Ο αγώνας των αναπληρωτών & αναπληρωτριών στην εκπαίδευση, πριν και μετά τις 30 Μάρτη

1. Πώς πιστεύεις ότι φτάσαμε σε μια αξιοσημείωτη μαζικότητα αυτού του αγώνα;

Οκτώ χρόνια πέρασαν και στην εκπαίδευση δεν έγινε κανένας μόνιμος διορισμός, ενώ χιλιάδες εκπαιδευτικοί αποχώρησαν με σύνταξη, ιδιαίτερα τα πρώτα μνημονικά χρόνια – πριν εγκλωβιστούν στη δουλειά στην τάξη μέχρι τα γεράματα.

Σήμερα το 1/4 των εκπαιδευτικών, ενώ καλύπτουν πάγιες ανάγκες, είναι αναπληρωτές, δηλαδή συμβασιούχοι, με ολιγόμηνες συμβάσεις κάθε έτος, διαθέσιμοι στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, κυριολεκτικά με μια βαλίτσα και ένα φύλλο πορείας στο χέρι, σε μια ομηρία δίχως τέλος.

H μνημονιακή κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, με την πολιτική περικοπών που με τη σειρά της εφάρμοσε στα σχολικά προγράμματα και στις εκπαιδευτικές δομές σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης τα δύο προηγούμενα χρόνια, έστειλε ήδη στην οριστική ανεργία δύο χιλιάδες αναπληρωτές που δεν επαναπροσλήφθηκαν, ενώ στελέχωναν τα σχολεία το προηγούμενο διάστημα.

Oι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί που υπηρετούν σήμερα στα σχολεία, εκτός από την ομηρία μιας αέναης αναπλήρωσης, βλέπουν τον εφιάλτη της οριστικής απόλυσης, το ενδεχόμενο να «περισσεύουν» και εκείνοι τις επόμενες χρονιές, μιας και το εκπαιδευτικό μνημόνιο που υλοποιεί η κυβέρνηση με την επιτόπια καθοδήγηση κλιμακίων του ΟΟΣΑ στοχεύει σε ραγδαία μείωση του εκπαιδευτικού προσωπικού μέσα από μηχανισμούς συρρίκνωσης των εκπαιδευτικών δομών στο δημόσιο σχολείο, όπως καταργήσεις και συγχωνεύσεις σχολείων, συμπτύξεις τμημάτων, μετακινήσεις μαθητών, χτύπημα της ειδικής αγωγής και κάθε δομής αντισταθμιστικής εκπαίδευσης.

Η οργή και η αγανάκτηση από την παρατεταμένη ομηρία των αναπληρωτών, τον διαρκή εμπαιγμό της κυβέρνησης, τις κάλπικες υποσχέσεις όλων των υπουργών Παιδείας για διορισμούς, αλλά και το εκπαιδευτικό μνημόνιο που αποκαλύπτει τα σχέδια για το εργασιακό μέλλον όλων των εκπαιδευτικών, αποτελούν το εκρηκτικό περιβάλλον πάνω στο οποίο αναπτύσσεται αυτός ο αγώνας όλο το Μάρτιο.

Είναι ένας αγώνας που, κάποιες φορές, θύμισε μεγάλες στιγμές από την ιστορία του εκπαιδευτικού κινήματος. Φέρει τη σφραγίδα και το πείσμα των εκπαιδευτικών της βάσης και κυρίως των αναπληρωτών, ένα πείσμα που για τέσσερις εβδομάδες συναντιέται στα σχολεία και στους δρόμους με τη μαχητικότητα αλλά και τη συνέπεια πρωτοβάθμιων εκπαιδευτικών σωματείων, ξεπερνά έτσι συντεχνιακές λογικές και απολίτικες αυταπάτες, αλλά και την αδράνεια ή τον υπονομευτικό ρόλο της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας, των ηγεσιών σε ΔΟΕ-ΟΛΜΕ. Ζητά σταθερή και μόνιμη δουλειά για όλους, άρα ενώνει και συσπειρώνει.

Οι μαζικές συνελεύσεις αγώνα στο τέλος των κινητοποιήσεων από τους ίδιους τους πρωταγωνιστές τους έδωσαν δυναμική και κρίσιμη ώθηση στον αγώνα. Είναι μια εικόνα από το μέλλον, είναι στην πράξη αυτό που περιγράφουμε στα χαρτιά μας ως «ανεξάρτητο κέντρο αγώνα», είναι εκεί που τα οργανωμένα ρεύματα και οι δυνάμεις του αγώνα οφείλουν να συνομιλήσουν και να σχεδιάσουν το δρόμο για τη νίκη, μαζί με όσες και όσους αγωνίζονται και όχι στο όνομά τους.

2. Είναι αγώνας των αναπληρωτών ή και των μόνιμων; Υπάρχει σύνδεση και κοινές ανησυχίες όλων των εργαζομένων;

Είναι αγώνας όλης της εκπαίδευσης. Ατμομηχανή του είναι αυτή την ώρα οι αναπληρωτές. Και είναι απολύτως καθαρό πως αυτός ο αγώνας για μαζικούς διορισμούς – με βάση το πτυχίο και την προϋπηρεσία, αλλά και τη μονιμοποίηση όλων των αναπληρωτών που έχουν υπογράψει έστω και μία σύμβαση εργασίας στην εκπαίδευση, όπως απαιτούν οι αποφάσεις όλων των συνελεύσεων αγώνα, χτυπάει στον πυρήνα του τον μνημονιακό σχεδιασμό και την αντιεκπαιδευτική αναδιάρθρωση.

Οι μόνιμοι συνάδελφοι ξέρουν ότι αυτός ο σχεδιασμός τούς αφορά σήμερα, όχι αύριο! Με την επιδείνωση των εργασιακών σχέσεων, την απαξίωση του δημόσιου σχολείου, τις μετακινήσεις, την αξιολόγηση, τις απολύσεις! Γι’ αυτό ακριβώς λέμε το «είμαστε όλοι αναπληρωτές» και όχι απλώς από αλληλεγγύη. Αν το κίνημα καταφέρει μια ρωγμή στο συνεχιζόμενο εμπάργκο των διορισμών, δημιουργεί όρους για νικηφόρα μάχη απέναντι στο νέο κύμα της αναδιάρθρωσης συνολικά.

Και επειδή εμείς από τη μαχόμενη εκπαίδευση δεν είμαστε συντεχνία, δίνουμε το χέρι στα διάσπαρτα αγωνιστικά σκιρτήματα που αναπτύσσονται πια σε χώρους δουλειάς ύστερα από μια περίοδο καταλλαγής, ώστε να αμφισβητήσουμε ξανά την παντοδυναμία του μνημονιακού καθεστώτος στο πεδίο των κοινωνικών και εργατικών αγώνων.

Με αυτή την έννοια, μοχθούμε να πάρει ο αγώνας μας όλα τα αναγκαία πανεκπαιδευτικά χαρακτηριστικά και να έχει πανεργατική ματιά. Είναι όρος για μια αποφασιστική και δυναμική συνέχεια.

3. Με δεδομένο ότι οι πλειοψηφίες σε ΔΟΕ και ΟΛΜΕ δεν θα κάνουν κάτι ουσιαστικό για συνέχεια και κλιμάκωση, ποιες κινήσεις και πρωτοβουλίες μπορούν να εξασφαλίσουν την κινητοποίηση της βάσης;

Αν και με διαφορετικούς τρόπους και ταχύτητες καθεμία, οι εκπαιδευτικές ομοσπονδίες βρέθηκαν πίσω από τις διαθέσεις των εκπαιδευτικών και σε κάποιες περιπτώσεις υπονόμευσαν ανοιχτά τις κινητοποιήσεις. Πώς; Καθυστερώντας να στηρίξουν απεργιακά τον αγώνα, αναπαράγοντας τις συκοφαντίες του υπουργείου για τους συγκεντρωμένους εκπαιδευτικούς και την καταστολή στις 2 του Μάρτη, συναντώμενες εν κρυπτώ με τον υπουργό μαζί με επιμέρους ομάδες αναπληρωτών, παζαρεύοντας θέσεις εργασίας για λίγους, κηρύσσοντας τελικά τρεις και μόνο διευκολυντικές στάσεις εργασίας για έναν αγώνα που πάνω από έναν μήνα επιδεικνύει τέτοια δυναμική.

Είναι σωστό, άρα, ότι δεν θα κάνουν τίποτα το ουσιαστικό για τη συνέχιση και την κλιμάκωση του αγώνα, πράγμα αναμενόμενο. Μετά το Πάσχα λοιπόν, τα πρωτοβάθμια εκπαιδευτικά σωματεία έχουν πολλή δουλειά: Κατ’ αρχάς να συντονιστούν μεταξύ τους, να συντονιστούν με όλες τις συλλογικότητες της ελαστικής εργασίας και των αναπληρωτών που έχουν μαχητική συμβολή στον αγώνα, να δυναμώσουν παντού την καμπάνια ενημέρωσης σε σχολεία, σχολές και γειτονιές, να φωτίσουν την αντιδραστική τομή που εισάγει το νέο νομοσχέδιο για τις δομές και την αξιολόγηση στην εκπαίδευση, να αναζητήσουν συντονισμό με άλλους χώρους συμβασιούχων, να βάλουν στην κινηματική συζήτηση τις αποφάσεις και προτάσεις της τελευταίας συνέλευσης αγώνα της 30/3 και να προχωρήσουμε σε κύκλο γενικών συνελεύσεων για τη συνέχιση και την κλιμάκωση.

4. Η κυβέρνηση πώς αντιδρά; Έχει πιεστεί από αυτές τις κινητοποιήσεις;

Αντιδρά όπως αντιδρούν όλες οι κυβερνήσεις που εφαρμόζουν αντιεκπαιδευτικές και αντιλαϊκές πολιτικές και πρωτίστως με αδιαλλαξία, καταστολή και αστυνομική βαρβαρότητα. Δυο φορές, στις 2 Μάρτη στο Υπουργείο Παιδείας και στις 30 Μάρτη στο Μαξίμου, αγνόησε αιτήματα συνάντησης σε προγραμματισμένες κινητοποιήσεις των εκπαιδευτικών και εξαπέλυσε χημικό πόλεμο στους συγκεντρωμένους μαζί με άγριο ξύλο, μέσο που μετέρχεται διαρκώς τελευταία, όπως μετήλθε και στις κινητοποιήσεις ενάντια στους πλειστηριασμούς, όταν δηλαδή οι κινητοποιήσεις σπάζουν το πέπλο της μνημονικής συναίνεσης και εισβάλλει ο λαϊκός παράγοντας στο προσκήνιο.

Από την άλλη προσπαθεί να κερδίσει πολιτικό χρόνο με νέες αοριστίες για διορισμούς, ευελπιστώντας στην εκτόνωση των αγώνων, μια επιδίωξη που ενισχύει με επικοινωνιακές μεθόδους, αντιπερισπασμούς, διαιρετικές τακτικές, επιλεκτικές συνομιλίες με εκπροσώπους μικρών ομάδων αναπληρωτών και συνδικαλιστές του κυβερνητικού συνδικαλισμού, που αναμεταδίδουν τα επιχειρήματά της.

Όλα τα μέσα που μετέρχεται δείχνουν πάντως πως η κυβέρνηση έχει πιεστεί πολύ, άλλος ένας λόγος λοιπόν να συνεχίσουμε.

5. Οι γονείς και οι μαθητές πώς αντιμετωπίζουν τον αγώνα αυτόν;

Σε μέρη που η μεγάλη πλειονότητα των εκπαιδευτικών είναι αναπληρωτές, αυτός ο αγώνας είναι εύκολα εξηγήσιμος. Την ελαστική εργασία και τις ολιγόμηνες συμβάσεις στην εκπαίδευση, τον αναπληρωτή με τη βαλίτσα, τις μορφωτικές και παιδαγωγικές συνέπειες από αυτή την κατάσταση, τις υφίστανται και οι ίδιοι οι μαθητές, οι μαθήτριες και οι οικογένειές τους. Ήδη καταγράφηκαν πανελλαδικά πολλές εκδηλώσεις συμπαράστασης και αλληλεγγύης στον αγώνα από γονείς και μαθητές.

Την ίδια ώρα, πολλά εκπαιδευτικά σωματεία έχουν απευθύνει σχετικές επιστολές ενημέρωσης προς τους γονείς, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα και το ζήτημα της κοινής δράσης όλων των εργαζομένων για σταθερή, μόνιμη και αξιοπρεπή εργασία. Το επόμενο διάστημα πρέπει να αναδείξουμε κι άλλο αυτή την ανάγκη.

6. Το ΚΚΕ/ΠΑΜΕ στις δύο συνελεύσεις στο Υπουργείο Παιδείας συμμετείχε κανονικά και συνυπήρξε με την υπόλοιπη Αριστερά, όπως και στις μέχρι τώρα πορείες και συγκεντρώσεις. Πιστεύεις ότι θα στηρίξει και τη συνέχεια;

Είναι αλήθεια πως, έστω με μια αντιφατικότητα από επεισόδιο σε επεισόδιο αλλά και με εμφανή τα όρια και της κινηματικής του συμμετοχής και της κινηματικής του περιχαράκωσης, το ΠΑΜΕ βρέθηκε στις κινητοποιήσεις μαζί με τους απεργούς και τις υπόλοιπες δυνάμεις, με τον τρόπο που κάθε φορά επέλεξε. Τις επιλογές του αυτές τις καθόρισε η μαζικότητα των αγώνων και η επιδίωξή του να μην περιθωριοποιηθεί από ένα κίνημα που βγάζει στο προσκήνιο τη νέα βάρδια των συναδέλφων.

Δεν ξέρω τι θα κάνει τελικά, αν και πολύ φοβάμαι ότι τα σχέδιά του έχουν πάντα περιορισμένο χρονικό ορίζοντα. Και στην εκπαίδευση, όποια κι αν είναι, σταματούν πάντα εκεί κάπου στο Πάσχα.

7. Πολλοί και μεγάλοι εργασιακοί χώροι του Δημοσίου αντιμετωπίζουν αντίστοιχα προβλήματα ελαστικών σχέσεων εργασίας, όπως τα νοσοκομεία, οι δήμοι και άλλες κοινωνικές υπηρεσίες. Έχετε σχεδιάσει κάποια απεύθυνση στους εργαζόμενους αυτών των χώρων για κοινές δράσεις;

Η απεύθυνση αυτή είναι βασικό πλαίσιο δράσης της επόμενης περιόδου. Επιδιώκουμε να συναντηθούμε με τους συμβασιούχους της υγείας, των δήμων, όπως είπες, αλλά και άλλων κοινωνικών υπηρεσιών. Στις γενικές συνελεύσεις θα συζητήσουμε και πρόταση για νέα πανεκπαιδευτική κινητοποίηση μετά τις 20 Απρίλη που θα συναντηθεί στο δρόμο με όλα τα αγωνιζόμενα τμήματα εργαζομένων από αυτούς τους χώρους, για να μεγαλώσουμε τη δύναμη πυρός των αγώνων της περιόδου.

8. Η Αριστερά έχει παίξει κάποιον σημαντικό ρόλο στον αγώνα αυτόν και τι θα μπορούσε να κάνει περισσότερο από δω και πέρα;

Οι δυνάμεις και τα ρεύματα της Εκπαιδευτικής Αριστεράς, η αγωνιστική και ριζοσπαστική πτέρυγα του κινήματος, βρέθηκε στην καρδιά αυτού του αγώνα και συνέτεινε στη μαζικοποίηση και τη συνέχισή του, μέσα από τα πρωτοβάθμια εκπαιδευτικά σωματεία και τη δράση τους. Σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να συνεχίσει, με πολιτικές επιλογές που θα ενισχύουν την κοινή δράση και το συντονισμό των συλλόγων ΠΕ και των ΕΛΜΕ, θα προάγουν την αγωνιστική συνεννόηση και το μέτωπο των αγωνιστικών και ριζοσπαστικών δυνάμεων, πράγμα αναγκαίο όσο ποτέ. Από την πλευρά μας θα συνεχίσουμε σε αυτή την κατεύθυνση, χωρίς ταλαντεύσεις και μικροϋπολογισμούς.

9. Η Πρωτομαγιά και η Γενική Απεργία που πιθανότατα θα υπάρχει στις 16/5 μπορούν να αποτελέσουν σταθμούς και του συγκεκριμένου αγώνα των εκπαιδευτικών;

Οι αποφάσεις και των δύο τελευταίων συνελεύσεων αγώνα, 16/3 και 30/3, καλούν όλο τον κόσμο της εκπαίδευσης σε αγωνιστική και μαζική συσπείρωση στις Γενικές Συνελεύσεις των σωματείων, των φοιτητικών συλλόγων και των επιτροπών αγώνα, ώστε το επόμενο διάστημα να πάρουν την υπόθεση του αγώνα στα χέρια τους για την κλιμάκωση του αγώνα με χαρακτηριστικά διάρκειας και απεργιακές κινητοποιήσεις μέχρι τη νίκη!

Η Εργατική Πρωτομαγιά είναι μέρα πάλης για τις σύγχρονες ανάγκες και τα δίκαια της τάξης μας και έχει περίοπτη θέση-σταθμό σε κάθε αγωνιστικό σχεδιασμό της περιόδου. Σε ό,τι αφορά την άλλη ημερομηνία που ανέφερες, όταν οριστικοποιηθεί, οι Γενικές Συνελεύσεις δεν έχουν παρά να την πάρουν υπόψη τους στο σχεδιασμό και την οργάνωση της μάχης που έχουμε μπροστά μας.

* Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά Ν. 405