Το βαρύ φθινόπωρο και ο βαρύς χειμώνας του 2016 θα δημιουργήσουν εξαιρετικά ολισθηρό έδαφος για το κυβερνητικό success story της ολοκλήρωσης του μνημονιακού προγράμματος.
Εκατόν είκοσι επτά ήταν τα προαπαιτούμενα της πρώτης αξιολόγησης του τρίτου μνημονιακού προγράμματος, από τα οποία ψηφίστηκαν και υλοποιούνται τα 112 και απομένουν 15 προς ψήφιση, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς μέσα στο Σεπτέμβριο. Ογδόντα ένα επιπλέον απομένουν για να ολοκληρωθεί η δεύτερη αξιολόγηση, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς μέσα στον Οκτώβριο. Αυτά τα 127 + 81 προαπαιτούμενα της μνημονιακής λεηλασίας αντιστοιχούν στο 93% των μέτρων του μνημονιακού προγράμματος, αφού για το 2017 και το 2018 προβλέπεται –πάντα βάσει των αρχικών χρονοδιαγραμμάτων του τρίτου μνημονίου – η ψήφιση λιγότερων από 20 προαπαιτουμένων.
Το συμπέρασμα λοιπόν είναι ότι με τα επερχόμενα μνημονιακά «πακέτα» του φθινοπώρου στην ουσία ολοκληρώνεται η ψήφιση του τρίτου μνημονιακού προγράμματος! Το γεγονός αυτό μας δίνει ένα σαφές μέτρο της κρισιμότητας του επόμενου διαστήματος, της κρισιμότητας που έχει η μάχη ενάντια στα μνημονιακά «πακέτα» μέτρων.
Τα μνημονιακά σχέδια...
Αν όμως τα προηγούμενα μας δίνουν μια «μακροσκοπική» και «ποσοτική» εικόνα της ταχύτητας με την οποία ψηφίζονται και υλοποιούνται τα μέτρα του τρίτου μνημονίου, η ποιοτική διάσταση δεν είναι λιγότερο κρίσιμη. Στα 15 προαπαιτούμενα που απομένουν από την πρώτη αξιολόγηση και τα 81 της δεύτερης, περιλαμβάνονται μέτρα που υλοποιούν κρίσιμα κεφάλαια του μνημονιακού προγράμματος, θηριώδεις πυλώνες του προγράμματος εσωτερικής υποτίμησης, όπως:
Τα εργασιακά, όπου ακόμη και αν δεν υλοποιηθούν στο σύνολό τους οι απαιτήσεις του ΔΝΤ (που ζητεί κατάργηση 13ου και 14ου μισθού στον ιδιωτικό τομέα, νέα μείωση κατώτερου μισθού κ.λπ.), το πλήγμα στα εργασιακά δικαιώματα (μεταξύ των οποίων διακυβεύονται πλέον οι συλλογικές συμβάσεις, το δικαίωμα στην απεργία κ.λπ.) θα είναι βαρύ, αφού θα καταρρεύσουν τα τελευταία θεσμικά αναχώματα της εργοδοτικής αυθαιρεσίας.
Οι ιδιωτικοποιήσεις, όπου η ολοκλήρωση των διαδικασιών για τον ορισμό διοίκησης στο λεγόμενο υπερταμείο ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας (Εταιρεία Δημοσίων Συμμετοχών ΑΕ) και η μεταβίβαση σε αυτό των δικαιωμάτων του Δημοσίου στα «φιλέτα» της δημόσιας περιουσίας (όπου μεταφέρθηκαν ήδη ΟΑΣΑ, ΟΣΥ, ΣΤΑΣΥ, ΟΣΕ, ΟΑΚΑ και ΕΛΤΑ και με το επερχόμενο «δεύτερο κύμα» μεταφέρονται ΕΥΑΘ, ΕΥΔΑΠ, Κτιριακές Υποδομές Α.Ε., ΕΛΒΟ, Αττικό Μετρό, ΔΕΗ, ΑΔΜΗΕ και ΕΑΒ) «εκκαθαρίζουν» το έδαφος ώστε να προχωρήσει έξω από οποιονδήποτε έλεγχο, «αυτόματα», το ξεπούλημά τους.
Η πλήρης «απελευθέρωση» της αγοράς ενέργειας, με την «απελευθέρωση» της αγοράς φυσικού αερίου, την απόσχιση του ΑΔΜΗΕ και τη δρομολόγηση της διάθεσης τουλάχιστον 20% της ΔΕΗ σε στρατηγικό επενδυτή, τη μετάβαση της αγοράς ηλεκτρισμού στο ευρωπαϊκό μοντέλο «απελευθέρωσης» (target model) και την υποχρέωση της ΔΕΗ να προβεί σε «ευέλικτες» διαπραγματεύσεις (που θα λαμβάνουν υπόψη «το κόστος και το καταναλωτικό προφίλ του καθενός»!) με εταιρείες-βιομηχανικούς καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας.
Η οριστικοποίηση του ελέγχου των τραπεζών από ξένα funds και δανειστές, με τον ορισμό νέων διοικήσεων, οι οποίες θα αναλάβουν να «τρέξουν» τη μεγάλη εκκαθάριση στον τομέα των «κόκκινων δανείων» (με σταδιακή πώληση στα distress funds) κ.λπ.
Είναι φανερό ότι δεν είναι μόνο ο αριθμός των μέτρων που προκαλεί ίλιγγο, αλλά και η σημασία και βαρύτητά τους.
...και οι «νάρκες»
Η κυβέρνηση βεβαίως εξακολουθεί να εμπιστεύεται και να στηρίζει τις ελπίδες της –δεν μπορεί να κάνει και διαφορετικά– στην αποτελεσματικότητα της συνταγής της παραπλάνησης. Τα θέματα που ανοίγει, είτε με πρωτοβουλίες της είτε με την ανοχή της, παραπέμπουν ξανά στο μύθο «προσπαθούμε, δίνουμε μάχες, αναγκαζόμαστε να ψηφίζουμε τέτοια μέτρα, αλλά χρειαζόμαστε χρόνο ώστε σιγά σιγά να αρχίσουμε να αντισταθμίζουμε τις οδυνηρές συνέπειες». Η προσποίηση περί νέων «μαχών» αφορά την πολυθρύλητη «υπόθεση Γεωργίου» (που κλείνει το μάτι σε ελάφρυνση των μνημονιακών βαρών μέσω της αναθεώρησης των στοιχείων για το έλλειμμα!), τις τηλεοπτικές άδειες (όπου το να κλείσει το MEGA και να πάρει άδεια ο Μαρινάκης θεωρείται «κάθαρση» του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου!), τη συντήρηση διά διπλωματικών... διαψεύσεων της φημολογίας περί πρόωρων εκλογών το φθινόπωρο (όπου ο «υπαινιγμός» είναι ότι αν η «αντίσταση» φέρει τα πράγματα πέρα από τα όρια, θα καταφύγει ξανά στο colpo grosso των εκλογών).
Ωστόσο, το έδαφος στο οποίο κινείται είναι ναρκοθετημένο. Περνώντας από τη «θεωρία» (ψήφιση των μέτρων) στην «πράξη» (συνειδητοποίηση εκ μέρους των λαϊκών στρωμάτων των συνεπειών τους στο εισόδημα, τα ασφαλιστικά δικαιώματα, τη ζωή τους γενικότερα), τα κυβερνητικά ψέματα και οι παραπλανητικές επικοινωνιακές κυβερνητικές μανούβρες όχι μόνο δεν αποδίδουν όπως παλιά, αλλά αρχίζουν να γυρνούν μπούμερανγκ. Οι συνταξιούχοι συνειδητοποίησαν στα ATM των τραπεζών την αξία της «δέσμευσης» ότι δεν θα μειωθούν οι συντάξεις. Δεκάδες χιλιάδες οφειλέτες της Εφορίας δοκιμάζουν τις «περιποιήσεις» των μηχανισμών αναγκαστικής εκτέλεσης (πλειστηριασμοί, αναγκαστικές κατασχέσεις κ.λπ.), ενώ το ίδιο συμβαίνει με τους οφειλέτες σε τράπεζες. Και φυσικά, οι άνεργοι παραμένουν άνεργοι, η εργοδοτική αυθαιρεσία παίρνει ενδημικό χαρακτήρα, τα εισοδήματα συντρίβονται.
Σε ένα τέτοιο τοπίο, οι κυβερνητικές ελπίδες για κάποιου είδους αντιστάθμισμα με την επάνοδο στην ανάπτυξη (θετικούς ρυθμούς μεταβολής του ΑΕΠ) διαψεύδονται. Τα οριστικά στοιχεία για το ΑΕΠ τα δύο πρώτα τρίμηνα του 2016 έδειξαν ύφεση μεγαλύτερη των αρχικών προβλέψεων: 1% το πρώτο τρίμηνο και 0,9% το δεύτερο.
Ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά, αποδεικνύεται από μερικά επιμέρους δεδομένα για το μήνα Ιούλιο:
-Η ανεργία αυξήθηκε κατά 2,28%.
-Το λιανικό εμπόριο μειώθηκε κατά 6,4%.
-Ο αριθμός των νέων οικοδομικών αδειών μειώθηκε κατά 31,9%.
-Ο δείκτης οικονομικού κλίματος μειώθηκε το δεύτερο τρίμηνο του 2016.
Το σημαντικότερο όμως στοιχείο αφορά στην εισπραξιμότητα των φόρων το πρώτο εξάμηνο του έτους, δηλαδή το πώς αντιδρά η κοινωνία και η οικονομία στη φοροκαταιγίδα:
-Στον τομέα του ΦΠΑ, αντί για οφειλόμενο φόρο 5,5 δισ. ευρώ, εισπράχθηκαν περίπου 4,5 δισ. ευρώ – 18% λιγότερα!
-Στο φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων και σε μια περίοδο που δεν βαρυνόταν με σημαντικούς άμεσους φόρους (όπως φόρος εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ κ.λπ.), η υστέρηση από το στόχο ήταν 272 εκατ. ευρώ, ποσοστό 25%! Αν τέτοιες υστερήσεις παρατηρηθούν το τετράμηνο Σεπτεμβρίου - Δεκεμβρίου, οπότε βάσει των προβλέψεων πρέπει να εισπραχθούν περί τα 21,5 δισ. ευρώ, το πρόγραμμα θα καταρρεύσει και ο «κόφτης» δαπανών θα κάνει την πανηγυρική του είσοδο στη σκηνή...
Η κυβέρνηση με τους χειρισμούς της αφήνει να εννοηθεί ότι θα τραβήξει το «γαϊτανάκι» με τη «διαπραγμάτευση» πιθανότατα μέχρι και το Δεκέμβριο. Στο ίδιο διάστημα, μεγάλα τμήματα της κοινωνίας θα βγάλουν οριστικό συμπέρασμα για τις συνέπειες του τρίτου μνημονίου και για την απάτη των κυβερνητικών εξαγγελιών περί «αντισταθμισμάτων». Το βαρύ φθινόπωρο και ο βαρύς χειμώνας του 2016 θα δημιουργήσουν εξαιρετικά ολισθηρό έδαφος για το κυβερνητικό success story της ολοκλήρωσης του μνημονιακού προγράμματος. Οι ευκαιρίες για να δώσουμε τη μάχη ενάντιά του εξακολουθούν να είναι πραγματικές.
