ΠΕΡΙ ΥΠΑΡΞΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ T.I.N.A. ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΗΜΕΡΑ. ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ?

Αντ’ αυτού οι ‘θεσμοί’ δεν έχουν χορηγήσει ούτε ευρώ μέχρι και σήμερα, όπως είναι παγκοίνως γνωστό. Η ελληνική κυβέρνηση, με πράξη νομοθετικού περιεχομένου, δέσμευσε όλα τα διαθέσιμα σε τραπεζικούς λογαριασμούς των δημόσιων οργανισμών, κατευθύνοντάς τα αποκλειστικά στην εξυπηρέτηση ληξιπρόθεσμων οφειλών – χρέους προς ‘θεσμούς’ και αλλαχού. Το ποσό αυτό προσέγγισε ή και υπερέβη τα 7,5-8 δις ευρώ μέχρι τέλος Ιούνη του 2015, οπότε αναγκαστικά δεν υπήρχαν άλλα διαθέσιμα για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμης δόσης προς το ΔΝΤ αξίας 1,6 δις δολαρίων,  αποστερώντας από την ελληνική οικονομία πολύτιμους οικονομικούς πόρους που θα μπορούσαν να κατευθυνθούν αλλού για την εξυπηρέτηση άμεσων κοινωνικών αναγκών ή και να χρησιμεύσουν ως αποθεματικό για κάθε μελλοντική ανάγκη.

Από τη στιγμή που δεν υπήρξε καμία χρηματοδότηση τον Μάρτιο 2015, εκ μέρους των ‘θεσμών’, για αποπληρωμή - εξόφληση ληξιπρόθεσμων δόσεων παρελθόντος δημόσιου χρέους, υπήρχε σαφέστατο νομικό έρεισμα για κήρυξη επίσημου χρεοστασίου – στάσης πληρωμών του εξωτερικού δημόσιου χρέους εκ μέρους του ελληνικού κράτους. Ναι μεν δεν υπάρχει πρόβλεψη στις ευρωζωνικές συνθήκες για περιπτώσεις επίσημων κρατικών χρεοκοπιών εντός του κοινού νομίσματος, αλλά είναι απόλυτα σίγουρο ότι θα υπήρχε χρηματοοικονομικός στραγγαλισμός με αποστέρηση της νομισματικής ρευστότητας στην ελληνική οικονομία, όπως και πραγματοποιήθηκε την ημέρα ανακοίνωσης του δημοψηφίσματος για την αποδοχή ή μη του προγράμματος - συμφωνίας των δανειστών – οικονομικών δολοφόνων. Σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσε να υπάρξει χορήγηση νομισματικής ρευστότητας από την Τράπεζα της Ελλάδας με έκδοση χαρτονομισμάτων ευρώ, έναντι εγγύησης χρεωστικών και πιστωτικών τίτλων που κατείχαν οι ελληνικές τράπεζες, με απλή γνωστοποίηση - κοινοποίηση προς της ΕΚΤ (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα) εκ των υστέρων, όπως συνέβη στην Ιρλανδία το 2011 με αξιοποίηση νομικού ‘παράθυρου’ στις ευρωζωνικές συνθήκες. Εναλλακτικά θα μπορούσε να γίνει προσφυγή στη χρήση IOUs, που αποτελούν υποσχετικές, εν είδει οιωνεί εναλλακτικής μορφής χρήματος για χρηματοοικονομικές συναλλαγές αποκλειστικά στο εσωτερικό της χώρας και ταυτόχρονη χρήση ως συναλλαγματικών διαθεσίμων των ποσών που θα εξοικονομούνταν  από την μη αποπληρωμή του εξωτερικού δημόσιου χρέους, για την πραγματοποίηση χρηματοοικονομικών συναλλαγών στο εξωτερικό.  Ταυτόχρονα θα μπορούσε να υπάρξει άμεση προσφυγή – καταγγελία στα διεθνή δικαστήρια και στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ, με επίκληση της κατάστασης ανάγκης (state of necessity), για απόπειρα κατάλυσης της εθνικής ανεξαρτησίας και λαϊκής κυριαρχίας της Ελλάδας.

Ο στόχος της κήρυξης επίσημου χρεοστασίου είναι βέβαια η, μετά από διαπραγματεύσεις, απομείωση – ‘κούρεμα’ του μεγαλύτερου μέρους του δημόσιου χρέους, που είναι μη διαχειρίσιμο μεσομακροπρόθεσμα απειλώντας άμεσα τη βιωσιμότητα της χώρας και του λαού, στις οποίες θα προστρέξουν οι δανειστές αποπειρώντας να εισπράξουν σε βάθος χρόνου  όσο περισσότερα χρήματα μπορούν από τις σωρευτικές οφειλές. Στην περίπτωση της Ελλάδας, αλλά και άλλων περιφερειακών ευρωζωνικών χωρών,  αποκλειστικός στόχος των ‘μνημονίων’, πέραν της εμπέδωσης και επιβολής του καταστροφικού νεοφιλελεύθερου υποδείγματος του διηνεκούς καθοδικού - υφεσιακού σπιράλ και της ανακατανομής εισοδήματος υπέρ των ανώτερων εισοδηματικά τάξεων (του γνωστού Τ.Ι.Ν.Α. –There Is No Alternative), ήταν η διάσωση των ευρωπαϊκών ιδιωτικών τραπεζών (κυρίως γαλλο-γερμανικών) μέσω της μεταβίβασης - μεταφοράς των οφειλών στις πλάτες των ευρωπαϊκών λαών. Είναι μύθος ότι τα χρέη προς τον ‘επίσημο’ τομέα (‘θεσμοί’) δεν απομειώνονται – ‘κουρεύονται’ άμεσα, με χαρακτηριστικότερο πρόσφατο παράδειγμα την απομείωση – ‘κούρεμα’ των οφειλών κατά 70% που αποδέχθηκε ταπεινωμένο το ΔΝΤ (Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) στην περίπτωση της Αργεντινής, μετά την κήρυξη επίσημης στάσης πληρωμών από μέρους της. Ακόμη ιστορικά είναι γνωστό το ότι σύμφωνα με τη συνθήκη του Λονδίνου το 1953, η Γερμανία πέτυχε την απομείωση – ‘κούρεμα’ του διακρατικού δημόσιου χρέους της κατά 63% άμεσα, πέραν των άλλων συμφωνηθέντων.

Επίσης σημαντικότατη είναι η συμβολή στην μονομερή διαγραφή δημόσιου χρέους, της πραγματοποίησης διεθνούς Ε.Λ.Ε. (Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου) του χρέους, που θα προσδιορίσει το απεχθές και επονείδιστο χρέος, που μπορεί να διαγραφεί μονομερών σύμφωνα με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου και τις αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων του ΟΗΕ. Στην Ελλάδα η συγκροτηθείσα, από την Πρόεδρο της Βουλής με αξιοποίηση διάταξης του κανονισμού της βουλής, Επιτροπή Αλήθειας για το Δημόσιο Χρέος, στα προκαταρκτικά της συμπεράσματα προσδιόρισε ότι 75% περίπου του δημόσιου χρέους ανήκει στις κατηγορίες του απεχθούς, επονείδιστου, παράνομου, μη σύννομου, καταχρηστικού κλπ χρέους και αναμένουμε στο προσεχές διάστημα τον ολοκληρωτικό έλεγχο του και τα οριστικά της συμπεράσματα για τα περαιτέρω. Έμπρακτη εφαρμογή της μονομερούς διαγραφής δημόσιου χρέους, μετά από διενέργεια Ε.Λ.Ε., αποτελεί το πρόσφατο παράδειγμα του Ισημερινού – Εκουαδόρ υπό την καθοδήγηση του προέδρου της χώρας Ραφαέλ Κορέα.

Δεν υπήρξε επεξεργασία ενός εναλλακτικού σχεδίου μετάβασης σε εθνικό νόμισμα, εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης, για κάθε πιθανό ενδεχόμενο, δαιμονοποιώντας το νόμισμα και όχι τις ακολουθούμενες πολιτικές που το συνοδεύουν. Υπάρχουν βέβαια 2 γνωστά τέτοια αναλυτικά σχέδια του 2013, ένα υπό την επίβλεψη του συντρόφου και συναδέλφου καθηγητή οικονομικών στο SOAS του Λονδίνου Κώστα Λαπαβίτσα με τη συνεργασία των διεθνούς φήμης οικονομολόγων Χάινερ Φλάσμπεκ και Ζακ Σαπίρ και της επιστημονικής – οικονομικής ομάδας RMF (research on money and finance) και έτερο υπό την επίβλεψη του συναδέλφου καθηγητή οικονομικών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Θεόδωρου Μαριόλη και τη συνεργασία της ερευνητικής του ομάδας. Το βασικότερο καθήκον της ελληνικής κυβέρνησης, ήταν ή σύνθεση των υπαρχόντων σχεδίων με επικαιροποίηση και επιπλέον διεύρυνσή τους. Μία πιθανή έξοδος από την ευρωζώνη δεν είναι αφ’ εαυτού της λύση για πάσα νόσο της ελληνικής οικονομίας, αλλά ένα δύσβατο μονοπάτι που επιβάλλεται εξ ανάγκης στην Ελλάδα, λόγω της νεοφιλελεύθερης αδιαλλαξίας των κύριων μελών της και της καταφανούς ιστορικής αποτυχίας της, που δεν ανταποκρίνεται στα ελάχιστα ύπαρξης μιας βέλτιστης νομισματικής ζώνης - περιοχής εξαιτίας της στρεβλής δόμησης και νεοφιλελεύθερης έμπνευσης αρχιτεκτονικής της. Η ευρωζώνη ή θα μεταλλαγεί εκ βάθρων και ριζικά ή απλά θα πάψει να υπάρχει. Η έξοδος από αυτή πιθανότατα θα σημάνει την απαρχή διάλυσης της, γιατί όποιος κρίκος αυτής της νομισματικής – οικονομικής αλυσίδας σπάσει, αυτή θα αποσυντεθεί. Αντίθετα, μία πιθανή έξοδος  μπορεί να σημάνει, υπό προϋποθέσεις, την υιοθέτηση πολιτικών παραγωγικής ανασυγκρότησης, που για να επιτύχουν θα απαιτήσουν τη βαθμιαία αλλαγή των σχέσεων παραγωγής, μείωσης της ανεργίας, αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος και οικονομικής ανάπτυξης με κοινωνική δικαιοσύνη και αναδιανομή του εισοδήματος υπέρ των κατώτερων τάξεων μέσω άσκησης κατάλληλων φορολογικών πολιτικών, χρησιμοποιώντας ως εργαλείο και την κρατικοποίηση υπό κοινωνικό έλεγχο των τραπεζών που επανακεφαλαιοποιήθηκαν με χρήματα που χρεώθηκαν στον ελληνικό λαό.

Να επισημάνουμε ότι σε περίπτωση συντεταγμένης χρεοκοπίας μιας χώρας, το μέγιστο απαιτούμενο χρονικό διάστημα δύσκολης προσαρμογής της στη νέα κατάσταση, δεν μπορεί να υπερβεί το εξάμηνο. Αντίθετα, η περίπτωση άτακτης ή μη συντεταγμένης χρεοκοπίας μιας χώρας, απαιτεί ένα χρονικό διάστημα πολύ δύσκολης προσαρμογής που προσδιορίζεται περίπου στη διετία, σύμφωνα και με την πρόσφατη σχετική εμπειρία της Αργεντινής. Ακόμη και η δεύτερη και χειρότερη δυνατή περίπτωση, είναι απείρως προτιμότερη από την υπογραφή μιας επαίσχυντης ετεροβαρούς συμφωνίας επιβολής μιας καταστροφικής καθοδικής – υφεσιακής πορείας, που θα μας μετατρέψει σε δουλοπαροικία και προτεκτοράτο χρέους στο διηνεκές, με ότι αυτό συνεπάγεται.

(Το άρθρο βασίζεται σε ομιλία – παρέμβασή μου στην εκδήλωση ‘Όχι μέχρι τέλους’ που διοργάνωσαν το ‘κόκκινο δίκτυο στον ΣΥΡΙΖΑ’ και η ιστοσελίδα rproject στην Άρτα την 30/7/2015)

* Οικονομολόγος (πτυχιούχος οικονομικών επιστημών, 2ετές μεταπτυχιακό διοίκησης επιχειρήσεων στην τραπεζική/χρηματοοικονομική, μεταπτυχιακός φοιτητής οικονομικών και διοίκησης μονάδων υγείας) – Αναλυτής Πληροφοριακών Συστημάτων (2ετές μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης στα πληροφοριακά συστήματα),  

email : nikokal02@yahoo.gr

website :   www.kallinikosnikolakopoulos.blοgspot.com,

μέλος Ο.Μ. ΣΥΡΙΖΑ Δυτικών Συνοικιών Ιωαννίνων