Η πλήρης αναδιάταξη του κεντρικού πολιτικού σκηνικού μετά τη μετατροπή του ΟΧΙ σε ΝΑΙ, την υπογραφή του Μνημονίου 3 και τη μνημονιακή μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ, αναπόφευκτα αντανακλάται και στους ίδιους τους κοινωνικούς χώρους και τις πολιτικές εκπροσωπήσεις σε αυτούς. Ένας τέτοιος χώρος είναι και το πανεπιστήμιο. Νέα δεδομένα, νέα κατάσταση άρα και νέα καθήκοντα προκύπτουν για τις οργανωμένες δυνάμεις της ριζοσπαστικής και αντικαπιταλιστικής Αριστεράς.
Πανεπιστήμιο και κέρδος
Είναι προφανές πως το νέο μνημόνιο δεν πρόκειται να αφήσει άθικτη τη δημόσια παιδεία. Οι νόμοι Διαμαντοπούλου-Αρβανιτόπουλου, το σχέδιο «Αθηνά» και μια σειρά από καταστροφικές μεταρρυθμίσεις για το δημόσιο χαρακτήρα των ΑΕΙ βρίσκουν φυσική συνέχεια στη νέα συμφωνία που υπέγραψε η κυβέρνηση. Αυτή τη φορά με «αριστερή» πλέον ευθύνη, το δημόσιο πανεπιστήμιο είναι και πάλι αντιμέτωπο με την υποχρηματοδότηση, την υποβάθμιση και τη συνολική κατάρρευση.
Οι ανάγκες των φοιτητών/τριών υποτάσσονται στο ιδιωτικό κέρδος και στις εργολαβίες, που αφενός στοχεύουν στην εμπορευματοποίηση των σπουδών και αφετέρου δημιουργούν συνθήκες εργασιακού μεσαίωνα εντός των σχολών. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεσμεύτηκε, ώστε και πάλι το κόστος σπουδών να μετακυλιστεί στις πλάτες των φοιτητών. Αυτό αποδεικνύεται τόσο από τη συνέχιση των περικοπών στη σίτιση, τη στέγαση, τα συγγράμματα και τις μεταφορές, όσο και από την επιβολή διδάκτρων σε μεταπτυχιακά προγράμματα, όπως για παράδειγμα στο μεταπτυχιακό του διεθνούς δικαίου στη Νομική Σχολή με δίδακτρα ύψους 1.200 ευρώ!
Ακόμα και οι ελάχιστες δημοκρατικές διατάξεις του Νόμου Μπαλτά τίθενται σε αμφιβολία τόσο από την οικονομική κατάσταση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όσο και συνολικά από το τρίτο μνημόνιο.
Εντατικοποίηση
Παράλληλα, εκτός από το ευνοϊκό πεδίο κερδοφορίας που δημιουργείται για τους ιδιώτες, οι ρυθμίσεις του νέου μνημονίου αναπόφευκτα θα επιδιώξουν να εναρμονίσουν τη λειτουργία των πανεπιστημίων με τα κυρίαρχα ευρωπαϊκά πρότυπα, που είναι στην υπηρεσία των ισχυρών οικονομικών ελίτ και του συστήματος συνολικότερα. Οποιαδήποτε αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας των πανεπιστημίων και οποιαδήποτε παροχή προς όφελος των φοιτητών μπαίνει κυριολεκτικά στον «πάγο», καθώς η κυβέρνηση ακόμη και για σχέδιο νόμου υποχρεούται να πάρει την έγκριση των «θεσμών».
Αυτό συνεπάγεται μια συνολικότερη επίθεση στα κεκτημένα του φοιτητικού κινήματος, η οποία επιδιώκει να μας γυρίσει πολύ πίσω. Πολύ περισσότερο θα προσπαθήσει να επιβάλει ένα νέο μοντέλο στα πανεπιστήμια, που θα βασίζεται στην εντατικοποίηση και το τσάκισμα κάθε πολιτικής πρωτοβουλίας ή κοινωνικής αντίστασης που θα προκύψει μέσα σε αυτά. Σκοπός των πολιτικών των μνημονίων είναι η μετατροπή των πανεπιστημίων από ελεύθερους κοινωνικούς χώρους που γεννούν ερωτήματα, κίνηση και πολιτική αμφισβήτηση, σε αποστειρωμένα τεχνοκρατικά ιδρύματα που θα προετοιμάζουν τους αυριανούς υπάκουους εργαζόμενους. Αυτό θα επιχειρηθεί να γίνει και τώρα.
Φοιτητικό κίνημα
Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να μείνει αναπάντητη από το φοιτητικό κίνημα. Οι φοιτητικές δυνάμεις της ριζοσπαστικής και αντικαπιταλιστικής Αριστεράς καλούνται να υπερβούν τις αγκυλώσεις και τους μαξιμαλισμούς και να συσπειρώσουν δυνάμεις κόντρα στην επίθεση που έρχεται. Το αστικό πολιτικό κατεστημένο, πλήρως ανανεωμένο μετά την αφομοίωση του ΣΥΡΙΖΑ, θα προσπαθήσει να δημιουργήσει μια νέου τύπου απολίτικη ηγεμονία στις σχολές, που θα αρκείται στο «δεν αλλάζει τίποτα» και θα κατευθύνει στη λογική του ατομικού δρόμου, κόντρα στη συλλογική οργάνωση και διεκδίκηση.
Σε αυτό το τοπίο, είναι απολύτως αναγκαία και εφικτή στο βραχυμεσοπρόθεσμο μέλλον η δημιουργία ενός πολιτικού μετώπου της ριζοσπαστικής και αντικαπιταλιστικής Αριστεράς ενάντια στην πολυδιάσπαση των δυνάμεών μας. Είναι και απαραίτητος όρος για να μπορέσει να ανασυγκροτηθεί το φοιτητικό κίνημα και να μπορέσει να παίξει έναν μαχητικό ρόλο στους αγώνες ενάντια στο τρίτο μνημόνιο. Τα μεταβατικά αιτήματα, η μετωπική λογική και η συλλογική οργάνωση είναι στοιχήματα που οφείλει να τα κερδίσει η φοιτητική Αριστερά το επόμενο διάστημα.
Και αυτό πρέπει να γίνει με τη σταθερή προσήλωσή μας στην οργάνωση των κοινωνικών αντιστάσεων, αξιοποιώντας όλες τις θετικές παρακαταθήκες των κοινών αγώνων με τους/τις εργαζόμενους/ες και μέλη ΔΕΠ. Η δίκη των απεργών του ΕΚΠΑ πρέπει να σημάνει καμπανάκι και οφείλουμε να μην επιτρέψουμε την ποινικοποίηση των αγώνων μας.
Η ΑΡΕΝ στη νέα συγκυρία
Στο νέο πολιτικό τοπίο, καλείται να επανατοποθετηθεί συνολικά και η Αριστερή Ενότητα προκειμένου να διαφυλάξει τα αριστερά ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά της και να μην καταλήξει ο απολογητής των πιο σκληρών νεοφιλελεύθερων πολιτικών στα πανεπιστήμια και η φοιτητική ουρά μιας κυβέρνησης. Η ΑΡΕΝ έχει μια σειρά αγωνιστικών παρακαταθηκών σε όλους τους φοιτητικούς και κοινωνικούς αγώνες του προηγούμενου διαστήματος και αυτούς οφείλει να υπερασπιστεί, κάνοντας ξεκάθαρη τη θέση της και τις προθέσεις της.
Είναι σαφές πως αν η ΑΡΕΝ επιθυμεί να διατηρήσει το ρόλο της στο χώρο της ριζοσπαστικής Αριστεράς και να παρέμβει στις διεργασίες που θα προκύψουν μέσα στο φοιτητικό σώμα ενόψει των νέων μέτρων, τότε θα πρέπει να τοποθετηθεί εκ νέου για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και να αντιταχθεί ξεκάθαρα στις πολιτικές που θα διαλύσουν το δημόσιο πανεπιστήμιο. Η ΑΡΕΝ πρέπει να αποκοπεί πλήρως από την άτυπη ταύτιση της με τον ΣΥΡΙΖΑ στις σχολές και να πρωτοστατήσει στα κινήματα και στους αγώνες που θα γεννήσουν τις αυριανές αντιστάσεις, μαζί με άλλες δυνάμεις. Αν δεν το κάνει, είναι καταδικασμένη στη στασιμότητα, τη συριζοποίηση και την αποτυχία. Αυτά τα ζητήματα, προφανώς, πρέπει να συζητηθούν σε βάθος στο πανελλαδικό διήμερο της ΑΡΕΝ στις 10-11 Οκτώβρη. Αυτό, όμως, μπορεί να γίνει μόνο μέσα από έντονη πολιτική συζήτηση πάνω στα καυτά ζητήματα της περιόδου και όχι με την ανάλωση σε επιμέρους οργανωτικά ή ανεπίκαιρα θέματα, όπως συχνά συνέβαινε στο παρελθόν.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως μια πολύ δύσκολη περίοδος ανοίγεται για τους «από κάτω» και κυρίως για τη νεολαία και τους εργαζόμενους. Το ζήτημα είναι μέσα από τη συλλογική πάλη τόσο στα πανεπιστήμια όσο και στην κοινωνία να ξανακερδίσουμε τα χαμένα και να κάνουμε ξεκάθαρο πως το μόνο χρέος της γενιάς μας είναι η ανατροπή.
