να εγκατασταθεί εκεί μεγάλη στρατιωτική βάση.

Αλλά η ελληνική κυβέρνηση παίρνει και περαιτέρω πρωτοβουλίες πέρα από τις ανάγκες των μεγάλων ιμπεριαλισμών. Αν σε επίπεδο ρητορικής αλλά και στρατιωτικών γυμνασίων, το ρόλο του θερμοπολεμικού αντιτουρκισμού έχει αναλάβει φυσιολογικά ο Καμμένος, τα πιο στρατηγικά ζητήματα τα έχει αναλάβει ο υπ. Εξωτερικών Ν. Κοτζιάς. Αν ο πρώτος δεν μπορεί να χρεωθεί στον ΣΥΡΙΖΑ παρά εμμέσως, ο δεύτερος χρεώνεται εξ ολοκλήρου.

Ο Ν. Κοτζιάς λοιπόν είχε την πρωτοβουλία να συγκαλέσει για δεύτερη φορά τη διάσκεψη με τον φανταχτερό τίτλο «Διάσκεψη για την Ασφάλεια και τη Σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο». Θα ρωτήσει κανείς αν είναι κακό πράγμα η συζήτηση και η διπλωματία. Όχι, αλλά δείτε ποιοι προσκλήθηκαν και συμμετείχαν στη διάσκεψη αυτή, που διεξήχθη στα τέλη Μαΐου στη Ρόδο: η Αίγυπτος, η Αλγερία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία, το Ομάν, το Κατάρ, το Κουβέιτ, η Λιβύη, ο Λίβανος, η Αλβανία, η Βουλγαρία, η Σλοβακία, η Ιταλία, η Κύπρος και η Ελλάδα. Μήπως λείπει άραγε κάποια μεγάλη χώρα της Α. Μεσογείου; Την ώρα μάλιστα που συμμετέχουν όλες οι σουνιτικές χώρες του… Περσικού Κόλπου; Μήπως μοιάζει για μια πετρελαϊκή (και όχι μόνο) συμμαχία που στρέφεται ενάντια στην Τουρκία θέλοντας να την αποκλείσει από το πλαίσιο αυτής της συμμαχίας;

Υποκρισία

Είναι χαρακτηριστικό ότι έχουν μπει ήδη οι υπογραφές (σε συνάντηση στο Τελ Αβίβ) από την Κομισιόν, το Ισραήλ, την Ελλάδα, την Ιταλία και την Κύπρο, για τη δημιουργία του αγωγού East Med, που κατά πάσα πιθανότητα θα αποκλείει την Τουρκία. Σύμφωνα με τον ελληνικό Τύπο, χρηματοδότες στη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο εκφράζουν ήδη ενδιαφέρον και το κόστος του αγωγού υπολογίζεται (σε αρχική φάση) στα 5,34 δισ. ευρώ.

Τα ίδια δημοσιεύματα δίνουν μια άλλη παράμετρο των ανταγωνισμών γύρω από τους αγωγούς θυμίζοντας ότι ανταγωνιστής του μελλοντικού αερίου της Α. Μεσογείου είναι το πολύ φθηνό ρωσικό αέριο. Οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους τρέχουν να προλάβουν τον ρωσικό αγωγό Nord Stream 2. Πρόκειται για ανταγωνισμό που από μόνος του μπορεί μόνο να χειροτερέψει την ένταση που δημιουργείται στην περιοχή.

Όλα αυτά δεν αποτελούν φιλειρηνική πολιτική. Η «ασφάλεια και η σταθερότητα» αφορά τις μεγάλες πετρελαϊκές επιχειρήσεις, τους ιμπεριαλισμούς και τους δικτάτορες της περιοχής, και σε καμία περίπτωση τους λαούς της περιοχής. Αυτοί οι ανταγωνισμοί μπορούν να ανοίξουν τον ασκό του Αιόλου στο Αιγαίο και την Α. Μεσόγειο. Γιατί είναι απολύτως υποκριτής όποιος βλέπει μόνον την τουρκική προκλητικότητα (τις παραβιάσεις, τις στρατιωτικές ασκήσεις, τις έρευνες του Μπαρμπαρός κ.λπ.), δηλ. την αντίδραση της Άγκυρας στο σκηνικό που συνδιαμορφώνει η Αθήνα με τους ιμπεριαλιστές και τις επιχειρήσεις τους στην περιοχή.

Οι εργαζόμενοι, οι λαϊκές μάζες σε Ελλάδα, Τουρκία και Κύπρο, έχουν πολύ διαφορετικές προτεραιότητες από αυτές των καπιταλιστικών ανταγωνισμών για τους υδρογονάνθρακες. Και σίγουρα διαφορετικές προτεραιότητες θα είχε μια αριστερή κυβέρνηση. Ιεραρχώντας ως σημαντικότερο αγαθό την ειρήνη…

*Αναδημοσίευση από την "Εργατική Αριστερά" που κυκλοφορεί