Κέμνιτς: Ρατσιστικά πογκρόμ και αντιφασιστική αντίδραση

Σε ανα­βρα­σμό βρί­σκε­ται η πόλη Κέ­μνιτς στη γερ­μα­νι­κή Σα­ξο­νία. Ένα ανε­λέ­η­το ρα­τσι­στι­κό πο­γκρόμ στή­θη­κε στην πόλη σε βάρος με­τα­να­στών και αλ­λη­λέγ­γυων με αφορ­μή τη δο­λο­φο­νία ενός 35χρο­νου Γερ­μα­νού και την επα­κό­λου­θη σύλ­λη­ψη δύο με­τα­να­στών ως υπό­πτων. Δεν είναι η πρώτη φορά που πα­ρα­τη­ρού­νται φαι­νό­με­να ξε­νο­φο­βί­ας και ρα­τσι­σμού στη Σα­ξο­νία, όμως πλέον φά­νη­κε ότι η κα­τά­στα­ση ξέ­φυ­γε από τον έλεγ­χο.

Τα γε­γο­νό­τα

Το βράδυ του Σαβ­βά­του προς Κυ­ρια­κή 25-26 Αυ­γού­στου, στο πε­ρι­θώ­ριο του το­πι­κού φε­στι­βάλ της πόλης του Κέ­μνιτς, δυο πα­ρέ­ες αν­δρών ήρθαν σε συ­μπλο­κή. Σύμ­φω­να με τις αρχές, από τη μία ήταν ένας Ιρα­κι­νός και ένας Σύρος με­τα­νά­στης και από την άλλη τρεις Γερ­μα­νοί από τους οποί­ους ο ένας υπέ­κυ­ψε στα τραύ­μα­τά του από μα­χαί­ρω­μα. Το συ­γκε­κρι­μέ­νο συμ­βάν ήταν το κα­τάλ­λη­λο πά­τη­μα που έψα­χνε σύσ­σω­μη η ακρο­δε­ξιά της πόλης για να ξε­δι­πλώ­σει τις «αρε­τές» της στο δρόμο. Το βράδυ της Κυ­ρια­κής 26/8, ακρο­δε­ξιοί το­πι­κοί χού­λι­γκανς, φα­σί­στες κάθε από­χρω­σης και «αγα­να­κτι­σμέ­νοι» πο­λί­τες άρ­χι­σαν να συ­γκε­ντρώ­νο­νται στο Κέ­μνιτς. Το απο­τέ­λε­σμα αυτής της μά­ζω­ξης πε­ρί­που 1.000 ατό­μων οδή­γη­σε σε ένα ανε­λέ­η­το κυ­νη­γη­τό με­τα­να­στών και μελών του αντι­φα­σι­στι­κού κι­νή­μα­τος. Η κα­τά­στα­ση ξέ­φυ­γε και δεν ήταν ελεγ­χό­με­νη από την αστυ­νο­μία.

Την αμέ­σως επό­με­νη μέρα, το το­πι­κό ακρο­δε­ξιό κόμμα κά­λε­σε σε συ­γκέ­ντρω­ση στην πόλη. Το αντι­φα­σι­στι­κό κί­νη­μα, έχο­ντας ξε­πε­ρά­σει το σοκ της πρώ­της μέρας, κά­λε­σε σε αντι­συ­γκέ­ντρω­ση. Αντι­φα­σί­στες από τις γύρω πό­λεις κα­τέ­φθα­σαν τη Δευ­τέ­ρα στο Κέ­μνιτς, στο οποίο δια­δή­λω­σαν από τη μία πε­ρί­που 8.000 ακρο­δε­ξιοί και από την άλλη πε­ρί­που 1.000 αντι­φα­σί­στες. Η αστυ­νο­μία και οι το­πι­κές αρχές στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα έδω­σαν ελεύ­θε­ρο χώρο στους φα­σί­στες να δρά­σουν. Κι­νη­το­ποι­ή­θη­καν μόλις 600 αστυ­νο­μι­κοί για να δια­σφα­λί­σουν τη μη συ­νά­ντη­ση των δύο συ­γκε­ντρώ­σε­ων. Εγκλη­μα­τι­κή αμέ­λεια ή συ­νει­δη­τή ανοχή; Μάλ­λον το δεύ­τε­ρο.

Κατά τη διάρ­κεια των συ­γκε­ντρώ­σε­ων, αλλά και μετά τη λήξη τους, ακρο­δε­ξιοί χού­λι­γκανς, φα­σί­στες και κάθε λογής ρα­τσι­στές επι­τέ­θη­καν σε αντι­φα­σί­στες ορ­γα­νω­μέ­να στο σταθ­μό του τρέ­νου και σε με­μο­νω­μέ­να αυ­το­κί­νη­τα, αλλά και σκόρ­πια στο δρόμο. Το Σάβ­βα­το 1/9, το αντι­φα­σι­στι­κό κί­νη­μα κά­λε­σε συ­γκέ­ντρω­ση στην πόλη, ενώ δρά­σεις την ίδια ώρα προ­γραμ­μά­τι­σαν και οι ακρο­δε­ξιοί, τόσο το το­πι­κό κόμμα όσο και το γνω­στό AfD. Υπο­λο­γί­ζε­ται ότι εκεί­νη τη μέρα δια­δή­λω­σαν 4.500 ακρο­δε­ξιοί ένα­ντι 3.500 αντι­φα­σι­στών.

Η άνο­δος της ακρο­δε­ξιάς

Το Κέ­μνιτς είναι μια βιο­μη­χα­νι­κή πόλη 250.000 κα­τοί­κων στη Σα­ξο­νία. Το ομό­σπον­δο κρα­τί­διο της Σα­ξο­νί­ας γνω­ρί­ζει μια εκρη­κτι­κή άνοδο της ακρο­δε­ξιάς τα τε­λευ­ταία χρό­νια. Πα­ρό­τι πρό­κει­ται για μια πε­ριο­χή που φι­λο­ξε­νεί μι­κρό­τε­ρο πο­σο­στό προ­σφύ­γων και με­τα­να­στών σε σχέση με άλλα κρα­τί­δια, ο ρα­τσι­σμός και η ξε­νο­φο­βία έχουν εκτο­ξευ­θεί τόσο σε επί­πε­δο εκλο­γι­κών πο­σο­στών, όσο και σε επί­πε­δο δρό­μου.

Το ακρο­δε­ξιό AfD, με πο­σο­στό 12,5%, είναι τρίτο κόμμα σε ολό­κλη­ρη τη Γερ­μα­νία. Στο κρα­τί­διο της Σα­ξο­νί­ας έλαβε 25% στις εκλο­γές του 2017, με απο­τέ­λε­σμα να είναι δεύ­τε­ρο κόμμα. Είναι σαφές ότι η ακρο­δε­ξιά κι­νεί­ται πολύ με­θο­δι­κά στο θε­σμι­κό επί­πε­δο, επι­διώ­κο­ντας την εκλο­γι­κή ενί­σχυ­ση. Πα­ράλ­λη­λα όμως εν­δυ­να­μώ­νε­ται και στο δρόμο μέσω φα­σι­στι­κών κι­νη­μά­των όπως το γνω­στό PEGIDA που γεν­νή­θη­κε σε αυτές τις πε­ριο­χές. Ένας συν­δυα­σμός φα­σι­σμού γρα­βά­τας και αρ­βύ­λας απει­λεί το Κέ­μνιτς, αλλά και συ­νο­λι­κό­τε­ρα τη Σα­ξο­νία.

Οι το­πι­κές εκλο­γές του κρα­τι­δί­ου θα διε­ξα­χθούν στα μέσα του 2019 και η συμ­με­το­χή του ακρο­δε­ξιού AfD στην το­πι­κή κυ­βέρ­νη­ση θε­ω­ρεί­ται πολύ πι­θα­νή. Όλα τα πα­ρα­πά­νω ανα­δει­κνύ­ουν μια συ­στη­μα­τι­κή δου­λειά δια­φο­ρε­τι­κών κομ­μα­τιών της ακρο­δε­ξιάς, που ακόμη κι αν δεν έχουν ορ­γα­νι­κή σύν­δε­ση με­τα­ξύ τους, ξέ­ρουν να συ­νερ­γά­ζο­νται.

Ο ρόλος του κρά­τους

Η ανοχή (αν όχι συ­νε­νο­χή) του γερ­μα­νι­κού κρά­τους στο ξε­δί­πλω­μα του ρα­τσι­στι­κού πο­γκρόμ στο Κέ­μνιτς είναι ξε­κά­θα­ρη. Τη Δευ­τέ­ρα 27/8 η αστυ­νο­μία κι­νη­το­ποί­η­σε μόλις 600 αστυ­νο­μι­κούς για μια συ­γκέ­ντρω­ση-επί­δει­ξη δύ­να­μης της άκρας δε­ξιάς. Δεν πρό­κει­ται απλώς για έναν λάθος κυ­βερ­νη­τι­κό χει­ρι­σμό, όπως δια­τεί­νο­νται διά­φο­ροι εκ­πρό­σω­ποι του πο­λι­τι­κού κό­σμου, αλλά για μια συ­νει­δη­τή επι­λο­γή που σκοπό είχε την εκτό­νω­ση της κα­τά­στα­σης μέσω της τρο­μο­κρά­τη­σης των με­τα­να­στών και του πε­ριο­ρι­σμού του αντι­φα­σι­στι­κού κι­νή­μα­τος. Το κλεί­σι­μο του μα­τιού στους φα­σί­στες έδωσε την κα­λύ­τε­ρη αφορ­μή για την εδραί­ω­ση ενός κα­θε­στώ­τος βίας και αστυ­νο­μο­κρα­τί­ας στην πόλη, το οποίο πλέον φά­νη­κε νο­μι­μο­ποι­η­μέ­νο.

Ο αστι­κός πο­λι­τι­κός κό­σμος κα­τα­δί­κα­σε υπο­κρι­τι­κά τη ρα­τσι­στι­κή βία, όταν αυτή είχε πλέον εκτο­νω­θεί πάνω σε με­τα­νά­στες και αντι­φα­σί­στες. Η κυ­ρί­αρ­χη τάξη της Γερ­μα­νί­ας και οι πο­λι­τι­κοί της εκ­πρό­σω­ποι ανέ­χτη­καν τη βία των φα­σι­στών όσο αυτή ήταν χρή­σι­μη. Την αξιο­ποί­η­σαν για ακόμη μια φορά προ­κει­μέ­νου να επι­βάλ­λουν ένα κα­θε­στώς πει­θαρ­χί­ας και τάξης. Οι τρα­γε­λα­φι­κές κα­τα­δί­κες των γε­γο­νό­των ήρθαν μόνο και μόνο όταν η δύ­να­μη των ακρο­δε­ξιών άρ­χι­ζε να ξε­φεύ­γει από τον έλεγ­χο. Μπρο­στά στο φόβο της υπο­βάθ­μι­σης της ει­κό­νας του Κέ­μνιτς, της απώ­λειας επεν­δύ­σε­ων και της εξα­φά­νι­σης της υπο­τι­μη­μέ­νης ερ­γα­τι­κής δύ­να­μης των με­τα­να­στών, σύσ­σω­μο το αστι­κό πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα έσπευ­σε να μα­ζέ­ψει την κα­τά­στα­ση, αφού πρώτα συ­ναί­νε­σε να ξε­δι­πλω­θεί.

Οι ανε­πάρ­κειες της Αρι­στε­ράς

Μπρο­στά στο πο­γκρόμ και στην ωμή βία απέ­να­ντι σε με­τα­νά­στες και αλ­λη­λέγ­γυους το αντι­φα­σι­στι­κό κί­νη­μα προ­σπά­θη­σε να λει­τουρ­γή­σει από κοι­νού. Η έκτα­κτη ανά­γκη οδή­γη­σε στην από κοι­νού αντι­με­τώ­πι­ση του φα­σι­στι­κού φαι­νο­μέ­νου από μια ευ­ρεία γκάμα δυ­νά­με­ων, που εκτεί­νο­νταν από το SPD μέχρι την άκρα Αρι­στε­ρά και την αναρ­χία. Τη Δευ­τέ­ρα 1/9 διορ­γα­νώ­θη­κε μια με­γά­λη αντι­φα­σι­στι­κή συ­ναυ­λία στο Κέ­μνι­τζς, με τίτλο «Εί­μα­στε πε­ρισ­σό­τε­ροι». Στη συ­ναυ­λία συμ­με­τεί­χαν γνω­στοί καλ­λι­τέ­χνες που δεν είχαν το­πο­θε­τη­θεί πο­λι­τι­κά πιο πριν, αλλά και άλλοι που ήταν ανοι­χτά αντι­φα­σί­στες, και υπο­λο­γί­ζε­ται ότι συ­γκε­ντρώ­θη­καν 65.000 άτομα. Πρό­κει­ται για μια ση­μα­ντι­κή πρω­το­βου­λία, η οποία όμως τε­λεί­ω­σε το ίδιο βράδυ. Ο πο­λι­τι­κός συ­σχε­τι­σμός στο δρόμο και στις γει­το­νιές του Κέ­μνιτς χρειά­ζε­ται διαρ­κή πο­λι­τι­κή δου­λειά για να αλ­λά­ξει και όχι κι­νη­το­ποι­ή­σεις-πυ­ρο­τε­χνή­μα­τα.

Η Αρι­στε­ρά οφεί­λει να πάρει μια ξε­κά­θα­ρη θέση για το με­τα­να­στευ­τι­κό, που θα απο­τυ­πώ­νε­ται στα αι­τή­μα­τα για ανοι­χτά σύ­νο­ρα, στην αλ­λη­λεγ­γύη στους πρό­σφυ­γες και στα ίσα δι­καιώ­μα­τα για όλους. Στο τε­λευ­ταίο του συ­νέ­δριο στη Λει­ψία, το Die Linke, το με­γα­λύ­τε­ρο κόμμα της Αρι­στε­ράς, πα­ρό­τι υπερ­ψή­φι­σε προ­γραμ­μα­τι­κά το αί­τη­μα για ανοι­χτά σύ­νο­ρα, τα­λα­ντεύ­τη­κε αρ­κε­τά μέχρι να φτά­σει σε αυτή την από­φα­ση. Η επι­κε­φα­λής της Κοι­νο­βου­λευ­τι­κής Ομά­δας Σάρα Βά­γκεν­κνε­χτ έχει επα­νει­λημ­μέ­νως το­πο­θε­τη­θεί με προ­βλη­μα­τι­κό τρόπο στο θέμα του με­τα­να­στευ­τι­κού. Το Μάιο του 2016 είχε το­νί­σει ότι υπάρ­χουν όρια στις δυ­να­τό­τη­τες της Γερ­μα­νί­ας να φι­λο­ξε­νή­σει πρό­σφυ­γες και με­τα­νά­στες, επι­μέ­νο­ντας ότι δεν μπο­ρούν όλοι να πάνε στη χώρα της, ενώ πρό­σφα­τα δή­λω­σε ότι «το να προ­σποιού­μα­στε ότι είναι ρε­α­λι­στι­κή η θέση “όποιος θέλει, ας έρθει”, είναι εντε­λώς πα­ρά­λο­γο».

Αν και η Βά­γκεν­κνε­χτ έχει υιο­θε­τή­σει πολύ ρι­ζο­σπα­στι­κές θέ­σεις στα ζη­τή­μα­τα της οι­κο­νο­μι­κής κρί­σης και της αρι­στε­ρής απά­ντη­σης σε αυτή, δεί­χνει πολύ συ­ντη­ρη­τι­κά αντα­να­κλα­στι­κά στο με­τα­να­στευ­τι­κό, γε­γο­νός που έχει ανοί­ξει με­γά­λο διά­λο­γο στο εσω­τε­ρι­κό του Die Linke. Ο αγώ­νας ενά­ντια στον νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμό και το κε­φά­λαιο δεν είναι ξε­κομ­μέ­νος από τον τα­ξι­κό διε­θνι­σμό και την αλ­λη­λεγ­γύη στους πρό­σφυ­γες και τους με­τα­νά­στες. Μια αρι­στε­ρή απά­ντη­ση στην κρίση και στην ανερ­χό­με­νη ακρο­δε­ξιά δεν χτί­ζε­ται πάνω σε δια­χω­ρι­σμούς, αλλά στους κοι­νούς αγώ­νες ντό­πιων και με­τα­να­στών. Όσο ξε­χνιέ­ται αυτό από τη γερ­μα­νι­κή Αρι­στε­ρά, τόσο θα ση­κώ­νουν κε­φά­λι οι φα­σί­στες.

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά