Να οικοδομήσουμε ένα νέο, οργανωμένο, ταξικό εργατικό κίνημα και παλλαϊκό μέτωπο

Το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα στη χώρα μας, ήταν και είναι, ακόμα και τώρα που βρί­σκε­ται σε κρίση και οπι­σθο­χώ­ρη­ση, κα­τα­λύ­της των πο­λι­τι­κών εξε­λί­ξε­ων που σφρά­γι­σαν τη σύγ­χρο­νη πο­λι­τι­κή ιστο­ρία. Το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα και οι ερ­γα­τι­κές αντι­στά­σεις που ξε­κί­νη­σαν αμέ­σως μετά την πτώση της χού­ντας ήταν στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα αυτό που ανέ­βα­σε και κα­τέ­βα­σε κυ­βερ­νή­σεις, αυτό που σφρά­γι­σε τη συλ­λο­γι­κή συ­νεί­δη­ση της ερ­γα­τι­κής τάξης. Και όχι μόνο μετά τη χού­ντα, αλλά ακόμα και την πε­ρί­ο­δο της εν­σω­μά­τω­σης και της με­γά­λης επί­δρα­σης της αστι­κής πο­λι­τι­κής στο ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα, την πε­ρί­ο­δο από το «πρα­ξι­κό­πη­μα» στη ΓΣΕΕ το ’85 τότε που αλ­λά­ζει προ­σα­να­το­λι­σμός το ΠΑ­ΣΟΚ-όπως σωστά είπε και ο σ. Μα­στρο­γιαν­νό­που­λος-και παίρ­νει μια κα­τεύ­θυν­ση νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη, που εν μια νύκτα κα­θαι­ρέ­θη­καν δε­κά­δες στε­λέ­χη του μα­χη­τι­κού ρε­φορ­μι­σμού της ΠΑΣΚΕ, ακόμα και τότε, την εποχή της δια­κυ­βέρ­νη­σης Μη­τσο­τά­κη, με πρω­το­πο­ρία τους ερ­γα­ζό­με­νους στις με­τα­φο­ρές, στην ΕΑΣ, ήταν αυτό που κα­θό­ρι­σε την πο­ρεία της πτώ­σης του, που ολο­κλη­ρώ­θη­κε με τις εξε­λί­ξεις που όλοι γνω­ρί­ζου­με.

Θέλω να πω δη­λα­δή ότι το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα-πα­ρά τις αδυ­να­μί­ες και τη με­γά­λη επί­δρα­ση της αστι­κής πο­λι­τι­κής-εύ­ρη­σκε πάντα τους δρό­μους για να παί­ζει ρόλο στις ση­μα­ντι­κές πο­λι­τι­κές εξε­λί­ξεις. Ακόμα και τώρα, παρά την αδυ­να­μία των ερ­γα­τι­κών αγώ­νων να νι­κή­σουν, παρά τη στα­σι­μό­τη­τα και την απο­γο­ή­τευ­ση, που πα­ρου­σιά­ζε­ται σε πλα­τιά στρώ­μα­τα ερ­γα­ζο­μέ­νων, μια μικρή ομάδα γυ­ναι­κών όπως οι κα­θα­ρί­στριες, δεί­χνει το δρόμο των ανυ­πο­χώ­ρη­των ερ­γα­τι­κών αγώ­νων, δη­μιουρ­γώ­ντας μια νέα ελ­πί­δα, αλλά και ρωγ­μές στην πο­λι­τι­κή της άθλιας συ­γκυ­βέρ­νη­σης. Ο αγώ­νας των ερ­γα­ζο­μέ­νων της ΔΕΗ, με τα παλ­λαϊ­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά που πήρε σε Πτο­λε­μα­ΐ­δα, Κο­ζά­νη κ.α., δεί­χνει τις δυ­να­τό­τη­τες του λαϊ­κού με­τώ­που, του παλ­λαϊ­κού ξε­ση­κω­μού από τη μια και από την άλλη την ανε­πάρ­κεια, την ανι­κα­νό­τη­τα και τα όρια της συν­δι­κα­λι­στι­κής γρα­φειο­κρα­τί­ας που δεν πι­στεύ­ει ότι μπο­ρούν να νι­κή­σουν οι αγώ­νες, που εκ­χω­ρεί και ανα­θέ­τει αυτή τη δυ­να­μι­κή στις κοι­νο­βου­λευ­τι­κές δια­δι­κα­σί­ες.

Η πα­ρα­πά­νω πα­ρα­τή­ρη­ση επι­βε­βαιώ­νε­ται από την πρό­σφα­τη ιστο­ρία του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος, μετά την πτώση της χού­ντας. Ακόμα και μετά τη θριαμ­βευ­τι­κή νίκη της ΝΔ στις εκλο­γές του 1974 με 54%, αυτή συ­νο­δεύ­τη­κε αμέ­σως με το ξε­κί­νη­μα ενός πρω­το­φα­νούς ξε­σπά­σμα­τος του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος, που πε­ριέ­γρα­ψαν και οι προη­γού­με­νοι ομι­λη­τές. Οι ερ­γα­ζό­με­νοι, τότε, αμ­φι­σβή­τη­σαν από τις πρώ­τες κιό­λας μέρες τον εκλο­γι­κό θρί­αμ­βο του «εθνάρ­χη», έγρα­ψαν στα παλιά τους τα πα­πού­τσια την τρο­μο­κρα­τία του «Κα­ρα­μαν­λής ή τανκς» και ξε­κί­νη­σαν με­γά­λους ερ­γα­τι­κούς αγώ­νες. Η ερ­γα­τι­κή τάξη της επο­χής, χωρίς στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα να έχει συν­δι­κα­λι­στι­κή ηγε­σία, ξε­κί­νη­σε σκλη­ρούς ανυ­πο­χώ­ρη­τους αγώ­νες για να απο­κα­τα­στα­θεί το ερ­γα­τι­κό ει­σό­δη­μα, να απο­κα­τα­στα­θούν οι συν­δι­κα­λι­στι­κές ελευ­θε­ρί­ες και τα δη­μο­κρα­τι­κά δι­καιώ­μα­τα, σε όλη την κλί­μα­κα, εκεί που ζούμε και ερ­γα­ζό­ταν. Το τα­ξι­κό ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα της επο­χής, για να ξε­πε­ρά­σει την εγκά­θε­τη χου­ντο­δε­ξιά διοί­κη­ση της ΓΣΕΕ, αλλά και πολ­λών ερ­γα­τι­κών κέ­ντρων και ομο­σπον­διών, δη­μιουρ­γεί σε όλη την Ελ­λά­δα Συ­ντο­νι­στι­κές Επι­τρο­πές Αγώνα κατά κλάδο, πόλη και πε­ρι­φέ­ρεια που συ­νέ­βα­λαν στη συ­νέ­χεια στη δη­μιουρ­γία των Συ­νερ­γα­ζό­με­νων Αγω­νι­στι­κών Ερ­γα­το­ϋ­παλ­λη­λι­κών Ορ­γα­νώ­σε­ων, τα γνω­στά ΣΑΔΕΟ και στο Δη­μό­σιο τα ΣΑΔΟ, δηλ. συ­ντο­νι­σμούς πρω­το­βάθ­μιων σω­μα­τεί­ων και ομο­σπον­διών στον ιδιω­τι­κό και δη­μό­σιο τομέα που λει­τουρ­γούν σε αντι­πα­ρά­θε­ση με τη χου­ντο­δε­ξιά ΓΣΕΕ, προ­σπα­θώ­ντας να συ­ντο­νί­σουν τους αγώ­νες.

Οι συν­θή­κες, σύ­ντρο­φοι και φίλοι, φυ­σι­κά δεν είναι ίδιες με τις ση­με­ρι­νές. Σή­με­ρα η ερ­γα­τι­κή τάξη έχει να αντι­με­τω­πί­σει μια σφο­δρή επί­θε­ση από το κε­φά­λαιο και την ΕΕ, που όμοιά της δεν έχει υπάρ­ξει στο πα­ρελ­θόν. Πο­σο­στά ανερ­γί­ας που προ­σεγ­γί­ζουν τα με­τα­πο­λε­μι­κά επί­πε­δα, απο­διαρ­θρω­μέ­νες ερ­γα­σια­κές σχέ­σεις, τε­ρά­στια πο­σο­στά φτω­χο­ποί­η­σης. Η κυ­βέρ­νη­ση αξιο­ποιεί τόσο σε επι­κοι­νω­νια­κό, όσο και σε πο­λι­τι­κό, ορ­γα­νω­τι­κό επί­πε­δο αυτή την κα­τά­στα­ση για να χτυ­πή­σει τε­λειω­τι­κά τους ερ­γα­τι­κούς αγώ­νες. Γε­νι­κεύ­ει τον πό­λε­μο και προ­χω­ρά σε μια στρα­τη­γι­κού χα­ρα­κτή­ρα επί­θε­ση, ελ­πί­ζο­ντας ότι θα δώσει το τε­λειω­τι­κό χτύ­πη­μα στο ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα δια­λύ­ο­ντας τα συν­δι­κά­τα. Αυτός είναι ο στό­χος συ­νο­λι­κό­τε­ρα του πο­λι­τι­κού συ­στή­μα­τος ΝΔ-ΠΑ­ΣΟΚ. Η ανα­με­νό­με­νη τρο­πο­ποί­η­ση του Ν. 1264, επι­διώ­κει ακρι­βώς να κα­τα­φέ­ρει καί­ριο πλήγ­μα στις συν­δι­κα­λι­στι­κές ελευ­θε­ρί­ες και τα δι­καιώ­μα­τα, δη­μιουρ­γώ­ντας συν­θή­κες νό­μι­μης δί­ω­ξης, για πράγ­μα­τα που σή­με­ρα γί­νο­νται ανε­πί­ση­μα. Σή­με­ρα απο­λύ­ο­νται συν­δι­κα­λι­στές, πάμε στα δι­κα­στή­ρια και οι δι­κα­στές αρ­νού­νται να εφαρ­μό­σουν τον 1264 δε­χό­με­νοι τα αι­τιο­λο­γι­κά των ερ­γο­δο­τών. Οπότε και νό­μι­μα πια θα απα­γο­ρεύ­ε­ται η συν­δι­κα­λι­στι­κή δράση στους τό­πους δου­λειάς, ιδιω­τι­κού και δη­μό­σιου τομέα.

Με λίγα λόγια, το μνη­μο­νια­κό κα­θε­στώς, ορ­γα­νώ­νει μια κα­τά­στα­ση πα­ρα­νο­μί­ας πο­λιορ­κί­ας απέ­να­ντι στο συν­δι­κα­λι­στι­κό κί­νη­μα και ει­δι­κά απέ­να­ντι στα μα­χη­τι­κά τα­ξι­κά συν­δι­κά­τα. Τη θέση της πα­λιάς συ­ναί­νε­σης την παίρ­νει ένας ακή­ρυ­χτος τα­ξι­κός πό­λε­μος που κα­θο­δη­γεί­ται από το κε­φά­λαιο. Η ερ­γα­τι­κή τάξη απέ­να­ντι σε αυτή την κα­τά­στα­ση δεν έμει­νε αδιά­φο­ρη, όπως όλοι γνω­ρί­ζου­με. Απά­ντη­σε με 30 γε­νι­κές απερ­γί­ες, έγι­ναν σο­βα­ροί κλα­δι­κοί αγώ­νες, όπως αυτός στην Χα­λυ­βουρ­γία, των ναυ­τερ­γα­τών, των ερ­γα­ζό­με­νων στα ΜΜΜ, στα ΜΜΕ. Ορ­γά­νω­σε ογκώ­δη συλ­λα­λη­τή­ρια και κα­θη­με­ρι­νές δια­δη­λώ­σεις. Πα­ρό­λα αυτά, κα­νείς δεν μπο­ρεί να ισχυ­ρι­στεί στα σο­βα­ρά ότι η αντί­δρα­ση ήταν αντί­στοι­χη της επί­θε­σης που δε­χτή­κα­με όλο αυτό το διά­στη­μα. Ευ­θύ­νη για αυτή την κα­τά­στα­ση φέρ­νει φυ­σι­κά ο υπο­ταγ­μέ­νος γρα­φειο­κρα­τι­κός συν­δι­κα­λι­σμός της πλειο­ψη­φί­ας της ΓΣΕΕ, όμως δε φταί­νε μόνο οι γρα­φειο­κρά­τες. Φταί­ει συ­νο­λι­κά το μο­ντέ­λο του συν­δι­κα­λι­σμού που οι­κο­δο­μή­θη­κε τα τε­λευ­ταία χρό­νια με τη μορφή που γνω­ρί­ζου­με, ένα μο­ντέ­λο που φαί­νε­ται ότι πνέει τα λοί­σθια. Δη­λα­δή, ο αστι­κός και ρε­φορ­μι­στι­κός χα­ρα­κτή­ρας της τα­ξι­κής συν­διαλ­λα­γής που σφρά­γι­σε τα τε­λευ­ταία χρό­νια το ερ­γα­τι­κό συν­δι­κα­λι­στι­κό κί­νη­μα μπαί­νει σε κρίση πια μη ανα­στρέ­ψι­μη.

Εμείς, σύ­ντρο­φοι και φίλοι, οι τα­ξι­κές δυ­νά­μεις δη­λα­δή, οφεί­λουν να προ­τά­ξουν την ανά­γκη υπέρ­βα­σης της ση­με­ρι­νής κα­τά­στα­σης στο συν­δι­κα­λι­στι­κό κί­νη­μα. Να ρί­ξου­με το βάρος μας στην ανα­συ­γκρό­τη­ση των συν­δι­κά­των, στη συμ­με­το­χή των ερ­γα­ζο­μέ­νων στις γε­νι­κές συ­νε­λεύ­σεις. Να πα­λέ­ψου­με για την τα­ξι­κή ενό­τη­τα των ερ­γα­ζο­μέ­νων. Οι δια­φο­ρε­τι­κές στρα­τη­γι­κές και τα δια­φο­ρε­τι­κά πο­λι­τι­κά σχέ­δια, που φυ­σι­κά είναι υπαρ­κτά, δεν θα ξε­πε­ρα­στούν εύ­κο­λα, όμως δεν μπο­ρούν να απο­τε­λούν εμπό­διο στο να χτυ­πά­με όλοι μαζί. Για τα κα­θή­κο­ντα αυτά, που είναι βα­σι­κές προ­ϋ­πο­θέ­σεις για να υπάρ­ξει συν­δι­κα­λι­στι­κό κί­νη­μα, οι ευ­θύ­νες της συν­δι­κα­λι­στι­κής αρι­στε­ράς, όλων των τά­σε­ων και των ρευ­μά­των, είναι τε­ρά­στιες. Αν δεν προ­χω­ρή­σου­με τώρα σε ενιαία ερ­γα­τι­κά-τα­ξι­κά μέ­τω­πα για την ανα­τρο­πή της επί­θε­σης, αν δεν στα­μα­τή­σουν οι ψευ­δε­πί­γρα­φοι για την εποχή δια­χω­ρι­σμοί, είναι βέ­βαιο πως τότε οι ερ­γα­ζό­με­νοι-και με το δίκιο τους-θα συ­νε­χί­σουν να έχουν σαν μο­να­δι­κή λύση για την επι­βί­ω­σή τους τις εκλο­γές. Χωρίς να έχω κάτι με τις εκλο­γές, αλλά δεν μπο­ρούν οι ερ­γα­ζό­με­νοι να βλέ­πουν μο­νο­διά­στα­τα από αυτή τη σκο­πιά τη λύση για τα προ­βλή­μα­τά τους. Πέρα όμως από αυτή την ανα­μο­νή που θα είναι πα­ρα­τε­τα­μέ­νη και φθο­ρο­ποιός για όλο το κί­νη­μα, ακόμα και για τις πρω­το­πο­ρί­ες, θα ενι­σχυ­θεί ακόμα πε­ρισ­σό­τε­ρο η αδρά­νεια και τε­λι­κά η απο­στοί­χι­ση από τα συν­δι­κά­τα με­γά­λων τμη­μά­των των ερ­γα­ζο­μέ­νων.

Για να μπο­ρέ­σου­με να απο­φύ­γου­με την κα­τα­στρο­φή που μας απει­λεί, για να θυ­μη­θού­με και το κεί­με­νο του Λένιν, χρειά­ζε­ται να προ­χω­ρή­σου­με-από χθες θα έλε­γα-σε μια πλα­τιά πρω­το­βου­λία από πρω­το­βάθ­μια σω­μα­τεία και ομο­σπον­δί­ες σε δη­μό­σιο και ιδιω­τι­κό τομέα, που θα κα­λέ­σουν τους ερ­γα­ζό­με­νους να συ­σπει­ρω­θούν και να ξε­κι­νή­σουν αγώ­νες με σχέ­διο, προ­ο­πτι­κή και κλι­μά­κω­ση, πάνω σε κά­ποια άμεσα ζη­τή­μα­τα για την επι­βί­ω­ση της ερ­γα­τι­κής τάξης. Αυτή η ανώ­τε­ρη ορ­γά­νω­ση των «από κάτω» που σαν βα­σι­κή ιδέα μπο­ρού­με να έχου­με την εμπει­ρία από τον ερ­γο­στα­σια­κό συν­δι­κα­λι­σμό που πε­ριέ­γρα­ψε ο σ. Κα­τσο­ρί­δας, δεν θα μπο­ρέ­σει να έχει τα απο­τε­λέ­σμα­τα που απαι­τούν οι και­ροί, αν δεν στη­ρι­χτεί από την κοινή δράση της πο­λι­τι­κής συν­δι­κα­λι­στι­κής αρι­στε­ράς. Η οποία, σε­βό­με­νη την ανε­ξαρ­τη­σία του κι­νή­μα­τος θα δώσει ώθηση στην ενό­τη­τα πάνω σε ένα πλαί­σιο άμε­σων αι­τη­μά­των για την επι­βί­ω­ση, την ανερ­γία, το μισθό, τη μεί­ω­ση του χρό­νου ερ­γα­σί­ας, τις συμ­βά­σεις, τη φο­ρο­μπη­ξία, τα δη­μο­κρα­τι­κά δι­καιώ­μα­τα.

Τε­λειώ­νο­ντας, θα ήθελα να κάνω ορι­σμέ­νες πα­ρα­τη­ρή­σεις, γε­νι­κού πο­λι­τι­κού χα­ρα­κτή­ρα. Η πο­λι­τι­κή προ­ο­πτι­κή των αγώ­νων απο­κτά κύριο χα­ρα­κτή­ρα για το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα. Σε αυτό δεν μπο­ρεί κα­νέ­νας ερ­γα­ζό­με­νος να μεί­νει αδιά­φο­ρος. Όλο και πλα­τύ­τε­ρα τμή­μα­τα ερ­γα­ζο­μέ­νων κα­τα­λα­βαί­νουν ότι για να αλ­λά­ξει η ζωή τους δεν αρ­κούν οι συν­δι­κα­λι­στι­κοί και οι­κο­νο­μι­κοί αγώ­νες χωρίς αυτοί να δέ­νο­νται με την προ­ο­πτι­κή της ανα­τρο­πής της αντερ­γα­τι­κής πο­λι­τι­κής και των κυ­βερ­νή­σε­ών της, χωρίς το διώ­ξι­μο της τρόϊ­κας, χωρίς τη σύ­γκρου­ση και την έξοδο από την ευ­ρω­ζώ­νη. Τι θα έρθει αλή­θεια στη θέση τους; Αυτό το ερώ­τη­μα βα­σα­νί­ζει το ερ­γα­τι­κό τα­ξι­κό κί­νη­μα που δεν πρέ­πει να μένει αδιά­φο­ρο στο λε­γό­με­νο «κυ­βερ­νη­τι­κό ζή­τη­μα» που τα­λα­νί­ζει την Αρι­στε­ρά.

Η δικιά μου γνώμη είναι ότι η ου­σια­στι­κή και πραγ­μα­τι­κή ανα­τρο­πή των αντι­δρα­στι­κών συ­σχε­τι­σμών, της αντερ­γα­τι­κής πο­λι­τι­κής και των κυ­βερ­νή­σε­ών της, δε θα έρθει μόνο με την αλ­λα­γή των κοι­νο­βου­λευ­τι­κών συ­σχε­τι­σμών. Θα έρθει μέσα από μια γε­νι­κευ­μέ­νη και παλ­λαϊ­κή σύ­γκρου­ση. Στη νέα αστα­θή κα­τά­στα­ση που θα δη­μιουρ­γη­θεί, το κύριο είναι να έχει οι­κο­δο­μη­θεί ένα νέο, ορ­γα­νω­μέ­νο, τα­ξι­κό ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα και παλ­λαϊ­κό μέ­τω­πο. Αυτό το κί­νη­μα και μέ­τω­πο ανα­τρο­πής με βάση την τα­ξι­κή του ανε­ξαρ­τη­σία, θα προ­ω­θεί και θα επι­βάλ­λει το πρό­γραμ­μά του στον αστι­κό συ­να­σπι­σμό εξου­σί­ας και σε κάθε κυ­βέρ­νη­ση. Θα διεκ­δι­κεί την δική του εξου­σία και κυ­βέρ­νη­ση. Αυτό που τό­νι­σε σαν προ­ο­πτι­κή ο σ. Μα­στρο­γιαν­νό­που­λος και υπο­γράμ­μι­σε και ο σ. Λα­φα­ζά­νης. Και πα­ράλ­λη­λα θα ανοί­γει δρό­μους για την κοι­νω­νι­κή αλ­λα­γή που έχει ανά­γκη η εποχή μας. Είμαι βέ­βαιος, πως παρά τις δυ­σκο­λί­ες, η εποχή μας μπο­ρεί να γίνει η εποχή μιας νέας ερ­γα­τι­κής και συν­δι­κα­λι­στι­κής Με­τα­πο­λί­τευ­σης, με τους ση­με­ρι­νούς όρους φυ­σι­κά. Με­τα­πο­λί­τευ­σης που θα συμ­βά­λει στην υπό­θε­ση της χει­ρα­φέ­τη­σης της ερ­γα­τι­κής τάξης, έτσι που το σύν­θη­μα «ερ­γά­τη μπο­ρείς χωρίς αφε­ντι­κά», από κού­φιος βερ­μπα­λι­σμός που καμιά φορά κα­τα­λή­γει, να με­του­σιω­θεί σε υλική επα­να­στα­τι­κή δύ­να­μη που θα αλ­λά­ξει την κοι­νω­νία με την ερ­γα­τι­κή τάξη στο τι­μό­νι.