Νομοσχέδιο Κατρούγκαλου: ανεξήγητη απόσυρση άρθρων που συγκρούονταν με τον πυρήνα των νεοφιλελεύθερων ρυθμίσεων

Το αν συνδέονται αυτά τα δύο θα αποδειχθεί στο μέλλον, ωστόσο αυτό που έμεινε στα πρωτοσέλιδα αλλά και στις πρώτες ειδήσεις των εθνικών ΜΜΕ είναι η σύνδεση του σ/ν «Κατρούγκαλου» με την επίθεση στο πρόσωπο «Κατρούγκαλου». Αυτό εξάλλου αποτυπώθηκε και κατά την πρώτη ανάγνωση του σ/ν στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής την Πέμπτη 9 Απρίλη, όπου η «Αγία Οικογένεια» νεοφιλελεύθερων και δεξιών σοσιαλδημοκρατών επιτέθηκε για μια ακόμη φορά στον αναπληρωτή υπουργό.

Απόσυρση άρθρων

Στο αρχικό σχέδιο που δόθηκε στη διαβούλευση υπήρχαν 32 άρθρα και οι πολίτες είχαν συμμετάσχει στη διαβούλευση με 3.324 σχόλια-παρεμβάσεις! Το τελικό σχέδιο που κατατέθηκε στην επιτροπή της Βουλής είχε 29 άρθρα.

Αφαιρέθηκαν:

• το άρθρο 4 του σχεδίου της δημόσιας διαβούλευσης σχετικά με το «Δικαίωμα και υποχρέωση συλλογικής διαπραγμάτευσης»
• το άρθρο 5 σχετικά με «Είδη, περιεχόμενο και αρμοδιότητα σύναψης συλλογικών συμβάσεων στο δημόσιο»
• το άρθρο 6 σχετικά με τη «Διαδικασία και τύπος των διαπραγματεύσεων»
• το άρθρο 7 σχετικά με «Χρόνος ισχύος και καταγγελία της Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας»
• το άρθρο 8 σχετικά με τη «Μεσολάβηση»

Προστέθηκε το άρθρο που αφορά το «Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης» για το οποίο ουδεμία διαβούλευση πραγματοποιήθηκε (τουλάχιστον με την Ο.Σ.Ε.Α.Δ.Ε.) αφού κατά τη συνάντηση που είχε πραγματοποιηθεί μεταξύ του υπουργού Νίκου Βούτση και της ΟΣΕΑΔΕ η άποψη που είχε εκφράσει ο πρώτος ήταν για τη διάσπαση των 7 Αποκεντρωμένων Διοικήσεων σε 13 και η μη τοποθέτηση γ.γ. στις Α.Δ. αλλά η αξιοποίηση των υπηρεσιακών στελεχών. Παρ’ όλα αυτά, οι 7 πλέον υποψήφιοι γ.γ. (σύμφωνα με το άρθρο) θα προέλθουν από το σύνολο των στελεχών της δημόσιας διοίκησης και όχι από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις.

Έγιναν όπως φαίνεται αλλαγές που αφορούν την ουσία του σ/ν με τα ουσιαστικά σημεία του να είναι αυτά που συγκρούονται με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές επιλογές των τελευταίων χρόνων, έτσι όπως αυτό δόθηκε στη διαβούλευση την Πέμπτη 9 Απρίλη.

Προφανώς -και το ουσιαστικότερο όλων- είναι η επαναφορά των απολυμένων. Δεν μπορεί να συζητά κανείς οτιδήποτε αν δεν αποκατασταθούν οι παράνομα απολυμένοι εργαζόμενοι, και αυτό παρέμεινε. Στη συνέχεια είναι καθοριστικής σημασίας το κεφάλαιο που έχει αναφορά στο πειθαρχικό δίκαιο των δημοσίων υπαλλήλων, όπου οι μνημονιακές κυβερνήσεις είχαν μεριμνήσει να καταργήσουν το τεκμήριο της αθωότητας.

Οι σημαντικές αλλαγές-ανατροπές που έγιναν μεταξύ των δύο φάσεων του σ/ν είναι:

• Η απόσυρση των άρθρων για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις στο δημόσιο
• Η αλλαγή για τη μετατροπή θέσεων προσωπικού ΙΔΑΧ σε θέσεις μονίμων υπαλλήλων

Τα δύο άρθρα που ουσιαστικά αποσύρθηκαν ή μετατέθηκαν για το μέλλον από το κατατεθέν σ/ν προέβλεπαν σύμφωνα και με την αιτιολογική έκθεση του σ/ν.

…Με αυτά (τα άρθρα) θα προάγονταν η διεύρυνση του αντικειμένου των συλλογικών διαπραγματεύσεων και η απλοποίηση της διαδικασίας των διαπραγματεύσεων αυτών, καθώς και με την πρόβλεψη συγκεκριμένων προϋποθέσεων θέσης σε ισχύ της συλλογικά συμφωνημένης ρύθμισης. Επιδιώκεται η ενιαία ρύθμιση των συλλογικών διαπραγματεύσεων, τόσο των ιδιωτικού όσο και των δημοσίου δικαίου σχέσεων και όρων απασχόλησης. Ειδικότερα: Επί της διεύρυνσης του αντικειμένου των συλλογικών διαπραγματεύσεων, αξίζει ιδιαίτερα να τονιστεί η αποφυγή της περιοριστικής απαρίθμησης του περιεχομένου των συλλογικών συμβάσεων και η κατά γενικό τρόπο αναφορά σε όλα τα ζητήματα που σχετίζονται με τους όρους και τις συνθήκες απασχόλησης και αμοιβής των υπαλλήλων. Η αναφορά στη δυνατότητα των διαπραγματευομένων να ρυθμίσουν και ζητήματα αμοιβής αποτελεί σημαντική καινοτομία της προτεινόμενης ρύθμισης και συνιστά έμπρακτη αναγνώριση της ωριμότητας των διαπραγματευομένων να προβαίνουν σε ρυθμίσεις οι οποίες μέχρι πρότινος αποτελούσαν πεδίο ετερόνομης ρύθμισης. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ρύθμιση μισθολογικής φύσης ζητημάτων επιφυλάσσεται μόνο υπέρ των γενικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας και τούτο για τους προφανείς λόγους της αποφυγής ετερόκλητων, ανά διαπραγματευόμενο δημόσιο φορέα, ρυθμίσεων. Όσον αφορά στην απλοποίηση του ρυθμιστικού πλαισίου, με τις διατάξεις του παρόντος απαλείφονται περαιτέρω κατηγορίες συλλογικών ρυθμίσεων (π.χ. συλλογικές συμφωνίες), πέραν των γενικών και ειδικών συλλογικών συμβάσεων, προς τον σκοπό της εξάλειψης ιδιόμορφων νομικών μορφωμάτων, η ύπαρξη των οποίων θα μπορούσε να υπονομεύσει την αποτελεσματικότητα των με τις γενικές και ειδικές συλλογικές συμβάσεις εισαγόμενων ρυθμίσεων. Παράλληλα επιτυγχάνεται η ουσιαστική απλοποίηση της διαδικασίας των διαπραγματεύσεων, δεδομένου ότι με τον τρόπο αυτό καταλείπεται σημαντικό πεδίο αυτενέργειας και αυτοοργάνωσης των διαπραγματευομένων για τη ρύθμιση επιμέρους διαδικαστικών λεπτομερειών. Στην επίτευξη κατά το δυνατόν ενιαίας ρύθμισης των συλλογικών διαπραγματεύσεων του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, συμβάλει και η εφαρμογή, στην περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεων, της διαδικασίας μεσολάβησης (άρθρο 8) που προβλέπεται από 8 τον ν. 1876/1990, η οποία αποτελεί αποδεδειγμένα αποτελεσματική διαδικασία αναπλήρωσης της συμφωνίας των διαπραγματευομένων.

Με τις διατάξεις του άρθρου 15 ρυθμίζονται θέματα που αφορούν στο προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου και ειδικότερα τη μετατροπή των θέσεων, στις οποίες αυτοί υπηρετούν, σε θέσεις μονίμων δημοσίων υπαλλήλων, καθώς οι ήδη υφιστάμενες ρυθμίσεις που διέπουν τα θέματα υπηρεσιακής κατάστασης των υπαλλήλων με σχέση εργασίας ΙΔΑΧ προσεγγίζουν αυτές για τους μονίμους δημοσίους υπαλλήλους, ιδίως σε ό,τι αφορά το βαθμολόγιο, το μισθολόγιο και τις επιλογές προϊσταμένων οργανικών μονάδων.

Ουσιαστικά μέσα από το άρθρο αυτό υπήρχε ευθεία σύγκρουση με τον κατακερματισμό των εργασιακών σχέσεων που πραγματοποιήθηκε από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές των τελευταίων δεκαετιών.

Σε δελτίο τύπου που εξέδωσε η ΑΔΕΔΥ (αριθμ.πρωτ. 92/9-4-2015) αναφέρει μεταξύ άλλων «Η Α∆Ε∆Υ µε το υπ’ αριθµ. πρωτ. 73/24-3-2015 Υπόμνημά της προς τον Αναπλ. Υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, εκτίμησε ότι η «μονιμοποίηση των συναδέλφων Ι∆ΑΧ ικανοποιεί ένα από τα κεντρικά αιτήματα της Α∆Ε∆Υ» και ζήτησε τη βελτίωση του εν λόγω άρθρου. Σε καμία περίπτωση την απόσυρσή του από το Νομοσχέδιο (επισυνάπτεται το σχετικό απόσπασμα από το Υπόµνηµα της Α∆Ε∆Υ). Το άρθρο αφαιρέθηκε από το Νομοσχέδιο µε πρωτοβουλία του υπουργείου και μάλιστα χωρίς προηγούμενη συζήτηση µε την Α∆Ε∆Υ» … «Δυστυχώς, οι κυβερνητικές πολιτικές των προηγούμενων δεκαετιών οδήγησαν στην επέκταση και διεύρυνση των ελαστικών σχέσεων εργασίας στο ∆ηµόσιο, µε δυσμενείς επιπτώσεις στους εργαζομένους αλλά και στη λειτουργία των Δημόσιων Υπηρεσιών. Συνεπώς η πρόβλεψη για μετατροπή των θέσεων προσωπικού Ι∆ΑΧ σε θέσεις μονίμων υπαλλήλων (Άρθρο 15 του νομοσχεδίου) είναι ένα θετικό βήμα στην παραπάνω κατεύθυνση. Η Εκτελεστική Επιτροπή της Α∆Ε∆Υ κρίνει σκόπιμο στους υπαλλήλους που θα μονιμοποιηθούν να δοθεί η δυνατότητα επιλογής. Αυτό σημαίνει όσοι θέλουν να διατηρήσουν το ασφαλιστικό καθεστώς που είχαν μέχρι τώρα και όσοι επιθυμούν να μπορούν να ενταχθούν στα ασφαλιστικά ταμεία του Δημοσίου. Η διαδικασία μετατροπής των Ι∆ΑΧ, επειδή υπάρχουν Ι∆ΑΧ που θα υποστούν βλαπτική μεταβολή (υπάρχουν Ι∆ΑΧ που θα χάσουν βαρέα ή ακόμη και την προβλεπόμενη αποζημίωση εάν αλλάξουν καθεστώς), θα πρέπει να γίνει αποδεκτή από το Υπουργείο η προαιρετικότητα της ρύθμισης».

Και για του λόγου το αληθές, στις 17 Απρίλη ο πρώην υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και διάλυσης του δημοσίου κος Κ. Μητσοτάκης χαρακτήρισε το σ/ν μονομερή ενέργεια "το υπό συζήτηση νομοσχέδιο για τον εκδημοκρατισμό της δημόσιας διοίκησης είναι ή όχι μονομερής ενέργεια;".

Ωστόσο, σε συνάντηση που έγινε μεταξύ ΑΔΕΔΥ και υπουργού την Τετάρτη 15 Απριλίου δεσμεύτηκε ότι σε επόμενο σ/ν θα επανέλθουν τόσο η ρύθμιση για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις όσο και για τους ΙΔΑΧ. Το γεγονός όμως είναι ότι αυτά τα δύο άρθρα που συγκρούονταν με τον πυρήνα της νεοφιλελεύθερης σκέψης για τις εργασιακές σχέσεις, ήταν και αυτά που μετακινήθηκαν για «επόμενο σχέδιο νόμου». 

*Πρόεδρος ΝΤ Λέσβου της ΑΔΕΔΥ, πρόεδρος συλλόγου εργαζομένων Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου (περ. βορ. Αιγαίου), οργανωτικός γραμματέας Ομοσπονδίας Αποκεντρωμένων Διοικήσεων Ελλάδας