Κάτω τα χέρια από την αλληλεγγύη και τους πρόσφυγες!

Από την αρχή της χρονιάς, με την έναρξη της συζήτησης για «καταγραφή-πιστοποίηση» των εθελοντών και τις πρώτες συλλήψεις αλληλέγγυων (όπως οι Ισπανοί ναυαγοσώστες που θεωρήθηκαν «διακινητές» και αντιμετωπίστηκαν σαν τρομοκράτες), είχε φανεί η πρόθεση της ΕΕ και της κυβέρνησης να τελειώνουν με την «από τα κάτω» αλληλεγγύη, που λειτουργούσε αντικειμενικά ως άμυνα απέναντι στην επιβολή της αντιμεταναστευτικής-αντιπροσφυγικής ατζέντας στη δημόσια συζήτηση και την επακόλουθη εφαρμογή μέτρων που παραβιάζουν κατάφωρα τα στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα.

Καταστολή αλληλέγγυων

Μετά τη συμφωνία της ντροπής μεταξύ ΕΕ-κυβέρνησης-Τουρκίας, αυτή η επίθεση έχει κλιμακωθεί ξεδιάντροπα. Η χυδαία προπαγάνδα ενάντια στους «ύποπτους αλληλέγγυους» έδωσε γρήγορα τη θέση της σε δράσεις. Ασκείται αφόρητη πίεση να κλείσει το ανοιχτό κέντρο φιλοξενίας του ΠΙΚΠΑ στη Λέσβο, ενάντια στην οποία συγκεντρώνονται υπογραφές. Στη Χίο, η δομή αλληλεγγύης στο Soli Cafe «αναποδογυρίστηκε» από εισβολή της αστυνομίας έπειτα από «ανώνυμη καταγγελία» για «περίεργες δράσεις και δραστηριότητες»! Οι εγκαταστάσεις της NoBorderKitchen στα Τσαμάκια ξηλώθηκαν, και περισσότεροι από 400 μετανάστες και πρόσφυγες που βρίσκονταν εκεί συνελήφθησαν και μεταφέρθηκαν στο Κέντρο Κράτησης στη Μόρια. Ο συνδικαλιστής εκπαιδευτικός Παύλος Αντωνόπουλος εγκαλείται από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Πειραιά για «διασπορά ψευδών ειδήσεων» και για «διέγερση» (!), πιθανότατα γιατί ενόχλησε ένα φυλλάδιο που καλούσε τους πρόσφυγες να αγωνιστούν για το άνοιγμα των συνόρων και ενάντια στους πολέμους. Στην Ειδομένη, όπου το έργο της αλληλεγγύης σώζει ζωές, η στοχοποίηση και οι διώξεις έχουν ξεπεράσει κάθε όριο, με διαρκείς σωματικούς ελέγχους, μαζικές προσαγωγές  (πρόσφατα υπήρξε παραπομπή στο αυτόφωρο 17 νεαρών που παρέχουν υπηρεσίες σίτισης στον καταυλισμό) και χυδαία προπαγάνδα. Σουγιάδες, κουζινομάχαιρα (σε... κουζίνες), μικροποσότητες κάναβης, μπλουζάκια που γράφουν No Borders, θεωρούνται «πειστήρια εγκλήματος». Η φωτογράφηση σκαφών της Frontex θεωρείται «κατασκοπεία». Όπως εύστοχα αναφέρει σε καταγγελτικό δελτίο Τύπου η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, «η στοχοποίηση της αλληλεγγύης έχει πάρει διαστάσεις μονομανίας».

Οι εθελοντές και αλληλέγγυοι που έκαναν όσα δεν έκανε το κράτος και η κυβέρνηση, και που με υπεράνθρωπες προσπάθειες απέτρεψαν τη μετατροπή της τραγωδίας σε απόλυτη βαρβαρότητα, τώρα κρίνονται «ανεπιθύμητοι» ή και «επικίνδυνοι».

Επίθεση στους πρόσφυγες

Μαζί με όλες τις άλλες κατηγορίες που σπιλώνουν χυδαία τους αλληλέγγυους, έχει εμφανιστεί και μία που προσβάλλει βάναυσα τους πρόσφυγες: λειτουργούν, λέει, οι αλληλέγγυοι ως «υποκινητές» των δυναμικών αντιδράσεων των προσφύγων. Λες και δεν έχουν την ικανότητα να δουν την αθλιότητα των κέντρων κράτησης για να αποφασίσουν μόνοι τους να φύγουν από αυτά τη στιγμή που αντικρίζουν τις συνθήκες. Λες και δεν αρκεί ως «υποκίνηση» η κατάφωρη παραβίαση των δικαιωμάτων τους, οι απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης, η επιθυμία τους για ελευθερία, για αξιοπρέπεια, και χρειάζονται κάποιον «ύποπτο» για να αντισταθούν. Λες και άνθρωποι που πάλεψαν ενάντια (ή ξέφυγαν από) το καθεστώς Άσαντ, το Ισλαμικό Κράτος, το Τζαμπάτ Αλ Νούσρα κ.ά., θα υπομείνουν σιωπηλά τη μοίρα που διάλεξαν γι’ αυτούς η ΕΕ και η κυβέρνηση.

Αποπολιτικοποίηση

Η επίθεση είναι διπλή, σε πρόσφυγες και αλληλέγγυους, και στόχο έχει την αποπολιτικοποίηση, την αποτροπή ανάπτυξης κινήματος διεκδίκησης, για να μπορέσει να επιβληθεί η απάνθρωπη διαχείριση που ορίζει η συμφωνία ΕΕ-κυβέρνησης-Τουρκίας.

Η «πιστοποιημένη αλληλεγγύη», η οποία προκρίνεται από την κυβέρνηση, έχει αυτές ακριβώς τις «αρετές», όπως τις είχε περιγράψει σε παλιότερο άρθρο της η Αρουντάτι Ρόι για τις ΜΚΟ: «Αποπολιτικοποιούν την αντίσταση ... οι ΜΚΟ έχουν πόρους για να προσλάβουν ανθρώπους που αλλιώς μπορεί να γίνονταν ακτιβιστές στα κινήματα, αλλά τώρα πιστεύουν ότι κάνουν κάτι άμεσο, δημιουργικό, καλό (και βγάζουν και τα προς το ζην ενώ το κάνουν)».

Αυτή η κατεύθυνση στηρίζεται και από την κυβερνητική πολιτική στα κέντρα κράτησης, που ο στρατός έχει αναλάβει τη διαχείρισή τους αλλά και την «πιστοποίηση» των εθελοντών. Γράφει ο Γιώργος Τσιάκαλος:

«Ο στρατός καλείται να αξιολογήσει και να κατατάξει τους Έλληνες πολίτες σε “συμβατούς” (άρα αποδεκτούς) και σε “κακομαθημένους” (άρα ανεπιθύμητους), και το ίδιο καλείται να κάνει με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών...

“Κακομαθημένοι” είναι όσοι –πρόθυμοι και ικανοί να προσφέρουν κάθε μορφής βοήθεια– θα επισημαίνουν τις παραλείψεις και τις παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου και θα παρεμβαίνουν για να τις αποκαταστήσουν ακόμη και χωρίς την άδεια του διοικητή ή και σε αντίθεση μ’ αυτόν».

Όπως εξηγεί, τον κυρίαρχο ρόλο θα παίζουν μαζί με το στρατό οι λεγόμενες «GONGOs» (Προσανατολισμένες στις Κυβερνήσεις ΜΚΟ, Government Oriented NGOs) και «BONGOs» (Προσανατολισμένες στις Επιχειρήσεις ΜΚΟ», Business Oriented NGOs):

«Συνεπώς, η Ευρώπη δεν χρειάζεται ν’ ανησυχεί για τη διαχείριση της οικονομικής βοήθειας, ούτε οι στρατιωτικοί διοικητές των Κέντρων για φαινόμενα απειθαρχίας».

Αντίστοιχα με τους «ακίνδυνους» εθελοντές, γίνεται προσπάθεια να γίνουν «ακίνδυνοι» και οι πρόσφυγες. Είναι «καλοδεχούμενοι» μόνο ως ευγνωμονούντα θύματα, ως «κοπάδια ανθρώπων» που δέχονται αδιαμαρτύρητα τη μοίρα τους. Όταν κινητοποιούνται και διεκδικούν, αντιμετωπίζονται ως «αχάριστοι» ή ως «απειλή» (ΒΙΑΛ στη Χίο, Πειραιάς, Ειδομένη, τα χημικά πρόσφατα μέσα στη Μόρια κ.λπ.). 

Πώς απαντάμε;

Αν αυτή είναι η γραμμή ΕΕ-κυβέρνησης, τα δικά μας καθήκοντα κινούνται στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση. Να στηριχτούν οι αυτοοργανωμένες δομές αλληλεγγύης που υπενθυμίζουν πως μια άλλου τύπου φιλοξενία των προσφύγων είναι εφικτή. Να στηριχτούν οι «ενοχλητικές» δυνάμεις της αλληλεγγύης που επιχειρούν να αποτρέψουν την επιβολή στα κέντρα κράτησης του ζοφερού τοπίου που περιγράφηκε παραπάνω. Να υποστηριχθούν οι αγώνες των προσφύγων, είτε διεκδικούν το άνοιγμα των συνόρων είτε ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης. Να μείνει όρθιο το «δίκτυο αντιπληροφόρησης» που θα φέρνει στο φως τις παραβιάσεις δικαιωμάτων, τις συνθήκες κράτησης κ.λπ. και δεν θα επιτρέπει να χαθούν οι πρόσφυγες από τη δημόσια σφαίρα για να αφεθούν μόνοι τους, ξεχασμένοι, απέναντι στο κράτος. Όλα μαζί μπορούν να ανακόψουν τη διάχυση του ρατσιστικού δηλητηρίου, που αντικειμενικά ενισχύεται από αυτήν την εκστρατεία στοχοποίησης. Ο συντονισμός όλων των δυνάμεων της αλληλεγγύης και όλων αυτών των προσπαθειών είναι το πρώτο βήμα για να μπορέσει να χτιστεί κι ένα μαζικό, πολιτικοποιημένο κίνημα διεκδίκησης, ντόπιων και προσφύγων, που δεν θα αφήνει κυβέρνηση και ΕΕ στο απυρόβλητο.