Η μεσανατολική τραγωδία σε χίλιες λέξεις

Οταν όμως διά­βα­σα, προ­χθές, τη συ­νέ­ντευ­ξή του που πήρε στο Τελ Αβίβ από ένα άλλο «ιερό τέρας» της με­σα­να­το­λι­κής δη­μο­σιο­γρα­φί­ας, τον αι­ρε­τι­κό Ισ­ραη­λι­νό δη­μο­σιο­γρά­φο της Ha’aretz, Γκι­ντε­όν Λεβί, έναν ανα­λυ­τή τόσο ει­λι­κρι­νή για τα αποι­κιο­κρα­τι­κά εγκλή­μα­τα του λαού του σε βάρος των Πα­λαι­στι­νί­ων, ώστε να ζει ανα­γκα­στι­κά υπό συ­νε­χή αστυ­νο­μι­κή προ­στα­σία, ο εν­θου­σια­σμός μου εκτι­νά­χτη­κε στα ύψη.

Μα­κά­ρι να μπο­ρού­σα να με­τα­φρά­σω εδώ ολό­κλη­ρη την κου­βέ­ντα τους, και τις δυό­μι­σι χι­λιά­δες λέ­ξεις· τόσο καλή είναι. Ανα­γκα­στι­κά, όμως, θα πε­ριο­ρι­στώ σε με­ρι­κά «ζου­με­ρά» απο­σπά­σμα­τα.

Γρά­φει ο εβδο­μη­ντά­ρης Φισκ για τον 65χρο­νο Λεβί: «Γεν­ναί­ος, ανα­τρε­πτι­κός, πέν­θι­μος -με έναν σκλη­ρό, ασυμ­βί­βα­στο τρό­πο-, είναι το είδος του δη­μο­σιο­γρά­φου που είτε λα­τρεύ­εις είτε μι­σείς. Οι Ισ­ραη­λι­νοί συ­μπα­τριώ­τες του απει­λούν τη ζωή του, επει­δή λέει την αλή­θεια· και αυτό είναι το κα­λύ­τε­ρο δη­μο­σιο­γρα­φι­κό βρα­βείο που μπο­ρεί να κερ­δί­σει κα­νείς».

Λέει ο Λεβί για την απαν­θρω­πιά των συ­μπα­τριω­τών του:

«Το 1986, έγρα­ψα για μια Πα­λαι­στί­νια που έχασε το μωρό της. Προ­σπά­θη­σε να πε­ρά­σει από τρία οδο­φράγ­μα­τα, αλλά την εμπό­δι­σαν και γέν­νη­σε μέσα στο αυ­το­κί­νη­το. Δεν την άφη­σαν να πάει με το αμάξι στο νο­σο­κο­μείο, στην ανα­το­λι­κή Ιε­ρου­σα­λήμ, που απεί­χε δύο χι­λιό­με­τρα, και αυτή το με­τέ­φε­ρε πεζή. Το βρέ­φος πέ­θα­νε. Οταν δη­μο­σί­ευ­σα την ιστο­ρία, έγινε με­γά­λο σκάν­δα­λο, ασχο­λή­θη­κε το υπουρ­γι­κό συμ­βού­λιο, δύο αξιω­μα­τι­κοί κά­θι­σαν στο σκα­μνί. Μετά, ανα­κά­λυ­ψα άλλες δέκα πα­ρό­μοιες πε­ρι­πτώ­σεις... Σή­με­ρα, αν δη­μο­σιεύ­σω μια τέ­τοια ιστο­ρία, ακόμη και οι λίγοι που θα τη δια­βά­σουν, το πολύ πολύ να χα­σμου­ρη­θούν. Είναι πια από­λυ­τα νορ­μάλ, από­λυ­τα δι­καιο­λο­γη­μέ­νο. Εχου­με σή­με­ρα μια δι­καιο­λο­γία για το κα­θε­τί. Η απ-αν­θρω­πο­ποί­η­ση των Πα­λαι­στι­νί­ων έχει φτά­σει σε τέ­τοιο ση­μείο, ώστε απλά δεν μας νοιά­ζει. Χωρίς καμιά υπερ­βο­λή, πιο πολλή προ­σο­χή θα τρα­βή­ξει στα ισ­ραη­λι­νά ΜΜΕ ο φόνος ενός ισ­ραη­λι­νού σκύ­λου από έναν Πα­λαι­στί­νιο, παρά η εκτέ­λε­ση 20 νε­α­ρών Πα­λαι­στι­νί­ων -που δεν έκα­ναν τί­πο­τε- από ελεύ­θε­ρους σκο­πευ­τές στον φρά­χτη της Γάζας».

«Η ζωή των Πα­λαι­στι­νί­ων είναι πια το φτη­νό­τε­ρο πράγ­μα στον κόσμο. Είναι ένα ολό­κλη­ρο σύ­στη­μα δαι­μο­νο­ποί­η­σης, απ-αν­θρω­πο­ποί­η­σης, ένα ολό­κλη­ρο σύ­στη­μα δι­καιο­λό­γη­σης που λέει “έχου­με πάντα δίκιο, γιατί δεν μπο­ρού­με ποτέ να έχου­με άδικο” (...). Βλέ­πουν σκο­πευ­τές να σκο­τώ­νουν ένα παιδί που κουνά μια ση­μαία. Βλέ­πουν στην TV σκο­πευ­τές να σκο­τώ­νουν μια όμορ­φη νο­σο­κό­μα με τη στολή της. Βλέ­πουν ένα δε­κα­πε­ντά­χρο­νο κο­ρί­τσι να πη­γαί­νει οχτώ μήνες φυ­λα­κή, επει­δή χα­στού­κι­σε ένα στρα­τιώ­τη. Και τα δι­καιο­λο­γούν όλα (...). Αυτή η αδια­φο­ρία, η απά­θεια είναι ο χει­ρό­τε­ρος εχθρός μας. Γι’ αυτό κι εγώ προ­σπα­θώ συ­νε­χώς να τους τα­ρα­κου­νή­σω, να τους φρι­κά­ρω, να τους κάνω να θυ­μώ­σουν μαζί μου -ξέ­ρεις, πολ­λές φορές σκέ­φτο­μαι ότι, αν τους θυ­μώ­σω πολύ, αυτό είναι ένα ση­μά­δι ότι κάπου βαθιά στη συ­νεί­δη­σή τους ξέ­ρουν ότι κάτι καί­γε­ται κάτω απ’ τα πόδια μας, ότι κάτι έχει πάει τε­λεί­ως λάθος».

Για τη Γάζα και τους δη­μο­σιο­γρά­φους:

«Το μόνο πράγ­μα που αλη­θι­νά μου λεί­πει είναι η Λω­ρί­δα της Γάζας... Τα με­γα­λύ­τε­ρά μου θέ­μα­τα τα έβγα­λα εκεί. Εδώ και έντε­κα χρό­νια δεν με αφή­νουν να πάω. Αλλά ακόμη και να άνοι­γαν τα σύ­νο­ρα, ελά­χι­στοι Ισ­ραη­λι­νοί δη­μο­σιο­γρά­φοι θα πή­γαι­ναν (...). Κα­νέ­νας άλλος δη­μο­σιο­γρά­φος δεν δια­μαρ­τύ­ρε­ται για την απα­γό­ρευ­ση. Δεν τους καί­γε­ται καρφί -τα παίρ­νουν όλα έτοι­μα από τον εκ­πρό­σω­πο του ισ­ραη­λι­νού στρα­τού, γιατί να πάνε στη Γάζα; Οταν με ρω­τά­νε πού θέλω να πάω πε­ρισ­σό­τε­ρο στον κόσμο, στο Μπαλί; -εγώ απα­ντάω, δώστε μου μια βδο­μά­δα στη Γάζα και δεν θέλω τί­πο­τε άλλο!» (...).

«Εχου­με με­ρι­κά νέα παι­διά που θέ­λουν να πάνε στις πο­λε­μι­κές ζώνες, μόνο για να δεί­ξουν πόσο θαρ­ρα­λέ­οι είναι. Πάνε στο Ιράκ, πάνε στη Συρία. Συ­νή­θως επι­στρέ­φουν με φω­το­γρα­φί­ες από τη ρε­σε­ψιόν του ξε­νο­δο­χεί­ου ή από κά­ποιο υπο­τι­θέ­με­νο πεδίο μάχης... Αλλά και οι ξένοι [αντα­πο­κρι­τές] δεν είναι κα­λύ­τε­ροι. Βλέπω ακόμη και τώρα [ξέ­νους] δη­μο­σιο­γρά­φους, που μπο­ρούν να μπουν στη Γάζα, να κά­θο­νται στο φρά­χτη, όλους αυ­τούς τους μα­τω­μέ­νους μήνες, με 200 άοπλα θύ­μα­τα. Δεν είναι επι­κίν­δυ­νο γι’ αυ­τούς τους ξέ­νους συ­να­δέλ­φους να μπουν στη Γαζα. Κι όμως βλέπω ακόμη κι αυ­τούς του BBC ή του Al-Jazeera να δί­νουν τις αντα­πο­κρί­σεις τους από έναν λόφο στο νότιο Ισ­ρα­ήλ και να παίρ­νουν κά­ποια πλάνα από τα media και από ντό­πιους κα­με­ρα­μέν. Αλλά δεν είναι το ίδιο»! (...).

«Ας το πά­ρου­με από­φα­ση -η δικιά μας δη­μο­σιο­γρα­φία πε­θαί­νει. Τώρα με­τρά­νε μόνο τα social media. Τώρα όλοι νοιά­ζο­νται μόνο ποιος θα γρά­ψει το πιο έξυ­πνο τουίτ. Και για να γρά­ψεις το πιο έξυ­πνο τουίτ, δεν χρειά­ζε­ται να πας που­θε­νά -κά­θε­σαι σπίτι σου μ’ ένα πο­τή­ρι ουί­σκι και γρά­φεις κάτι πολύ πολύ έξυ­πνο, με λίγο χιού­μορ και πολύ κυ­νι­σμό. Ο κυ­νι­σμός, αυτός είναι το με­γα­λύ­τε­ρο πρό­βλη­μα για τους δη­μο­σιο­γρά­φους -εν­νοώ ότι οι πε­ρισ­σό­τε­ροι δεν νοιά­ζο­νται πραγ­μα­τι­κά για τί­πο­τα, εκτός από τη δική τους εξυ­πνά­δα και προ­βο­λή»

Για τη «λύση των δύο κρα­τών» και τις σχέ­σεις ΗΠΑ - Ισ­ρα­ήλ:

«Κοίτα, έχου­με τώρα να κά­νου­με με κάπου 700.000 [Εβραί­ους] εποί­κους [στα κα­τε­χό­με­να]. Δεν είναι ρε­α­λι­στι­κό να πι­στεύ­ου­με ότι κά­ποιος θα διώ­ξει 700.000 εποί­κους -κι αν δεν φύ­γουν όλοι τους, δεν μπο­ρεί να υπάρ­ξει βιώ­σι­μο πα­λαι­στι­νια­κό κρά­τος. Ολοι το ξέ­ρουν αυτό, αλλά όλοι -η Πα­λαι­στι­νια­κή Αρχή, η Ευ­ρω­παϊ­κή Ενωση, οι ΗΠΑ- συ­νε­χί­ζουν να λένε το ίδιο παλιό τρα­γού­δι για τα «δύο κράτη», γιατί αυτό τους βο­λεύ­ει. Κι έτσι η κα­το­χή μπο­ρεί να συ­νε­χι­στεί για άλλα εκατό χρό­νια, με την ιδέα ότι κά­πο­τε θα υπάρ­ξει μια λύση των δύο κρα­τών. Αυτό πλέον απο­κλεί­ε­ται. Αυτό το τρένο το χά­σα­με ορι­στι­κά.» (...)

«Τι γί­νε­ται σή­με­ρα; Τί­πο­τε δεν γί­νε­ται -μια από τα ίδια. Πε­νή­ντα χρό­νια κα­το­χή, τί­πο­τε δεν άλ­λα­ξε. Το ίδιο πλαί­σιο -ναι, πε­ρισ­σό­τε­ροι έποι­κοι, πε­ρισ­σό­τε­ρη ωμή βία και με­γα­λύ­τε­ρη αί­σθη­ση ότι έτσι θα μεί­νουν τα πράγ­μα­τα. Αυτό είναι το Ισ­ρα­ήλ (...). Και το Ισ­ρα­ήλ είναι πολύ εθνι­κι­στι­κό, πολύ δεξιό και πολύ θρή­σκο -και η ισ­ραη­λι­νή κυ­βέρ­νη­ση αντα­να­κλά πολύ καλά τον ισ­ραη­λι­νό λαό. Ο Νε­τα­νιά­χου είναι ο κα­λύ­τε­ρος για να πα­ρου­σιά­σει την οπτι­κή του Ισ­ρα­ήλ -ισχύς, ισχύς και πάλι ισχύς, διαιώ­νι­ση του στά­τους κβο για πάντα, από­λυ­τη δυ­σπι­στία απέ­να­ντι στους Αρα­βες, καμία διά­θε­ση συμ­βι­βα­σμού μαζί τους, ποτέ. Να ζούμε μόνο με το σπαθί μας, σε μια μό­νι­μη κα­τά­στα­ση πο­λέ­μου»(...).

Ο κό­σμος δεν κα­τα­λα­βαί­νει σε πόσο με­γά­λο βαθμό ο Νε­τα­νιά­χου υπα­γο­ρεύ­ει την αμε­ρι­κα­νι­κή πο­λι­τι­κή. Ο,τι απο­φα­σί­ζε­ται σή­με­ρα, όπως οι πε­ρι­κο­πές της αμε­ρι­κα­νι­κής βο­ή­θειας στις υπη­ρε­σί­ες του ΟΗΕ, όλα αυτά ξε­κι­νούν από το Ισ­ρα­ήλ. Ο Τραμπ δεν δίνει φρά­γκο. Ο ρα­τσι­σμός είναι πλέον πο­λι­τι­κά ορθός».