Να πληρώσουν οι πλούσιοι

Οι συνέπειες της πανδημικής κρίσης στο Ισπανικό Κράτος ανέδειξαν την αναγκαιότητα ενός ισχυρού δημόσιου συστήματος υγείας καθώς και αξιοπρεπών μισθών και συντάξεων που θα εγγυώνται την υγεία και την ασφάλεια στο σπίτι, στους εργασιακούς χώρους, στην εκπαίδευση, στους οίκους ευγηρίας και στις γειτονιές. Κατά τη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων και των ημερών που ακολούθησαν, σημειώθηκε μεγάλο κύμα απολύσεων και καταπάτησης των εργασιακών δικαιωμάτων. Μπροστά σε αυτή την κατάσταση, η «προοδευτική» κυβέρνηση PSOE-Unidas Podemos δεν μπόρεσε να πάρει αποτελεσματικά μέτρα προστασίας και ανακούφισης των εργαζομένων. 

Στις αρχές Μαΐου, σε μια προσπάθεια να παρουσιαστεί μια πρόταση αντιμετώπισης της κρίσης, η ισπανική οργάνωση Αντικαπιταλίστας παρουσίασε την καμπάνια «Να πληρώσουν οι πλούσιοι». Στα κοινωνικά δίκτυα εντοπίζεται με το hastag #QuePaguenLosRicos. Λίγες βδομάδες αφότου η ισπανική οργάνωση ανακοίνωσε την αποχώρησή της από τον πολιτικό σχηματισμό Unidas Podemos, όχι μόνο δεν κάθισε με σταυρωμένα τα χέρια, αλλά οργάνωσε με μεγάλη επιτυχία μια καμπάνια που διέσχισε τα ισπανικά σύνορα βρίσκοντας ανταπόκριση σε αρκετές χώρες της Ευρώπης. Είχε προηγηθεί η διαδικτυακή καμπάνια για ένα σχέδιο κοινωνικής αναμέτρησης που ξεκίνησε τις πρώτες μέρες του ξεσπάσματος του κορονοϊού και αφορούσε στην παρουσίαση μέτρων άμεσης ανακούφισης για τους ισπανικούς λαούς. 

Ριζοσπαστικά αιτήματα

Η καμπάνια «Να πληρώσουν οι πλούσιοι» συγκροτήθηκε γύρω από πέντε αιτήματα και την υπογράφουν περισσότερες από 300 κοινωνικές οργανώσεις, σωματεία και συλλογικότητες. Στηρίζεται επίσης από βουλευτές, δημάρχους και δημοτικούς συμβούλους σε όλο το Ισπανικό Κράτος. Τα αιτήματα συνοπτικά είναι: 

1) Εφαρμογή ενός ευρωπαϊκού φόρου Covid, 2) Να μπει τέλος στους φορολογικούς παραδείσους, 3) Εθνικοποίηση των τραπεζών, 4) Αναδιανομή της εργασίας και εφαρμογή του εγγυημένου βασικού εισοδήματος, 5) Συμμετοχή των εργαζομένων στη διαχείριση των επιχειρήσεων και των δημόσιων υπηρεσιών. 

Είναι προφανές ότι πρόκειται για εξαιρετικά προωθημένα και ριζοσπαστικά αιτήματα, τα οποία σε ένα πρώτο επίπεδο έχουν συμβολικό χαρακτήρα. Οι πρώτες κινητοποιήσεις ανθρώπων όμως που υπέγραψαν και στήριξαν έμπρακτα την καμπάνια δείχνουν ότι στο Ισπανικό Κράτος υπάρχει χώρος για την παρουσίαση τόσο ριζοσπαστικών προτάσεων. Το υλικό της καμπάνιας έχει ήδη αρχίσει να κυκλοφορεί σε πολλές πόλεις, και τα αιτήματα εξειδικεύονται σε χώρους εργασίας και δημοτικά σχήματα. Πανό με το σύνθημα «Να πληρώσουν οι πλούσιοι» έχουν ήδη εμφανιστεί αυθόρμητα από εργαζόμενες/ους σε νοσοκομεία που υιοθέτησαν το σύνθημα. Η καμπάνια φαίνεται να έχει ιδιαίτερη επιτυχία και στα κοινωνικά δίκτυα, ενώ έχει πάρει δημοσιότητα μέσω δημοσιευμάτων σε εφημερίδες και σάιτ. 

Σημαντικό ρόλο στη διάδοση της καμπάνιας έχουν παίξει δημόσια πρόσωπα, μέλη των Αντικαπιταλίστας, όπως ο ευρωβουλευτής Μιγκέλ Ουρμπάν και η επικεφαλής του σχήματος Adelante Andalusia, Τερέσα Ροδρίγες. 

Φόρος έκτακτης ανάγκης

Ένα από τα αιτήματα της καμπάνιας που αποκτά ευρωπαϊκή στήριξη είναι η εφαρμογή ενός φόρου έκτακτης ανάγκης αντιμετώπισης του Covid-19. Όπως σημειώνεται στο κείμενο που υπογράφουν συνδικαλιστές/τριες, ακτιβίστριες/ές, πρώην βουλεύτριες/ές, στο μανιφέστο της πρωτοβουλίας για το φόρο έκτακτης ανάγκης: «Η κρίση του Covid-19 υποχρέωσε τα κράτη στην Ευρώπη να προχωρήσουν σε μια σειρά έκτακτων δαπανών προκειμένου να αντιμετωπίσουν μια εξαιρετικά σοβαρή υγειονομική και κοινωνική εξέλιξη. Η προσωρινή αναστολή της ισχύος του ευρωπαϊκού Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης επέτρεψε να αυξηθούν τα επίπεδα των ελλειμμάτων χωρίς την απειλή κυρώσεων εκ μέρους των ευρωπαϊκών θεσμών. Όμως, τώρα το ζήτημα που προκύπτει είναι να μάθουμε ποιος θα πληρώσει το λογαριασμό: αν ο δανεισμός των κρατών θα οδηγήσει σε νέα προγράμματα λιτότητας και αναδιαρθρώσεων ή εάν, τελικά, θα υποχρεωθούν να πληρώσουν οι πλούσιοι. Γι’ αυτό είναι επείγον να βάλουμε στην ημερήσια διάταξη την αναδιανομή του πλούτου, δηλαδή την ιδέα ότι τα μεγάλα κέρδη και οι μεγάλες περιουσίες πρέπει να φορολογηθούν προς το συμφέρον του κοινωνικού συνόλου ... προτείνουμε την επιβολή επειγόντως σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη ενός συστήματος φόρων “έκτακτης ανάγκης Covid-19” που θα αφορά τα υψηλά κέρδη και τις μεγάλες περιουσίες, προκειμένου να καλυφθούν οι μεγάλες δαπάνες που έγιναν αναγκαίες μέσα στην κρίση».

Αυτή η πρωτοβουλία ανάγκασε τους Πάμπλο Ιγλέσιας και Ινίγο Ερεχόν, που ηγούνται ξεχωριστών πολιτικών σχηματισμών, να μιλήσουν δημόσια για μέτρα άμεσης κοινωνικής στήριξης και φορολόγησης των πλούσιων. Ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσες πάντως δήλωσε την αντίθεσή του σε κάθε τέτοιο μέτρο, ενώ οι καθεστωτικές εφημερίδες επιτέθηκαν στα στελέχη των Αντικαπιταλίστας κάνοντας λόγο για ακραίες και ανέφικτες προτάσεις. 

Αγώνας για αναδιανομή

Στο κείμενο της καμπάνιας που αναπτύσσεται με κέντρο την Ισπανία, οι Αντικαπιταλίστας σημειώνουν τους λόγους που κάνουν αυτή την πρωτοβουλία απαραίτητη:

«Έχουν περάσει ήδη 10 χρόνια από την τελευταία κρίση, όταν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και οι εθνικές κυβερνήσεις διέσωσαν τις τράπεζες την ίδια ώρα που άφηναν εκατομμύρια εργαζόμενες/ους να βουλιάζουν. Μια δεκαετία αργότερα, βλέπουμε ότι τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων αυξάνονται την ίδια στιγμή που οι μισθοί μας μειώνονται και οι εργασιακές μας συνθήκες χειροτερεύουν. Ενώ η κρίση του Covid-19 έφερε στην ημερήσια διάταξη την ανάγκη της αύξησης των κοινωνικών δαπανών, αυτοί συνεχίζουν να διαθέτουν χρήματα για να διασώζουν τις κερδοφόρες επιχειρήσεις αντί για τις εργαζόμενες/ους. Ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό; Από πού θα βρεθούν τα χρήματα; Θέλουν να κοινωνικοποιήσουν τις ζημιές όταν ποτέ δεν έχουν αναδιανείμει τον πλούτο; Η ίδια η οικονομική αρχιτεκτονική της ΕΕ προωθεί τη φοροδιαφυγή. Θέλουν να μας χρεοκοπήσουν για να πληρώνουμε αιώνια το λογαριασμό. Όμως υπάρχει άλλος δρόμος. Δεν θα είναι εύκολο και το πρόβλημα δεν θα λυθεί σε κοινοβουλευτικές επιτροπές. Είναι ο δρόμος του αγώνα και των κινητοποιήσεων που στοχεύει κατευθείαν στα ιδιαίτερα ιδιωτικά συμφέροντα σαν να ήταν για το συμφέρον όλων. 

Χρειάζεται να αλλάξουμε πλεύση. Δεν θέλουμε άλλη λιτότητα, ούτε ένα χρεοκοπημένο μέλλον. Αυτή η επικίνδυνη μειοψηφία που έχει πλουτίσει στις δικές μας πλάτες να μας επιστρέψει όσα μας ανήκουν. Δεν θα πληρώσουμε για δεύτερη φορά την κρίση τους. Ας ενωθούμε! Ας αγωνιστούμε! Πάνω τους!»

Το επόμενο διάστημα οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων, ιδιαίτερα στα νοσοκομεία όπου προετοιμάζονται απεργίες* και άλλων κινημάτων, θα είναι κρίσιμες προκειμένου τα αιτήματα να αγκαλιαστούν από μεγάλα στρώματα της κοινωνίας, αναγκάζοντας την κυβέρνηση και τις επιχειρήσεις να υποχωρήσουν. 

*Στις 14 Ιουλίου υπάρχει πανυγειονομική απεργία στη Μαδρίτη. 

**Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά