Πριν περάσει ενάμισης μήνας από τις εκλογές της 20ής Σεπτέμβρη, η κυβέρνηση εμφανίζει έντονα σημάδια «απώλειας στήριξης». Το μεγάλο πολιτικό κεφάλαιο του εκλογικού θριάμβου αποδεικνύεται αδύναμο να επιβεβαιώσει τις -ρηχές, όπως γίνεται φανερό- προφητείες περί μακράς και αδιατάρακτης πολιτικής ηγεμονίας. Αντ’ αυτής, πληθαίνουν τα σημάδια και οι ενδείξεις πως ούτε αυτή η κυβέρνηση θα αποφύγει τη μοίρα των προηγούμενων, για τις οποίες ίσχυσε ο αδυσώπητος κανόνας «ο μνημονιακός Κρόνος τρώει τα παιδιά του».
Έτσι, ενώ η μνημονιακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία είναι συντριπτική, ενώ τα «πακέτα» μέτρων ψηφίζονται με άνεση, η κυβέρνηση ζητεί στήριξη από τον Ολάντ και τον Μοσκοβισί για «χαλάρωση» και «ευελιξία» στο πρόγραμμα επισείοντας τον κίνδυνο... πολιτικής αστάθειας. Δεν πρόκειται για επικοινωνιακό τέχνασμα, αλλά για πραγματική πολιτική αγωνία στα όρια του πανικού.
Κυβέρνηση σε πανικό - υπουργοί σε απόγνωση
Μπορείς εύκολα να υπεκφύγεις με ένα επικοινωνιακό σχήμα όσον αφορά τις δραματικές κοινωνικές συνέπειες του τρίτου μνημονίου, αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολο να διαχειριστείς πολιτικά τις συνέπειες συνθηκών κατάρρευσης των θεμελιωδών κοινωνικών υπηρεσιών και του κοινωνικού κράτους.
Οι περικοπές στα κονδύλια για την παιδεία είναι τέτοιες ώστε ο αρμόδιος υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης προχωρεί σε απονενοημένα διαβήματα: σε εσωτερική ανακατανομή των κονδυλίων ώστε να λειτουργήσουν στοιχειωδώς η πρωτοβάθμια και μέση εκπαίδευση, «θυσιάζοντας» την ανώτατη! Αυτή η επιλογή, χωρίς να σώζει την κυβέρνηση από αντιδράσεις και κινητοποιήσεις, όπως για παράδειγμα των μαθητών, οδηγεί τα πανεπιστήμια σε λουκέτο. Η μείωση των κρατικών ενισχύσεων σε σχέση με το 2011 ξεπερνάει το 80% (!) με αποτέλεσμα οι πρυτάνεις να δηλώνουν ένας ένας ότι δεν μπορούν να κρατήσουν ανοιχτά τα ΑΕΙ.
Αντίστοιχα, ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός παραδέχεται, δηλώνοντας ανήμπορος να το αντιμετωπίσει, αυτό που είναι κοινό μυστικό: ότι τα νοσοκομεία είναι στα πρόθυρα της κατάρρευσης -και τα παραδείγματα είναι πολλά, συγκεκριμένα και εφιαλτικά.
Ο άλλος βασικός υπουργός με «μνημονιακό αντικείμενο», ο Γ. Κατρούγκαλος, ξεκίνησε με μεγάλη αυτοπεποίθηση να παρουσιάσει την περιβόητη «Επιτροπή Σοφών» για το Ασφαλιστικό, όμως το σοκ που προκάλεσε το πόρισμα της επιτροπής στην κοινωνία αλλά και στον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ υποχρέωσε αυτόν και την κυβέρνηση να δηλώσουν ότι το πόρισμα της επιτροπής δεν δεσμεύει την κυβέρνηση.
Στα άλλα «καυτά» θέματα, για τον ΦΠΑ 23% στην ιδιωτική εκπαίδευση και για το ζήτημα των «κόκκινων δανείων» επικρατεί επίσης «μεγάλη αναταραχή». Ενώ ο Νίκος Φίλης διαβεβαίωνε τη Δευτέρα 2 Νοέμβρη ότι βρέθηκαν τα «ισοδύναμα», 11 τον αριθμό, που θα αντικαταστήσουν το μέτρο της αύξηση του ΦΠΑ στην εκπαίδευση στο 23%, στην κυβέρνηση επικρατεί «τρικυμία», καθώς τα ισοδύναμα που παρουσιάστηκαν εκτιμάται ότι έχουν υψηλό κοινωνικό, άρα και πολιτικό κόστος...
Τέλος (αν υπάρχει τέλος σε αυτόν τον εφιαλτικό κατάλογο), η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τις ρυθμίσεις που ζητούν οι δανειστές για τα «κόκκινα δάνεια», πρώτα και πάνω απ’ όλα τις αλλαγές στο νόμο Κατσέλη για την προστασία της πρώτης κατοικίας, με πραγματικό τρόμο, έχοντας πάρει όλα τα μηνύματα ότι οι αντιδράσεις από την «πρώτη φορά» απελευθέρωση των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας για τουλάχιστον 100.000 νοικοκυριά ξεπερνάει τα όρια αντοχής της κυβέρνησης...
Ο πανικός στην κυβέρνηση είναι τέτοιος, ώστε να στηρίζει ελπίδες στον Πιερ Μοσκοβισί ότι θα υποστηρίξει κάποιου είδους «χαλάρωση» και «ευελιξία» προκειμένου να εφαρμοστεί το πρόγραμμα, δηλαδή το τρίτο μνημόνιο, σταδιακά και σε ήπιους ρυθμούς. Με διαρροές μάλιστα «απειλούν» ότι θα θέσουν ζήτημα παράκαμψης του Eurogroup, ώστε να ληφθεί πολιτική απόφαση για τα «κόκκινα δάνεια» σε επίπεδο Συμβουλίου Κορυφής! Στηρίζουν δε τέτοιες ελπίδες στον Μοσκοβισί, που φρόντισε πριν έλθει στην Αθήνα να στείλει με δηλώσεις του «αυστηρό μήνυμα» στο γνωστό, στερεότυπα επαναλαμβανόμενο μοτίβο ότι πρέπει να εφαρμοστούν «οι δύσκολοι αλλά αναγκαίοι όροι του προγράμματος».
«Πινοσέτ» ή... Grexit!
Η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται τώρα αυτό που πρέπει επειγόντως να κατανοήσουν και η Αριστερά και το κίνημα: ότι η επιλογή να ψηφίσει το τρίτο μνημόνιο δεν έχει «θεωρητικό» και επικοινωνιακό χαρακτήρα, αλλά σημαίνει ότι πρέπει να ασκήσει πολιτική μνημονιακής πυγμής με «φωτιά και τσεκούρι», μια πολιτική «Πινοσέτ» ενάντια στην κοινωνική πλειοψηφία. Αλλιώς θα πέσει θύμα του εκβιασμού που η ίδια έθεσε στον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ και στην κοινωνία: ή μια τέτοια πολιτική ή... Grexit με τους όρους των δανειστών! Και ήδη, το σενάριο του Grexit ξαναζεσταίνεται τελευταία στη βάση κατηγοριών και σχολίων ότι η κυβέρνηση καθυστερεί, δεν εκπέμπει πολιτική βούληση για υλοποίηση των συμφωνηθέντων, παλινδρομεί στη λογική της πολιτικής διαπραγμάτευσης για ζητήματα που μόλις πρόσφατα συμφωνήθηκαν ρητά...
Είναι βέβαιο ότι το αίτημα για πολιτική διαπραγμάτευση και πολιτική λύση με παράκαμψη του Eurogroup θα απορριφθεί με ωμό τρόπο από τους δανειστές. Όσο για την προσπάθεια να χρησιμοποιηθεί ως διαπραγματευτικό χαρτί για κάποια δημοσιονομική χαλάρωση το προσφυγικό, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βλάντις Ντομπρόφσκις, που επισκέφθηκε πρόσφατα την Αθήνα, το ξεκαθάρισε: τα δύο ζητήματα (υλοποίηση συμφωνίας, προσφυγικό) είναι ανεξάρτητα και δεν σχετίζονται.
Εξάλλου, οι τράπεζες «καίγονται» για κλίμα σταθερότητας, καθώς έχουν να απορροφήσουν μερικά δισ. ευρώ από την αγορά στο αμέσως επόμενο διάστημα και στο πλαίσιο της συμμετοχής των ιδιωτών στις νέες αυξήσεις κεφαλαίου. Πώς μπορεί να διανοηθεί μια κυβέρνηση που τα έδωσε όλα στις τράπεζες και για τις τράπεζες, να δημιουργήσει συνθήκες αμφισβήτησης της ισχύος της συμφωνίας με τους δανειστές;
Αδύναμη κυβέρνηση - αντιμνημονιακός Νοέμβρης
Διατελούσα σε πανικό και βλέποντας να έρχεται «μπόρα», η κυβέρνηση προσπαθεί να... κολακεύσει τις κοινωνικές αντιδράσεις, προσποιούμενη ότι δεν ενοχλείται απ’ αυτές αλλά αντίθετα τη βοηθούν στη διαπραγμάτευση (βλέπε σχετικές δηλώσεις της Όλγας Γεροβασίλη, που «χαιρέτισε» τις «δίκαιες αντιδράσεις» των θιγόμενων κοινωνικών ομάδων, λέγοντας ότι «δίνουν διαπραγματευτική δύναμη στην κυβέρνηση»). Πρόκειται για προσποίηση «άνεσης» που δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα! Αυτό που πραγματικά συμβαίνει, είναι ότι η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται τώρα πως ο εκλογικός θρίαμβος με βάση το... στρατήγημα του «παράλληλου προγράμματος» μπορεί να αναδειχτεί στη μεγάλη της αδυναμία, στο λόγο που θα την οδηγήσει σε σοβαρούς κραδασμούς. Ο κόσμος δεν είχε λόγο να ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ αν επρόκειτο η πολιτική της κυβέρνησής του να είναι ίδια με την πολιτική μιας κυβέρνησης του Μεϊμαράκη. Δεν θα συγχωρήσει στην κυβέρνηση το να εφαρμόσει πολιτική «Πινοσέτ». Κι ωστόσο, το τρίτο μνημόνιο απαιτεί ακριβώς αυτό!
Πολλοί λένε ότι μόνο αυτή η κυβέρνηση, μια κυβέρνηση προερχόμενη από την Αριστερά, θα μπορούσε να πάρει αυτά τα μέτρα. Αυτό ισχύει, αλλά μόνο εν μέρει. Η άλλη όψη αυτού του νομίσματος είναι πως ο κόσμος μπορεί να κινητοποιηθεί ευκολότερα απέναντι σε αυτήν ακριβώς την κυβέρνηση, αν το «πολιτικό συμβόλαιο» του παράλληλου προγράμματος αποδειχτεί σκέτη απάτη και, αντ’ αυτού, εφαρμόζονται πολιτικές σκληρότερες απ’ ό,τι εφάρμοσαν οι δύο προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις. Το «πρώτη φορά πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας», το «πρώτη φορά κατεδάφιση του Ασφαλιστικού αλά Σπράος», το «πρώτη φορά εξοντωτική φορολογία στους αγρότες», το «πρώτη φορά πραγματική κατάρρευση νοσοκομείων και ΑΕΙ», μπορεί να μετατρέψει αυτή την κυβέρνηση σε πιο αδύναμη από την κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου, πιο αδύναμη απέναντι τόσο στους δανειστές όσο και στα κινήματα αντίστασης.
Ξεκινώντας από την απεργία της 12ης Νοεμβρίου, πρέπει να επενδύσουμε στη δυνατότητα ενός κινηματικού Νοέμβρη ενάντια στο τρίτο μνημόνιο, κόντρα στη βαριά και αυτοκαταστροφική εσωτερίκευση της ήττας και στην πολιτική ψυχολογία ενός ηττοπαθούς «αναστοχασμού».
