Οι τράπεζες σε κρίση, ο λογαριασμός στους λαούς

Δεν μπορεί κανείς να εθελοτυφλεί. Τόσο τα ίδια τα γεγονότα όσο και η ταχύτητα και η έκταση με την οποία η τραπεζική κρίση σε ένα μικρό νησί απειλεί το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα (βλ. ιταλικά και ισπανικά σπρεντ, διεθνή χρηματιστήρια) δείχνει το πόσο άρρωστο είναι το τελευταίο, πόσο κοντά στην κατάρρευση είναι.

Μάθημα
Η επιβολή του «κουρέματος», δηλ. της ληστείας μέρους των καταθέσεων στην Κύπρο, είναι ένα από τα σκληρά ταξικά μέτρα που διαθέτουν στο οπλοστάσιό τους οι άρχουσες τάξεις και οι εκπρόσωποί τους, καθώς στοχεύει στις αποταμιεύσεις των εργαζομένων και άλλων φτωχών στρωμάτων –και μάλιστα στις αποταμιεύσεις πολλών γενιών. Το «κούρεμα» είναι ένα μέτρο άμεσης απόδοσης: Η τρόικα έχει πάρει το μάθημα από τα τρία χρόνια μνημονίου στην Ελλάδα. Δεν προσδοκά σοβαρά πράγματα από τα φορολογικά έσοδα και γενικά από τα δημοσιονομικά μέτρα. Εξάλλου, σε σχέση με την Ελλάδα, η φοροδιαφυγή στην Κύπρο είναι πολύ μικρότερη για να φαντασιώνονται κάποιοι ότι θα προκύψουν λεφτά από τον περιορισμό της. Άρα εκείνο που μένει είναι οι περικοπές. Οι περαιτέρω περικοπές μισθών και κοινωνικών δαπανών είναι ασφαλώς πιο στοχευμένες ταξικά, όμως η απόδοσή τους είναι πολύ πιο αργή. Αντίθετα το «κούρεμα» καταθέσεων αρπάζει τα λεφτά εδώ και τώρα: πάνω από 5,8 δισ. ευρώ. Ασφαλώς το «κούρεμα» παραβιάζει βασικά ταμπού του καπιταλισμού και κυρίως τη θεότητα της Ιδιοκτησίας. Όμως η εμπειρία μας στην Ελλάδα μάς έχει δείξει ότι τόσο η τρόικα εξωτερικού όσο και η τρόικα εσωτερικού επιτρέπουν στους εαυτούς τους ακόμη και μια τόσο επονείδιστη αμαρτία αν είναι για «καλό σκοπό».

Ασφαλώς με το «κούρεμα» πλήττονται κι άλλες τάξεις: τα μεσαία στρώματα, οι Κύπριοι μεγαλοκαπιταλιστές που τυχόν δεν πρόλαβαν να βγάλουν τα λεφτά τους από τις κυπριακές τράπεζες, αλλά και συνολικά ο κυπριακός καπιταλισμός ως καταθετικός προορισμός. Επίσης πλήττονται και οι Ρώσοι «επενδυτές» κάθε είδους -εξ ου και η άγρια αντίδραση της Μόσχας με τις σκληρές δηλώσεις Μεντβέντεφ και τις απειλές Πούτιν.

Όμως, σε κάθε μεγάλο πόλεμο και ιδιαίτερα στον ταξικό πόλεμο υπάρχουν απώλειες και από τις δύο μεριές –κι αυτό γιατί ο ανταγωνισμός μεταξύ των καπιταλιστών είναι αναπόσπαστο κομμάτι αυτού του πολέμου. Ο ευρωπαϊκός καπιταλισμός δεν διστάζει να θυσιάσει και δικά του παιδιά –την Κύπρο– αν θεωρεί ότι αυτός είναι ο τρόπος να επιβιώσει (η κατάσταση της πρώην Ανατολικής Γερμανίας ακόμη και σήμερα, 24 χρόνια μετά την επανένωση, αρκεί για να γκρεμίσει πολλές ευρωλάγνες αυταπάτες). Ποσό μάλλον όταν αυτά τα «παιδιά» δεν είναι και τόσο δικά του, αλλά είναι ρωσικά, δηλ. ανταγωνιστές, τουλάχιστον όσον αφορά τον έλεγχο της ενέργειας.

Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, το «ηθικό» επιχείρημα των Δυτικοευρωπαίων περί «τιμωρίας» της ρωσικής μαφίας είναι παντελώς υποκριτικό. Η ίδια μαφία βάζει τα λεφτά της ανεμπόδιστα σε τράπεζες όλης της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και της Αγγλίας (στην τελευταία αγοράζει και μεγάλες ποδοσφαιρικές ομάδες). Γιατί δεν τιμωρείται και το Σίτι του Λονδίνου ή τουλάχιστον η Τσέλσι;

Μέγεθος
Όμως και τα υπόλοιπα γελοία επιχειρήματα που χρησιμοποιούν τα «γεράκια» της ΕΕ για να στηρίξουν την έφοδο της ΕΕ στις αποταμιεύσεις του κυπριακού λαού, αναπαράγονται από τα «παπαγαλάκια» σε Λευκωσία και Αθήνα, σε μιαν επανάληψη του έργου που βλέπουμε στις εκάστοτε τροϊκανές επιδρομές στην Ελλάδα.

Ο τραπεζικός τομέας της Κύπρου, μας λένε, είναι ο μοναδικός που είναι τόσο μεγάλος -οκτώ φορές μεγαλύτερος από το κυπριακό ΑΕΠ- για αυτό και πρέπει να πέσει στον ευρωπαϊκό μέσο όρο (3,5 φορές το ΑΕΠ). Ψέματα: Η Ιρλανδία και η Μάλτα έχουν αντίστοιχο μέγεθος τραπεζικού τομέα με αυτόν της Κύπρου. Μια άλλη χώρα σε αντίστοιχο μέγεθος με την Κύπρο, το Λουξεμβούργο, έχει πολύ μεγαλύτερο τραπεζικό τομέα (21 φορές το μέγεθος του ΑΕΠ) και αυτό θεωρείται επιτυχία. Γι’ αυτό και ο πρωθυπουργός της χώρας, ο μέχρι προχτές πρόεδρος της ευρωζώνης Ζ-Κ Γιούνκερ, κυβερνά χωρίς αμφισβήτηση επί 18 συναπτά έτη. Η μόνη διαφορά είναι ότι οι τράπεζες δεν είναι λουξεμβουργιανής ιδιοκτησίας, καθώς επίσης ότι εκεί υπάρχουν μαζικές γερμανικές καταθέσεις.

Απολογητές
Βεβαίως, ως σοσιαλιστές δεν έχουμε καμία πρόθεση να υπερασπίσουμε τους Ελληνοκύπριους και τους Έλληνες τραπεζίτες στα τυχοδιωκτικά τους ανοίγματα σε όλα τα Βαλκάνια τα προηγούμενα χρόνια. Ίσα ίσα εμείς πάντα τους καταγγέλλαμε. Αντίθετα οι απολογητές του συστήματος που ανακαλύπτουν σήμερα τον τραπεζικό υδροκεφαλισμό στην Κύπρο, δεν έλεγαν τίποτε όλα αυτά τα χρόνια των παχιών αγελάδων. Ας δούμε, π.χ., τι έλεγε μόλις στις 26/2 ο νομπελίστας (!) οικονομολόγος Χρ. Πισσαρίδης -τον οποίο ο Αναστασιάδης όρισε επικεφαλής του νεοσυσταθέντος Εθνικού Συμβουλίου Οικονομίας- αναφερόμενος στο ζήτημα της αναγκαιότητας συρρίκνωσης του κυπριακού τραπεζικού συστήματος: «Δεν το βλέπω καθόλου ως μία βασική επιδίωξη. Ο ίδιος νομπελίστας πριν από λίγες ημέρες, σε συνέντευξη στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος» τασσόταν κατηγορηματικά ενάντια στο «κούρεμα» των καταθέσεων, τονίζοντας πως «δεν θα είναι καταστροφικό μόνο για την Κύπρο, αλλά θα παρασύρει και την ευρωζώνη».  Ωστόσο, έπειτα από λίγα 24ωρα (16/3), ο Πισσαρίδης συμμετείχε στην τρομοκράτηση του λαού λέγοντας ότι, αν δεν ψηφιστεί ο νόμος, τα επακόλουθα θα είναι τραγικά: «Κακά τα ψέματα. Οι χρεοκοπίες θα είναι πολλές και οι πιο πολλοί Κύπριοι καταθέτες θα τα χάσουν όλα, γιατί οι τράπεζές τους δεν θα ξανανοίξουν».

Το πρόβλημα δεν είναι ότι δεν τιμωρούνται οι απολογητές του συστήματος (νομπελίστες οικονομολόγοι, δημοσιογράφοι και αστοί πολιτικοί) για τις ανακόλουθες ανοησίες που λένε. Το πρόβλημα είναι ότι κανείς επίσημος στην Κύπρο δεν ζητά την άμεση τιμωρία των αποτυχημένων Ελλήνων και των Ελληνοκυπρίων τραπεζιτών, όχι τόσο με φυλάκιση, όσο με απαλλοτρίωση των τραπεζών τους, δηλ. με κρατικοποίηση. Δυστυχώς αυτή η συνωμοσία σιωπής έχει περάσει ακόμη και στους απλούς ανθρώπους: καταγγέλλουν –και σωστά– τον Αναστασιάδη και τον Χριστόφια για τις συμφωνίες με την τρόικα, αλλά δεν υπάρχει λέξη καταγγελίας για τους δέκα ανθρώπους που διευθύνουν και κατέχουν τις δύο μεγάλες κυπριακές τράπεζες. Σαν να πρόκειται για φαντάσματα.

Αντίσταση
Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, δεν είχε ακόμη αποφασίσει η κυπριακή Βουλή για την αποδοχή ή όχι της συμφωνίας που έκανε στη Σύνοδο Κορυφής ο Αναστασιάδης. Μια πιθανή αποδοχή της ληστείας είναι σίγουρο ότι θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, τόσο στο νησί όσο και παγκόσμια. Η απόρριψη της συμφωνίας, αν γίνει, θα είναι συνέπεια της οργής και της μαζικής άρνησης του κόσμου να την αποδεχθεί. Ήδη οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τις άγριες διαθέσεις του κόσμου σε μεγάλα ποσοστά, σε αντιδιαστολή με τις αντίστοιχες δημοσκοπικές διαθέσεις στην Ελλάδα απέναντι στο πρώτο μνημόνιο το 2010. Βλέπετε, δεν έχουν αντλήσει μόνον οι τροϊκανοί εμπειρίες από την Ελλάδα.

Και δεν είναι μόνον οι Κύπριοι διαδηλωτές: η αντίσταση στη ληστεία των λαϊκών αποταμιεύσεων στο νησί εξαπλώθηκε από τις πρώτες κιόλας ώρες στην Ισπανία και σύντομα θα κάνει την εμφάνισή της και αλλού. Αυτή την ευρωπαϊκή οργή, που μόνοι τους προκάλεσαν, φοβούνται οι τροϊκανοί. Αυτή η οργή είναι και που πιθανά θα διασώσει τις καταθέσεις έως 100.000 ευρώ.

Ήδη στην τηλεδιάσκεψη του Γιούρογκρουπ, οι ηγέτες έδειξαν να αποδέχονται και εναλλακτικά σενάρια, φοβούμενοι πλέον, εκτός από τους διαδηλωτές, και τις ανεξέλεγκτες αντιδράσεις στο παγκόσμιο σύστημα, αλλά και υποτασσόμενοι στις πιέσεις των άλλων καπιταλιστών του πλανήτη.

Σε κάθε περίπτωση, και ειδικά αν υπάρξει υποχώρηση της κυβέρνησης και της τρόικας, οι διαδηλώσεις πρέπει να συνεχιστούν, γιατί σίγουρα θα ζητηθούν άλλα μέτρα. Σε κάθε περιπτώση δεν θα πρέπει να λοξοδρομήσουν σε εθνικιστικές αντιτουρκικές ατραπούς. Την επίθεση στον κυπριακό λαό τη διεξάγει η ΕΕ, η ΕΚΤ, το ΔΝΤ σε συνεργασία με τους Έλληνες καπιταλιστές και την κυβέρνηση Σαμαρά. Δεν την κάνουν οι Τούρκοι –ακόμη κι αν μιλάμε για Τούρκους καπιταλιστές. Επίσης ο εθνικισμός ενάντια στους Τουρκοκύπριους (στη συντριπτική τους πλειονότητα, ταξικά αδέλφια με τους Ελληνοκύπριους εργαζόμενους) είναι εκτός από δηλητήριο, στις συγκεκριμένες συνθήκες, το καλύτερο άλλοθι για να αθωώσουμε τον πραγματικό ιμπεριαλισμό.

Η ΕΕ, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ (κι όχι μόνον το Βερολίνο) έκαναν μια πυρηνική δοκιμή στην Κύπρο, πειραματιζόμενοι με το κατά πόσο μπορούσαν να ελέγξουν το ωστικό της κύμα και τη ραδιενεργό ακτινοβολία της. Το πείραμα έχει οδηγήσει ήδη σε απώλειες, αλλά δεν πρέπει να επιτρέψουμε να πετύχει οριστικά. Γιατί τότε θα εξαπλωθεί.