Ενώ η διεθνής προσοχή είχε στραφεί κυρίως στον πόλεμο στη Γάζα, ο Μάης χαρακτηρίστηκε από έναν συγκλονιστικό ξεσηκωμό του Παλαιστινιακού λαού που διαπέρασε την «πράσινη γραμμή», αγκάλιασε όλη την ιστορική Παλαιστίνη και διέρρηξε την προσπάθεια του Ισραήλ να κατακερματίσει την παλαιστινιακή αντίσταση, επιφυλάσσοντας άλλο καθεστώς για τη Δυτική Όχθη, άλλο για τη Γάζα κι άλλο για τα εδάφη που κατέλαβε το 1948.

Έπαιξε κομβικό ρόλο το γεγονός ότι στο επίκεντρο βρέθηκε η Ιερουσαλήμ, που έχει εξελιχθεί ως κέντρο της σιωνιστικής επιθετικότητας, με στόχο να «εβραιοποιηθεί» πλήρως και να γίνει «ενιαία κι αδιαίρετη πρωτεύουσα» του Ισραήλ. Η αναγνώρισή της από τις ΗΠΑ ως τέτοια (με την μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στο Ισραήλ εκεί) και οι σχετικές προβλέψεις της τραμπικής «Λύσης του Αιώνα» (που δεν έχουν αμφισβητηθεί ακόμα από την κυβέρνηση Μπάιντεν), βρήκαν το συμπλήρωμά τους στις νέες ισραηλινές προκλήσεις στο Τέμενος Αλ Άκσα (4 στρατιωτικές εισβολές στη διάρκεια του Ραμαζανιού), την απαγόρευση στους Παλαιστινίους της Ανατολικής Ιερουσαλήμ να συμμετέχουν στις εκλογές για την Παλαιστινιακή Αρχή (που τελικά αναβλήθηκαν) και κυρίως την απόπειρα ξεριζωμού πολλών Παλαιστινιακών οικογενειών από την συνοικία «Sheikh Jarrah» για να εγκατασταθούν στη θέση τους Εβραίοι έποικοι. 

Η «μάχη της Ιερουσαλήμ» υπήρξε κάτι που ένωσε τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες, τους Παλαιστίνιους υπό κατοχή και τους Παλαιστίνιους πολίτες του Κράτους του Ισραήλ καθώς υπενθύμιζε ξανά ότι το σχέδιο εθνοκάθαρσης και προσπάθειας εξάλειψης της παλαιστινιακής ταυτότητας παραμένει ενεργό. Η κλιμάκωση της ισραηλινής επιθετικότητας προκάλεσε μια γενικευμένη αντισυσπείρωση, όπου η «Αλ Κουντς» έπαψε να είναι ένα παραδοσιακό σύνθημα, αλλά μια ζωντανή υπόθεση που ενεργοποίησε τον παλαιστινιακό λαό σε όλα τα εδάφη του 1948.

Ασφαλώς, τον τόνο έδωσε η παλαιστινιακή αντίσταση στην ίδια την Ανατολική Ιερουσαλήμ. Οι μαχητικές διαδηλώσεις των κατοίκων της Sheikh Jarrah ενάντια στην προσπάθεια να εκτοπιστούν, η συγκλονιστική υπεράσπιση του Αλ Ακσά από χιλιάδες ανθρώπους ενάντια στον ισραηλινό στρατό, απέδειξε ότι ήρθε στο προσκήνιο μια νέα γενιά, που ξεπερνά την ήττα που είχε προκαλέσει η ισραηλινή καταστολή της Δεύτερης Ιντιφάντα (2000-2005) στην πόλη. 

Παράλληλα, οι σιωνιστές έποικοι γενίκευαν τις επιθέσεις τους. Τα πογκρόμ φανατικών υπό το σύνθημα «θάνατος στους Άραβες!» στις παλαιστινιακές συνοικίες της Ιερουσαλήμ, εξαπλώθηκαν και σε άλλες πόλεις του Ισραήλ. Οι Παλαιστίνιοι των εδαφών που καταλήφθηκαν το 1948 ενεργοποιήθηκαν με τέτοια μαζικότητα για πρώτη φορά μετά από πολλές δεκαετίες. Οι πρώτες διαδηλώσεις καταγγελίας της εθνοκάθαρσης στην Ιερουσαλήμ συγκέντρωσαν μερικές εκατοντάδες διαδηλωτές. Οι σκληρές κατασταλτικές επιθέσεις αστυνομίας-ένοπλων εποίκων μαζικοποίησαν την αντίσταση. Συγκροτήθηκαν λαϊκές επιτροπές υπεράσπισης των παλαιστινιακών γειτονιών στις περισσότερες «μικτές» πόλεις του Ισραήλ που κινητοποιούνταν μαζικά για να αποτρέψουν τα σιωνιστικά πογκρόμ. Η Ναζαρέτ, η Χάιφα, η Γιάφα, η Λοντ και πολλές άλλες πόλεις έζησαν οργισμένες παλαιστινιακές διαδηλώσεις που συγκρούστηκαν με τις επιθέσεις των εποίκων. Κατέβηκαν ισραηλινές σημαίες για να υψωθεί η παλαιστινιακή, 73 χρόνια μετά την εθνοκάθαρση της Νάκμπα, σε πόλεις που για πρώτη φορά από τότε συμμετέχουν τόσο ενεργά στον αγώνα. 

Η Χαμάς αποφάσισε να «μπει στη σκηνή» εκτοξεύοντας εκατοντάδες ρουκέτες προς το Ισραήλ, στο όνομα της υπεράσπισης της Ιερουσαλήμ, για να συνδεθεί με αυτή τη ριζοσπαστικοποίηση και να διεκδικήσει το ρόλο της ηγεσίας της παλαιστινιακής αντίστασης. Η Φατάχ δεν άντεχε να  λειτουργήσει ξανά ως «αστυνομία» κι έδωσε «χώρο» στο λαϊκό αίσθημα να εκραγεί. Ενώ η Γάζα πολεμούσε για την Ιερουσαλήμ, όλη η Δυτική Όχθη -από τη Ναμπλούς ως την Ιεριχώ- ζούσε διαδηλώσεις αλληλεγγύης σε μέγεθος που δεν είχε υπάρξει σε προηγούμενους πολέμους, με συγκρούσεις με τον Ισραηλινό στρατό, εκατοντάδες τραυματίες και αρκετούς νεκρούς. 

Οι μέρες του Μάη χαρακτηρίστηκαν ως «Ιντιφάντα της Ενότητας». Ένας ακτιβιστής από την Ανατολική Ιερουσαλήμ έγραψε πως «δεν θυμάμαι εδώ και πολλά χρόνια, τους Παλαιστίνιους από κάθε υπόβαθρο και πολιτική πτέρυγα, μουσουλμάνους, χριστιανούς, άθεους, να είναι ενωμένοι για ένα στόχο». Πολλοί ανακαλούν τη Δεύτερη Ιντιφάντα ως τελευταίο παράδειγμα τέτοιου ξεσηκωμού όλων των Παλαιστινίων. Άλλοι εκτιμούν ότι ούτε τότε υπήρξε τέτοιος ξεσηκωμός στους Παλαιστίνιους που ζουν στο Κράτος του Ισραήλ. 

Η Γενική Απεργία

Η εντυπωσιακή ενότητα αποτυπώθηκε στην Γενική Απεργία σε όλη την ιστορική Παλαιστίνη, που είχε συγκλονιστική επιτυχία (και σύμφωνα με αναφορές έθιξε και κλάδους της ισραηλινής οικονομίας όπως η οικοδομή, όπου απασχολούνται συντριπτικά Παλαιστίνιοι). Η λεγόμενη «Απεργία της Αξιοπρέπειας» θεωρείται η πρώτη απεργιακή δράση τέτοιας κλίμακας που σημείωσε τόσο μεγάλη επιτυχία σε όλη την Παλαιστίνη, για πρώτη φορά μετά το 1936, στην έναρξη του αντιαποικιακού αγώνα που λειτούργησε ως «γενέθλιο γεγονός» του παλαιστινιακού εθνικού κινήματος. Με τα λόγια μιας Παλαιστίνιας που ζει στο Ισραήλ αλλά ταξίδεψε στη Δυτική Όχθη τη μέρα της απεργίας για να μεταφέρει την αλληλεγγύη της: «Είμαστε ένας λαός και θα παραμείνουμε για πάντα ένας λαός… Επιμένουν να μας αποκαλούν Ισραηλινούς Άραβες, αλλά είμαστε Παλαιστίνιοι. Και σήμερα τους το θυμίσαμε».  

Μια νέα γενιά Παλαιστινίων αγωνιστών γεννήθηκε. Υπερασπίστηκε το Αλ Ακσά απέναντι στον Ισραηλινό στρατό, ύψωσε ανάστημα απέναντι στα πογκρόμ των εποίκων στις γειτονιές της, διαδηλώνει και συγκρούεται σε όλη την ιστορική Παλαιστίνη. Τα χαμόγελα των εκατοντάδων νεαρών συλληφθέντων υπενθυμίζουν ότι οι Παλαιστίνιοι και μόνο με την ύπαρξή τους αντιστέκονται, αλλά και ότι μόνο αντιστεκόμενοι αποκτούν τη χαρά της επιβεβαίωσης της ύπαρξής τους, απέναντι σε ένα κράτος που παλεύει να τους εξαφανίσει. 

Άλλοι υπό αποκλεισμό, άλλοι υπό στρατιωτική-κατοχική διοίκηση, άλλοι στην εξορία, άλλοι υπό καθεστώς διακρίσεων, υποφέρουν από την ίδια δύναμη, αυτή που η ισραηλινή ανθρωπιστική οργάνωση B’Tselem περιγράφει πλέον επίσημα ως «ένα ενιαίο καθεστώς Εβραϊκής Ανωτερότητας, από τον Ιορδάνη Ποταμό ως τη Μεσόγειο Θάλασσα». 

Παράλληλα, όλοι αυτοί συγκεντρώνουν πικρές εμπειρίες. Η διεθνής κοινότητα και τα αραβικά κράτη τους έχουν εγκαταλείψει, το ισραηλινό απαρτχάιντ έχει βαθύνει, οι παλαιστινιακές ηγεσίες δεν τους προσφέρουν ούτε προοπτική ούτε καν λόγο. Με τα λόγια ενός αγωνιστή από τη Χάιφα, «αυτό ακριβώς το απομονωμένο και συντριπτικό περιβάλλον επιχειρεί να γκρεμίσει αυτό το νεογέννητο παλαιστινιακό κίνημα».

Σε άλλο άρθρο εξηγούμε ότι η πολεμική επιχείρηση του Ισραήλ στη Γάζα αποδεικνύεται «άσκοπη». Με μια άλλη έννοια, κάθε πόλεμος στη Γάζα, κάθε επίθεση στα παλαιστινιακά δικαιώματα έχει «σκοπό» για το σιωνιστικό κράτος.Τον είχε περιγράψει ο Ισραηλινός στρατηγός Μοσέ Γιαλόν το 2003, όταν έλεγε ότι οι Παλαιστίνιοι (εφόσον δεν γίνεται να εξολοθρευθούν), πρέπει να νιώσουν «στα πιο βαθιά έγκατα της συνείδησής τους ότι είναι ένας ηττημένος λαός». Απέτυχε πανηγυρικά και με αυτή την έννοια. Όπως φώναζαν οι διαδηλωτές στα προάστια της Χάιφα: «Κάτω από τα ερείπια σηκωνόμαστε… κάτω από την καταστροφή ξαναγεννιόμαστε…».

Το «αραβικό πεζοδρόμιο» μίλησε

Το «αραβικό πεζοδρόμιο» άδραξε την ευκαιρία να δηλώσει ότι δε στοιχίζεται πίσω από την τάση εγκατάλειψης της Παλαιστινιακής Υπόθεσης από τα καθεστώτα της περιοχής. 

Στη Βαγδάτη και σε άλλες πόλεις του Ιράκ, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, που αντιμετωπίζουν τα δικά τους άγρια βάσανα που τους έχουν οδηγήσει στους δρόμους επανειλημμένα τα τελευταία χρόνια, έκαναν σαφές ότι δεν ξεχνούν την Παλαιστίνη.  

Συγκλονιστικές ήταν και οι διαδηλώσεις στην Υεμένη, για παρεμφερείς λόγους με τις ιρακινές. Αφενός λόγω μεγέθους, που κι εκεί ήταν θηριώδεις. Αφετέρου λόγω των συνθηκών. Ο λαός μιας εμπόλεμης χώρας, που υπομένει κι αντιστέκεται στους βομβαρδισμούς της Σαουδικής Αραβίας ενώ λιμοκτονεί από τον εγκληματικό αποκλεισμό που της έχει επιβάλει το Ριάντ, βγήκε μαζικά στους δρόμους να διαδηλώσει για την Παλαιστίνη. Ίσως η μαζικότητα κι η μαχητικότητα των διαδηλώσεων να προέκυψε όχι παρά τα όσα ζουν οι Υεμένιοι, αλλά εξαιτίας όσων ζουν, που ενισχύουν την «ταύτιση» με τη Γάζα.   

Μικρότερου μεγέθους, αλλά ισχυρότατου συμβολισμού, ήταν οι κινητοποιήσεις σε χώρες με ισχυρή παλαιστινιακή παρουσία -στο Λίβανο και στην Ιορδανία. Παλαιστίνιοι πρόσφυγες και Λιβανέζοι πολίτες συγκεντρώνονταν καθημερινά στα σύνορα με το Ισραήλ, ανεμίζοντας σημαίες της Παλαιστίνης και της Χεζμπολά, χειροκροτώντας τους λίγους νεολαίους που επιχειρούσαν να σκαρφαλώσουν στα συνοριακά τείχη ενώ δέχονταν πλαστικές σφαίρες από Ισραηλινούς συνοριοφύλακες και παρά την προσπάθεια του λιβανέζικου στρατού να τους κρατήσει σε απόσταση. Ένας Λιβανέζος μάλιστα δολοφονήθηκε στα σύνορα. 

Αντίστοιχα ενεργοποιήθηκαν στην Ιορδανία. Στο κέντρο του Αμάν, μαζικές διαδηλώσεις κάλεσαν σε κατάργηση της ειρηνευτικής συμφωνίας με το Ισραήλ. Μικρότερη, αλλά ισχυρότερη συμβολικά, υπήρξε μια άλλη κινητοποίηση. Τρεις-τέσσερις χιλιάδες διαδηλωτές, με παλαιστινιακές σημαίες, συγκεντρώθηκαν στο μνημείο των μαρτύρων της Μάχης του Καραμέχ (η εμβληματική νικηφόρα μάχη που «έβαλε στο χάρτη» τους αντάρτες της PLO, λίγο μετά την ήττα των αραβικών τακτικών στρατών το 1967). Από εκεί, πορεύτηκαν προς τη γέφυρα που οδηγεί στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη, απαιτώντας από τον Βασιλιά Αμπντάλα να ανοίξει τα σύνορα για να «επιστρέψουν». Αντιμετώπισαν την κατασταλτική βία των ιορδανικών αστυνομικών δυνάμεων. 

Αλλού λιγότερο κι αλλού περισσότερο, έγινε πάντως σαφές ότι η παναραβική αλληλεγγύη στην Παλαιστινιακή Υπόθεση παραμένει ένας εκρηκτικός παράγοντας που δεν μπορούν να αγνοούν οι εμπνευστές και καθοδηγητές της εξομάλυνσης των σχέσεων με το Ισραήλ… 

Διεθνής αλληλεγγύη στην Παλαιστίνη​

Τις μέρες του ανηλεούς βομβαρδισμού της Γάζας, ξεδιπλώθηκε και η διεθνής αλληλεγγύη στον παλαιστινιακό λαό. Το πλήθος και η μαζικότητα των διεθνών διαδηλώσεων υπογράμμισαν εμφατικά την ισχυροποίηση του διεθνούς κινήματος αλληλεγγύης. Για αυτή τη νέα και ελπιδοφόρα τάση, θεωρείται συχνά σημείο καμπής η μαζική αντίδραση στη φονική ισοπέδωση της Γάζας το 2014, ως «στιγμή» που άλλαξε τη δημόσια συζήτηση και τη στάση σοβαρού τμήματος της κοινής γνώμης. Όπως φαίνεται, το αντανακλαστικό «να μην επιτρέψουμε να ξανασυμβεί» υπήρξε ισχυρό στις γενιές ακτιβιστών που ευαισθητοποιήθηκαν ιδιαίτερα στη διάρκεια εκείνης της σφαγής. Σε μια σειρά ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, οι διαδηλωτές αντιμετώπισαν καταστολή, με τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να αποκαλύπτουν τις προτιμήσεις τους πίσω από τα κούφια ευχολόγια για «αποκλιμάκωση» και στο εσωτερικό μέτωπο. Ασφαλώς κάποιες ειδήσεις από όλη αυτή την κινητοποίηση ξεχώρισαν περισσότερο από άλλες, πχ οι κινητοποιήσεις στο Παρίσι είχαν να αντιμετωπίσουν κρατικές απαγορεύσεις από την κυβέρνηση Μακρόν. 

Ίσως πουθενά αλλού δεν υπήρξε πιο συγκλονιστική η κινητοποίηση αυτών των ημερών από ότι στη Βρετανία. Το Λονδίνο έζησε μια από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις εδώ και πολλά χρόνια γενικότερα -για οποιοδήποτε ζήτημα, με πάνω από 100.000 ανθρώπους να πλημμυρίζουν τους δρόμους. Τις ίδιες μέρες μεγάλες φιλοπαλαιστινιακές διαδηλώσεις έγιναν σε μια σειρά από βρετανικές πόλεις. Αυτό το κλίμα υπήρξε διάχυτο και προκάλεσε διάφορες ρωγμές: Παίκτες της Λέστερ και της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ ύψωσαν την παλαιστινιακή σημαία, σε μια εποχή που καλπάζει (και με κυρώσεις) η επιβολή του «no politica». Στο Λέστερ, καταλήφθηκε ένα εργοστάσιο παραγωγής drones για τον ισραηλινό στρατό -με το συνδικάτο των πυροσβεστών να αρνείται να συνδράμει την αστυνομία σε απόπειρες σπασίματος της κατάληψης. Ένα διαδικτυακό αίτημα για επιβολή κυρώσεων στο Ισραήλ είχε συγκεντρώσει εκατοντάδες χιλιάδες υπογραφές μέσα στις πρώτες 3 μέρες, υποχρεώνοντας (βάση νομοθεσίας) το αγγλικό κοινοβούλιο να το εντάξει στην ατζέντα του και να οργανώσει σχετική συζήτηση στις 14 Ιούνη. 

Γίνεται σαφές ότι οι πρόοδοι του κινήματος αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη, όπως είχαν αποτυπωθεί σε ψηφίσματα κι αποφάσεις συνδικάτων, πανεπιστημίων, του Εργατικού Κόμματος κλπ αποδεικνύονται «βαθιές» καθώς μετατρέπονται σε δράση. Γίνεται επίσης σαφές ότι όλος αυτός ο κοινωνικοπολιτικός «χώρος» περνάει σε μια μαζική αντεπίθεση, ως αντίδραση στο ακραίο κυνήγι μαγισσών που εξαπέλυσε τα προηγούμενα χρόνια η νέα ηγεσία του Εργατικού Κόμματος (μαζί με τα ΜΜΕ και το βρετανικό κράτος) απέναντι στον Κόρμπιν, την αριστερή πτέρυγα του κόμματος και κάθε φωνή αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη. 

Ξεχωρίζει επίσης μια είδηση από την Ιταλία, γιατί δείχνει ένα δρόμο για το διεθνές κίνημα. Οι λιμενεργάτες του Λιβόρνο, αρνήθηκαν να φορτώσουν όπλα σε ένα πλοίο όταν ανακάλυψαν ότι κατευθύνονται προς το Ισραήλ. Ο συντονιστής του USB (Συνδικαλιστική Ένωση Βάσης), Τζοβάνι Τσεραόλο, δήλωσε ότι το συνδικάτο «αποφάσισε να πει ως εδώ» και προανήγγειλε ότι τα ιταλικά λιμάνια όπου έχει δύναμη θα πάψουν να διευκολύνουν τη μεταφορά «όπλων που δολοφονούν αμάχους, ακόμα κι αν μας κοστίσει μεροκάματα». Αυτή η αποφασιστική στράτευση ισχυρών τμημάτων του εργατικού κινήματος, μπορεί να αποτελέσει υπερ-πολύτιμη βοήθεια για το διεθνές κίνημα BDS, ενεργοποιώντας την   κοινωνική δύναμη που μπορεί να το κάνει αποτελεσματικά πράξη.  

Τέλος, ειδική αναφορά χρειάζεται να γίνει στις ΗΠΑ. Αφενός, γιατί το κίνημα εκεί έχει να παίξει τον σημαντικότερο ρόλο από όλους μας διεθνώς. Αφετέρου, γιατί τα πράγματα δείχνουν να αλλάζουν προς το καλύτερο. Οι διαδηλώσεις ξέσπασαν στις περισσότερες αμερικανικές πόλεις και ήταν μαζικές -με εμβληματική τη διαδήλωση 250.000 ανθρώπων στο Ντιτρόιτ, το οποίο είχε την ατυχία να επισκέπτεται ο Τζο Μπάιντεν εκείνη την ημέρα. 

Ξεκινώντας από πολύ χαμηλό σημείο (η στήριξη στο Ισραήλ υπήρξε συντριπτικά πλειοψηφία και εμπεδωμένη στην αμερικανική κοινωνία), το κίνημα εκεί έχει πετύχει σημαντικές προόδους, που αποτυπώνονται σταδιακά στη δημόσια συζήτηση. Με τις άοκνες προσπάθειες των Παλαιστινίων της διασποράς και την πολύτιμη συμβολή των αντισιωνιστών Εβραίων (που αυξάνονται και «υψώνουν φωνή» όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια), το κλίμα σταδιακά αλλάζει. Για αρκετούς αναλυτές, έπαιξε καταλυτικό ρόλο το Black Lives Matter. Αφενός ενισχύοντας τα αντιρατσιστικά αντανακλαστικά γενικότερα, ευνοεί την κατανόηση του παλαιστινιακού ζητήματος και διευκολύνει την ταύτιση με τους καταπιεσμένους απέναντι σε ένα Κράτος-Απαρτχάιντ. Αφετέρου, η συνειδητή προσπάθεια ακτιβιστών του BLM να συνδεθούν με τους Παλαιστίνιους και αντίστροφα, έπαιξε ρόλο να εμπεδωθεί αυτός ο παραλληλισμός. Σε συμβολικό επίπεδο, πολλοί θυμούνται την εξέγερση του Φέργκιουσον το 2014, όταν έγινε γνωστό ότι οι μαύροι στο Μιζούρι έτρωγαν τα ίδια δακρυγόνα με τους Παλαιστίνιους στη Δυτική Όχθη, όταν Παλαιστίνιοι έστελναν στο twitter οδηγίες αντιμετώπισής τους στους διαδηλωτές του Φέργκιουσον.

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά

Ετικέτες