Μετά τις ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές εκλογές: Νέα κατάσταση – νέα καθήκοντα

Αυτό το λάθος ερ­μη­νεύ­ει σή­με­ρα την πα­τα­γώ­δη κα­τάρ­ρευ­ση όλων των επι­λο­γών του Τσί­πρα και τη με­γά­λη πο­λι­τι­κή ήττα του κόμ­μα­τός του. Βυ­θι­σμέ­νοι στη «νόσο των ηγε­τών», στη ναρ­κισ­σι­στι­κή πε­ποί­θη­ση ότι είναι ανί­κη­τοι, οι ηγε­τι­κοί αστέ­ρες του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ορ­γά­νω­σαν την εκλο­γι­κή/πο­λι­τι­κή ανα­μέ­τρη­ση, σε δια­δο­χι­κά στά­δια: Πρώτα οι ευ­ρω­ε­κλο­γές και οι αυ­το­διοι­κη­τι­κές εκλο­γές, πρώτα η τάχα «χα­λα­ρή» ανα­μέ­τρη­ση, όπου θα μπο­ρού­σε, λέει, να εκτο­νω­θεί σχε­τι­κά ανέ­ξο­δα η κρι­τι­κή διά­θε­ση του κό­σμου. Και μετά, η «σκλη­ρή» ανα­μέ­τρη­ση, οι εθνι­κές εκλο­γές και η μάχη για την εξου­σία, όπου ο «άχα­στος» Αλέ­ξης Τσί­πρας θα αντι­με­τώ­πι­ζε τον «Κούλη», το νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρο μου­τζα­χε­ντίν που βρί­σκε­ται στην ηγε­σία της ΝΔ.

Αυτός ο σχε­δια­σμός έγινε κομ­μά­τια και θρύ­ψα­λα, γιατί ο κό­σμος που είχε στη­ρί­ξει την πο­λι­τι­κή και εκλο­γι­κή νίκη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ το Γε­νά­ρη του 2015 έμει­νε, σε με­γά­λο βαθμό, αδιά­φο­ρος. 

Στις ευ­ρω­ε­κλο­γές ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ητ­τή­θη­κε με 9,3% δια­φο­ρά από τη ΝΔ. Η ει­κό­να διευ­ρύν­θη­κε στις αυ­το­διοι­κη­τι­κές εκλο­γές: η ΝΔ κερ­δί­ζει 12 από τις 13 πε­ρι­φέ­ρειες (με μο­να­δι­κή εξαί­ρε­ση την πα­ρα­δο­σια­κά «πρά­σι­νη» Κρήτη) και όλους τους με­γά­λους δή­μους στη χώρα, κερ­δί­ζο­ντας ακόμα και τους πε­ρισ­σό­τε­ρους δή­μους στο «κόκ­κι­νο στε­φά­νι» γύρω από την Αθήνα, δη­λα­δή τις ερ­γα­τι­κές και λαϊ­κές συ­νοι­κί­ες γύρω από την πρω­τεύ­ου­σα. Οι τάχα «χα­λα­ρές» εκλο­γές με­τα­τρά­πη­καν στις «σκλη­ρές», έδω­σαν σαφή απά­ντη­ση στο ερώ­τη­μα των επό­με­νων εθνι­κών εκλο­γών και υπο­χρέ­ω­σαν τον Τσί­πρα να ανα­δι­πλω­θεί στο ερώ­τη­μα αν ο Κυρ. Μη­τσο­τά­κης θα κερ­δί­σει τις επό­με­νες εκλο­γές δια­σφα­λί­ζο­ντας την αυ­το­δυ­να­μία της ΝΔ. 

Στην Ατ­τι­κή, στη με­γα­λύ­τε­ρη πε­ρι­φέ­ρεια της χώρας, η κά­πο­τε πα­νί­σχυ­ρη Ρένα Δού­ρου ητ­τή­θη­κε από τον ανεκ­δι­ή­γη­το Πα­τού­λη της ΝΔ, με δια­φο­ρά με­γα­λύ­τε­ρη του 30%. Στο Δήμο της Αθή­νας ο Ν. Ηλιό­που­λος ητ­τή­θη­κε από τον Κ. Μπα­κο­γιάν­νη με δια­φο­ρά με­γα­λύ­τε­ρη του 30% στο 2ο γύρο. Όμως και στις δύο πε­ρι­πτώ­σεις, η αποχή πήρε συ­γκλο­νι­στι­κές δια­στά­σεις: 58,11% στην Πε­ρι­φέ­ρεια και 66,75% στο Δήμο της Αθή­νας! Οι «πολ­λοί» στην Αθήνα και στην Ατ­τι­κή πήραν απο­στά­σεις, έκα­ναν «βή­μα­τα στο πλάι», και άφη­σαν τους υπο­ψή­φιους του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ να συ­ντρι­βούν από τους υπο­ψή­φιους της Δε­ξιάς. 

Χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό αυτής της κα­τρα­κύ­λας είναι ότι 4 με­γά­λοι Δήμοι (η Θεσ­σα­λο­νί­κη, ο Πει­ραιάς, ο Βόλος και η Νέα Φι­λα­δέλ­φεια) πέ­ρα­σαν απευ­θεί­ας στα χέρια των ολι­γαρ­χών, της σκο­τει­νής επι­χει­ρη­μα­τι­κό­τη­τας και των βα­ρό­νων του πο­δο­σφαί­ρου. 

Πρό­κει­ται κυ­ρί­αρ­χα για ήττα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και δευ­τε­ρευό­ντως για νίκη της ΝΔ, αν και οι ση­μα­ντι­κές πο­λι­τι­κές συ­νέ­πειες αυτής της δια­φο­ράς θα απο­τε­λέ­σουν στο εξής πρό­βλη­μα για το επι­τε­λείο της ΝΔ. 

Ήττα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ

Ο Αλέ­ξης Τσί­πρας ανέ­βη­κε στην εξου­σία κα­βα­λώ­ντας σε ένα κύμα συ­γκλο­νι­στι­κών ερ­γα­τι­κών και λαϊ­κών αγώ­νων που τσά­κι­σαν τη ρα­χο­κοκ­κα­λιά των πα­ρα­δο­σια­κών κα­θε­στω­τι­κών κομ­μά­των –της ΝΔ και του ΠΑ­ΣΟΚ- οδη­γώ­ντας τον ελ­λη­νι­κό κα­πι­τα­λι­σμό στην πρω­το­φα­νή πο­λι­τι­κή κρίση του 2015. Ο πα­νι­κός της ντό­πιας κυ­ρί­αρ­χης τάξης και των δα­νει­στών το κα­λο­καί­ρι του 2015, στις μέρες του Δη­μο­ψη­φί­σμα­τος, υπήρ­ξε απο­λύ­τως πραγ­μα­τι­κός.

Όμως ταυ­τό­χρο­να, ο Αλ. Τσί­πρας και η πλειο­ψη­φία της ηγε­σί­ας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, με την «κω­λο­τού­μπα» του 2015, υπήρ­ξαν ο κα­θο­ρι­στι­κός πα­ρά­γο­ντας μιας σχε­τι­κά ομα­λής εξό­δου από αυτήν την κρίση. Η υπο­γρα­φή του μνη­μο­νί­ου 3 είχε ως αντί­τι­μο την υπο­στή­ρι­ξη των ευ­ρω­η­γε­σιών, των ΗΠΑ και των ντό­πιων κα­θε­στω­τι­κών δυ­νά­με­ων στον «ελιγ­μό» του Τσί­πρα, με τις εκλο­γές του Σε­πτέμ­βρη του ’15, την εκ­κα­θά­ρι­ση του κόμ­μα­τός του και τη μνη­μο­νια­κή συ­γκυ­βέρ­νη­ση με τους ΑΝΕΛ. 

Συμ­βάλ­λο­ντας τα μέ­γι­στα στην πα­θη­τι­κο­ποί­η­ση των ερ­γα­τι­κών και λαϊ­κών μαζών μπρο­στά στην πο­λι­τι­κή του μνη­μο­νί­ου 3, ο Αλ. Τσί­πρας πί­στευε ότι έχτι­ζε τις προ­ϋ­πο­θέ­σεις για μια μακρά πε­ρί­ο­δο σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ρης ηγε­μο­νί­ας του κόμ­μα­τός του. Έχτι­ζε τις προ­ϋ­πο­θέ­σεις για τη ση­με­ρι­νή ατι­μω­τι­κή πα­ρά­δο­ση της κυ­βερ­νη­τι­κής εξου­σί­ας στις αυ­θε­ντι­κό­τε­ρες μνη­μο­νια­κές δυ­νά­μεις, στη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη Δεξιά.

Γιατί η βα­σι­κή ερ­μη­νεία της κα­τάρ­ρευ­σης του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ πρέ­πει να ανα­ζη­τη­θεί στο κοι­νω­νι­κό ζή­τη­μα. Στην τε­τρα­ε­τία Τσί­πρα μειώ­θη­κε το με­ρί­διο των μι­σθών και των συ­ντά­ξε­ων ως πο­σο­στό του ΑΕΠ, αυ­ξή­θη­καν κα­τα­κό­ρυ­φα οι «ευ­έ­λι­κτες» μορ­φές απα­σχό­λη­σης, κάλ­πα­σαν οι ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις, μειώ­θη­καν οι κοι­νω­νι­κές δα­πά­νες, ενώ ο νόμος Κα­τρού­γκα­λου είναι η πιο νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη πα­ρέμ­βα­ση στο δη­μό­σιο ασφα­λι­στι­κό σύ­στη­μα στην ιστο­ρία του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού. Τα υπερ­πλε­ο­νά­σμα­τα που ορ­γά­νω­σε το μνη­μό­νιο 3 οδη­γού­σαν σε κα­θη­με­ρι­νή υπερ­λι­τό­τη­τα, με την απα­τη­λή υπό­σχε­ση ότι στο τέλος της ημέ­ρας ένα μικρό πο­σο­στό θα επι­στρα­φεί με τη μορφή των επι­δο­μά­των προς τους φτω­χό­τε­ρους των φτω­χών. Αυτή την πο­λι­τι­κή απο­δεί­χθη­κε ότι σχε­δόν κα­νείς δεν είχε πλέον την πρό­θε­ση να δώσει μάχη για να την υπε­ρα­σπί­σει. 

Έχει ση­μα­σία ότι απο­δεί­χθη­κε ότι το «μα­κε­δο­νι­κό» είχε πε­ριο­ρι­σμέ­νες συ­νέ­πειες. Στις πε­ριο­χές της ελ­λη­νι­κής Μα­κε­δο­νί­ας η φθορά του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν είναι με­γα­λύ­τε­ρη απ’ ό,τι στις άλλες πε­ριο­χές της χώρας. Η εθνι­κι­στι­κή επί­θε­ση, που ορ­γα­νώ­θη­κε υπό την κά­λυ­ψη της ηγε­σί­ας της ΝΔ, είχε ως στόχο να ξε­δι­πλω­θεί η πο­λι­τι­κή αντι­πα­ρά­θε­ση με το ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ με κα­θε­στω­τι­κούς όρους και να μεί­νει σε δεύ­τε­ρο πλάνο το κε­ντρι­κό ζή­τη­μα της λι­τό­τη­τας.

Η νίκη της ΝΔ

Ο Κυ­ριά­κος Μη­τσο­τά­κης έρ­χε­ται προς την εξου­σία με όρους αρ­κε­τά δια­φο­ρε­τι­κούς απ’ ό,τι ο πα­τέ­ρας του το 1989. 

Τότε η νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη Δεξιά έχτι­ζε ένα ορ­μη­τι­κό ιδε­ο­λο­γι­κό ρεύμα («η αγορά απε­λευ­θε­ρώ­νει»), σή­με­ρα ο νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμός δεν έχει πει­στι­κές απα­ντή­σεις διε­θνώς για μια έξοδο από την κρίση. Τότε η ελ­λη­νι­κή κυ­ρί­αρ­χη τάξη είχε την έντα­ξη στην ευ­ρω­ζώ­νη ως ένα σαφή στρα­τη­γι­κό στόχο προς μια ορ­μη­τι­κή ανά­πτυ­ξη, σή­με­ρα κρατά την ανα­πνοή της μπρο­στά στις υπο­χρε­ω­τι­κές εξυ­πη­ρε­τή­σεις του χρέ­ους και κρί­σης των τρα­πε­ζών μέσα σε διε­θνείς συν­θή­κες επι­δεί­νω­σης.

Όμως ο Κων­στα­ντί­νος Μη­τσο­τά­κης αντι­με­τώ­πι­ζε ένα ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα που δεν είχε νω­ρί­τε­ρα καμ­φθεί από το ΠΑΣΟΚ, ένα κί­νη­μα που κα­τόρ­θω­σε σύ­ντο­μα την ανα­τρο­πή του με τους με­γά­λους αγώ­νες του 1989-92. Ο Κυρ. Μη­τσο­τά­κης «πα­ρα­λαμ­βά­νει» από τον Τσί­πρα ένα κί­νη­μα σε με­γά­λη ύφεση, έναν ερ­γα­τι­κό κόσμο τσα­κι­σμέ­νο από την κρίση, ενώ η Αρι­στε­ρά έχει δε­χθεί ένα σο­βα­ρό πλήγ­μα συ­κο­φά­ντη­σης. Αυτή είναι μια κρί­σι­μη δια­φο­ρά, που δεί­χνει τους κιν­δύ­νους αλλά και τα βα­σι­κά κα­θή­κο­ντα της πε­ριό­δου που έρ­χε­ται. 

Δεν είναι χρή­σι­μες οι υπερ­βο­λές. Ακόμα και μέσα στο κόμμα της ΝΔ θε­ω­ρεί­ται ανοι­χτό το ερώ­τη­μα σχε­τι­κά με το αν ο Κυρ. Μη­τσο­τά­κης θα κα­τορ­θώ­σει να δια­τη­ρή­σει το κλίμα «κοι­νω­νι­κής ει­ρή­νης» που επέ­βα­λε ο Τσί­πρας. Γι’ αυτό η λε­γό­με­νη «κα­ρα­μαν­λι­κή» πτέ­ρυ­γα φρο­ντί­ζει να κρατά εν ζωή τα σε­νά­ρια «εθνι­κής συ­νεν­νό­η­σης», έστω κι αν αυτά ση­μαί­νουν διαύ­λους επι­κοι­νω­νί­ας με το πε­ρι­βάλ­λον του Τσί­πρα. 

Στην ελ­λη­νι­κή κοι­νω­νία είναι συχνό το φαι­νό­με­νο μιας αιφ­νί­διας επα­νε­νερ­γο­ποί­η­σης του ερ­γα­τι­κού και λαϊ­κού πα­ρά­γο­ντα. Οι προ­γραμ­μα­τι­κές κα­τευ­θύν­σεις του Κυρ. Μη­τσο­τά­κη ση­μαί­νουν ότι θα εντα­θεί η επί­θε­ση της λι­τό­τη­τας και των αντι­με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων, ση­μαί­νουν ότι ο κό­σμος μας θα αντι­με­τω­πί­σει με­γα­λύ­τε­ρες προ­κλή­σεις. Μετά τη ζημιά που έγινε στην πε­ρί­ο­δο Τσί­πρα, είναι δε­δο­μέ­νο ότι για να δο­θούν οι κα­τάλ­λη­λες απα­ντή­σεις θα χρεια­στεί πιο συ­στη­μα­τι­κή και ορ­γα­νω­μέ­νη προ­σπά­θεια από την Αρι­στε­ρά. Σε αυτόν το στόχο θα πρέ­πει να συ­γκε­ντρω­θούν όλες οι δυ­νά­μεις. 

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά

**Το σκί­τσο του Πέ­τρου Ζερ­βού από την «Εφ.Συν.»

zervos.jpg