Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, άρχιζαν ξανά στο Χίλτον οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των εκπροσώπων του «κουαρτέτου» (Κομισιόν, ΔΝΤ, ΕΚΤ, ESM) και της κυβέρνησης Τσίπρα σχετικά με την 4η αξιολόγηση, τα αποτελέσματα της οποίας θα συζητηθούν στο Eurogroup της 24ης Μαΐου.

Το «πλαίσιο» της διαπραγμάτευσης είναι γνωστό:

• Στο παραμύθι περί «εξόδου από τα μνημόνια», απλώς ο δράκος θα αλλάξει όνομα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες στον Τύπο, το Μνημόνιο 3 θα μετονομαστεί μετά τον Αύγουστο του ’18 «εργαλείο παρακολούθησης». Και μάλιστα, όπως δήλωσε ο πρόεδρος του Eurogroup, Μάριο Σεντένο, θα πρόκειται για τούρμπο-εργαλείο, για ένα «εργαλείο ενισχυμένης εποπτείας».

• Η «έξοδος» δεν θα είναι χωρίς πρόσθετα μέτρα λιτότητας. Ήδη οι κυβερνητικοί παρατρεχάμενοι σταμάτησαν τις δημαγωγίες των περασμένων εβδομάδων περί αναβολής ή αναστολής του σφαγείου στις καταβαλλόμενες συντάξεις και συγκεντρώνονται στην προσπάθεια να πείσουν την κοινωνία ότι η μεγάλη μείωση στις συντάξεις δεν θα έχει και τόσο τρομερές συνέπειες. Ίσως τα γεμιστά της κ. Φωτίου να είναι μια κάποια λύσις... Όμως το καυτό ζήτημα των συντάξεων δεν είναι το μοναδικό πικρό ποτήρι για το επιτελείο Τσίπρα. Μέσα στο δυσμενές διεθνές οικονομικό κλίμα (πού να είναι όλοι εκείνοι που διέβλεπαν τη «μεσοπρόθεσμη σταθεροποίηση» του συστήματος...) το ΔΝΤ και –κατά τα κυριακάτικα δημοσιεύματα– πάνω από 10 ευρωπαϊκές «δανείστριες» χώρες ζητούν τη μείωση του αφορολόγητου από την 1/1/2019, προκρίνοντας την τακτική του σοκ στην επερχόμενη μείωση των εργατικών και λαϊκών εισοδημάτων. Και στα «ψιλά γράμματα» κρύβονται κι άλλα: η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων θα οδηγήσει σε αύξηση και όχι μείωση του ΕΝΦΙΑ για μερικές εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά...

• Τα κυβερνητικά φληναφήματα περί της εξόδου στις αγορές για τη χρηματοδότηση των μεγάλων –από το 2019 και μετά– πληρωμών χρέους (όπως τις «οργάνωσε» η συμφωνία του 2015) δεν πείθουν κανέναν.

Δεν πείθουν την ντόπια κυρίαρχη τάξη, που αντιλαμβάνεται ότι στις διεθνείς αγορές αυτήν τη στιγμή πνέουν θυελλώδεις άνεμοι (τίναγμα στον αέρα της συμφωνίας με το Ιράν, σκέψεις-μέτρα και αντίμετρα στροφής στον προστατευτισμό κ.ο.κ.). Που γνωρίζει ότι τα stress tests των τραπεζών ήταν αρκετά «μούφα» και ότι ο δρόμος των «4 συστημικών» παραμένει έντονα ανηφορικός. Που βλέπει, ξαφνικά, δηλώσεις διεθνών εκτιμητών να κηρύσσουν ότι «η ΔΕΗ δεν είναι βιώσιμη επιχείρηση». Που διαπιστώνει ότι αρκεί η εκτίμηση ενός διεθνούς fund περί αναξιοπιστίας στα στοιχεία για την κερδοφορία μιας μικρής επιχείρησης (της Folli Follie) για να γίνει άνω-κάτω το χρηματιστήριο της Αθήνας.

Δεν πείθουν όμως και τους δανειστές. Που δηλώνουν ότι τα μέτρα για την «ελάφρυνση» του χρέους –όποια και όταν ανακοινωθούν...– θα υλοποιούνται σταδιακά, τμηματικά, και υπό τη διαρκή προϋπόθεση της απρόσκοπτης «προόδου» των νεοφιλελεύθερων αντιμεταρρυθμίσεων. Και που, ως πρώτο μέτρο στην κατεύθυνση αυτήν, απαιτούν από τον Τσίπρα να υπογράψει «ρήτρα» μονιμότητας όλων των μνημονιακών νόμων και ρυθμίσεων, αναλαμβάνοντας έτσι την «κυριότητα» όλης της αντιδραστικής πολιτικής από το 2010 και μετά.

Τακτικισμοί

Απέναντι σε αυτήν τη σκληρή πραγματικότητα, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ελπίζει ότι θα μπορεί να επιβιώσει με τακτικισμούς.

Μέχρι σήμερα αυτή η μηχανή δούλευε. Δούλευε αξιοποιώντας τη βαθιά απέχθεια των λαϊκών μαζών απέναντι στη δοκιμασμένη Δεξιά, δούλευε αξιοποιώντας τις αδυναμίες συγκρότησης εναλλακτικής λύσης στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ, δούλευε αξιοποιώντας την υποστήριξη των δανειστών και τη φιλική «ανοχή» της ντόπιας κυρίαρχης τάξης μετά το καλοκαίρι του 2015.

Όμως, όταν μια κυβέρνηση μπαίνει σε βαθιά κρίση, όταν έχει εξαντλήσει όλο το απόθεμα ψευδαισθήσεων και αυταπατών της κοινωνικής βάσης της, τότε η «τακτική ικανότητα» αντιστρέφεται. Τα κυβερνητικά και επικοινωνιακά επιτελεία πιάνουν θησαυρούς και αυτοί μετατρέπονται σε κάρβουνα. Η υπόθεση Novartis ήταν μια προειδοποίηση: ακόμα και ο «πόλεμος κατά της διαφθοράς», το παλιότερα αγαπημένο πεδίο των αντεπιθέσεων του Τσίπρα και της παρέας του, έχει ήδη στομώσει. 

Αυτήν την πραγματικότητα αντανακλά η πιο προσεκτική, πλέον, τακτική της ηγεσίας του ΚΙΝΑΛ υπό τη Φ. Γεννηματά. Εκεί που ο παλιός χώρος του ΠΑΣΟΚ έμοιαζε σαν μια ευρύχωρη δεξαμενή «εφεδρειών» για τον Τσίπρα (με το παιχνίδι να «στρώνεται» από παλιότερες έμπειρες καραβάνες του πασοκικού σοσιαλφιλελευθερισμού), σήμερα το Μαξίμου διακινεί non papers που καλούν τη Φ. Γεννηματά να επιλέξει αν θα ρυμουλκηθεί στο «προοδευτικό μέτωπο» ή αν θα γίνει «μαζί με τον Ευ. Βενιζέλο έρμαιο της Δεξιάς», ενώ ο Στ. Θεοδωράκης και οι λίγοι «ποταμίσιοι» που του απομένουν δεν είναι αρκετοί για να αντισταθμίσουν τα κενά.

Το βασικό πεδίο για πολιτική πρωτοβουλία που έχει απομείνει στον Τσίπρα είναι η επιλογή του χρόνου των εκλογών. Όμως, με την κατεύθυνση που έχουν πάρει τα πράγματα, αυτό αφορά περισσότερο την επιλογή μεταξύ μιας πολιτικής ήττας (εκλογές το φθινόπωρο του ’18) ή μιας πολιτικής συντριβής (εκλογές από την άνοιξη ως το φθινόπωρο του 2019), αφού θα έχουν συγκεκριμενοποιηθεί τα σκληρά συμπεράσματα των ανθρώπων για το τι επιφυλάσσει η επόμενη μέρα.

Αντίσταση-ανατροπή

Δεν έχει ιδιαίτερη σημασία η «μαντεψιά» για το χρόνο των εκλογών. Το πιθανότερο είναι ότι ούτε ο ίδιος ο Τσίπρας δεν τον γνωρίζει, έχοντας ήδη γίνει έρμαιο των εξελίξεων και των αποφάσεων μεγαλύτερων δυνάμεων.

Σημασία έχει η συγκέντρωση δύναμης για αντίσταση και πολιτική ανατροπής αυτής της κατάστασης.

Είναι κατάπτυστη η απόφαση της ηγεσίας της ΓΣΕΕ να απαντήσει σε αυτήν τη συγκυρία με την «κοινωνική συμμαχία» με τους εργοδότες. Τέτοιες πρωτοβουλίες πάντα οδηγούν στην υποταγή του εργατικού κινήματος και των συνδικάτων στην εργοδοτική πολιτική. Πολύ περισσότερο όταν αυτό γίνεται στο ξεκίνημα της διαδικασίας για το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί η εποχή μετά την τυπική και ψευδεπίγραφη λήξη του μνημονιακού προγράμματος, από το καλοκαίρι του ’18. 

Στις 30 Μάη, οι δυνάμεις του εργατικού κινήματος οφείλουν να παρουσιάσουν μια πρώτη εκδοχή του προγράμματος διεκδικήσεων, αιτημάτων, αναγκών για την επόμενη μέρα. Και να υπογραμμίσουν αυτά τα αιτήματα με την όσο το δυνατόν πιο πετυχημένη απεργία, ενάντια στην κυβέρνηση, ενάντια στους εργοδότες, ενάντια στους συμβιβασμούς της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας. Δηλώνοντας ότι οι δικές μας προοπτικές είναι στη συνέχεια και στην κλιμάκωση των αγώνων των συμβασιούχων, των νοσοκομείων, της εκπαίδευσης, και στη διεύρυνση αυτών των αγώνων σε όλη την κοινωνία.

Όμως αυτή η σύγκρουση αφορά αναπόφευκτα και στο πολιτικό πεδίο. Η ώρα του λογαριασμού έρχεται. Θα προσπαθήσουν να την παρουσιάσουν ως δίλημμα: Τσίπρας ή Μητσοτάκης; Θα είναι απολύτως κρίσιμο να υπάρχει μαζική, ουσιαστική, ριζοσπαστικά αριστερή εναλλακτική λύση. Η μάχη για την ανατροπή των μνημονίων –νέων και παλιών– θα συνεχιστεί σε νέες συνθήκες. Όλοι θα μετρηθούν από το «τι θα κάνουμε» για να διευκολύνουμε τον κόσμο μας σε αυτόν τον αγώνα.

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά

Ετικέτες