Νίκη της κυβέρνησης ενάντια στις… εργαζόμενες τάξεις

Η κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου άνοιξε τον «χορό» των μνημονίων, υπογράφοντας το Μάιο του 2010 το πρώτο μνημόνιο και βάζοντας σε ενέργεια το μηχανισμό των περικοπών και της φορολοηστείας ενάντια στις εργαζόμενες τάξεις. Η κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου υπέγραψε το δεύτερο μνημόνιο, πιο «βαρύ» από το πρώτο, που επιπλέον περιείχε και περικοπές στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ υπογράφει τώρα το 3ο plus και το 4ο μνημόνιο ταυτόχρονα, ακόμη πιο «βαριά» από το 2ο και την αρχική εκδοχή του 3ου που η ίδια υπέγραψε τον Αύγουστο του 2015 και εξειδίκευσε με την πρώτη αξιολόγηση την άνοιξη του 2016.

Αυτή την ατιμωτική σύγκριση με το παλιό μνημονιακό κατεστημένο κατάφερε να κερδίσει επάξια ο ΣΥΡΙΖΑ, η μνημονιακή «Αριστερά» της ΤΙΝΑ (δεν υπάρχει εναλλακτική). Που μιλούσε για την ανάγκη να απαλλαγεί η οικονομία και κατ’ επέκταση οι λαϊκές τάξεις από το βρόχο των υψηλών πλεονασμάτων, που «επαινούσε» το 3ο μνημόνιο το οποίο ο ίδιος υπέγραψε γιατί προέβλεπε χαμηλά πλεονάσματα για το 2016 και 2017, και τώρα καυχιέται ότι πέτυχε υπερπλεόνασμα 4,2% το 2016 και υπογράφει τη διατήρηση υψηλών πλεονασμάτων 3,5% μέχρι το 2023! Που κατήγγελλε τον «μερκελισμό» και τον Σόιμπλε και κατέληξε να συμφωνεί μαζί του στα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα σε μακροχρόνια βάση. Που μιλούσε για «αντισταθμίσματα» που θα απαλύνουν τις οδύνες των μνημονίων και τελικά ανακάλυψε τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα σαν… αντιστάθμισμα σε «ελάφρυνση» του χρέους με μια έστω και μικρή μείωση επιτοκίων. Που κατήγγελλε τις μνημονιακές κυβερνήσεις για την υπογραφή μνημονίων, και τώρα υπογράφει… δύο μνημόνια στη συσκευασία του ενός: το SMoU (Συμπληρωματικό Μνημόνιο με την ευρωπαϊκή τρόικα) και το MEFP (Μνημόνιο Οικονομικής και Δημοσιονομικής Πολιτικής, με το ΔΝΤ). Που ήρθε με την επαγγελία να καταργήσει τα μνημόνια και να αποτρέψει την ολοκλήρωση και εμπέδωση του καθεστώτος ακραίας εκμετάλλευσης της εργασίας, και αντί γι’ αυτό, αναλαμβάνει το έργο να ολοκληρώσει η ίδια το μνημονιακό πρόγραμμα και να εμπεδώσει αυτό το καθεστώς.

Υψηλά πλεονάσματα υπό την απειλή «συντεταγμένης χρεοκοπίας εντός ευρώ»

Είναι φανερό πως μια σειρά παράγοντες της διεθνούς συγκυρίας σπρώχνουν σε ένα πολιτικό deal, όπως συνηθίζουν να λένε οι νεοφιλελεύθεροι, μεταξύ του ΔΝΤ και της ευρωπαϊκής τρόικας (βλ. και άρθρο στη σελ. 3) Η κυβέρνηση, αδύναμος αποδέκτης της τελικής συμφωνίας που άλλοι κατάρτισαν, επέλεξε ωστόσο να ταυτιστεί με τη «λύση» των υψηλών πλεονασμάτων για σειρά ετών, στο όνομα των οποίων υποτίθεται δεν «παρίσταται ανάγκη» για ουσιαστική ελάφρυνση του χρέους, δηλαδή να ταυτιστεί με την άποψη του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε! Αυτός με τη σειρά του ανταπέδωσε τη «φιλοφρόνηση» δηλώνοντας ότι «η Ελλάδα μπορεί να τα καταφέρει ακόμη και αν υλοποιήσει το 50% των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων». Έτσι, έχουμε την εξής παράδοξη εικόνα: Από τη μια, το ΔΝΤ εκτιμά πως το πλεόνασμα το 2018 θα είναι 2% και όχι 3,5% όπως απαιτεί το πρόγραμμα, ανοίγοντας έτσι ζήτημα για νέα μέτρα για το 2018! Επιπλέον, εκτιμά ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης θα αποκλιμακωθούν από το 2020 ξανά στα όρια της αναιμικής ανάπτυξης, αμφισβητώντας έτσι τη βιωσιμότητα των πλεονασμάτων από το 2020 και ύστερα. Από την άλλη, ο Σόιμπλε εκτιμά πως όσα έχουν συμφωνηθεί είναι… υπεραρκετά.

Η ασυνήθιστη αυτή «άνεση» του Γερμανού υπουργού Οικονομικών πρέπει να συνδεθεί με δύο δικές του εξαγγελίες αυτών των ημερών: Πρώτο, ότι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) θα μετατραπεί άμεσα και όχι μεσο-μακροπρόθεσμα σε «ευρωπαϊκό ΔΝΤ». Δεύτερο, ότι μέσα στη νέα του «αποστολή» θα είναι και η διαχείριση περιπτώσεων «συντεταγμένης χρεοκοπίας εντός ευρώ».

Η μετατροπή του ESM σε «ευρωπαϊκό ΔΝΤ», δίνει μια πρώτη απάντηση στο ερώτημα «πώς θα ‘‘επιλέγονται’’ οι χώρες της δεύτερης ευρωπαϊκής ταχύτητας;». Μέχρι τώρα, γνωρίζαμε τη γενική απάντηση: μέσα από τη διευθέτηση κρίσεων - όπως άλλωστε πάντα μέχρι σήμερα. Τώρα, έχουμε μια επιπλέον και πιο συγκεκριμένη απάντηση: όποια χώρα δεν αντέξει και πέσει στα «νύχια» του ESM για να… επιμεληθεί τη χρεοκοπία της, είναι αυτοδίκαια στη δεύτερη (ή τρίτη ή τέταρτη…) ταχύτητα.

Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη σοφία για να καταλάβουμε ότι η αν η «οργανωμένη χρεοκοπία εντός ευρώ» αφορά ή πρόκειται στο μέλλον να αφορά κάποια χώρα-μέλος, αυτή είναι επίσης «αυτοδίκαια» η Ελλάδα.

Ο Σόιμπλε λοιπόν δεν ανησυχεί για την πορεία του ελληνικού προγράμματος όχι μόνο γιατί υπάρχει πάντα η δυνατότητα για νέες διορθωτικές παρεμβάσεις με νέα μέτρα, όχι μόνο γιατί υπάρχει ο «κόφτης», αλλά και γιατί οσονούπω θα υπάρχει ο ESM σε ρόλο «ευρωπαϊκού ΔΝΤ» και η οργανωμένη χρεοκοπία εντός ευρώ…

Αν λοιπόν οι ελληνικές κυβερνήσεις, η σημερινή ή και οι μελλοντικές (ποιος μπορεί αν πει ποιος θα κυβερνάει το… 2023;), αποτύχουν στο στόχο των υψηλών πλεονασμάτων, θα υπάρχουν πάντα δύο εναλλακτικές: είτε η πεπατημένη των νέων μέτρων είτε η παραπομπή στον ESM για… τα περαιτέρω.

Συντριβή της εργασίας, «πάρτι» για το κεφάλαιο

Τα μέτρα που περιλαμβάνουν τα 2 μνημόνια είναι σαρωτικά και συντριπτικά για τις εργαζόμενες τάξεις, ιδιαίτερα μάλιστα για τα πιο αδύναμα τμήματά τους:

• Η μείωση του αφορολόγητου κάτω από τα 6.000 ευρώ θα είναι συντριπτική για ανθρώπους με μηνιαίο εισόδημα έως και λίγο πάνω από τα όρια του επιδόματος ανεργίας, στρατολογώντας στα θύματα περίπου 1.000.000 χαμηλοσυνταξιούχους και φτωχούς εργαζόμενους.
• Η μείωση των συντάξεων έως και 30% με την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς, θα είναι ένα βαρύ πλήγμα για εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους, αλλά και έναν πολύ ευρύτερο πληθυσμό των λαϊκών νοικοκυριών που «επιδοτείται» από τις συντάξεις του παππού και της γιαγιάς.
• Τα μέτρα για τα εργασιακά (επιχειρησιακές συμβάσεις, ομαδικές απολύσεις, ρυθμίσεις ενάντια στο συνδικαλισμό και το δικαίωμα της απεργίας, εργοδοτικό λοκ-άουτ) ολοκληρώνουν τη διάλυση των εργασιακών κατακτήσεων, απογειώνουν την εργοδοτική ασυδοσία και τρομοκρατία, με στόχο τη μετατροπή των θυμάτων των μνημονίων σε πειθαρχημένη πρώτη ύλη του καθεστώτος συσσώρευσης.
•  Οι εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις των εναπομενουσών δημόσιων ή με ισχυρή δημόσια παρουσία υποδομών ενέργειας, ιδιαίτερα ο κανιβαλισμός και το ξεπούλημα της ΔΕΗ και του ΔΕΔΔΗΕ καθώς και του φυσικού αερίου (Διαχειριστής του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας), θα φέρουν αναπόφευκτα όχι μόνο πιο σκληρές εισπρακτικές πολιτικές αλλά και αύξηση των τιμών του ρεύματος και του φυσικού αερίου, επεκτείνοντας σημαντικά τον αριθμό των νοικοκυριών που δυσκολεύονται να έχουν ή έχουν ήδη αποκλειστεί από την πρόσβαση σε αυτές τις μορφές ενέργειας (ενεργειακή φτώχεια).    

Αυτό που η κυβέρνηση πανηγυρίζει κυνικά σαν «νίκη της διαπραγμάτευσης», στην πραγματικότητα είναι νίκη ενάντια στις εργαζόμενες τάξεις και μάλιστα στα πιο ευάλωτα και χτυπημένα τμήματά τους. Εντελώς αναμενόμενα, αυτή η νίκη ενάντια στιες εργαζόμενες τάξεις ισοδυναμεί με «πάρτι» για το κεφάλαιο.

Περί αυτού, τα στοιχεία της ICAP λένε όλη την αλήθεια: Σε σύνολο 15.771 επιχειρήσεις που κατέθεσαν ισολογισμούς του 2015, ανήλθαν σε 27,1 δισ. ευρώ καταγράφοντας αύξηση 8,9%. Υπήρξε εντυπωσιακή επάνοδος στην κερδοφορία για το 66,3% αυτών των επιχειρήσεων. Η άνοδος της κερδοφορίας συνεχίστηκε και το 2016. Στην κερδοφορία επέστρεψε επίσης ο τραπεζικός τομέας. Στο εννεάμηνο του 2016 τα κέρδη ανήλθαν σε 250 εκατ. ευρώ, ενώ εκτιμάται ότι στο σύνολο του έτους ανήλθαν σε πάνω από 300 εκατ.   

Η κυβέρνηση ωστόσο δεν αρκείται στις θετικές επιπτώσεις στα κέρδη από τη συντριβή μισθών, συντάξεων και κοινωνικού κράτους: «μοιράζει παιχνίδι» η ίδια στους κορυφαίους καπιταλιστικούς ομίλους με τις δυνατότητες που της δίνει το «πλιάτσικο» των ιδιωτικοποιήσεων (μόλις χθες ανακοινώθηκε ότι η κοινοπραξία στην οποίο συμμετείχε και ο Ιβάν Σαββίδης απέκτησε τον ΟΛΠ), αλλά και η διάθεση δημόσιου χρήματος και υποδομών (χαρακτηριστικό το παράδειγμα του… μοιράσματος γηπέδων σε ΑΕΚ, Παναθηναϊκό, ΠΑΟΚ κ.λπ.) 

Η κυβέρνηση που ήρθε για να καταργήσει τα μνημόνια ή έστω να σταματήσει την «ανθρωπιστική καταστροφή», οργανώνει τώρα το καπιταλιστικό «πάρτι» συντρίβοντας τα πιο αδύναμα κοινωνικά στρώματα…