Η «νέα αξιολόγηση Βορίδη»: του επιτελικού, συρρικνωμένου, ιδιωτικοποιημένου και αντιλαϊκού Δημοσίου

Όπως αναφέρει η ίδια η πολιτική ηγεσία του ΥΠ.ΕΣ: «Η πλειοψηφία των αξιολογούμενων λαμβάνει βαθμολογία, η οποία κυμαίνεται σε ποσοστά μεταξύ 75%-89%, προκειμένου να αποφευχθεί η υποχρέωση αιτιολόγησης των αξιολογήσεων, αλλά και η άσκηση ενστάσεων κατά αυτών». Και αυτό είναι μόνο μια τραγελαφική πτυχή της διαδικασίας όπως εφαρμόστηκε αυτά τα χρόνια. Υπάρχουν και περιστατικά με προϊσταμένους που αξιολογούν αρνητικά όσους δεν ταιριάζουν τα χνώτα τους ή θετικά τους δικούς τους ανθρώπους, με υφισταμένους που «θάβουν» προϊσταμένους που τους ζητούν να δουλέψουν, με οργανικές μονάδες που καταναλώνουν εργατοώρες προκείμενου να συμπληρώσουν φύλλα αξιολόγησης που θα πάνε στον κάλαθο των αχρηστών, εκτός αν τα χρειαστούν για κάποια-ον υπάλληλο για την/τον οποία-ο «απαιτείται ειδική μεταχείριση» (ευνοϊκή ή τιμωρητική). Και φυσικά, υπάρχει μια μερίδα δημοσίων υπαλλήλων που ουδέποτε συμμετείχε σε αυτή την καφκική ιστορία, κρατώντας ζωντανή την απεργία-αποχή που κάποτε με στόμφο ξεκίνησε η ΑΔΕΔΥ και πλέον διεκπεραιωτικά προκηρύσσει κάθε χρόνο. 

Μπόνους

Φυσικά, η κυβέρνηση αποσύρει την αξιολόγηση ΣΥΡΙΖΑ για να εισάγει το δικό της «βελτιωμένο» μοντέλο. Πιστό copy-paste από αντίστοιχες διαδικασίες του ιδιωτικού τομέα, και σε εφαρμογή του νεοφιλελεύθερου στόχου της μετατροπής του Δημοσίου σε Επιτελικό Κράτος Α.Ε., ο Υπουργός Εσωτερικών κατέθεσε σε διαβούλευση και αναμένεται σύντομα να κατατεθεί στη Βουλή, το νομοσχέδιο για τη νέα αξιολόγηση στο Δημόσιο. Με αυτό, «διαφημίζει» ως τυράκι το μπόνους που θα μοιράζεται σε επιλεγμένους δημοσίους υπαλλήλους για την επίτευξη των στόχων. Φυσικά, οι διαδικασίες και οι προϋποθέσεις για να λάβουν οι ιθαγενείς ΔΥ τα καθρεφτάκια που θα μοιράζει ο κάθε υπουργός είναι τέτοιες, που βγάζουν μάτι ότι πρόκειται για άλλη μια μέθοδος «διαίρει και βασίλευε» μεταξύ συναδέλφων, αλλά και πεδίο δόξης λαμπρό για υπουργικά ρουσφέτια, παραγοντισμούς στελεχών και συνδικαλιστικές εξυπηρετήσεις κάθε είδους. Στην ουσία είναι μια απάτη, ούτε καν το τυράκι στη φάκα δεν είναι. Το κόστος για τα μπόνους όλα σε ετήσια βάση είναι 35 εκατ. ευρώ, ενώ η μισθοδοσία του Δημοσίου είναι της τάξης των δισ. ευρώ. Θεσπίζεται για να το πάρουν κάποιοι απολύτως «στοχευμένα». Και φυσικά, είναι το απόλυτο μέσο καθυπόταξης κάθε αντίθετης γνώμης, κάθε αντίρρησης στο πλαίσιο της άσκησης υπηρεσιακών καθηκόντων. Γιατί ας μην υπάρχει αμφιβολία ότι θετικά θα αξιολογηθεί αυτός που θα λέει συνεχώς «yes» και όχι αυτός που θα προβάλει τεκμηριωμένες αντιρρήσεις προασπιζόμενος το δημόσιο συμφέρον! 

Πιστό στη λογική μετατροπής του Δημόσιου σε μαγαζάκι γωνία, το νέο σύστημα αξιολόγησης:

Προβλέπει top-bottom καθορισμό στοχοθεσίας. Οι στόχοι έρχονται από την πολιτική ηγεσία και εξειδικεύονται έως και το επίπεδο του μεμονωμένου υπαλλήλου, χωρίς καμία ουσιαστική εμπλοκή του ίδιου στη διαμόρφωσή του και φυσικά ούτε λόγος για συμμετοχή του κοινωνικού συνόλου συνολικότερα. Είναι προφανές ότι και αυτό το τεχνοκρατικό μοντέλο (που με μικρές διαφοροποιήσεις «ισχύει» από το 2004) θα πάει άκλαφτο, γιατί πολύ απλά δεν λαμβάνει υπόψη του τις ιδιαιτερότητες και την αποστολή του Δημοσίου. Απλά, θέλει να αλλάξει την φύση του Δημοσίου, μετατρέποντας το σε ιδιωτική εταιρία.

Εισάγει -ως αξιολογούμενες- δεξιότητες όπως η «πολιτοκεντρικότητα» (sic) και η «προσαρμοστικότητα», καθιστώντας τους υπαλλήλους υπεύθυνους να αντιμετωπίζουν την απελπισία των πολιτών που σχετίζεται με τις αντιλαϊκές εφαρμοζόμενες πολιτικές αλλά και τις διαρκείς και επί χάρτου αλλαγές που οραματίζεται ο κάθε υπουργός αγνοώντας τις πραγματικές συνθήκες και ανάγκες.

Καταργεί τα δύο επίπεδα αξιολόγησης και θέτει κάθε υπάλληλο στην διάθεση ενός μόνο ιεραρχικά προϊσταμένου. Βάζει τους υπαλλήλους κάθε οργανικής μονάδας να αλληλο-αξιολογούνται (σφυγμός ομάδας!!!) επώνυμα, οδηγώντας μοιραία σε διάλυση κάθε έννοιας ομαδικής εργασίας. Όλα αυτά συνδέονται κάπου στο βάθος με ένα... ενδεχόμενο bonus για όσους επιβιώσουν!

Στόχος το ξεπούλημα

Εισάγει έναν ακόμη περιττό και ανούσιο θεσμό, τον Σύμβουλο Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού (1 σε κάθε Υπουργείο) συμβάλλοντας περαιτέρω στην αποδιοργάνωση και στον α-συντονισμό μεταξύ των οργανικών επιπέδων και μονάδων.

Δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην αξιολόγηση των Προϊσταμένων. Φυσικά, αυτό είναι άλλο ένα άλλοθι για να καλυφτεί το διαρκές και διακομματικό έγκλημα που συντελείται εδώ και δεκαετίες στην Δημόσια Διοίκηση, δηλαδή την κατάργηση de facto οποιασδήποτε αντικειμενικής διαδικασίας τοποθέτησης Προϊσταμένων. Αυτή τη στιγμή, το 95% των Προϊσταμένων σε όλο το Δημόσιο είναι τοποθετημένο... με εντολή υπουργού! Αλλά κι όταν γίνονται οι περίφημες κρίσεις, η συνέντευξη εξουδετερώνει οποιαδήποτε αντικειμενικότητα, ενώ συνεχίζει να ισχύει η έξτρα μοριοδότηση όσων έχουν τοποθετηθεί από τις πολιτικές ηγεσίες, τόσα χρόνια, σε θέσεις ευθύνης, καταδικάζοντας τους υπόλοιπους στο να μη δουν θέση ευθύνης ούτε μέχρι τη… μακρινή σύνταξη!

Συνεχίζοντας και επιταχύνοντας στον δρόμο που χάραξαν οι μνημονιακές κυβερνήσεις, η κυβέρνηση Μητσοτάκη, μιλώντας για επιτελικό κράτος εννοεί και προωθεί ένα «μικρό»κράτος που θα διαμεσολαβεί και θα διανέμει την μεγάλη πίτα του δημόσιου χρήματος σε μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα.

Ξεπουλώντας μεγάλα τμήματα αρμοδιοτήτων και δομών που άλλοτε ασκούνταν από το Δημόσιο (μέσω του outsourcing), προχωρώντας σε άμεσες (βλ. υγειονομικούς) ή έμμεσες (ελαστικοποίηση σχέσεων εργασίας στο Δημόσιο) μειώσεις προσωπικού και εν τέλει μετατρέποντας τις Δημόσιες Υπηρεσίες σε αρένα τύπου survivor μέσω της αξιολόγησης, το σχέδιο αυτό προωθείται ολοταχώς. Γι’ αυτό κι έχει ανάγκη από ένα ασφυκτικό πλαίσιο «αξιολόγησης» των υπαλλήλων, προκειμένου να ελέγχονται οι εργαζόμενες κι οι εργαζόμενοι κατά πόσο προωθούν το ξεπούλημα των αρμοδιοτήτων τους στους ιδιώτες και κατά πόσο συμβάλλουν στους αντιλαϊκούς στόχους του συστήματος. Όσο περισσότερο ευνοούν τα συμφέροντα των λίγων, τόσο καλύτερο βαθμό θα παίρνουν!

Από τους μικρούς και μεγάλους αγώνες που θα πρέπει να οργανωθούν σε κάθε επίπεδο  (από το γραφείο μας έως τους δρόμους), θα κριθεί κατά πόσο το Δημόσιο θα υπηρετήσει πραγματικά τα λαϊκά συμφέροντα ή θα καταντήσει εντολοδόχος των κάθε είδους ελίτ.

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά