Και πάλι για την Ουκρανία: Υπάρχει διέξοδος;

Ιδιαί­τε­ρο ρόλο στην ιστο­ρι­κή δια­δρο­μή της έχει παί­ξει επί­σης το πλού­σιο υπέ­δα­φος της με τα πε­ρί­φη­μα αν­θρα­κο­ρυ­χεία της κοι­λά­δας του Ντό­νεσκ και τις απέ­ρα­ντες καλ­λιερ­γή­σι­μες εκτά­σεις που την είχαν κα­τα­στή­σει βα­σι­κό σι­το­βο­λώ­να της πε­ριο­χής. Πλή­θος Εβραί­ων είχε εγκα­τα­στα­θεί στα πλού­σια εδάφη της καθώς και χι­λιά­δες Γερ­μα­νοί που τους πρό­σφε­ρε κλήρο η αυ­το­κρά­τει­ρα της Ρω­σί­ας Αι­κα­τε­ρί­νη η Με­γά­λη, γερ­μα­νι­κής κα­τα­γω­γής και η ίδια. Σε αυτή ακρι­βώς την πε­ριο­χή επι­τε­λέ­σθη­καν με­ρι­κά από τα με­γα­λύ­τε­ρα φυ­λε­τι­κά και θρη­σκευ­τι­κά πο­γκρόμ στο πρό­σφα­το πα­ρελ­θόν καθώς και τε­ρά­στιες πλη­θυ­σμια­κές ανα­κα­τα­τά­ξεις, δη­μιουρ­γώ­ντας μια αρ­νη­τι­κή το­πι­κή πα­ρά­δο­ση.

ΜΙΚΡΗ ΙΣΤΟ­ΡΙ­ΚΗ ΑΝΑ­ΔΡΟ­ΜΗ

Η Ου­κρα­νία, παρ’ ότι απο­τέ­λε­σε τη βάση ίδρυ­σης της Ρω­σι­κής Αυ­το­κρα­το­ρί­ας με το Κίεβο να απο­τε­λεί το πρώτο στρα­τιω­τι­κό και πο­λι­τι­στι­κό κέ­ντρο της, έχει υπο­στεί δια­χρο­νι­κά τις επι­πτώ­σεις του με­γα­λο­ρω­σι­κού ιδε­α­τι­σμού. Οι Ου­κρα­νοί απο­κα­λού­νταν Μι­κρο­ρώ­σοι, σε αντί­θε­ση με τους κα­τοί­κους της κυ­ρί­ως Ρω­σί­ας που απο­κα­λού­νταν Με­γα­λο­ρώ­σοι, η δε γλώσ­σα τους δια­φέ­ρει τόσο ώστε να απο­τε­λεί και αυτή στοι­χείο δια­χω­ρι­σμού.

Την πε­ρί­ο­δο του Α΄ Πα­γκο­σμί­ου Πο­λέ­μου και της Οκτω­βρια­νής Επα­νά­στα­σης του 1917 η Ράντα (Βουλή) του Κιέ­βου, τά­χθη­κε ενά­ντια στους Μπολ­σε­βί­κους και στο πλευ­ρό των Γερ­μα­νών ει­σβο­λέ­ων που μετά και τη τα­πει­νω­τι­κή Συν­θή­κη του Μπρεστ-Λι­τόφσκ την οποία ανα­γκά­στη­κε να υπο­γρά­ψει ο Λένιν μαζί τους, την κα­τέ­λα­βαν ολό­κλη­ρη. Απε­λευ­θε­ρώ­θη­κε βε­βαί­ως με το τέλος του και την ήττα των Γερ­μα­νών αλλά και κα­τό­πιν ενός σκλη­ρού εμ­φυ­λί­ου πο­λέ­μου που ακο­λού­θη­σε και έκτο­τε απο­τέ­λε­σε μια από τις ενω­μέ­νες σο­σια­λι­στι­κές δη­μο­κρα­τί­ες της ΕΣΣΔ.

Κατά τη διάρ­κεια της στα­λι­νι­κής πε­ριό­δου η Ου­κρα­νία υπέ­στη τρο­μα­κτι­κές θυ­σί­ες από την πα­ρα­νοϊ­κή πο­λι­τι­κή της ανα­γκα­στι­κής κολ­λε­κτι­βο­ποί­η­σης, που υπο­χρέ­ω­νε τους χω­ρι­κούς να πα­ρα­δώ­σουν τις πε­ριου­σί­ες τους στα κολ­χόζ χωρίς να τους εξα­σφα­λί­ζει τα ανα­γκαία εφό­δια προς το ζην. Οι αγρό­τες, για να μην τους πά­ρουν τα ζώα, μο­να­δι­κή πηγή τρο­φής και εσό­δων που είχαν, τα έσφα­ζαν κατά χι­λιά­δες, με απο­τέ­λε­σμα και λόγω μιας ανα­πά­ντε­χης ξη­ρα­σί­ας που πα­ρου­σιά­στη­κε, να ακο­λου­θή­σει ένας τρο­μα­κτι­κός λιμός. Εκα­τομ­μύ­ρια άν­θρω­ποι πέ­θα­ναν ενώ πα­ρα­τη­ρή­θη­καν και εκτε­τα­μέ­να, σύμ­φω­να με μαρ­τυ­ρί­ες που κα­τα­γρά­φη­καν, φαι­νό­με­να κα­νι­βαλ­λι­σμού.

Ο Στά­λιν σε αντί­ποι­να για την αντί­δρα­ση εκεί­νη εξό­ρι­σε ολό­κλη­ρους λαούς όπως οι Τά­τα­ροι και οι Έλ­λη­νες που ζού­σαν επί χρό­νια στην πε­ριο­χή και τους έστει­λε σε μέρη σαν το Ουζ­μπε­κι­στάν. Πολ­λοί από αυ­τούς επέ­στρε­ψαν στη διάρ­κεια της πε­ρε­στρόι­κα, απαι­τώ­ντας τις χα­μέ­νες πε­ριου­σί­ες τους.

Η Κρι­μαία επί των ημε­ρών του με­τα­τρά­πη­κε σε κέ­ντρο δια­κο­πών των ανώ­τε­ρων κομ­μα­τι­κών στε­λε­χών και των οι­κο­γε­νειών τους, χτί­ζο­ντας δε­κά­δες ντά­τσες (βίλες) και άλ­λους τό­πους ανα­ψυ­χής. Σε μια τέ­τοια φι­λο­ξε­νού­νταν ο Τσώρ­τσιλ όταν υπο­γρά­φη­κε η Συν­θή­κη της Γιάλ­τας.

Εξ΄αι­τί­ας των δει­νών που υπέ­στη­σαν από τη στα­λι­νι­κή πο­λι­τι­κή, πολ­λοί Ου­κρα­νοί υπο­δέ­χτη­καν σαν απε­λευ­θε­ρω­τές τους Γερ­μα­νούς κατά την ει­σβο­λή τους στη Σο­βιε­τι­κή Ένωση στη διάρ­κεια του Β΄Πα­γκο­σμί­ου Πο­λέ­μου και κά­ποιοι από αυ­τούς υπη­ρέ­τη­σαν υπό τις δια­τα­γές τους ενά­ντια στον Κόκ­κι­νο Στρα­τό.

Αρ­γό­τε­ρα η ανε­ξή­γη­τη γρα­φειο­κρα­τι­κή και σω­βι­νι­στι­κή λο­γι­κή του Χρου­τσώφ, ο οποί­ος είχε ου­κρα­νι­κή κα­τα­γω­γή ( πράγ­μα το οποίο δεν τον εμπό­δι­σε κα­θό­λου να πρω­το­στα­τή­σει την πε­ρί­ο­δο των «στα­λι­νι­κών εκ­κα­θα­ρί­σε­ων», ως υπεύ­θυ­νος του κόμ­μα­τος για την Ου­κρα­νία, σε απί­στευ­το αριθ­μό εκτε­λέ­σε­ων συ­μπα­τριω­τών του και εκτο­πί­σε­ων τους στα διά­φο­ρα γκου­λάγκ), τον οδή­γη­σαν το 1954 να πε­ρι­λά­βει την Κρι­μαία στη δι­καιο­δο­σία της Ου­κρα­νι­κής Σο­σια­λι­στι­κής Δη­μο­κρα­τί­ας, παρ΄ότι η πλειο­ψη­φία των κα­τοί­κων ήταν ρω­σό­φω­νοι (μετά την εκ­δί­ω­ξη των υπό­λοι­πων) και παρά το γε­γο­νός ότι η Κρι­μαία απο­τε­λού­σε τη ση­μα­ντι­κό­τε­ρη στρα­τιω­τι­κή βάση της Σο­βιε­τι­κής Ένω­σης στην πε­ριο­χή και έδρα του Στό­λου της Μαύ­ρης Θά­λασ­σας.

Όλη αυτή η δια­δι­κα­σία έκανε ακόμη πιο σύν­θε­τη την κα­τά­στα­ση, «βαλ­κα­νο­ποιώ­ντας» ου­σια­στι­κά την πε­ριο­χή της Κρι­μαί­ας αλλά και την υπό­λοι­πη, κυ­ρί­ως ανα­το­λι­κή, Ου­κρα­νία. Η κα­τάρ­ρευ­ση της Σο­βιε­τι­κή Ένω­σης, όπως έγινε και σε άλλες δη­μο­κρα­τί­ες, άνοι­ξε πάλι τους ασκούς του Αιό­λου και επα­νέ­φε­ρε στο προ­σκή­νιο πα­λιούς σω­βι­νι­στι­κούς λο­γα­ρια­σμούς και εθνο­τι­κές δια­φω­νί­ες ανά­με­σα σε λαούς που τα τε­λευ­ταία χρό­νια ζού­σαν ει­ρη­νι­κά με­τα­ξύ τους.

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΑ­ΤΑΡ­ΡΕΥ­ΣΗ

Παρ’ όλα αυτά η Ου­κρα­νία τα 25 χρό­νια που με­σο­λά­βη­σαν από την κα­τάρ­ρευ­ση της ΕΣΣΔ κυ­βερ­νά­ται κυ­ρί­ως από φι­λο­ρω­σι­κές κυ­βερ­νή­σεις. Στο διά­στη­μα αυτό συ­ντε­λέ­στη­κε η από­το­μη στρο­φή από τις σο­σια­λι­στι­κές δομές στην ιδιω­τι­κή οι­κο­νο­μία με τα γνω­στά φαι­νό­με­να απί­στευ­του πλου­τι­σμού στε­λε­χών του πρώην κα­θε­στώ­τος, οι οποί­οι από το ση­μείο στο οποίο δεν κα­τεί­χαν επι­σή­μως ούτε ένα πε­ριου­σια­κό στοι­χείο, έφτα­σαν να βρε­θούν «εν μέσω μιας νυ­χτός» δι­σε­κα­τομ­μυ­ριού­χοι, κα­πη­λευό­με­νοι την κρα­τι­κή πε­ριου­σία.

Έκτο­τε βε­βαί­ως η ου­κρα­νι­κή οι­κο­νο­μία, παρά τις τε­ρά­στιες δυ­να­τό­τη­τες της, άρ­χι­σε να επηρ­ρε­ά­ζε­ται από τα σκα­μπα­νε­βά­σμα­τα της πα­γκό­σμιας αγο­ράς, ενώ οι εσω­τε­ρι­κοί αντα­γω­νι­σμοί και η απί­στευ­τη δια­φθο­ρά των ολι­γαρ­χών που έλεγ­χαν πλέον τις κρα­τι­κές δομές και απο­μυ­ζού­σαν τον ου­κρα­νι­κό λαό, άρ­χι­σαν να δη­μιουρ­γούν τριγ­μούς και αντι­δρά­σεις μέσα στα φτωχά και με­σαία στρώ­μα­τα.

Αυτή την κα­τά­στα­ση βε­βαί­ως θα ήταν αδύ­να­το να μην προ­σπα­θή­σουν να την εκ­με­ταλ­λευ­τούν οι ΗΠΑ και οι άλλες ευ­ρω­παϊ­κές χώ­ρες-δο­ρυ­φό­ροι της με επι­κε­φα­λής τη Γερ­μα­νία, στην προ­σπά­θεια απο­μο­νώ­σουν την κα­τέ­χου­σα πυ­ρη­νι­κά όπλα Ρωσία. Έτσι υπο­δαύ­λι­ζαν με κάθε τρόπο την κα­τά­στα­ση στη­ρι­ζό­με­νοι σε «δι­κούς τους αν­θρώ­πους» σαν τον Γιά­τσε­νιουκ (φι­λο­α­με­ρι­κα­νό) και τον Γκλί­τσκο (φι­λο­γερ­μα­νό) αλλά και άλ­λους, για τους οποί­ους οι δυ­τι­κοί «δη­μο­κρά­τες» δεν είχαν κα­νέ­να πρό­βλη­μα αν είναι φι­λο­να­ζί ή φα­σί­στες. Πολ­λοί από αυ­τούς σή­με­ρα βρί­σκο­νται να κα­τέ­χουν εξέ­χου­σες θέ­σεις στην κυ­βέρ­νη­ση και τον κρα­τι­κό μη­χα­νι­σμό, με πρώτο και κα­λύ­τε­ρο το διο­ρι­σμέ­νο πρό­ε­δρο Γιά­τσε­νιουκ, τον οποίο συ­νέ­λα­βε ο φακός να χαι­ρε­τά­ει φα­σι­στι­κά. Αυτό δεν στά­θη­κε βε­βαί­ως εμπό­διο να με­τα­βεί στις ΗΠΑ για «συ­ζη­τή­σεις» και «οδη­γί­ες», απο­λαμ­βά­νο­ντας της πλή­ρους εμπι­στο­σύ­νης των πο­λι­τι­κών ηγε­τών της υπερ­δύ­να­μης.

Οι κύ­ριες βιο­μη­χα­νί­ες και τα γε­ω­λο­γι­κά κοι­τά­σμα­τα βρί­σκο­νται κυ­ρί­ως στην πε­ριο­χή της Ανα­το­λι­κής Ου­κρα­νί­ας που συ­νο­ρεύ­ει με τη Ρωσία, σε αντί­θε­ση με το δυ­τι­κό τμήμα που συ­νο­ρεύ­ει με τη Γερ­μα­νία και το οποίο έχει βα­σί­σει την ανά­πτυ­ξη του σε μι­κρού με­γέ­θους επι­χει­ρη­μα­τι­κές πρω­το­βου­λί­ες. Η δια­φθο­ρά του κρα­τι­κού μη­χα­νι­σμού καθώς και η πα­γκό­σμια οι­κο­νο­μι­κή κρίση οδή­γη­σαν σε οι­κο­νο­μι­κό αδιέ­ξο­δο πολ­λούς τους μι­κρο­ε­πι­χει­ρη­μα­τί­ες της πε­ριο­χής, πράγ­μα το οποίο απο­δεί­χτη­κε μια καλή αφορ­μή για να εξε­λι­χθούν σε βάση στή­ρι­ξης εθνι­κι­στι­κών και κρυ­πτο­φα­σι­στι­κών μορ­φω­μά­των όπως το ΣΒΟ­ΜΠΟ­ΝΤΑ (Ελευ­θε­ρία), που από μια ασή­μα­ντη πο­λι­τι­κή δύ­να­μη κέρ­δι­σε ένα πο­σο­στό 10% στις τε­λευ­ταί­ες εκλο­γές.

Πριν από αυτό όμως ο ου­κρα­νι­κός λαός δο­κί­μα­σε και άλλες «συ­ντα­γές», όπως αυτή του κόμ­μα­τος της Γιού­λια Τι­μο­σέν­κο (επί­λε­κτο στέ­λε­χος της Κομ­σο­μόλ στα νιάτα της και η ίδια), το οποίο και έφερε κά­ποια στιγ­μή στην κυ­βέρ­νη­ση για να δια­πι­στώ­σει στη συ­νέ­χεια ότι είναι ακόμη πιο διε­φθαρ­μέ­νο από τα προη­γού­με­να και κάπως έτσι η «κόρη της Ου­κρα­νί­ας» με τις πα­ρα­δο­σια­κές πλε­ξού­δες να οδη­γη­θεί στη φυ­λα­κή για τε­ρα­στί­ου με­γέ­θους σκάν­δα­λα και ρε­μού­λες.

Μέσα από αυτό πε­ρί­που το σκη­νι­κό φτά­σα­με στα τε­λευ­ταία δρα­μα­τι­κά γε­γο­νό­τα. Τώρα υπάρ­χει συ­νε­χής αρ­θρο­γρα­φία και μια προ­σπά­θεια ανά­λυ­σης και απο­κρυ­πτο­γρά­φη­σης αυτών των συ­ντα­ρα­κτι­κών πο­λι­τι­κών εξε­λί­ξε­ων, έτσι ώστε να βγουν τα κα­τάλ­λη­λα συ­μπε­ρά­σμα­τα για την Αρι­στε­ρά και το κί­νη­μα. Στην κα­τεύ­θυν­ση αυτή θα προ­σπα­θή­σει να συμ­βάλ­λει και το συ­γκε­κρι­μέ­νο άρθρο.

ΕΙ­ΧΑ­ΜΕ ΦΑ­ΣΙ­ΣΤΙ­ΚΟ ΠΡΑ­ΞΙ­ΚΟ­ΠΗ­ΜΑ;

Ήταν τε­λι­κά ένα φα­σι­στι­κό πρα­ξι­κό­πη­μα αυτό που συ­νέ­βη στην Ου­κρα­νία; Δεν θα συμ­φω­νή­σου­με με αυτή την αντί­λη­ψη που εκ­φρά­ζε­ται και από κά­ποιους κο­ντι­νούς και αγα­πη­τούς, θα τους χα­ρα­κτη­ρί­ζα­με, συ­ντρό­φους.

Στην Ου­κρα­νία όλο το προη­γού­με­νο διά­στη­μα πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­καν πά­μπο­λες κι­νη­το­ποι­ή­σεις, μι­κρού όμως με­γέ­θους, απο­κομ­μέ­νες από την πλειο­ψη­φία του ου­κρα­νι­κού λαού και ασυ­ντό­νι­στες με­τα­ξύ τους. Καμία από αυτές δεν ορ­γα­νώ­θη­κε ή κα­θο­δη­γή­θη­κε από το ΣΒΟ­ΜΠΟ­ΝΤΑ ή άλλο φα­σι­στι­κό μόρ­φω­μα. Αυτό που έκα­ναν οι συ­γκε­κρι­μέ­νες δυ­νά­μεις ήταν να πα­ρει­σφύ­ουν στις συ­γκε­ντρώ­σεις για να επω­φε­λη­θούν από αυτές και να τις κα­πε­λώ­σουν. Και η αλή­θεια είναι ότι δεν άφη­ναν ούτε μία χωρίς να πα­ρέμ­βουν. Αυτή η τα­κτι­κή σε συ­σχε­τι­σμό με την ει­κό­να σήψης και δια­φθο­ράς της πο­λι­τι­κής ζωής, οδή­γη­σαν το συ­γκε­κρι­μέ­νο κόμμα στο να απο­κτή­σει εκλο­γι­κά ερεί­σμα­τα, κυ­ρί­ως στα μι­κρο­α­στι­κά στρώ­μα­τα της Δυ­τι­κής Ου­κρα­νί­ας, όπως ανα­φέ­ρα­με και πιο πάνω.

Το ΣΒΟ­ΜΠΟ­ΝΤΑ είχε μια πιο διαλ­λα­κτι­κή, κυ­ρί­ως εθνι­κι­στι­κή πο­λι­τι­κή, εν αντι­θέ­σει με την κα­θα­ρό­αι­μη φα­σι­στι­κή ορ­γά­νω­ση του «Δε­ξιού Τομέα», η οποία είχε στρα­τιω­τι­κού τύπου διάρ­θρω­ση με ομά­δες κρού­σης οι οποί­ες πα­ρε­νέ­βαι­ναν με βίαιο τρόπο, με απο­κο­ρύ­φω­μα τα τε­λευ­ταία γε­γο­νό­τα και τη δράση τους για την απώ­θη­ση των αρι­στε­ρών και άλλων ομά­δων από την πλα­τεία Ανε­ξαρ­τη­σί­ας. Μά­λι­στα υπάρ­χουν κα­ταγ­γε­λί­ες ότι οι ελεύ­θε­ροι σκο­πευ­τές που σκόρ­πι­σαν το θά­να­το στους δια­δη­λω­τές προ­έρ­χο­νταν από τις γραμ­μές τους.

Το βα­σι­κό στοι­χείο που πρέ­πει να ση­μειώ­σου­με όμως είναι ότι η πλειο­ψη­φία των Ου­κρα­νών ερ­γα­ζο­μέ­νων έμει­νε αμέ­το­χη απέ­να­ντι στις εξε­λί­ξεις, έχο­ντας απέ­να­ντι τους από τη μια τους διε­φθαρ­μέ­νους πο­λι­τι­κούς και τους πά­τρω­νες τους ολι­γάρ­χες και από την άλλη τους πα­ρα­νοϊ­κούς εθνι­κι­στές και φα­σί­στες.

Παρ’ όλα αυτά τις κι­νη­το­ποι­ή­σεις στην πλα­τεία Ανε­ξαρ­τη­σί­ας, που απο­τέ­λε­σαν και το ρέκ­βιεμ της κυ­βέρ­νη­σης Γιαν­νου­κό­βιτς, δεν τις ξε­κί­νη­σαν οι φα­σί­στες. Αυτοί απλά κα­τόρ­θω­σαν να πά­ρουν το πάνω χέρι στη συ­νέ­χεια. Οι κι­νη­το­ποι­ή­σεις ξε­κί­νη­σαν από αρι­στε­ρές ομά­δες και άλ­λους αγα­να­κτι­σμέ­νους πο­λί­τες και δυ­στυ­χώς ποτέ δεν κα­τόρ­θω­σαν να έχουν ένα μα­ζι­κό χα­ρα­κτή­ρα, δί­νο­ντας έτσι τη δυ­να­τό­τη­τα στους φα­σί­στες να υπε­ρι­σχύ­σουν. Είναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό ότι οι συ­γκε­ντρω­μέ­νοι στην πλα­τεία σε καμία πε­ρί­πτω­ση δεν ξε­πέ­ρα­σαν τις 20.000 (αυτό θα μπο­ρού­σα­με να το δια­πι­στώ­σου­με και από τις τη­λε­ο­πτι­κές ει­κό­νες) και αν κά­ποιος πή­γαι­νε λίγα τε­τρά­γω­να πιο πέρα, θα έβλε­πε ότι η κα­θη­με­ρι­νή ζωή συ­νε­χι­ζό­ταν σαν να μην συ­νέ­βαι­νε τί­πο­τε.

ΕΧΟΥ­ΜΕ ΤΟ ΦΑ­ΣΙ­ΣΤΙ­ΚΟ ΦΑΙ­ΝΟ­ΜΕ­ΝΟ ΤΟΥ ΜΕ­ΣΟ­ΠΟ­ΛΕ­ΜΟΥ;

Παρ’ ότι κά­ποιοι φα­σί­στες πήραν θέ­σεις στην κυ­βέρ­νη­ση και τον κρα­τι­κό μη­χα­νι­σμό, σε καμία πε­ρί­πτω­ση δεν μπο­ρού­με να ισχυ­ρι­στού­με ότι έχου­με τα ίδια ακρι­βώς χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά με τη Γερ­μα­νία του με­σο­πο­λέ­μου. Οι Γερ­μα­νοί τότε ακο­λού­θη­σαν μα­ζι­κά τον Χί­τλερ γιατί υπο­σχέ­θη­κε δου­λειά σε ένα λαό με εκα­τομ­μύ­ρια ανέρ­γους, φα­γη­τό σε επί­σης εκα­τομ­μύ­ρια πει­να­σμέ­νους και τη ρε­βάνς σε ένα εθνι­κά ντρο­πια­σμέ­νο λαό από τις τα­πει­νω­τι­κούς όρους που επέ­βαλ­λε η Αντάντ μετά την ήττα του Α΄Πα­γκο­σμί­ου Πο­λέ­μου και τη Συν­θή­κη των Βερ­σαλ­λιών. Ο ου­κρα­νι­κός λαός στην πλειο­ψη­φία του, παρά τα αντι­ρω­σι­κά αι­σθή­μα­τα που του έχουν δη­μιουρ­γη­θεί μέσα από μια ιστο­ρι­κή δια­δρο­μή, δεν μπο­ρού­με να ισχυ­ρι­στού­με ότι τον δια­κα­τέ­χουν μα­ζι­κά τα ίδια εθνι­κο­σο­σια­λι­στι­κά χι­τλε­ρι­κά ορά­μα­τα με τη Γερ­μα­νία του με­σο­πο­λέ­μου.

Άλ­λω­στε τα τε­λευ­ταία 25 χρό­νια ψη­φί­ζει μάλ­λον φι­λο­ρω­σι­κές κυ­βερ­νή­σεις, έστω και με κά­ποιες εξαι­ρέ­σεις. Ο Γιαν­νου­κό­βιτς είχε εκλε­γεί πρό­ε­δρος στις τε­λευ­ταί­ες εκλο­γές με το 39% των ου­κρα­νι­κών ψήφων .

ΗΤΑΝ ΕΞ’ ΑΡΧΗΣ ΑΝΤΙ­ΔΡΑ­ΣΤΙ­ΚΟ ΤΟ ΚΙ­ΝΗ­ΜΑ;

Οπωσ­δή­πο­τε ένα κί­νη­μα χωρίς επα­να­στα­τι­κή ηγε­σία, συ­γκε­κρι­μέ­νη τα­κτι­κή και ξε­κά­θα­ρους στό­χους κοι­νω­νι­κής ανα­τρο­πής, είναι πολύ εύ­κο­λο να κα­πε­λω­θεί και κά­ποια στιγ­μή να χάσει τον προ­σα­να­το­λι­σμό του. Έτσι έγινε με την Αρα­βι­κή Άνοι­ξη και άλλα κι­νή­μα­τα. Αυτό δεν ση­μαί­νει όμως ότι αυτά τα κι­νή­μα­τα είχαν εξ’ αρχής αντι­δρα­στι­κό χα­ρα­κτή­ρα. Στην Αί­γυ­πτο την εξέ­γερ­ση την ορ­γά­νω­σαν αρι­στε­ρές στην πλειο­ψη­φία τους ομά­δες, άσχε­τα αν αυτή κα­τέ­λη­ξε στη κυ­βέρ­νη­ση Μόρσι αρ­χι­κά και υπό τον έλεγ­χο των στρα­τιω­τι­κών στη συ­νέ­χεια.

Το ίδιο και με την ου­κρα­νι­κή εξέ­γερ­ση. Δεν μπο­ρού­με να τη χα­ρα­κτη­ρί­ζου­με ούτε ως «φα­σι­στι­κό πρα­ξι­κό­πη­μα» ούτε ως «εξέ­γερ­ση των δε­ξιών», άσχε­τα με την τροπή που πήραν τα πράγ­μα­τα. Άλ­λω­στε, η κα­τά­στα­ση θα εξα­κο­λου­θή­σει να είναι ρευ­στή και τί­πο­τε δεν προ­οιω­νί­ζει στα­θε­ρό­τη­τα στο ση­με­ρι­νό κα­θε­στώς, ει­δι­κό­τε­ρα άμα δεθεί χει­ρο­πό­δα­ρα στο άρμα της ΕΕ και του ΔΝΤ. Η Ιστο­ρία δεν τε­λεί­ω­σε, το μα­ζι­κό κί­νη­μα πάντα είναι απρό­βλε­πτο και πρέ­πει αυτό να το λά­βου­με σο­βα­ρά υπ’ όψην στις ανα­λύ­σεις μας. Αυτό που τε­λι­κά λεί­πει είναι μια πραγ­μα­τι­κά επα­να­στα­τι­κή ηγε­σία.

ΤΟ ΖΗ­ΤΗ­ΜΑ ΤΗΣ ΚΡΙ­ΜΑΙΑΣ

Με το κρι­μαϊ­κό ζή­τη­μα αυ­τό­μα­τα ανοί­γει το γε­νι­κό­τε­ρο ζή­τη­μα του δι­καιώ­μα­τος της αυ­το­διά­θε­σης των λαών. Σε ότι έχει σχέση με το δια­χω­ρι­σμό και την ανε­ξαρ­το­ποί­η­ση κομ­μα­τιών μιας χώρας, ως μαρ­ξι­στές δεν μπο­ρού­με να εί­μα­στε υπέρ μιας τέ­τοιας εξέ­λι­ξης γιατί αφ’ ενός οδη­γεί στη δη­μιουρ­γία μι­κρών προ­τε­κτο­ρά­των που διευ­κο­λύ­νουν τον πα­γκό­σμιο ιμπε­ρια­λι­σμό να τα έχει υπό τον έλεγ­χο του και αφ’ ετέ­ρου δια­σπούν την ερ­γα­τι­κή τάξη.

Στο θέμα της Κρι­μαί­ας η οποία θέτει σε δη­μο­ψή­φι­σμα το θέμα της προ­σχώ­ρη­σης της στη Ρωσία, αν η πλειο­ψη­φία των κα­τοί­κων της το απο­φα­σί­σει, δεν μπο­ρού­με να στα­θού­με αντί­θε­τοι σε αυτό. Ωστό­σο, το 40% πε­ρί­που του πλη­θυ­σμού της είναι ου­κρα­νι­κής και άλλων εθνο­τή­των κα­τα­γω­γής. Θα εγ­γυ­η­θεί κά­ποιος τα δι­καιώ­μα­τα τα δικά τους ή όπως αντί­στοι­χα οι ρω­σό­φω­νοι και άλλοι λαοί της Ου­κρα­νί­ας που δια­βιούν κάτω από τη μι­σο­φα­σι­στι­κή κυ­βέρ­νη­ση, θα υπο­στούν και αυτοί φυ­λε­τι­κή κα­τα­πί­ε­ση και διώ­ξεις; Και τι θα γίνει στο Ντό­νεσκ και άλλες πε­ριο­χές στις οποί­ες ο πλη­θυ­σμός είναι μοι­ρα­σμέ­νος και ήδη ξε­κί­νη­σαν οι συ­γκρού­σεις ανά­με­σα του; Είναι σε θέση να τις απο­σο­βή­σουν και με ποια επι­χει­ρή­μα­τα οι ση­με­ρι­νοί, εξαρ­τη­μέ­νοι από την ολι­γαρ­χία, πο­λι­τι­κοί των δύο αντί­πα­λων στρα­το­πέ­δων; Ποια προ­ο­πτι­κή μπο­ρούν να δώ­σουν στους δύο λαούς;

Εδώ πρέ­πει να πά­ρου­με ξε­κά­θα­ρη θέση.Ο στα­λι­νι­σμός, με τις μα­ζι­κές εκτο­πί­σεις πλη­θυ­σμών και τον με­γα­λο­ρω­σι­κό ιδε­α­τι­σμό που τον κα­τεί­χε, άφησε ανε­ξί­τη­λες πλη­γές και πρέ­πει κά­ποια στιγ­μή να ξε­κα­θα­ρί­σου­με τους πα­λιούς λο­γα­ρια­σμούς μαζί του. Η γρα­φειο­κρα­τι­κή κάστα που εξέ­θρε­ψε όλα τα προη­γού­με­να χρό­νια απο­τε­λεί τους ση­με­ρι­νούς ολι­γάρ­χες που πλου­τί­ζουν ασύ­στο­λα εις βάρος του ου­κρα­νι­κού αλλά και του ρω­σι­κού λαού και πρέ­πει να το­νί­σου­με ότι εί­μα­στε κά­θε­τα ενά­ντια τους, από όποια εθνι­κό­τη­τα κι αν προ­έρ­χο­νται.

Μην ξε­χνά­με ότι η νε­ο­ε­κλε­γεί­σα ου­κρα­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση έχει τη στή­ρι­ξη των μισών βου­λευ­τών της φι­λο­ρω­σι­κής κυ­βέρ­νη­σης Γιαν­νου­κό­βιτς, οι οποί­οι αυ­το­μό­λη­σαν με εντο­λές των ολι­γαρ­χών που τους ελέγ­χουν και τους κα­θο­δη­γούν και οι οποί­οι δεν δί­στα­σαν να αλ­λά­ξουν εγκαί­ρως στρα­τό­πε­δο για να προ­στα­τεύ­σουν τα συμ­φέ­ρο­ντα τους. Η λύση λοι­πόν δεν είναι ούτε με τους Ου­κρα­νούς ούτε με τους Ρώ­σους ή τους φι­λο­ρώ­σους ολι­γάρ­χες.

Η πρό­τα­ση η δική μας πρέ­πει να είναι για μια σο­σια­λι­στι­κή Ου­κρα­νία σε μια ένωση σο­σια­λι­στι­κών κρα­των της πε­ριο­χής, όπως ήταν η παλιά ΕΣΣΔ, χωρίς όμως τη γρα­φειο­κρα­τι­κή και στα­λι­νι­κή δομή που τη διέ­κρι­νε, μια πραγ­μα­τι­κή σο­βιε­τι­κή δη­μο­κρα­τία που δεν θα κυ­βερ­νούν οι κομ­μα­τι­κοί γρα­φειο­κρά­τες αλλά οι ίδιοι οι ερ­γα­ζό­με­νοι μέσω των εκλεγ­μέ­νων και άμεσα ανα­κλη­τών εκ­προ­σώ­πων τους.

Η έκ­φρα­ση «σο­σια­λι­σμός ή βαρ­βα­ρό­τη­τα» απο­κτά ένα ολο­έ­να και πε­ρισ­σό­τε­ρο υπαρ­κτό νόημα καθώς κα­θί­στα­ται εμ­φα­νής η ανα­γκαιό­τη­τα του στις νέες συν­θή­κες που δια­μορ­φώ­νο­νται πα­γκό­σμια, μέσα από τη φρε­νί­τι­δα που έχει συ­νε­πά­ρει την υφή­λιο από την επι­κρά­τη­ση της λο­γι­κής της ακραί­ας νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης οι­κο­νο­μι­κής αντί­λη­ψης, τη δη­μιουρ­γία πα­ντού σκλη­ρών κα­τα­σταλ­τι­κών μη­χα­νι­σμών και την επί­λυ­ση των δια­φο­ρών με στρα­τιω­τι­κά πλέον μέσα.

Όσο δεν προ­χω­ρά­με προς μια σο­σια­λι­στι­κή διευ­θέ­τη­ση, ξανά και ξανά σε χώρες όπως η Ου­κρα­νία θα βγαί­νουν στην επι­φά­νεια όλοι οι πα­λιοί εθνο­τι­κοί, φυ­λε­τι­κοί και θρη­σκευ­τι­κοί δια­χω­ρι­σμοί που θα οδη­γούν σε συ­νε­χείς εσω­τε­ρι­κές αντι­πα­ρα­θέ­σεις και κρί­σεις και είναι πλέον εμ­φα­νής ο κίν­δυ­νος, λόγω των ιδιαί­τε­ρων γε­ω­πο­λιτ­κών ιδιαι­τε­ρο­τή­των τους αλλά και της βα­θιάς οι­κο­νο­μι­κής κρί­σης που έχει αλ­λά­ξει ρι­ζι­κά τα κα­θιε­ρω­μέ­να σε όλο τον κόσμο, να απο­τε­λέ­σουν ανά πάσα στιγ­μή την αφορ­μή όχι απλά για μια το­πι­κή αλλά ακόμη και για μια πα­γκό­σμια πο­λε­μι­κή σύ­γκρου­ση.