Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΔΙΕΞΟΔΟΥ

Σε αυτές τις στιγμές η ανεύρεση νοήματος μπορεί να αποβεί και χρήσιμη και σωτήρια, μπροστά στο βασικό δίλημμα του Καμύ, του Σαίξπηρ και τόσων άλλων φιλοσόφων και συγγραφέων. Τι θα βοηθήσει τον άνθρωπο να συνεχίσει την πορεία του και να μην σπάσει;

Θάρρος, κουράγιο, θέληση και πολλές φορές στήριξη από μια Ομάδα Ομοτίμων.
Καλούμαστε, λοιπόν, να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να δράσουμε αυθεντικά, συλλογικά και δημιουργικά. Ταυτόχρονα, δεν πρέπει να πέσουμε στον άκρατο ατομικισμό και στον ανταγωνισμό (βλ. διαίρει και βασίλευε).

Βαρύ το φορτίο της ευθύνης και κατανοητή η προσπάθεια του ατόμου να ξεφύγει από όλα αυτά! Μόνο που ξεφεύγοντας ή υπεκφεύγοντας, το μόνο που καταφέρνουμε είναι να ζούμε μέσα στην λήθη και την λησμονιά, δηλαδή να ζούμε μια ζωή χωρίς συνειδητότητα.

Κάποιοι μπορεί να θεωρήσουν ότι δεν πειράζει αν κατάφεραν να αποφύγουν τον πόνο και την αγωνία της ύπαρξης (Kierkegaard).

Το ποιο δύσκολο θέμα που πραγματευόμαστε σε καιρούς κρίσης είναι το δυσβάσταχτο φορτίο της ελευθερίας. Ο καθένας, από εμάς, καλείται να λάβει θέση απέναντι στην ζωή και να αποφασίσει πως θα την ζήσει. Όπως άλλωστε λέει και ο Viktor Frankl, αυτό που έχει σημασία δεν είναι τα γεγονότα αυτά καθ' αυτά, αλλά η στάση που εμείς διαλέγουμε απέναντι τους.

Η ανθρώπινη ελευθερία δεν σημαίνει ελευθερία από συνθήκες, αλλά ελευθερία στο να επιλέξει κανείς την στάση του απέναντι σε αυτές.

Ο Sartre επίσης αναφέρει ότι «είμαστε οι επιλογές μας». Καθετί που κάνουμε ή που αποφασίζουμε να μην κάνουμε, είναι μια απόφαση και μια θέση απέναντι στην ζωή που μας καλεί να αναλάβουμε την ευθύνη για όσα μας συμβαίνουν.

*Ψυχολόγος

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

• Frankl, V. (1963), Man's Search for Meaning. Boston: Beacon Press.
• Kierkegaard, S. (1957), The Concept of Dread. N.J.: Princeton Univ. Press.
• Sartre, J.P. (1955), No Exit and three other plays. N.Y.: Vintage Books.
• Tillich, P. (1952), The Courage to Be. New Haven: Yale Univ. Press