Νόμος είναι… το δίκαιο του επενδυτή

Πριν στα­χυο­λο­γή­σου­με ορι­σμέ­νες κε­ντρι­κές πτυ­χές του θα ανα­φερ­θού­με στο δια­δι­κα­στι­κό σκέ­λος καθώς θε­ω­ρού­με ότι έχει ση­μα­σία τόσο για το παρόν, ίσως όμως και για το μέλ­λον, καθώς ήταν ο πρώ­τος νόμος που ψη­φί­στη­κε,ου­σια­στι­κά, σε κα­θε­στώς κα­ρα­ντί­νας. Εντός λοι­πόν ενός κα­θε­στώ­τος εξαί­ρε­σης και ενός κρά­τους έκτα­κτης ανά­γκης όπου βα­σι­κά συ­νταγ­μα­τι­κά και δη­μο­κρα­τι­κά δι­καιώ­μα­τα ήταν σε ανα­στο­λή λόγω της λοί­μω­ξης Covid– 19, επι­λέ­χτη­κε να πε­ρά­σει ένα σχέ­διο νόμου οδο­στρω­τή­ρας για την πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κή προ­στα­σία. Και αυτό παρά την ευ­θεία συ­σχέ­τι­ση του ιού με την υπο­βάθ­μι­ση του πε­ρι­βάλ­λο­ντος, την κα­τα­στρο­φή εν­διαι­τη­μά­των άγριας ζωής, την εμπο­ρία άγριων ζώων κ.λ.π. Είναι προ­φα­νές ότι αυτό που επι­διώ­χθη­κε ήταν να πε­ρά­σει ένα τέ­τοιο νο­μο­θέ­τη­μα με τις μι­κρό­τε­ρες δυ­να­τές αντι­δρά­σεις καθώς η κοι­νω­νία και οι ορ­γα­νώ­σεις της ήταν σε αυ­στη­ρό πε­ριο­ρι­σμό. Κι­νή­μα­τα, συλ­λο­γι­κό­τη­τες, κοι­νω­νι­κοί φο­ρείς, και κάθε εί­δους πο­λι­τι­κές και κοι­νω­νι­κές ορ­γα­νώ­σεις είχαν ελά­χι­στα πε­ρι­θώ­ρια αντί­δρα­σης. Εκ­δη­λώ­σεις, συ­νε­ντεύ­ξεις τύπου και πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο κι­νη­το­ποι­ή­σεις ήταν σχε­δόν αδύ­να­το να πραγ­μα­το­ποι­η­θούν. Ακόμα και αυτή η λει­τουρ­γία της βου­λής ήταν ου­σια­στι­κά σε ανα­στο­λή. Το Σχέ­διο Νόμου τέ­θη­κε σε δια­βού­λευ­ση για 15 ημέ­ρες από 4-18 Μαρ­τί­ου λαμ­βά­νο­ντας 1579 σχό­λια[1], αριθ­μό ρεκόρ για τόσο σύ­ντο­μη δια­δι­κα­σία δια­βού­λευ­σης. Επί­σης, το κεί­με­νο που τέ­θη­κε σε δια­βού­λευ­ση πε­ριε­λάμ­βα­νε 66 άρθρα  με έκτα­ση 73 σε­λί­δων, ενώ αυτό που κα­τα­τέ­θη­κε στην αρ­μό­δια επι­τρο­πή της βου­λής στις αριθ­μού­σε 130 άρθρα και 157 σε­λί­δες[2]. Με λίγα λόγια προ­στέ­θη­κε άλλο ένα σχέ­διο νόμου, το οποίο δεν τέ­θη­κε ποτέ σε δη­μό­σια δια­βού­λευ­ση. Σε αυτό εντά­χθη­καν με­ρι­κές από τις πιο φω­το­γρα­φι­κές εξυ­πη­ρε­τή­σεις στο κε­φά­λαιο, που ακόμα και ο Χα­τζη­δά­κης με τον Μη­τσο­τά­κη «ντρά­πη­καν» να τις θέ­σουν σε δια­βού­λευ­ση. Φυ­σι­κά το νο­μο­σχέ­διο ψη­φί­στη­κε από τη ΝΔ και απο­τε­λεί το νόμο 4685/2020[3].

Ο ΣΕΒ νο­μο­θε­τεί…

Ας δούμε όμως ορι­σμέ­να βα­σι­κά ση­μεία ενός νόμου που πραγ­μα­τι­κά υπα­γο­ρεύ­τη­κε από τον ίδιο τον ΣΕΒ, από επι­χει­ρη­μα­τι­κές ενώ­σεις όπως αυτή των Βιο­μη­χα­νι­κών Α.Π.Ε. και ει­δι­κό­τε­ρα των αιο­λι­κών - ΕΛΕ­ΤΑ­ΕΝ, του Συν­δέ­σμου Με­ταλ­λευ­τι­κών Επι­χει­ρή­σε­ων, των πε­τρε­λαϊ­κών και των με­γά­λων εται­ρειών RealEstate, καθώς ήταν και οι μόνοι που τον στή­ρι­ξαν.

Ως προς τις δια­δι­κα­σί­ες της πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κής αδειο­δό­τη­σης λύνει τα χέρια σε κάθε επί­δο­ξο επεν­δυ­τή συρ­ρι­κνώ­νο­ντας με πρω­τό­γνω­ρο τρόπο την αρχή της πρό­λη­ψης ως προς την πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κή προ­στα­σία. Στο όνομα της επι­τά­χυν­σης των δια­δι­κα­σιών, πέρα από τη συρ­ρί­κνω­ση των φα­κέ­λων αδειο­δό­τη­σης, ει­σά­γει το θεσμό των ιδιω­τών «αξιο­λο­γη­τών» (αρ.7) για τον έλεγ­χο των Με­λε­τών Πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κών Επι­πτώ­σε­ων (ΜΠΕ), όπου μά­λι­στα προ­βλέ­πε­ται ότι κα­τό­πι­ναι­τή­μα­τος του επεν­δυ­τή μπο­ρεί να επι­λέ­γε­ται ο «πι­στο­ποι­η­μέ­νος αξιο­λο­γη­τής» και να αμεί­βε­ται από τον επεν­δυ­τή. Ο δια­χω­ρι­σμός ελεγ­κτή και ελεγ­χό­με­νου πάει πε­ρί­πα­το ή αλ­λιώς Γιάν­νης κερ­νά­ει, Γιάν­νης πίνει! Σε αυτό το ση­μείο αξί­ζει να το­νί­σου­με ότι οι Συμ­βά­σεις Πα­ρα­χώ­ρη­σης για την Έρευ­να και Εξό­ρυ­ξη υδρο­γο­ναν­θρά­κων προ­βλέ­πουν ότι στο στά­διο της έρευ­νας (βα­ρύ­τα­τη δρα­στη­ριό­τη­τα) δεν απαι­τεί­ται πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κή αδειο­δό­τη­ση αλλά απλώς ένα Πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κό Σχέ­διο Δρά­σης από την ίδια την εται­ρεία το οποίο θα ελέγ­χειη ίδια με την σύ­στα­ση Μο­νά­δας Πε­ρι­βάλ­λο­ντος. Αυτή η λο­γι­κή επε­κτεί­νε­ται και γί­νε­ται τώρα νόμος του κρά­τους. Στο αρ. 1 επε­κτεί­νε­ται η άδεια ισχύ­ος των Αδειών Έγκρι­σης Πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κών Όρων (ΑΕΠΟ) από τα 10 στα 15 χρό­νια (50% επέ­κτα­ση), ενώ ταυ­τό­χρο­να συρ­ρι­κνώ­νε­ται ο χρό­νος δη­μό­σιας δια­βού­λευ­σης από 45 σε 30 ημέ­ρες, «συλ­λο­γή γνω­μο­δο­τή­σε­ων από τους αρ­μο­δί­ους δη­μό­σιους φο­ρείς και υπη­ρε­σί­ας και των από­ψε­ων του κοι­νού […]», αρ. 2. Τα ασφυ­κτι­κά πε­ρι­θώ­ρια που δί­νο­νται στις αρ­μό­διες δη­μό­σιες υπη­ρε­σί­ες και φο­ρείς που κα­λού­νται να γνω­μο­δο­τή­σουν, χωρίς μά­λι­στα να τους δί­νο­νται τα κα­τάλ­λη­λα μέσα για να τις κα­ταρ­τή­σουν, κα­τα­λή­γει στον πραγ­μα­τι­κό στόχο την άνευ γνω­μο­δό­τη­σης αδειο­δό­τη­σης μετά την πα­ρέ­λευ­ση της προ­θε­σμί­ας,«εφό­σον πρό­κει­ται για γνω­μο­δο­τή­σεις που δεν θε­ω­ρού­νται ου­σιώ­δεις, η δια­δι­κα­σία προ­χω­ρά στα επό­με­να στά­δια»!

Οι Προ­στα­τευό­με­νες Πε­ριο­χές με­τα­τρέ­πο­νται σε ερ­γο­τά­ξια. Επί της ου­σί­ας κα­ταρ­γεί­ται η προ­στα­σία των πε­ριο­χών του δι­κτύ­ου Natura2000. Στις 4 κλι­μα­κού­με­νες ζώνες προ­στα­σί­ας:α) από­λυ­της προ­στα­σί­ας της φύσης, β) προ­στα­σί­ας της φύσης, γ) δια­χεί­ρι­σης οι­κο­τό­πων και ειδών, δ) βιώ­σι­μης δια­χεί­ρι­σης φυ­σι­κών πόρων,προ­κα­θο­ρί­ζο­νται επι­τρε­πό­με­νες χρή­σεις γης(αρ.44).  Με λίγα λόγια το νο­μο­σχέ­διο περνά από τη θε­ώ­ρη­ση του φυ­σι­κού πε­ρι­βάλ­λο­ντος ωςπρο­στα­τευ­τέ­ου αντι­κει­μέ­νου, στη θε­ώ­ρη­ση της «χρή­σης γης» που αφορά στο δο­μη­μέ­νο πε­ρι­βάλ­λον, όπως εύ­στο­χα ση­μειώ­νει με επι­στο­λή του το Τμήμα Πε­ρι­βάλ­λο­ντος του Πα­νε­πι­στη­μί­ου Αι­γαί­ου[4]. Συ­νε­πώς, εντός πε­ριο­χών Naturaπρο­βλέ­πο­νται με­τα­ξύ άλλων και οι εξο­ρύ­ξεις υδρο­γο­ναν­θρά­κων όπως και άλλες βα­ρύ­τα­τες δρα­στη­ριό­τη­τες, εν­δει­κτι­κά (25 αρ. 44) «Εξο­ρυ­κτι­κές δρα­στη­ριό­τη­τες (Ορυ­χεία, Λα­το­μεία, Με­ταλ­λεία, Αμ­μο­λη­ψία, Ζώνες Ανα­ζή­τη­σης, έρευ­νας και εκ­με­τάλ­λευ­σης υδρο­γο­ναν­θρά­κων). Επί­σης, κα­ταρ­γού­νται οι Φο­ρείς Δια­χεί­ρι­σης Προ­στα­τευό­με­νων Πε­ριο­χών, ενώ οι το­πι­κές κοι­νω­νί­ες, οι ΟΤΑ και οι φο­ρείς του Δη­μο­σί­ου δεν έχουν κα­νέ­ναν λόγο ιδιαί­τε­ρα σε ότι αφορά τις έρευ­νες για εξο­ρύ­ξεις υδρο­γο­ναν­θρά­κων. Συ­γκε­κρι­μέ­να στο αρ. 110 προ­βλέ­πε­ται ότι για τη διε­νέρ­γεια ερευ­νών υδρο­γο­ναν­θρά­κων σε εκτά­σεις που ανή­κουν στο Δη­μό­σιο και στους ΟΤΑ «δεν απαι­τεί­ται η λήψη οποιασ­δή­πο­τε άδεις, έγκρι­σης ή συ­ναί­νε­σης από τα πα­ρα­πά­νω πρό­σω­πα υπό την ιδιό­τη­τα τους ως κυ­ρί­ων, νο­μέ­ων ή κα­τό­χων των εκτά­σε­ων». Στην επέ­λα­ση των εξο­ρύ­ξε­ων υδρο­γο­ναν­θρά­κων και στην πα­ρα­χώ­ρη­ση του 1/3 της επι­κρά­τειας, (με πολ­λές δε­κά­δες πε­ριο­χών Naturaε­ντός των πα­ρα­χω­ρή­σε­ων) σε διε­θνείς και εγ­χώ­ριες πο­λυ­ε­θνι­κές, πρω­τα­γω­νί­στη­σε τα προη­γού­με­να χρό­νια και η κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ υπο­γρά­φο­ντας συμ­βά­σεις μέχρι και λίγες μέρες πριν από τις εκλο­γές του 2019.

Πα­ράλ­λη­λα,προ­ω­θού­νται η πε­ραι­τέ­ρω ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση του ΑΔΜΗΕ και οι σχε­δια­σμοί εγκα­τα­στά­σε­ων βιο­μη­χα­νι­κών Α.Π.Ε. κυ­ρί­ως αιο­λι­κών σε κάθε κο­ρυ­φο­γραμ­μή με την κα­τάρ­γη­ση της άδειας πα­ρα­γω­γής ηλε­κτρι­κής ενέρ­γειας από Α.Π.Επου αντι­κα­θί­στα­ται από την fasttrackδια­δι­κα­σία της Βε­βαί­ω­σης Πα­ρα­γω­γού Ηλε­κτρι­κής Ενέρ­γειας. Ταυ­τό­χρο­να, άλλες διευ­κο­λύν­σεις, όπως αυτές με τις πε­ριο­χές Natura2000,δη­μιουρ­γούν τε­τε­λε­σμέ­να προ­κα­τα­λαμ­βά­νο­ντας ακόμα και την ανα­θε­ώ­ρη­ση του Ει­δι­κού Χω­ρο­τα­ξι­κού για τις ΑΠΕ. Επα­νέρ­χε­ται η νο­μι­μο­ποί­η­ση αυ­θαι­ρέ­των -οι­κι­στι­κές πυ­κνώ­σεις-(ένα εφεύ­ρη­μα για τα αυ­θαί­ρε­τα της κυ­βέρ­νη­σης ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ) εντός δα­σι­κών εκτά­σε­ων αλλά και εντός υγρο­τό­πων και ρε­μά­των για 30 ακόμα χρό­νια (αρ. 50-54) πα­ρό­τι έχει απορ­ρι­φθεί από την Ολο­μέ­λεια του ΣτΕ. Πολύ σο­βα­ρά είναι τα πράγ­μα­τα και με τη διά­θε­ση και δια­χεί­ρι­ση στε­ρε­ών απο­βλή­των και αστι­κών και βιο­μη­χα­νι­κών λυ­μά­των. Κα­ταρ­γεί­ται η άδεια με­τα­φο­ράς απο­βλή­των με απλή εγ­γρα­φή σε ένα μη­τρώο ενώ δε λαμ­βά­νο­νται μέτρα για την πα­ρά­νο­μη διά­θε­ση-εκ­φόρ­τω­ση λυ­μά­των και απο­βλή­των σε ρέ­μα­τα. Επί της ου­σί­ας δί­νε­ται το πρά­σι­νο φως για την πε­ραι­τέ­ρω υπο­βάθ­μι­ση, κα­τα­πά­τη­ση και ρύ­παν­ση δα­σι­κών εκτά­σε­ων, πε­ρια­στι­κών πε­ριο­χών και ρε­μά­των. Την αντί­θε­σή της, σε όλα τα πα­ρα­πά­νω εκ­δή­λω­σε με ανα­κοί­νω­σή της ακόμα και η Ένωση Διοι­κη­τι­κών Δι­κα­στών καθ’ ύλην αρ­μό­δια να κρί­νει τις προ­σφυ­γές

Οι νόμοι κα­ταρ­γού­νται σε δρό­μους, ρέ­μα­τα, λα­γκά­δια και βου­νο­κορ­φές

Παρά τις συν­θή­κες, ένα ευ­ρύ­τα­το κοι­νω­νι­κό μέ­τω­πο συ­γκρο­τή­θη­κε σε λίγες ημέ­ρες. Πάνω από 130συλ­λο­γι­κό­τη­τες, κι­νή­μα­τα και ομά­δες δια­κί­νη­σαν ψή­φι­σμα το οποίο συ­γκέ­ντρω­σε 25.000 υπο­γρα­φές για την από­συρ­ση του νο­μο­σχε­δί­ου. Άλλες 30.000 υπο­γρα­φές συ­γκέ­ντρω­σαν δύο με­γά­λες ΜΚΟ, ενώ μι­κρό­τε­ρες κα­τέ­θε­σαν πλη­θώ­ρα επι­στο­λών και ψη­φι­σμά­των. Ταυ­τό­χρο­να όμως επι­στο­λές με εν­στά­σεις και απο­φά­σεις από­συρ­σης του νο­μο­σχε­δί­ου έστει­λαν: τα Πα­νε­πι­στή­μια Αι­γαί­ου και Θεσ­σα­λί­ας, το Γε­ω­πο­νι­κό Πα­νε­πι­στή­μιο, η Αρ­χι­τε­κτο­νι­κή του ΕΜΠ, το Ελ­λη­νι­κό Κέ­ντρο Θα­λασ­σί­ων Ερευ­νών, ο Πα­νελ­λή­νιος Σύλ­λο­γος Μη­χα­νι­κών Πε­ρι­βάλ­λο­ντος, η Πα­νελ­λή­νια Ένωση Δα­σο­λό­γων Δη­μο­σί­ων Υπαλ­λή­λων, πλειά­δα συν­δι­κα­λι­στι­κών πα­ρα­τά­ξε­ων καθώς επί­σης και 22 νη­σιω­τι­κοί Δήμοι. Το ση­μα­ντι­κό­τε­ρο γε­γο­νός όμως ήταν ότι τη Δευ­τέ­ρα 4 Μάη, πρώτη μέρα μετά τη λήξη της κα­ρα­ντί­νας, 4000 άν­θρω­ποι συ­γκε­ντρώ­θη­καν στο σύ­νταγ­μα και πολ­λές εκα­το­ντά­δες σε 10 ακόμη πό­λεις.

Χωρίς να υπο­τι­μού­με κα­θό­λου την ψή­φι­ση ενός νο­μο­σχε­δί­ου, τί­πο­τα δεν έχει τε­λειώ­σει.Οι αγώ­νες για την κα­τάρ­γη­σή του στην πράξη θα δο­θούν από εδώ και πέρα. Σή­με­ρα, πε­ρισ­σό­τε­ρο από κάθε άλλη φορά γί­νε­ται κα­τα­νοη­τό ότι οι πιο ζω­τι­κές κοι­νω­νι­κές μας ανά­γκες εξαρ­τώ­νται πλή­ρως από τις υλι­κές συν­θή­κες και λει­τουρ­γί­ες που προ­σφέ­ρουν τα σύν­θε­τα οι­κο­συ­στή­μα­τα του πλα­νη­τι­κού φυ­σι­κού πε­ρι­βάλ­λο­ντος. Η διαρ­κής κα­τα­στρο­φή και υπο­βάθ­μι­σή τους από την ακό­ρε­στη τάση του κε­φα­λαί­ου για συσ­σώ­ρευ­ση, υπό το σύν­θη­μα της διαρ­κούς ανά­πτυ­ξης, θέτει σε άμεσο κίν­δυ­νο το παρόν μας, υπο­σκά­πτο­ντας ταυ­τό­χρο­να το μέλ­λον των κοι­νω­νιών.

[1]http://​www.​opengov.​gr/​minenv/?​p=10268

[2]https://​www.​hel​leni​cpar​liam​ent.​gr/​UserFiles/​c8827c35-​4399-​4fbb-​8ea6-​aeb​dc76​8f4f​7/​11255137.​pdf

[3]https://​ecopress.​gr/​wp-​content/​uploads/​4685-​compressed.​pdf

[4]https://​www.​alfavita.​gr/​ekpaideysi/​318486_​pan-​aigaioy-​ohi-​stin-​katargisi-​tis-​per​ibal​lont​ikis-​ade​iodo​tisi​s-​gia-​tis