Ο «Κώδικας Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης» συζητείται στη Βουλή σε μια στιγμή που η κυβέρνηση και η επίσημη πολιτεία δεν μπορούν άλλο να κρατάνε στην αφάνεια, νομικά και διοικητικά, χιλιάδες συνανθρώπους μας.
Με αυτό το νομοσχέδιο η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι:
α) Θα συγκεντρώσει και θα κωδικοποιήσει όλους τους νόμους, προεδρικά διατάγματα και γενικά όλες τις διατάξεις για τους μετανάστες.
β) Θα απλοποιήσει τη διαδικασία για την έκδοση αδειών.
γ) Θα αναμορφώσει κάποιες διατάξεις, λαμβάνοντας υπόψη τη νέα κοινωνική και οικονομική κατάσταση.
Νομοσχέδιο μόνο για τους ήδη «νόμιμους»
Και τα τρία σημεία αφορούν μόνο τους «νόμιμους» μετανάστες, δηλαδή αυτούς που ήρθαν πριν το 2005 και είναι περίπου 440.000. Δυσχεραίνει αυτούς που έχουν εκπέσει του δικαιώματος νόμιμης διαμονής λόγω κρίσης και δεν νομιμοποιεί τους χιλιάδες μετανάστες που ήρθαν μετά, επικαλούμενη το «Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Μεταναστευτικής Πολιτικής», παρά το γεγονός ότι είναι μόνο μία πολιτική συμφωνία και δεν είναι δεσμευτική για τα κράτη μέλη. Η Ιταλία, για παράδειγμα, το 2012 νομιμοποίησε μισό εκατομμύριο νεοεισερχόμενους μετανάστες.
Παιδιά
Η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τα παιδιά που έχουν γεννηθεί στη χώρα μας ως μετανάστες, παρακάμπτοντας το ζήτημα της ιθαγένειας ή –χειρότερα– προετοιμάζοντάς μας για ένα σκληρότερο κώδικα ιθαγένειας.
Οικογενειακη επανενωση
Η κυβέρνηση, με κάποιες βελτιωτικές ρυθμίσεις, όπως τη μείωση των ενσήμων στα 50 από τα 120, τη μείωση του εισοδήματος στα 8.500 για τα δύο τελευταία έτη ως προϋπόθεση για την οικογενειακή επανένωση και την πενταετή άδεια παραμονής στα παιδιά μετά την ενηλικίωσή τους (αφού έχουν φοιτήσει για 6 χρόνια στο ελληνικό σχολείο), προωθεί γενικά την ευκολότερη ανανέωση παραμονής μόνο στους επί μακρόν διαμένοντες.
Με λογική ψήφων
Έτσι, κλείνει το μάτι τόσο προς τα δεξιά της, θεωρώντας ότι με την πενταετή άδεια, αντί της προηγούμενης δεκαετούς διάρκειας, θα μπορούν να ταξιδέψουν στην Ευρώπη και άρα να φύγουν από τη χώρα, όσο και προς τα αριστερά, γιατί ανακουφίζει ένα μικρό αριθμό μεταναστών.
Πόσοι όμως επί μακρόν διαμένοντες θα ευεργετηθούν; Πόσοι μετανάστες έχουν τα 50 ένσημα ή βιβλιάριο υγείας, όταν 1,5 εκατ. ημεδαποί έχουν να τα δουν 3 χρόνια; Αυτό που θα διευκόλυνε πραγματικά θα ήταν η πλήρης αποδέσμευση από κριτήρια όπως τα ένσημα ή το εισόδημα, γιατί οι μετανάστες δεν είναι υπεύθυνοι για την οικονομική κρίση, την ανεργία και την εισφοροδιαφυγή-φοροδιαφυγή των εργοδοτών.
Πόσοι έχουν τακτοποιήσει τις φορολογικές και ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις, όταν ακόμα κι εύπορα στρώματα του πληθυσμού χρωστούν; Πόσοι έχουν το εισόδημα των 8.500 ευρώ τα τελευταία 2 έτη ή μπορούν να το αποδείξουν, όταν η μαύρη εργασία είναι νόμος; Γιατί επιμένουν στο πιστοποιητικό γλωσσομάθειας, όταν οι επί μακρόν διαμένοντες για να δουλεύουν, σημαίνει ότι μιλούν ελληνικά;
Τέλος, τα «καταστήματα μιας στάσης», τα κέντρα δηλαδή όπου θα εκδίδονται οι άδειες, συρρικνώνονται σε 20 σε όλη τη χώρα, από 50, και με ελάχιστους υπαλλήλους, για να εξυπηρετήσουν 600.000 μετανάστες. Αυτό σημαίνει απλά ότι ο μετανάστης απ’ την Καλαμάτα θα ανεβαίνει στην Αθήνα ή την Πάτρα με όποιο οικονομικό κόστος και όχι μόνο.
Θα μπορούσαμε να απαριθμήσουμε πολλές διατάξεις που δείχνουν ότι ο νέος Κώδικας είναι συνέχεια του προηγούμενου. Με το ίδιο πνεύμα περιθωριοποίησης και αποκλεισμού της πλειοψηφίας των μεταναστών, συνεχίζει να εμποδίζει τη νομιμοποίηση των περισσότερων μεταναστών, που έχουν χάσει το δικαίωμα στην άδεια παραμονής λόγω ενσήμων, ακόμα και με την πρόβλεψη των 50 ενσήμων.
Συνεχίζει να εμποδίζει την επανένωση των οικογενειών, ζήτημα ζωτικής σημασίας γι’ αυτούς τους ανθρώπους. Συνεχίζει να αντιμετωπίζει τα παιδιά, που έχουν γεννηθεί εδώ, σαν μετανάστες.
Αόρατοι
Αγνοεί τους μετανάστες που ήρθαν μετά το 2005 και τους πρόσφυγες πολέμου, που εξακολουθούν να είναι αόρατοι για το νόμο και ορατοί μόνο για την αστυνομία.
Η στάση των κομμάτων
Στη συζήτηση στη Βουλή, τα κόμματα ήταν έρμαια της εκλογικής τους πελατείας κι όχι της ανάγκης να αντιμετωπιστεί το μεταναστευτικό ζήτημα. Το ΠΑΣΟΚ, ρατσιστικό και μνημονιακό κόμμα, υποστήριξε φυσικά το νομοσχέδιο, επιμένοντας στη μη νομιμοποίηση των «λαθρομεταναστών», στην επί μακρόν διαμονή στα παιδιά δεύτερης γενιάς, για να μην δοθεί ιθαγένεια (ώστε να δίνεται κατά βούληση) και επαίνεσε τη διαδικασία γρήγορης απόδοσης άδειας παραμονής στους επενδυτές ή αγοραστές γης.
Η ΔΗΜΑΡ αναφέρθηκε (και σωστά) στη ρατσιστική συμπεριφορά του κράτους απέναντι στους μετανάστες (διοικητικοί υπάλληλοι, δικαστές), αντιμετωπίζοντας μόνο θεσμικά το ζήτημα, μια που είναι ανύπαρκτη στο κίνημα.
Το ΚΚΕ εξήγησε γιατί το νομοσχέδιο παίρνει πίσω τις άδειες δεκαετούς διάρκειας και δίνει πενταετείς, ακριβώς για να ελέγχει τους μετανάστες, ενώ συνεχίζει τους φραγμούς οικογενειακής επανένωσης και ανανέωσης αδειών, ώστε οι μετανάστες να είναι έρμαια της εργοδοσίας.
Όσο για τα δύο καθαρόαιμα ρατσιστικά κόμματα της Βουλής, η αντιμετώπιση του νομοσχεδίου ως νομιμοποίηση όλων των «λαθρομεταναστών» δεν μας εκπλήσσει.
Οι όποιες θετικές διατάξεις χαρακτηρίστηκαν σαν «ακραίος δικαιωματισμός» από τους ΑΝΕΛ (κάποιοι, ωστόσο, θεωρούν ότι μπορούν να είναι σύμμαχοί μας...) και ως «ενίσχυση του ισλαμισμού» από τη Χρυσή Αυγή.
Αυτό που έχουμε να πούμε είναι ότι και οι δύο ψαρεύουν στα ίδια ξενοφοβικά, κι όχι μόνο, ακροατήρια.
Από τη μεριά του ο ΣΥΡΙΖΑ εξέφρασε την επιφύλαξή του για τον Κώδικα, αφού δεν τολμάει ούτε την ιθαγένεια να δώσει στα παιδιά, ούτε τη νομιμοποίηση όλων των μεταναστών να εξασφαλίσει, ούτε να λύσει όλα τα προβλήματα των μεταναστών. Θα στηρίξει, βεβαίως, όποιο επιμέρους άρθρο διευκολύνει έστω και λίγο ή ανακουφίζει.
Καθήκοντα
Όμως οι νόμοι δεν αρκούν από μόνοι τους. Βεβαίως θα παλέψουμε όσο μπορούμε σε κοινοβουλευτικό επίπεδο, αλλά αυτό που καθορίζει τις ζωές μας είναι το κίνημα. Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο είναι πολύ πίσω από τις ανάγκες του κόσμου.
Χρειάζεται, λοιπόν, να οργανώσουμε ένα μεγάλο κίνημα για να παλέψουμε, με συμμετοχή Ελλήνων και ξένων εργαζομένων, ανέργων και νεολαίας, τις μνημονιακές και ρατσιστικές πολιτικές και να επιταχύνουμε την ανατροπή αυτής της πολιτικής και αυτού του συστήματος, που παράγει ρατσισμό και φτώχεια.
Γιατί εμείς δεν φοβόμαστε και ξέρουμε να ζήσουμε χωρίς μίσος μαζί με τα ταξικά μας αδέρφια, που είναι οι μετανάστες και οι πρόσφυγες.
*Η Ιωάννα Γαϊτάνη είναι βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Α΄Θεσσαλονίκης