Να μη χαθεί το πολιτικό νόημα του Δεκέμβρη

Δέκα χρόνια μετά, αυτή η ζωντανή φλόγα των νεολαιίστικων αγώνων του Δεκέμβρη φαίνεται πως αργοσβήνει, παρότι κάποιοι νομίζουν πως θα την κρατήσουν ζωντανή ακόμη και …με φωτοβολίδες ευθείας βολής. Ο Δεκέμβρης δεν ήταν απλώς η αντιπαράθεση με τις μονάδες καταστολής. Ήταν ένα τεράστιο εξεγερσιακό κίνημα που αμφισβήτησε ένα ολόκληρο σύστημα κέρδους, βίας και καταπίεσης.

Οι μαθητικοί Δεκέμβρηδες

Από το 2008 και μετά η 6η Δεκέμβρη δεν ήταν για τους μαθητές μια συνηθισμένη ημέρα. Η δολοφονία Γρηγορόπουλου αποτέλεσε ένα πλήγμα για τη μαθητική κοινότητα που ριζοσπαστικοποιήθηκε με ταχύτατους ρυθμούς αντιλαμβανόμενη ότι απέναντί της είχε ένα σύστημα που δε διστάζει να δολοφονεί. Τα επόμενα χρόνια μετά το 2008 λίγο πριν τα Χριστούγεννα οι μαθητές/τριες έκαναν κατάληψη στα σχολεία τους και κατέβαιναν στο δρόμο όχι εθιμοτυπικά ή απλώς για να συγκρουστούν με την αστυνομία. Κατέβαιναν στο δρόμο για να θυμίζουν στην εκάστοτε κυβέρνηση ότι είναι παρόντες και παρούσες και ότι δεν ξεχνούν εύκολα. 

Έφτιαχναν δικά τους πανό με ευφάνταστα συνθήματα και την υπογραφή του σχολείου τους από κάτω, κινητοποιούσαν ακόμη και τους καθηγητές τους και έδιναν στις δράσεις τους μια εξωστρέφεια και δυναμική που σήμερα λείπει. Αν ανατρέξει κανείς σε ντοκουμέντα του Δεκέμβρη ή και των Δεκέμβρηδων που ακολούθησαν, θα βρει εικόνες με χιλιάδες μαθητές, ζωντανά μπλοκ γεμάτα χρώματα, ντουντούκες και πολιτικά συνθήματα. Την 6η Δεκέμβρη η μαθητική κοινότητα δεν έχανε απλώς το μάθημα της αλλά διαδήλωνε. Το αυτοκολλητάκι από τους «Μαθητές/τριες Ενάντια στο Σύστημα» που έδειχνε τον Καραμανλή με στολή αστυνομικού να δολοφονεί τον Αλέξη ακόμη και σήμερα το βρίσκει κανείς σε σχολικές αίθουσες. Ίσως να συνέβαλε και αυτό λίγο στο ότι μετά το 2008 οι εισαγωγές στις αστυνομικές σχολές έπεσαν δραματικά.

Η μετάλλαξη

Τα τελευταία χρόνια οι μαθητικές πορείες του Δεκέμβρη φαίνεται πως χάνουν αυτή τη συνέχεια. Η εικόνα που περιγράψαμε παραπάνω μοιάζει όλο και πιο μακρινή. Η δεκαετία που ακολούθησε μετά το 2008 μπορεί να ήταν μια περίοδος με τρομακτική άνοδο του κινήματος και  μαζική είσοδο των νέων ανθρώπων στα κινήματα ενάντια στα μνημόνια, τις πολιτικές λιτότητας και το φασισμό, όμως παράλληλα υπήρξε και μια περίοδος μετάλλαξης του ΣΥΡΙΖΑ, υποχώρησης της ριζοσπαστικής Αριστεράς και απότομης κάμψης των κινημάτων, ιδιαίτερα μετά το δημοψήφισμα του 2015 όπου και πάλι η νεολαία είχε πρωτοστατήσει στην υπεράσπιση του ΟΧΙ. 

Αυτή η κοινωνική κίνηση (με τα πάνω της και τα κάτω της) αποτυπωνόταν και στις διαδηλώσεις της 6ης Δεκέμβρη μετά το 2008. Από αυτή την άποψη δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση που τα τελευταία χρόνια οι συγκεκριμένες διαδηλώσεις έχουν χάσει τα μαζικά πολιτικά χαρακτηριστικά τους και έχει κυριαρχήσει σε αυτές ένα τμήμα της αναρχίας που επιδιώκει την με κάθε όρο αντιπαράθεση με τα ΜΑΤ, υποτιμώντας το πολιτικό υπόβαθρο των ημερών του 2008. Στις πορείες του Πολυτεχνείου και του Δεκέμβρη το κέντρο των Εξαρχείων μετατρέπεται σε ένα πεδίο μάχης στο οποίο δεν μπορούν να βρουν το ρόλο τους ούτε όσοι συμμετείχαν στην εξέγερση του 2008, ούτε όσοι ζουν στα Εξάρχεια, ούτε όσοι είναι σήμερα 15 χρονών και αναζητούν το Δεκέμβρη. 

Έτσι και φέτος η κατάσταση (και με ευθύνη της Αριστεράς) δε διαφοροποιήθηκε αλλά μάλλον επιδεινώθηκε. Είναι χαρακτηριστικό ότι υπήρχε μόλις ένα πανό σχολείου ενώ η μαζικότητα της μαθητικής διαδήλωσης ήταν εμφανώς περιορισμένη. Όσοι και όσες κατέβηκαν στο δρόμο επέλεξαν να το κάνουν ατομικά και όχι μέσα από συλλογικές αποφάσεις και καταλήψεις των σχολείων. Ο Δεκέμβρης στο μυαλό πολλών μαθητών σήμερα φαίνεται πως αντικατοπτρίζει περισσότερο μια αντιπαράθεση με τα ΜΑΤ παρά ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα αφού αυτή είναι η εικόνα που δίνεται τα τελευταία χρόνια. Αυτό αποδεικνύει ότι χάνεται η μεταφορά εμπειρίας, εικόνων και πολιτικών συμπερασμάτων με αποτέλεσμα πολλοί μαθητές να θαυμάζουν μια αδιέξοδη αντιπαράθεση με το κράτος και την αστυνομία. 

Ανάγκη συζήτησης

Οι μαθητές/τριες αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε χειρότερη κατάσταση απ’ ότι το 2008. Τα σχολεία τους υπολειτουργούν, οι γονείς τους πληρώνουν φροντιστήρια εν μέσω κρίσης, ενώ οι ίδιοι νιώθουν ακόμη περισσότερο απογοητευμένοι μπροστά σε ένα μέλλον ανεργίας και επισφάλειας. Την ίδια στιγμή, βρίσκονται αντιμέτωποι/ες με την προσπάθεια παρέμβασης της ακροδεξιάς στα σχολεία με αφορμή το μακεδονικό και τις λεγόμενες εθνικιστικές καταλήψεις. Όλο αυτό αποτυπώνει την εικόνα μιας γενιάς που έχει πολύ περισσότερους λόγους να βγει στο δρόμο ακόμη και από την αντίστοιχη του 2008. Η φετινή διαδήλωση της 6ης Δεκέμβρη ήταν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία ώστε η νεολαία να διαδηλώσει μαζικά, πολιτικά και ζωντανά απέναντι στις πολιτικές της φτώχειας, του ρατσισμού και της καταστολής. Κι όμως αυτό δεν έγινε.

Η ριζοσπαστική Αριστερά οφείλει να ξαναδιεκδικήσει τη σημασία του Δεκέμβρη. Οι παρεμβάσεις στα σχολεία δεν πρέπει να γίνονται απλώς ως απάντηση στις προκλήσεις των φασιστών αλλά ως μια διαρκής δουλειά επανασύνδεσης με το πιο ζωντανό τμήμα της κοινωνίας. Η φετινή διαδήλωση του Δεκέμβρη υποτιμήθηκε από μεγάλη μερίδα της οργανωμένης Αριστεράς με αποτέλεσμα να δοθεί για μια ακόμη χρονιά προτεραιότητα στη σύγκρουση και την αντιπαράθεση με την αστυνομία παρά στην προσπάθεια ολοκλήρωσης μιας μαζικής πορείας μαθητών απέναντι στις πολιτικές που τους τσακίζουν.

Η διαμόρφωση ενός μαζικού κινήματος μαθητών-φοιτητών-εργαζομένων που μέσα από συνελεύσεις και επιτροπές αγώνα θα συζητά και θα σχεδιάζει τις δράσεις του απέναντι στις επιθέσεις του συστήματος είναι βαρύνουσας σημασίας. Όχι μόνο γιατί η κρίση είναι παρούσα αλλά και γιατί μόνο έτσι οι Δεκέμβρηδες δε θα εγκλωβίζονται απλώς στα στενά των Εξαρχείων αλλά θα εξαπλώνονται ακόμη και στο τελευταίο χωριό.

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά