Να γίνουμε η γενιά που θα τα πάρει όλα πίσω

Τα τελευταία χρόνια οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές είχαν ως βασικό χαρακτηριστικό τη συστηματική περιθωριοποίηση των νέων ανθρώπων. Για να ξεπεραστεί η κρίση προς όφελος των δυνάμεων του κεφαλαίου, προϋπόθεση είναι το τσάκισμα εργατικών, κοινωνικών και δημοκρατικών κατακτήσεων καθώς και η βίαιη υποτίμηση της εργασίας.

Συνεπώς, έπρεπε η νεολαία να προετοιμαστεί αναλόγως ώστε να είναι υποταγμένη για να μπορέσει να παίξει το ρόλο που η άρχουσα τάξη επιθυμούσε. Αυτό άρχισε να επιτυγχάνεται με τη συστηματική απαξίωση όλων εκείνων των μηχανισμών –όπως η εκπαίδευση– που προετοίμαζαν και εφοδίαζαν τη νεολαία για να εισέλθει στη σφαίρα της παραγωγής, με αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι νέοι άνθρωποι να βρίσκονται εκτός αυτών των μηχανισμών και συνεπώς να είναι έρμαια της εργοδοτικής αυθαιρεσίας εάν δεν οδηγούνταν στην ανεργία και στην αβεβαιότητα της εκ περιτροπής εργασίας.

Να τσακίσουμε την ανεργία και την επισφάλεια

Η ανεργία πραγματικά αποτελεί μάστιγα για τη νέα γενιά, με το ποσοστό της να αγγίζει το 57%. Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι για την εργαζόμενη νεολαία ο κανόνας είναι η επισφαλής εργασία με εξευτελιστικούς μισθούς και χωρίς κανένα δικαίωμα, έχει δημιουργηθεί μια βάρβαρη πραγματικότητα στην οποία κάθε άνεργος είναι εν δυνάμει επισφαλώς εργαζόμενος και το αντίστροφο.

Η αντιμετώπιση λοιπόν της ανεργίας από τη νέα κυβέρνηση πρέπει να είναι στις άμεσες προτεραιότητες, καθώς η πραγματική λύση αυτού του προβλήματος θα σημάνει την καλυτέρευση των υλικών όρων διαβίωσης της νεολαίας, επιβεβαιώνοντας τις προσδοκίες των νέων ανθρώπων που στήριξαν τον ΣΥΡΙΖΑ.

Η αντιμετώπιση της ανεργίας έχει στην πραγματικότητα δύο σκέλη. Το πρώτο είναι άμεσες ενέργειες «ανακούφισης» των ανέργων και η εξασφάλιση βασικών δικαιωμάτων. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αυξηθεί το επίδομα ανεργίας με παράλληλη «χαλάρωση» των προϋποθέσεων για την απόκτησή του, που αυτήν τη στιγμή αφήνουν χιλιάδες ανέργους χωρίς έστω αυτό το ελάχιστο επίδομα. Σημαίνει επίσης ότι οι άνεργοι πρέπει να μπορούν να μετακινούνται δωρεάν με τα μέσα μαζικής μεταφοράς, καθώς και τη δυνατότητα δωρεάν –ή με συμβολικό αντίτιμο– πρόσβασης στον πολιτισμό και τον αθλητισμό. Σε αυτή την κατεύθυνση είναι απαραίτητες κινηματικές πρωτοβουλίες ανέργων που να μπορούν να διεκδικούν και να επιβάλλουν την εφαρμογή τέτοιων μέτρων.

Το δεύτερο σκέλος έχει να κάνει με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας καθώς και με την κατάργηση της επισφάλειας και των διαφόρων προγραμμάτων τύπου Voucher, που δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να ανακυκλώνουν τους ανέργους. Η εξαγγελία της δημιουργίας –άμεσα– 300.000 θέσεων εργασίας είναι ένα πρώτο βήμα, δεν λύνει όμως το πρόβλημα, αφού αυτήν τη στιγμή υπάρχουν περίπου 1.500.000 άνεργοι. Μόνο ένα πρόγραμμα μαζικών δημόσιων επενδύσεων θα μπορέσει να θέσει τους όρους για την ουσιαστική αντιμετώπιση της ανεργίας και το Δημόσιο είναι ο μόνος φορέας που έχει αυτήν τη δυνατότητα.

Όσον αφορά την επισφάλεια, οι εξαγγελίες για την κατάργηση του ηλικιακού διαχωρισμού στο μισθό (μέτρο που κυριολεκτικά τσάκισε τα εργασιακά δικαιώματα της νεολαίας) και για την επαναφορά του εργατικού δικαίου και των συλλογικών συμβάσεων είναι εξαιρετικά σημαντικές. Αφενός αποκαθιστούν ένα πλαίσιο εργατικών δικαιωμάτων και αφετέρου δημιουργούν τη δυνατότητα για την ανάπτυξη σωματείων και εργατικών διεκδικήσεων.

Ο συνδικαλισμός και οι συλλογικές διεκδικήσεις των εργαζομένων αποκτούν ξανά νόημα και θα είναι απολύτως κρίσιμο για την Αριστερά –και ειδικά για τη νεολαία ΣΥΡΙΖΑ– να μπορέσει να οργανώσει τους νέους εργαζόμενους, να βρει η εργαζόμενη νεολαία τη σχέση της με το οργανωμένο εργατικό κίνημα. Και όταν λέμε οργανωμένο εργατικό κίνημα δεν εννοούμε τις γραφειοκρατικές ηγεσίες της ΓΣΕΕ ή άλλων ομοσπονδιών, αλλά την ανεξάρτητη συνδικαλιστική οργάνωση από τα κάτω. Το παράδειγμα της νίκης της απολυμένης εγκύου από την εταιρεία Migato μάς δείχνει όχι μόνο τον τρόπο, αλλά και ότι μπορούμε να πετυχαίνουμε νίκες. Η νεολαία μπορεί –και οφείλει– να δώσει νέα πνοή στο εργατικό κίνημα σε μια κατεύθυνση ταξική και διεκδικητική, για να μπορέσει να ξηλωθεί όλο το μνημονιακό θεσμικό πλαίσιο.

Να ξηλώσουμε τις αντιεκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις

Μπορεί το πρόβλημα της ανεργίας να είναι το μεγάλο πρόβλημα της νεολαίας και ένας βραχνάς που η κυβέρνηση πρέπει άμεσα να αντιμετωπίσει και θα πρέπει να είναι κεντρικός άξονας των νεολαιίστικων αγώνων στη νέα περίοδο. Ωστόσο, η περιθωριοποίηση και η στοχοποίηση της γενιάς μας ήταν συνολική από τις μνημονιακές πολιτικές των τελευταίων πέντε χρόνων. Η απαξίωση της εκπαίδευσης και η επιβολή των νόμων της αγοράς στη λειτουργία ειδικότερα των πανεπιστημίων, που άφησε χιλιάδες νέους και νέες έξω από την εκπαιδευτική διαδικασία, πρέπει να αντιστραφεί και η νεολαία πρέπει να είναι στην πρώτη γραμμή του αγώνα ενάντια σε λογικές ανάθεσης και αναμονής από την κυβέρνηση.

Οι αγωνιστικές εμπειρίες του φοιτητικού κινήματος αποτελούν την καλύτερη προϋπόθεση για την ανάπτυξη αγωνιστικών διεκδικήσεων που θα ζητούν την επιβολή των βασικών αιτημάτων των αγώνων μας τα προηγούμενα χρόνια. Επίσης οφείλουμε να αξιοποιήσουμε την εμπειρία των κοινών αγώνων τόσο με εργαζόμενους όσο και με καθηγητές και να προσπαθήσουμε να ξαναπιάσουμε το νήμα του συντονισμού και των κοινών διεκδικήσεων για να ξηλωθούν στο σύνολο τους οι αντιεκπαιδευτικές νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις των τελευταίων χρόνων.

Σε αυτούς τους κοινούς αγώνες υπήρχαν σπέρματα ενός άλλου πανεπιστήμιου, ενάντια στις κυρίαρχες σχέσεις ιεραρχίας, όπου συλλογικά, οριζόντια και από τα κάτω, εργαζόμενοι, φοιτητές και καθηγητές οργάνωναν τον αγώνα τους, φτιάχνοντας ταυτόχρονα μια εντελώς διαφορετική καθημερινότητα και εντελώς διαφορετικό πλαίσιο λειτουργίας για το πανεπιστήμιο. Είναι απολύτως κρίσιμο να ξαναπιάσουμε αυτό το νήμα ως αφετηρία για τον αγώνα ενός άλλου πανεπιστημίου, σε μια άλλη κοινωνία, σοσιαλιστική.

Ένα νέο κεφάλαιο έχει ανοίξει για τους αγώνες της νεολαίας και δεν πρέπει να αφήσουμε αυτή την ευκαιρία χαμένη. Μπορούμε να τα πάρουμε όλα πίσω και θα το κάνουμε.