Νέος γύρος στην Ευρώπη

Οι τε­κτο­νι­κές πλά­κες κι­νού­νται και πάλι στην Ευ­ρώ­πη, αλ­λά­ζο­ντας με γρή­γο­ρους ρυθ­μούς το τοπίο. Τα ρήγ­μα­τα που ανοί­γο­νται σε ολό­κλη­ρο το ευ­ρω­ε­νω­σια­κό οι­κο­δό­μη­μα επι­κε­ντρώ­νο­νται γύρω από δύο εστί­ες: αφε­νός το Brexit, αφε­τέ­ρου, με πιο υπό­γειο ίσως αλλά εξ΄ίσου δια­βρω­τι­κό τρόπο, την κοι­νω­νι­κο-πο­λι­τι­κή κρίση στην Γαλ­λία.

ΑΝΤΙ­ΦΑ­ΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΥ­ΝΑ­ΤΟ­ΤΗ­ΤΕΣ ΤΟΥ ΒΡΕ­ΧΙΤ

Το «Οχι» των Βρε­τα­νών στην ΕΕ είναι σε κα­θο­ρι­στι­κό βαθμό ένα «Οχι» των ερ­γα­τι­κών και λαϊ­κών στρω­μά­των της κε­ντρι­κής και βό­ρειας Αγ­γλί­ας, εκτός Σκω­τί­ας και Λον­δί­νου. Ταυ­τό­χρο­να όμως, σε πο­λι­τι­κό επί­πε­δο, η κα­μπά­νια του Brexit ηγε­μο­νεύ­τη­κε από αντι­δρα­στι­κές, ξε­νο­φο­βι­κές έως και ανοι­χτά ρα­τσι­στι­κές δυ­νά­μεις, υπό την κα­θο­δή­γη­ση μιας πτέ­ρυ­γας του Συ­ντη­ρη­τι­κού κόμ­μα­τος και του UKIP του Νάϊ­τζελ Φά­ρατζ. Αυτό επι­φέ­ρει μια σειρά από αρ­νη­τι­κές επι­πτώ­σεις, που απο­τυ­πώ­νο­νται στο κλίμα σύγ­χυ­σης που επι­κρα­τεί σή­με­ρα στην βρε­τα­νι­κή κοι­νω­νία, και ει­δι­κό­τε­ρα στην Αρι­στε­ρά, χωρίς να ξε­χνά­με την πα­ρα­τη­ρού­με­νη έξαρ­ση των πε­ρι­στα­τι­κών ρα­τσι­στι­κής βίας ή την δο­λο­φο­νία της βου­λεύ­τριας του Ερ­γα­τι­κού Κόμ­μα­τος, και οπα­δού της πα­ρα­μο­νής, Τζο Κοξ από φα­να­τι­κό ακρο­δε­ξιό.

Η δεξιά ηγε­μο­νία της εκ­στρα­τεί­ας του Brexit χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­κε κατά κόρον ως επι­χεί­ρη­μα από όσους εντός της ευ­ρύ­τε­ρης Αρι­στε­ράς θέ­λουν να υπε­ρα­σπι­στούν την πα­ρα­μο­νή στην ΕΕ και να πα­ρου­σιά­σουν την επι­λο­γή της πλειο­ψη­φί­ας του εκλο­γι­κού σώ­μα­τος ως υπο­κι­νού­με­νη από ρα­τσι­σμό και ξε­νο­φο­βία.

Είναι ένα επι­χεί­ρη­μα που πρέ­πει να αντι­κρού­σου­με απο­φα­σι­στι­κά.

Η ηγε­μό­νευ­ση του Brexit από αντι­δρα­στι­κές δυ­νά­μεις δεν μπο­ρεί για μας να ση­μαί­νει παρά μόνο το εξής: το αντί­πα­λο δέος, η πο­λι­τι­κή και κοι­νω­νι­κή Αρι­στε­ρά, δεν έκανε την δου­λειά του. Δεν εξή­γη­σε, με άλλα λόγια, ότι η ΕΕ είναι ένας δο­μι­κά νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρος, αντι­δη­μο­κρα­τι­κός και ιμπε­ρια­λι­στι­κός ορ­γα­νι­σμός. Δεν εξή­γη­σε ότι η ΕΕ συ­ντο­νί­ζει την επι­βο­λή πο­λι­τι­κών λι­τό­τη­τας ενώ ταυ­τό­χρο­να χτί­ζει με­θο­δι­κά, εδώ και δε­κα­ε­τί­ες, την «Ευ­ρώ­πη-φρού­ριο», αυτήν που κλεί­νει τα συ­νο­ρά της σε με­τα­νά­στες και πρό­σφυ­γες και με­τα­τρέ­πει την Με­σό­γειο σε υγρό νε­κρο­τα­φείο για δε­κά­δες χι­λιά­δες από αυ­τούς.

Αυτό ήταν και το με­γά­λο λάθος του Τζέ­ρε­μυ Κόρ­μπυν, που εν τέλει στή­ρι­ξε, αν και με πολ­λές επι­φυ­λά­ξεις και αστε­ρί­σκους, την πα­ρα­μο­νή στην ΕΕ. Κά­νο­ντας αυτήν την επι­λο­γή δεν μπο­ρού­σε, παρά την κρι­τι­κή του απέ­να­ντι στην ΕΕ, να εξη­γή­σει γιατί ο πυ­ρή­νας της πρό­τα­σής του – η ανα­τρο­πήτης λι­τό­τη­τας και μια φι­λει­ρη­νι­κή εξω­τε­ρι­κή πο­λι­τι­κή, έξω από τα πλαί­σια του ατλα­ντι­σμού – είναι απο­λύ­τως ασύμ­βα­τη με την ΕΕ. Αν το είχε κάνει, αν είχε πάρει θέση υπέρ του Lexit, της εξό­δου με αρι­στε­ρό πρό­ση­μο, η κα­τά­στα­ση θα ήταν σή­με­ρα τε­λεί­ως δια­φο­ρε­τι­κή, με την Αρι­στε­ρά και τακι­νή­μα­τα να βρί­σκο­νται σε πλε­ο­νε­κτι­κή θέση απέ­να­ντι σε ένα αστι­κό μπλοκ σε βα­θειά κρίση, εντός και εκτός Βρε­ταν­νί­ας.

Πα­ρ’ό­λα αυτά το Brexit πρέ­πει να χαι­ρε­τι­σθεί ως θε­τι­κή εξέ­λι­ξη, ιστο­ρι­κής μά­λι­στα ση­μα­σί­ας, και πολύ σωστά έγινε αντι­λη­πτή ως τέ­τοια στην Ελ­λά­δα από τον αντι­μνη­μο­νια­κό χώρο και την μα­χό­με­νη Αρι­στε­ρά. Το Brexit απο­τε­λεί πράγ­μα­τι το ισχυ­ρό­τε­ρο χτύ­πη­μα που έχει ως τώρα δε­χθεί το πο­λι­τι­κόοι­κο­δό­μη­μα των ευ­ρω­παϊ­κών κυ­ριάρ­χων τά­ξε­ων που λέ­γε­ται ΕΕ. Και το χτύ­πη­μα αυτό είναι οι­κο­νο­μι­κό αλλά κυ­ρί­ως πο­λι­τι­κό και ιδε­ο­λο­γι­κό. Η απο­χώ­ρη­ση της δεύ­τε­ρης σε μέ­γε­θος οι­κο­νο­μί­ας της ΕΕ ενι­σχύ­ει κε­ντρό­φυ­γες τά­σεις και απο­στα­θε­ρο­ποιεί καί­ρια την ενα­πο­μεί­νου­σα «Ενωση» - ένας μάλ­λον αδό­κι­μος πλέον όρος – των 27.

Το βα­σι­κό ση­μείο βρί­σκε­ται ίσως ακρι­βώς εδώ: το Brexit επι­φέ­ρει συ­ντρι­πτι­κό χτύ­πη­μα στο κε­ντρι­κό ση­μείο της ευ­ρω­παϊ­στι­κής ιδε­ο­λο­γί­ας: την πίστη στον μη-αντι­στρε­πτό χα­ρα­κτή­ρα της «ευ­ρω­παϊ­κής ενο­ποί­η­σης», την δο­ξα­σία σύμ­φω­να με την οποία απο­τε­λεί ένα είδος νο­μο­τέ­λειας, την φυ­σι­κή ροή των πραγ­μά­των και της προ­ό­δου, την ιδέα ότι όποιος αντι­τί­θε­ται σ’αυ­τήν είναι σαν να προ­σπα­θεί να απαλ­λα­γεί από τους ηλε­κτρο­νι­κούς υπο­λο­γι­στές για να επι­στρέ­ψει στις γρα­φο­μη­χα­νές και τη μη­χα­νο­γρά­φη­ση με καρ­τέ­λες. Με αυτήν την έν­νοια, το Brexit ση­μα­το­δο­τεί το τέλος της ΕΕ ωςπο­λι­τι­κού σχε­δί­ου ενο­ποί­η­σης της Ευ­ρώ­πης που ξε­πή­δη­σε μέσα από τα ερεί­πια του τε­λευ­ταί­ου πα­γκό­σμιου πο­λέ­μου.

Θα πρέ­πει τέλος να στα­θού­με σε ένα ακόμη ση­μείο σχε­τι­κά με το Brexi t και να θέ­σου­με το εξής ερώ­τη­μα. Με δε­δο­μέ­νο τον πο­λι­τι­κο-ιδε­ο­λο­γι­κό προ­σα­να­το­λι­σμό των δυ­νά­με­ων που ηγε­μό­νευ­σαν, ποιό ήταν το ισχυ­ρό επι­χεί­ρη­μα που επι­στρά­τευ­σαν και που έδωσε την δυ­να­μι­κή της στην εκ­στρα­τεία υπέρ της απο­χώ­ρη­σης από την ΕΕ; Ηταν πολύ απλά το επι­χεί­ρη­μα τηςανά­κτη­σης της εθνι­κής και λαϊ­κής κυ­ριαρ­χί­ας, δη­λα­δή ένα κατά βάση δη­μο­κρα­τι­κό αί­τη­μα. « Take control » (Πάρτε τον έλεγ­χο») ήταν το κε­ντρι­κό σύν­θη­μα της κα­μπά­νιας του Brexit, και οι δη­μο­σκο­πή­σεις1 δεί­χνουν ότι ο βα­σι­κός λόγος που επι­κα­λού­νται όσοι ψή­φι­σαν υπέρ του είναι «η αρχή σύμ­φω­να με την οποία οι η απο­φά­σεις που αφο­ρούν την χώρα πρέ­πει να παίρ­νο­νται εντός της χώρας» (49% ένα­ντι 33% που επι­κα­λεί­ται την «ανά­κτη­ση του ελέγ­χου των με­τα­να­στευ­τι­κών ροών και των συ­νό­ρων»).

Βε­βαί­ως η ανά­κτη­ση της εθνι­κής κυ­ριαρ­χί­ας, ακόμη και η ίδια η δη­μο­κρα­τία, δεν απο­τε­λούν από μόνες τους μα­γι­κές λύ­σεις ούτε εγ­γύ­η­ση μιας προ­ο­δευ­τι­κής, θε­τι­κής για τα ερ­γα­τι­κά και λαϊκά συμ­φέ­ρο­ντα, πο­ρεί­ας. Μπο­ρεί να θέ­λου­με εθνι­κή κυ­ριαρ­χία για να ασκή­σου­με αντι­με­τα­να­στευ­τι­κή πο­λι­τι­κή και για να προ­ω­θή­σου­με ακόμη πε­ρισ­σό­τε­ρη απορ­ρύθ­μι­ση των ερ­γα­σια­κών σχέ­σε­ων, όπως πρό­τει­ναν οι εκ­πρό­σω­ποι της δε­ξιάς κα­μπά­νιας του Brexit, οι Φά­ραζτ, Τζόν­σον και οι όμοιοί τους. Εθνι­κή και λαϊκή κυ­ριαρ­χία χρεια­ζό­μα­στε όμως επί­σης αν θέ­λου­με μια κυ­βέρ­νη­ση που να ανα­τρέ­ψει την λι­τό­τη­τα και τον νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμό και που θα ασκή­σει μο­νο­νε­ρώς μια πο­λι­τι­κή φι­λο­ξε­νί­ας προς τους με­τα­νά­στες και τους πρό­σφυ­γες, σε ρήξη με την λο­γι­κή της Ευ­ρώ­πης-φρού­ριο.

Εδώ βρί­σκε­ται ίσως το μέ­γι­στο λάθος του Κόρ­μπυν και όσων τον στη­ρί­ζουν εντός του Ερ­γα­τι­κού Κόμ­μα­τος. Εκ­χω­ρώ­ντας στην Δεξιά την αμ­φι­σβή­τη­ση της ΕΕ, της εκ­χώ­ρη­σαν επί­σης το πεδίο της διεκ­δί­κη­σης της εθνι­κής και λαϊ­κής κυ­ριαρ­χί­ας, με δυό λόγια το πεδίο της δη­μο­κρα­τί­ας. Και κάτι τέ­τοιο ενέ­χει τε­ρά­στιους κιν­δύ­νους. Η ιστο­ρι­κή εμπει­ρία μας δι­δά­σκει ότι όταν αυτό το πεδίο ηγε­μο­νεύ­τε­ται από αντι­δρα­στι­κές δυ­νά­μεις, όταν τέ­τοιες δυ­νά­μεις γί­νο­νται ο βα­σι­κός εκ­φρα­στής της λαϊ­κής οργής, οδη­γού­μα­στε σε εξαι­ρε­τι­κά δυ­σά­ρε­στες κα­τα­στά­σεις.

Η ΑΠΟ­ΧΩ­ΡΗ­ΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΕ, ΣΤΡΑ­ΤΗ­ΓΙ­ΚΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΠΑΛΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΓΕ­ΜΟ­ΝΙΑ

Κα­τα­λή­γου­με λοι­πόν στο εξής πρώτο συ­μπέ­ρα­σμα: το Brexit δίνει νέα διά­στα­ση σε μια δια­δι­κα­σία που είναι εν εξε­λί­ξει από την πρώτη φάση της κα­πι­τα­λι­στι­κής κρί­σης του 2008. Η αντί­θε­ση στην ΕΕ ορί­ζει πλέον ξε­κά­θα­ρα το στρα­τη­γι­κό πεδίο της δια­πά­λης για την πο­λι­τι­κή και ιδε­ο­λο­γι­κή ηγε­μο­νίασή­με­ρα στην Ευ­ρώ­πη. Για να το πω δια­φο­ρε­τι­κά: η επι­λο­γή δεν είναι σή­με­ρα ανά­με­σα σε «κακή» και «καλή» ΕΕ, ανά­με­σα στην μία ή την άλλη εκ­δο­χή της ευ­ρω­ζώ­νης, όπως συ­νε­χί­ζει να ισχυ­ρί­ζε­ται ηχρε­ο­κο­πη­μέ­νη ευ­ρω­παϊ­στι­κή ιδε­ο­λο­γία, αλλά ανά­με­σα στην από τα δεξιά ή από τα αρι­στε­ρά σύ­γκρου­ση με την ΕΕ.

Χωρίς την πα­ρα­μι­κρή διά­θε­ση υπερ­βο­λής, μπο­ρού­με να πούμε ότι η χώρα μας έχει απο­κτή­σει σ’αυ­τό το πεδίο την πιο προ­ω­θη­μέ­νη εμπει­ρία, πλη­ρώ­νο­ντας ανυ­πο­λό­γι­στο τί­μη­μα γι αυτό. Στην Ελ­λά­δα, η ΕΕ έδει­ξε ξε­κά­θα­ρα το πραγ­μα­τι­κό της πρό­σω­πο, πε­τά­γο­ντας τα όποια φτια­σί­δια δη­μο­κρα­τι­κό­τη­τας και δήθεν «ευ­ρω­παϊ­κών αξιών». Αυτό ση­μαί­νει ότι για τις μα­χό­με­νες αρι­στε­ρές και αντι­μνη­μο­νια­κές δυ­νά­μεις, ει­δι­κά μετά το Brexit, ο στό­χος δεν μπο­ρεί να είναι τί­πο­τε λι­γό­τε­ρο από το Grexit, την απο­χώ­ρη­ση από την ΕΕ μέσω της προ­σφυ­γής σε δη­μο­ψή­φι­σμα.

Στό­χος δεν μπο­ρεί παρά να είναι η διά­λυ­ση της ΕΕ έτσι ώστε, στα ερεί­πια αυτού του τε­ρα­τουρ­γή­μα­τος, να έρθει στο φως ένα νέο σχέ­διο συ­νερ­γα­σί­ας και σύ­γκλι­σης των ευ­ρω­παϊ­κών λαών με κα­τεύ­θυν­ση την κοι­νω­νι­κή απε­λευ­θέ­ρω­ση και το σο­σια­λι­σμό.

Η ''ΓΑΛ­ΛΙ­ΚΗ ΑΝΟΙ­ΞΗ­'', 'Η Η ΕΠΙ­ΣΤΡΟ­ΦΗ ΤΟΥ ΚΙ­ΝΗ­ΜΑ­ΤΟΣ

Ερ­χο­μαι τώρα στο δεύ­τε­ρο ρήγμα στο οποίο ανα­φέρ­θη­κα αρ­χι­κά, την πο­λι­τι­κο-κοι­νω­νι­κή κρίση που ξέ­σπα­σε στην Γαλ­λία τους τε­λευ­ταί­ους πέντε μήνες. Αν έπρε­πε να συ­νο­ψί­σω με λίγα λόγια την αί­σθη­ση που είχα αυτήν την πε­ρί­ο­δο, κατά την οποία είχα την τύχη να βρί­σκο­μαι επί τόπου το με­γα­λύ­τε­ρο διά­στη­μα, θα έλεγα ότι στη Γαλ­λία υπάρ­χει «άρωμα» ελ­λη­νι­κής άνοι­ξης του 2011.

Την κρίση πυ­ρο­δό­τη­σε ως γνω­στόν η εμ­μο­νή του Ολάντ και της κυ­βέρ­νη­σης Βαλς να πε­ρά­σουν μια με­ταρ­ρύθ­μι­ση της ερ­γα­σια­κής νο­μο­θε­σί­ας που δεν είναι τί­πο­τε άλλο από με­τα­φο­ρά με­γά­λου μέ­ρους του «μνη­μο­νια­κού κε­κτη­μέ­νου» στα γαλ­λι­κά δε­δο­μέ­να. Τέ­τοιους νό­μους εξ’άλ­λου προ­ω­θεί η ΕΕ σε όλες τις ευ­ρω­παϊ­κές χώρες που θε­ω­ρεί ότι δια­τη­ρούν ακόμη ψήγ­μα­τα έστω ερ­γα­σια­κών δι­καιω­μά­των, όπως εί­δα­με με τους νό­μους Ρέν­τσι στην Ιτα­λία και με το νέο γύρο για τα ερ­γα­σια­κά που προ­α­ναγ­γέ­λε­ται για την Ελ­λά­δα. Πέρα από την κοινή γνώμη, στην συ­ντρι­πτι­κή πλειο­ψη­φία της αντί­θε­τη, Ολάντ και οΒαλς δεν δια­θέ­τουν ούτε καν πλειο­ψη­φία στο κοι­νο­βού­λιο για να πε­ρά­σουν τον νόμο που φέρει την υπο­γρα­φή της υπουρ­γού ερ­γα­σί­ας Ελ Κομρί. Με­γά­λο μέρος των βου­λευ­τών του κυ­βερ­νώ­ντος Σο­σια­λι­στι­κού Κόμ­μα­τος όχι μόνο αρ­νού­νται να τον ψη­φί­σουν αλλά απο­πει­ρά­θη­καν δις να κα­τα­θέ­σουν πρό­τα­ση μομ­φής κατά της κυ­βέρ­νη­σης Βαλς – χωρίς δυ­στυ­χώς να συ­γκε­ντρώ­σουν τον απαι­τού­με­νο αριθ­μό υπο­γρα­φών παρά την συ­νε­πι­κου­ρία των βου­λευ­τών του ΚΚ Γαλ­λί­ας.

Για να ξε­πε­ρά­σει τον σκό­πε­λο της εντός και εκτός κοι­νο­βου­λί­ου απόρ­ρι­ψης, ο Ολάντ και ο Βαλς κα­τέ­φυ­γαν σε έκτα­κτες δια­δι­κα­σί­ες. Στο κοι­νο­βού­λιο προ­σέ­φυ­γαν σο άρθρο 49.3 του συ­ντάγ­μα­τος που επι­τρέ­πει την έγκρι­ση νο­μο­σχε­δί­ων χωρίς καν να τί­θε­νται σε ψη­φο­φο­ρία (!), με μόνη δυ­να­τό­τη­τα απόρ­ρι­ψής τους την κα­τά­θε­ση και υπερ­ψή­φι­ση πρό­τα­ση μομ­φής κατά της κυ­βέρ­νη­σης. Κυ­ρί­ως όμως οι Ολάντ και Βαλς επέ­βα­λαν ένα πρω­το­φα­νές για τα δε­δο­μέ­να όλης της πε­ριό­δου μετά τον Μάη του 68 επί­πε­δο αστυ­νο­μι­κής κα­τα­στο­λής, με προ­φα­νή στόχο την δη­μιουρ­γία ατμό­σφαι­ρας φόβου και έντα­σης. Το μόνο που κα­τά­φε­ραν ως τώρα είναι να κα­τα­στρέ­ψουν ότι είχε απο­μεί­νει από την κοι­νω­νι­κή βάση του κόμ­μα­τός τους, με απο­τέ­λε­σμα όλες οι δη­μο­σκο­πή­σεις να δεί­χνουν τον Ολάντ σί­γου­ρα εκτός δεύ­τε­ρου γύρου των προ­ε­δρι­κών εκλο­γών του επό­με­νου έτους, με πο­σο­στά χα­μη­λό­τε­ρα του 15%. Από τους πλέον προ­σφι­λείς όρους των πο­λι­τι­κών σχο­λια­στών όταν ανα­φέ­ρο­νται στο μέλ­λον που προ­δια­γρά­φε­ται για το Σο­σια­λι­στι­κό Κόμμα έχει γίνει ο όρος «πα­σο­κο­ποί­η­ση».

Δεν είναι όμως μόνο η βίαια νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη επί­θε­ση, η κα­τα­στο­λή και η αυ­το­κα­τα­στρο­φι­κή πο­ρεία μιας εκ­φυ­λι­σμέ­νης σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας που δί­νουν άρωμα ελ­λη­νι­κού 2011 στην γαλ­λι­κή συ­γκυ­ρία. Είναι κυ­ρί­ως η ορ­μη­τι­κή εμ­φά­νι­ση ενός πο­λύ­μορ­φου, εξό­χως ρι­ζο­σπα­στι­κού, με με­γά­λο κοι­νω­νι­κό βάθος και πλειο­ψη­φι­κή στή­ρι­ξη, μα­ζι­κού κοι­νω­νι­κού κι­νή­μα­τος. Σ’αυ­τό το κύμα συ­νέ­κλι­ναν τοερ­γα­τι­κό συν­δι­κα­λι­στι­κό κί­νη­μα, που έδωσε πα­ρα­τε­τα­μέ­νες και σκλη­ρές απερ­για­κές μάχες ει­δι­κά σε κλά­δους όπως τα λι­μά­νια και τα δι­υ­λι­στή­ρια, και ένα με­γά­λο κομ­μά­τι της φοι­τη­τι­κής και μα­θη­τι­κήςνε­ο­λαί­ας, που δο­κί­μα­σε νέες – για τα γαλ­λι­κά μέτρα του­λά­χι­στον – μορ­φές συλ­λο­γι­κής δρά­σης.

Αυτή η νε­ο­λαία κα­τέ­βη­κε στους δρό­μους, κα­τέ­λα­βε στις πλα­τεί­ες, συμ­με­τεί­χε στην πε­ρι­φρού­ρη­ση των απερ­γιών, συ­νο­μί­λη­σε, παρά τις δυ­σκο­λί­ες και τις όποιες αμοι­βαί­ες επι­φυ­λά­ξεις, με τα συν­δι­κά­τα και το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα. Ξε­ση­κώ­κε όχι μόνο επί του ει­δι­κού, δη­λα­δή του νόμου Ελ Κομρί, αλλά, όπως δή­λω­νε ένα από τα βα­σι­κά συν­θή­μα­τα που ακού­στη­καν στις πλα­τεί­ας, «του κό­σμου που δη­μιούρ­γη­σε τον νόμο Ελ Κομρί». Του κό­σμου της ερ­γο­δο­τι­κής απο­λυ­ταρ­χί­ας, της εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­σης των πά­ντων και της πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κής κα­τα­στρο­φής, του αυ­ταρ­χι­σμού και της ρα­τσι­στι­κής βίας. Για πρώτη φορά ίσως εδώ και αρ­κε­τές δε­κα­ε­τί­ες ακού­στη­κε με τόση δύ­να­μη ένας αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κός λόγος από τα κάτω, «σε πρα­κτι­κή κα­τά­στα­ση», με φορέα τα πιο προ­ω­θη­μέ­να τμή­μα­τα του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος και της νε­ο­λαί­ας.

Η πο­λι­τι­κή μορ­φο­ποί­η­ση και έκ­φρα­ση αυτού του κι­νή­μα­τος απο­τε­λεί αναμ­φί­βο­λα το κλει­δί των εξε­λί­ξε­ων της επό­με­νης πε­ριό­δου. Ας μην προ­τρέ­χου­με, ας ση­μειώ­σου­με ωστό­σο την δυ­να­μι­κή που φαί­νε­ται να απο­κτά η υπο­ψη­φιό­τη­τα της ηγε­τι­κής προ­σω­πι­κό­τη­τας της γαλ­λι­κής ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς, του Ζαν-Λυκ Με­λαν­σόν, ο οποί­ος σύμ­φω­να με τις δη­μο­σκο­πή­σεις φαί­νε­ται να απο­κτά σαφές προ­βά­δι­σμα ένα­ντι του Ολάντ. Δεν είναι φυ­σι­κά τυ­χαίο αν ο ανερ­χό­με­νος Με­λαν­σόν ση­κώ­νει όλο και πε­ρισ­σό­τε­ρο της ση­μαία της αντι­πα­ρά­θε­σης με την ΕΕ. Αφού χαι­ρέ­τη­σε το Brexit ως θε­τι­κή εξέ­λι­ξη, που ανοί­γει διά­πλα­τα το ζή­τη­μα της ΕΕ και της νο­μι­μο­ποί­η­σής της, ο Με­λαν­σόναυ­το­πα­ρου­σιά­ζε­ται ως «ο υπο­ψή­φιος της εξό­δου από τις ευ­ρω­παϊ­κές συν­θή­κες». Και ξε­κα­θα­ρί­ζει ότι αν η Γερ­μα­νία και οι δο­ρυ­φό­ροι της μπλο­κά­ρουν την επε­νε­ξέ­τα­σή τους, τότε μια μελ­λο­ντι­κή αρι­στε­ρή γαλ­λι­κή κυ­βέρ­νη­ση δεν θα έχει άλλη επι­λο­γή από την προ­σφυ­γή σε δη­μο­ψή­φι­σμα με στόχοτην απο­χώ­ρη­ση από την ΕΕ.

Η άλλη ανα­φο­ρά του Με­λαν­σόν που εξη­γεί την εξέ­λι­ξη της το­πο­θέ­τη­σής του είναι η Ελ­λά­δα. Το δί­δαγ­μα που πήρε από την συν­θη­κο­λό­γη­σης του Τσί­πρα και της κυ­βέρ­νη­σής του είναι ότι καμ­μιά αντι­πα­ρά­θε­ση με την ΕΕ δεν έχει προ­ο­πτι­κή χωρίς «σχέ­διο Β» που να πε­ρι­λαμ­βά­νει την επι­λο­γή της εξό­δου από την ευ­ρω­ζώ­νη και από την ίδια την ΕΕ. Με πρω­το­βου­λία του Με­λαν­σόν και του Οσκαρ Λα­φο­ντέν, η σχε­τι­κή συ­ζή­τη­ση δρο­μο­λο­γή­θη­κε με τις δύο συν­δια­σκέ­ψεις του Πα­ρι­σιού και της Μα­δρί­της, στις οποί­ες συμ­με­τεί­χαν προ­σω­πι­κό­τη­τες και δυ­νά­μεις από με­γά­λο μέρος της ευ­ρω­παϊ­κής ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς.

Η ΚΡΙΣΗ ΧΤΥ­ΠΑ­ΕΙ ΤΟ ΕΥ­ΡΩ­ΠΑΪ­ΚΟ ΚΕ­ΝΤΡΟ

Το δεύ­τε­ρο και τε­λι­κό συ­μπέ­ρα­σμα λοι­πόν είναι ότι το επί­κε­ντρο της κρί­σης έχει πλέον με­τα­κι­νη­θεί από τις χώρες της πε­ρι­φέ­ρειας, που απε­τέ­λε­σαν τους «αδύ­να­μους κρί­κους» της προη­γού­με­νης πε­ριό­δου, στις χώρες του ευ­ρω­παϊ­κού κέ­ντρου. Η όξυν­ση των τα­ξι­κών αντι­θέ­σε­ων, οι κλυ­δω­νι­σμοί τουευ­ρω­ε­νω­σια­κού οι­κο­δο­μή­μα­τος και η κρίση νο­μι­μο­ποί­η­σης της στρα­τη­γι­κού σχε­δί­ου των ευ­ρω­παϊ­κών κυ­ρί­αρ­χων τά­ξε­ων ανοί­γουν νέες δυ­να­τό­τη­τες πα­ρέμ­βα­σης στους από κάτω. Στην Αγ­γλία, αυτό πήρε την μορφή της εξέ­γερ­σης στις κάλ­πες του Brexit. Στην Γαλ­λία, όπως αρ­μό­ζει στην επα­να­στα­τι­κή της πα­ρά­δο­ση, έγινε ερ­γα­τι­κός και νε­ο­λαι­ϊ­στι­κος ξε­ση­κω­μός, η πρώτη με­γά­λης έκτα­σης κοι­νω­νι­κή σύ­γκρου­ση σε με­γά­λη ευ­ρω­παϊ­κή χώρα από την αρχή της δε­κα­ε­τί­ας.

Αυτό το διπλό ρήγμα ορί­ζει και την πρό­κλη­ση για την Αρι­στε­ρά, και ει­δι­κό­τε­ρα για τις δυ­νά­μεις που δί­νουν τον αντι­μνη­μο­νια­κό αγώνα στην χώρα μας. Οι εξε­λί­ξεις στο ευ­ρω­παϊ­κό κέ­ντρο δί­νουν ώθηση και ετοι­μά­ζουν το έδα­φος για την αντε­πί­θε­ση, μετά τον όλε­θρο στον οποίο οδή­γη­σε τον ελ­λη­νι­κό λαό η επαί­σχυ­ντη πα­ρά­δο­ση του Τσί­πρα και του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Αυτό είναι το διπλό μή­νυ­μα που στέλ­νουν οι βρε­τα­νι­κές κάλ­πες και οι δρό­μοι και πλα­τεί­ες της Γαλ­λί­ας: ο και­ρός του πέν­θους και των δα­κρύ­ων φθά­νει στο τέρμα του, ένα νέος γύρος αρ­χί­ζει.

Προς τιμήν του Brexit, θα τε­λεί­ω­σω με τους πα­σί­γνω­στους στί­χους του Αγ­γλου επα­να­στά­τη ποι­η­τή, φι­λέλ­λη­να και στενό φίλο του Λόρ­δου Μπά­ϋ­ρον, Πέρσυ Σέλ­λεϋ. Είναι οι τε­λευ­ταί­οι ενός ποι­ή­μα­τος που έγρα­ψε την επά­υ­ριο της σφα­γής του Πέ­τερ­λου, το 1819, όταν οι χω­ρο­φύ­λα­κες μα­κέ­λε­ψαν μια συ­γκέ­ντρω­ση ερ­γα­τών που ζη­τού­σαν το δι­καί­ω­μα της ψήφου.

Ye are many—they are few

«Εί­μα­στε οι πολ­λοί, είναι οι λίγοι».