Ο σοσιαλφιλελεύθερος ΣΥΡΙΖΑ είναι εδώ

Με τη συ­νέ­ντευ­ξή του στη ΔΕΘ, ο Αλέ­ξης Τσί­πρας όχι µόνο δεν επι­χεί­ρη­σε να κρύ­ψει τη σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ρη µε­τάλ­λα­ξη του κό­µµα­τός του, αλλά αντί­θε­τα επέ­λε­ξε να τη θέσει στο κέ­ντρο της δη­µό­σιας προ­σο­χής.

Η κί­νη­ση έχει τη ση­µα­σία της: προει­δο­ποιεί για το «χρώµα» που θα έχουν οι εν­δο­συ­στη­µι­κές πο­λι­τι­κές αντι­πα­ρα­θέ­σεις στο επό­µε­νο διά­στη­µα και µέχρι τις εκλο­γές, ενώ ταυ­τό­χρο­να πε­ρι­γρά­φει το πεδίο πάνω στο οποίο η ηγε­τι­κή οµάδα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ θα επι­χει­ρή­σει τις διευ­ρύν­σεις των συ­µµα­χιών της, αλλά και τις ανα­τρο­πές ισχύ­ος στο εσω­τε­ρι­κό του «πα­λιού» ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, όπου ακόµα και κά­ποιοι βα­ρό­νοι της πα­ρα­δο­σια­κής ανα­νε­ω­τι­κής Αρι­στε­ράς δεν θα έχουν για πολύ καιρό λό­γους να κοι­µού­νται ήσυ­χοι.

Ο Αλ. Τσί­πρας εκτο­ξεύ­τη­κε από την αφά­νεια πα­τώ­ντας πάνω σε ένα ευρύ λαϊκό κύµα ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποί­η­σης και αγώ­νων, αυτό που συ­µπύ­κνω­νε η υπό­σχε­ση της ανα­τρο­πής των µνη­µο­νί­ων και της λι­τό­τη­τας. Χρη­σι­µο­ποί­η­σε το πρό­σχη­µα «να απο­φύ­γου­µε πάση θυσία το Grexit» για να ακυ­ρώ­σει αυτήν την υπό­σχε­ση (όπως και το απο­τέ­λε­σµα του δη­µο­ψη­φί­σµα­τος...). Όµως σε αυτό το «µε­τα­βα­τι­κό» διά­στη­µα η οµάδα Τσί­πρα είχε ακόµα ανά­γκη «φύλ­λων συκής»: ισχυ­ρι­ζό­ταν ότι υπο­χρε­ώ­θη­κε µεν να υπο­γρά­ψει το Μνη­µό­νιο 3 αλλά «δεν ανα­λά­µβα­νε την πα­τρό­τη­τά του», ισχυ­ρι­ζό­ταν ότι θα επι­βά­λει µεν τα νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρα µέτρα της συ­µφω­νί­ας µε τους δα­νει­στές αλλά δεν συ­µφω­νεί µε αυτά και δε­σµευό­ταν να ανα­ζη­τή­σει τα δια­βό­η­τα «αντί­µε­τρα». Ήταν η εποχή που ο Αλ. Τσί­πρας και η ηγε­σία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ χά­ρα­ζαν µια νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη πο­λι­τι­κή, αλλά –τάχα– «µε αν­θρώ­πι­νο πρό­σω­πο». Αυτή η φάση ανή­κει στο πα­ρελ­θόν.

Στη ΔΕΘ ο Τσί­πρας πε­ριέ­γρα­ψε τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ του Gr-invest. Το κόµµα που θα αντι­µε­τω­πί­σει, λέει, την κρίση ορ­γα­νώ­νο­ντας ένα µα­ζι­κό κύµα (ξένων κυ­ρί­ως) επεν­δύ­σε­ων, αλλά και τη συ­µφι­λί­ω­ση των λαϊ­κών δυ­νά­µε­ων µε την (υγιή βε­βαί­ως βε­βαί­ως) «επι­χει­ρη­µα­τι­κό­τη­τα». Τη στρο­φή αυτή υπο­γρά­µµι­σε η υπερ­προ­βο­λή της επί­σκε­ψης Μα­κρόν, η ταύ­τι­ση του Τσί­πρα µε έναν πρώην σο­σιαλ­δη­µο­κρά­τη που είναι πιο νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρος από πολ­λούς του πα­λιού ντό­πιου µνη­µο­νια­κού χώρου, τόσο του ΠΑΣΟΚ όσο και της ΝΔ.

Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ του Gr-invest ανα­λα­µβά­νει πλή­ρως την ιδιο­κτη­σία του Μνη­µο­νί­ου 3 και επι­πλέ­ον ισχυ­ρί­ζε­ται ότι αυτό υπήρ­ξε σω­τή­ριο: αυτό θα µας βγά­λει (κά­πο­τε...) από την κρίση. Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ του Gr-invest ανα­λα­µβά­νει πλή­ρως την πα­τρό­τη­τα των ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων και επι­πλέ­ον ισχυ­ρί­ζε­ται ότι αυτές είναι σω­τή­ριες: µόνο έτσι θα αντι­µε­τω­πι­στεί, λέει, η ανερ­γία. Ο Τσί­πρας του Gr-invest εξα­κο­λου­θεί να ανα­φέ­ρε­ται αρ­νη­τι­κά στη «σκλη­ρή επι­τρο­πεία» που –τάχα– θα τε­λειώ­σει το 2019-20, αλλά θε­ω­ρεί ανα­γκαία, ίσως και σω­τή­ρια, την «ήπια επι­τρο­πεία» µέχρι το... 2060, γιατί δεν προ­τί­θε­ται, λέει, να δε­χθεί χα­λά­ρω­ση της προ­σπά­θειας για «µε­ταρ­ρυ­θµί­σεις», δεν πρό­κει­ται να επι­τρέ­ψει (!) την επι­στρο­φή στις ερ­γα­τι­κές και λαϊ­κές συ­νή­θειες που οδή­γη­σαν στην κρίση του 2009...

Με τη στρο­φή αυτή ο Αλ. Τσί­πρας κάνει ένα ακόµα «πο­ντά­ρι­σµα», µε κυ­ρί­αρ­χο κρι­τή­ριο την πα­ρα­µο­νή του στην εξου­σία. Γνω­ρί­ζο­ντας ότι η πρα­γµα­τι­κή πο­λι­τι­κή είναι γρα­µµέ­νη στο Μνη­µό­νιο 3, γνω­ρί­ζο­ντας ότι η «επι­τρο­πεία» των δα­νει­στών θα είναι αρ­κού­ντως σκλη­ρή για να µην επι­τρέ­πει φι­λο­λαϊ­κές πα­ρα­κά­µψεις, απο­φα­σί­ζει να βάλει τέλος στους δι­στα­γµούς, στις τύ­ψεις, στις αντι­φά­σεις που προ­κα­λούν οι ανα­µνή­σεις της αντι­µνη­µο­νια­κής επο­χής. Στην επό­µε­νη πο­λι­τι­κή µάχη ο Τσί­πρας θα πάει µε κέ­ντρο τον ισχυ­ρι­σµό ότι υπήρ­ξε ο απο­τε­λε­σµα­τι­κό­τε­ρος µνη­µο­νια­κός πο­λι­τι­κός από το ξέ­σπα­σµα της κρί­σης και µετά.

- Η εξέ­λι­ξη αυτή προ­κα­λεί πο­νο­κε­φά­λους στην ηγε­σία της ΝΔ. Την επο­µέ­νη της ΔΕΘ το επι­τε­λείο του Μη­τσο­τά­κη κα­τη­γό­ρη­σε τον Τσί­πρα για «ιµι­τα­σιόν φι­λε­λευ­θε­ρι­σµό», ανα­γνω­ρί­ζο­ντας έµµε­σα τον κίν­δυ­νο µιας εκλο­γι­κής ει­σβο­λής του Τσί­πρα στα µε­σο­στρώ­µα­τα που µέχρι σή­µε­ρα θε­ω­ρού­σε εξα­σφα­λι­σµέ­νη εκλο­γι­κή πε­λα­τεία της Δε­ξιάς. Η κα­τη­γο­ρία είναι βά­σι­µη: η στρο­φή του Τσί­πρα στις θα­τσε­ρι­κές ιδέες είναι βια­στι­κή, άτε­χνη και αντι­φα­τι­κή. Όµως αυτό δεν απο­κλεί­ει την πι­θα­νό­τη­τα να είναι απο­τε­λε­σµα­τι­κή: Ο Τσί­πρας είναι στην κυ­βερ­νη­τι­κή εξου­σία, έχει δυ­να­τό­τη­τα να παίρ­νει µέτρα και να ανα­πτύσ­σει πρω­το­βου­λί­ες που ισο­φα­ρί­ζουν την προ­φα­νή ιστο­ρι­κή και ιδε­ο­λο­γι­κή αντί­φα­ση. Τα ανοί­γµα­τα της πα­ρέ­ας του Μα­ξί­µου στους start-ups και στους λοι­πούς νέους λύ­κους της επι­χει­ρη­µα­τι­κό­τη­τας δεί­χνουν µια τάση που θα έχει συ­νέ­χεια.

- Η εξέ­λι­ξη αυτή δεί­χνει την πο­λι­τι­κή περί των συ­µµα­χιών που έχει στο µυαλό της η ηγε­σία του Μα­ξί­µου. Η αρ­θρο­γρα­φία του Τσί­πρα για τον «ιστο­ρι­κό ρόλο του Α. Πα­παν­δρέ­ου» φω­τί­ζε­ται πλέον δια­φο­ρε­τι­κά. Σε αντί­θε­ση µε τον Α. Πα­παν­δρέ­ου –που έκανε το «άνοι­γµα» του ΠΑΣΟΚ σε µια πε­ρί­ο­δο ρι­ζο­σπα­στι­σµού, εν­σω­µα­τώ­νο­ντας συν­θή­µα­τα και αι­τή­µα­τα αυ­θε­ντι­κά ερ­γα­το­λαϊ­κών δυ­νά­µε­ων– ο Τσί­πρας ανοί­γει τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ προς τη σο­σιαλ­δη­µο­κρα­τία, σε µια πε­ρί­ο­δο σκλη­ρής µνη­µο­νια­κής λι­τό­τη­τας, σε σύ­γκρου­ση µε τις ερ­γα­το­λαϊ­κές ελ­πί­δες και προσ­δο­κί­ες. Ανε­ξάρ­τη­τα από το τι λέει και τι γρά­φει ο Αλ. Τσί­πρας, το «µο­ντέ­λο» προς το οποίο κι­νεί­ται είναι αυτό του Κ. Ση­µί­τη και όχι αυτό του 1981. Είναι το µο­ντέ­λο της σο­σιαλ­δη­µο­κρα­τί­ας στην πε­ρί­ο­δο της ιστο­ρι­κής, της τε­λι­κής νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης µε­τάλ­λα­ξής της. Και γι’ αυτό τα «ψάρια» που θα πιά­σει το δίχτυ του Τσί­πρα θα είναι πε­ριο­ρι­σµέ­νης πο­σό­τη­τας και ποιό­τη­τας: η προ­σχώ­ρη­ση κά­ποιων ακόµα πα­ρα­γό­ντων και πο­λι­τευ­τών του πρώην ΠΑΣΟΚ δεν µπο­ρεί να συ­γκρι­θεί µε το δυ­να­µι­σµό που έδινε στο κόµµα του Α. Πα­παν­δρέ­ου η µα­ζι­κή προ­σχώ­ρη­ση των «εα­µο­γε­νών» το 1981.

- Η εξέ­λι­ξη αυτή, τέλος, τρο­πο­ποιεί ορι­στι­κά τους συ­σχε­τι­σµούς στο εσω­τε­ρι­κό του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Όσοι εξα­κο­λου­θούν να έχουν αυ­τα­πά­τες ότι µε κά­ποιον πε­ρί­πλο­κο τρόπο πα­ρα­µέ­νουν συν­δε­δε­µέ­νοι µε το Κ (όπως κο­µου­νι­σµός, όπως κόµµα και όχι παρέα φίλων του αρ­χη­γού), κα­λού­νται από τον Τσί­πρα να δη­λώ­σουν επι­λο­γή. Ο Ν. Φίλης έγρα­ψε ότι ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν µπο­ρεί, δεν θέλει και δεν πρέ­πει να γίνει ΠΑΣΟΚ, αλλά µέσα στο κόµµα του η επι­χεί­ρη­ση µε­τα­τρο­πής σε µα­κρο­νι­κού τύπου σο­σιαλ­δη­µο­κρα­τία είναι σε πλήρη καλ­πα­σµό. Η αµε­σό­τη­τα της δε­ξιάς µε­τα­τό­πι­σης του Τσί­πρα στη ΔΕΘ δεν αφή­νει πλέον σε κα­νέ­ναν άλ­λο­θι για κα­θυ­στε­ρή­σεις.

Ποιες προ­ο­πτι­κές έχει αυτή η στρο­φή; Λίγες, επι­σφα­λείς και αβέ­βαιες. Η ελ­πί­δα του Τσί­πρα να σωθεί πα­ρου­σιά­ζο­ντας «θε­τι­κά οι­κο­νο­µι­κά απο­τε­λέ­σµα­τα» µπο­ρεί να απο­δει­χθεί τρα­γι­κή αυ­τα­πά­τη, την ώρα που οι διε­θνείς γκου­ρού του νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σµού που­λά­νε µα­ζι­κά τις µε­το­χές τους προ­βλέ­πο­ντας νέα «βου­τιά» του κα­πι­τα­λι­σµού στην κρίση. Η επι­κοι­νω­νια­κή υπε­ρο­χή, οι δη­µα­γω­γί­ες και οι τα­κτι­κι­σµοί του Μα­ξί­µου δεν αρ­κούν για να κα­λύ­ψουν την πρα­γµα­τι­κό­τη­τα: που λέει ότι στα εφτά χρό­νια της µνη­µο­νια­κής επο­χής, τα λαϊκά νοι­κο­κυ­ριά έχα­σαν το 33% του ει­σο­δή­µα­τός τους.

Η ολο­κλή­ρω­ση της µνη­µο­νια­κής νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης στρο­φής του Τσί­πρα φέρ­νει ανα­µφι­σβή­τη­τα στην επι­φά­νεια ένα τε­ρά­στιο κενό: το κενό της πο­λι­τι­κής έκ­φρα­σης των ερ­γα­τι­κών και λαϊ­κών δυ­νά­µε­ων, το κενό που πα­λιό­τε­ρα προ­σω­ρι­νά κά­λυ­ψε ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ στην ανο­δι­κή πο­ρεία του µετά το 2010...

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την "Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά" φ.391 (13/9/17)