Ένα μοντέλο που αφήνει πίσω του στην κυριολεξία κοινωνικά και περιβαλλοντικά συντρίμμια, επιφέροντας μη αντιστρεπτές επιπτώσεις στις κοινωνίες και στο φυσικό περιβάλλον.

Η χώρα σώ­θη­κε. Με­τα­ξύ άλλων, η σω­τη­ρία της κα­πι­τα­λι­στι­κής ανά­πτυ­ξης βα­σί­ζε­ται στην αξιο­ποί­η­ση του "συ­γκρι­τι­κού πλε­ο­νε­κτή­μα­τός" της που αφορά στη γε­ω­στρα­τη­γι­κή της θέση, όπως πολ­λά­κις έχει δη­λώ­σει ο πρω­θυ­πουρ­γός και βε­βαί­ως στην εκ­με­τάλ­λευ­ση των πι­θα­νο­λο­γού­με­νων ορυ­κτών ενερ­γεια­κών πόρων της. Στό­χος, να με­τα­τρα­πεί σε ενερ­γεια­κό κόμβο, κάτι με­τα­ξύ Ου­κρα­νί­ας και Μέσης Ανα­το­λής ή μήπως όχι; Ένα παλιό σχέ­διο που, μέχρι μια δε­κα­ε­τία πριν, απο­τε­λού­σε, κατά κόρον, προ­με­τω­πί­δα και ση­μαία πο­λι­τι­κών κύ­κλων της ακρο­δε­ξιάς ή εγ­χώ­ριων συγ­γε­νών από­ψε­ων και πο­λι­τι­κών του Ν. Τράμπ. Έκτο­τε, όμως, έχει κυ­λή­σει πολύ νερό στο αυ­λά­κι. Κα­πι­τα­λι­στι­κή κρίση, μνη­μό­νια, μα­ζι­κή φτω­χο­ποί­η­ση και νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη ανα­διάρ­θρω­ση της κοι­νω­νί­ας, ανερ­γία,  στρα­τη­γι­κή συμ­μα­χία με ΗΠΑ- Ισ­ρα­ήλ - Αί­γυ­πτο και Κύπρο για την Ανα­το­λι­κή Με­σό­γειο, τις  ΑΟΖ και τους υδρο­γο­νάν­θρα­κες, το "δί­καιο του επεν­δυ­τή" έγινε νόμος επί Σα­μα­ρά - Βε­νι­ζέ­λου (και Μα­νιά­τη), οι ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΑΝΕΛ ολο­κλη­ρώ­νουν τα μνη­μό­νια και ο Τράμπ έχει ήδη γίνει πλα­νη­τάρ­χης! 

Έτσι λοι­πόν έχει έρθει η ώρα να "αξιο­ποι­ή­σου­με την κρίση ως ευ­και­ρία" και να προ­σελ­κύ­σου­με διε­θνείς και εγ­χώ­ριους (βε­βαί­ως - βε­βαί­ως ) επεν­δυ­τές που θα φέ­ρουν την ανά­πτυ­ξη. Οι επι­τυ­χί­ες είναι ήδη εδώ. Και όμως, υπάρ­χουν ορι­σμέ­νοι/ες μί­ζε­ροι/ες! Αρι­στε­ρι­στές/στριες και αναρ­χι­κοί/ες κατά της ανά­πτυ­ξης, οι­κο­λό­γοι/ες, κά­τοι­κοι που πά­σχουν από το σύν­δρο­μο NIMBY (not in my back yard, όχι στην πίσω αυλή μου) και το­πι­κοί φο­ρείς που αντι­δρούν και αντι­στέ­κο­νται.

Λίγες ημέ­ρες πριν, για πρώτη φορά έσπα­σε το φράγ­μα της σιω­πής, στη δη­μό­σια σφαί­ρα, από μια κι­νη­το­ποί­η­ση που κα­τόρ­θω­σε και πήρε ευ­ρύ­τε­ρη δη­μο­σιό­τη­τα. Επι­τρο­πές αγώνα, συλ­λο­γι­κό­τη­τες, ορ­γα­νώ­σεις, κόμ­μα­τα, αυ­το­διοι­κη­τι­κές πα­ρα­τά­ξεις και φο­ρείς από τους νο­μούς των Ιω­αν­νί­νων, της Άρτας, της Πρέ­βε­ζας και της Θε­σπρω­τί­ας δια­δή­λω­σαν με σύν­θη­μα "Όχι στις εξο­ρύ­ξεις πε­τρε­λαί­ων".

Η χώρα οι­κό­πε­δο των πο­λυ­ε­θνι­κών και των με­γά­λων εγ­χώ­ριων ομί­λων

Ποια είναι όμως η κα­τά­στα­ση; Μέχρι τέλος Ιου­νί­ου προ­βλέ­πε­ται, από την ΕΔΕΥ (Ελ­λη­νι­κή Δια­χει­ρι­στι­κή Εται­ρεία Υδρο­γο­ναν­θρά­κων) και το αρ­μό­διο Υπουρ­γείο, να υπο­γρα­φούν οι συμ­βά­σεις πα­ρα­χώ­ρη­σης με τις κοι­νο­πρα­ξί­ες TOTAL - Exxon Mobil - ΕΛΠΕ και Repsol - ΕΛΠΕ για τις πε­ριο­χές Δ. - Ν.Δ. της Κρή­της και του Ιο­νί­ου αντί­στοι­χα. Με αυτόν τον τρόπο το πάζλ ολο­κλη­ρώ­νε­ται εφό­σον Ιω­άν­νι­να, ΒΔ Πε­λο­πόν­νη­σος, Αι­τω­λο­α­καρ­να­νία,  Άρτα - Πρέ­βε­ζα, Κα­τά­κο­λο, Πα­τραϊ­κός, Δ. και Β. της Κέρ­κυ­ρας, Κυ­πα­ρισ­σια­κός έχουν ήδη πα­ρα­δο­θεί. Ποιοι είναι όμως οι σω­τή­ρες επεν­δυ­τές; Μια σειρά πο­λυ­ε­θνι­κών: Repsol (Ισπα­νι­κή), Total (Γαλ­λι­κή), Exxon Mobil (Αμε­ρι­κα­νι­κή), Edison  (Ιτα­λι­κή που ανή­κει στην Γαλ­λι­κή EDF), Trajan Oil and Gas Limited (Βρε­τα­νι­κή) και φυ­σι­κά οι εγ­χώ­ριοι με­γά­λοι παί­κτες που δεν λεί­πουν από καμιά κοι­νο­πρα­ξία, τα ΕΛΠΕ και η Energian Oil & Gas. Μαζί τους βέ­βαια θα δρα­στη­ριο­ποι­η­θούν και δε­κά­δες αν όχι εκα­το­ντά­δες με­γά­λες εγ­χώ­ριες εται­ρεί­ες για την κα­τα­σκευή της πλειά­δας των σύν­θε­των έργων που απαι­τού­νται.

Τι ση­μαί­νουν όλα αυτά; Πάνω στο έδα­φος της κα­τάρ­ρευ­σης των ερ­γα­σια­κών δι­καιω­μά­των, της εκ­ποί­η­σης δη­μό­σιου πλού­του, της απο­σά­θρω­σης του θε­σμι­κού πλαι­σί­ου και των ελεγ­κτι­κών μη­χα­νι­σμών, της κα­θιέ­ρω­σης σκαν­δα­λω­δών πλαι­σί­ων όπως το fast track και της εκτί­μη­σης για ευ­κο­λό­τε­ρη κάμψη των κοι­νω­νι­κών αντι­στά­σε­ων, λόγω φτω­χο­ποί­η­σης, ανερ­γί­ας κ.λ.π., διε­θνείς και εγ­χώ­ριοι όμι­λοι εφορ­μούν, με κύριο αρωγό και ορ­γα­νω­τή το κρά­τος, προ­κει­μέ­νου να εφαρ­μό­σουν ένα από τα πιο επι­θε­τι­κά μο­ντέ­λα ανά­πτυ­ξης με τις τρα­γι­κό­τε­ρες κοι­νω­νι­κές και πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κές συ­νέ­πειες. Ένα μο­ντέ­λο που αφή­νει πίσω του στην κυ­ριο­λε­ξία κοι­νω­νι­κά και πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κά συ­ντρίμ­μια, επι­φέ­ρο­ντας μη αντι­στρε­πτές επι­πτώ­σεις στις κοι­νω­νί­ες και στο φυ­σι­κό πε­ρι­βάλ­λον, υπο­σκά­πτο­ντας ταυ­τό­χρο­να κάθε δυ­να­τό­τη­τα για το μέλ­λον. Χα­ρα­κτη­ρι­στι­κή είναι η πε­ρί­πτω­ση του Μα­ντου­δί­ου (σε πολύ μι­κρό­τε­ρη κλί­μα­κα) που μετά την παύση της εξό­ρυ­ξης λευ­κό­λι­θου το πο­σο­στό ανερ­γί­ας εκτι­νά­χτη­κε στο 70%. Συ­νο­πτι­κά, η διε­θνής βι­βλιο­γρα­φία είναι απο­κα­λυ­πτι­κή: α) εκτό­ξευ­ση των κοι­νω­νι­κών ανι­σο­τή­των, β) συ­γκρού­σεις στις χρή­σεις γης και πλή­ρης ασυμ­βα­τό­τη­τα με το­πι­κές πα­ρα­γω­γι­κές δρα­στη­ριό­τη­τες πλα­τιών στρω­μά­των που εκτο­πί­ζο­νται, με απο­τέ­λε­σμα τε­ρά­στια απώ­λεια θέ­σε­ων ερ­γα­σί­ας, γ) εξα­γω­γι­κά κέρδη για τις εται­ρεί­ες, το κό­στος στις το­πι­κές κοι­νω­νί­ες, δ)  ρα­γδαία υπο­βάθ­μι­ση του πε­ρι­βάλ­λο­ντος και της δη­μό­σιας υγεί­ας - π.χ. αύ­ξη­ση πο­σο­στών καρ­κί­νου -, ε) με­τα­νά­στευ­ση, στ) κίν­δυ­νος ατυ­χη­μά­των αλλά και διαρ­κής ρύ­παν­ση από όλο τον κύκλο ερ­γα­σιών - διαρ­ρο­ές, ρύ­παν­ση υδά­των, το­ξι­κή αέρια ρύ­παν­ση -, ζ) αύ­ξη­ση σει­σμι­κό­τη­τας και ο κα­τά­λο­γος συ­νε­χί­ζει μα­κρύς.

Πέραν αυτών, κα­θιε­ρω­μέ­νη τα­κτι­κή, ιδιαί­τε­ρα τέ­τοιου εί­δους πο­λυ­ε­θνι­κών ομί­λων, είναι, μέσω τρι­γω­νι­κών τι­μο­λο­γή­σε­ων, offshore και πολ­λών άλλων "σύγ­χρο­νων" με­θό­δων φο­ρο-απο­φυ­γής, όχι μόνο να μην πα­ρου­σιά­ζουν κέρδη, αλλά διαρ­κείς ζη­μιές με συ­χνές απαι­τή­σεις απο­ζη­μιώ­σε­ων και πε­ραι­τέ­ρω κρα­τι­κής ενί­σχυ­σης. Εν­δει­κτι­κό είναι ότι συχνά πα­ρου­σιά­ζουν (π.χ. Eldorado Gold) ως τρανή συμ­βο­λή στη δη­μό­σια οι­κο­νο­μία τη μι­σθο­δο­σία των ερ­γα­ζο­μέ­νων και τη φο­ρο­λο­γία των μι­σθών τους!!! Φυ­σι­κά, το πλή­θος δη­μό­σιων υπο­δο­μών και έργων που απαι­τού­νται (δρό­μοι, λι­μά­νια κ.λ.π.) θα τα πλη­ρώ­σει το δη­μό­σιο, δη­λα­δή όλοι εμείς...

Έτσι λοι­πόν, στην Ανα­το­λι­κή Με­σό­γειο, σε μια κλει­στή δη­λα­δή θά­λασ­σα, με πλή­θος ευαί­σθη­των οι­κο­συ­στη­μά­των (θα­λάσ­σιων και χερ­σαί­ων), σε μια πε­ριο­χή αυ­ξη­μέ­νης σει­σμι­κό­τη­τας, με ση­μα­ντι­κά στοι­χεία πα­γκό­σμιας πο­λι­τι­στι­κής κλη­ρο­νο­μιάς, με έντο­νο ανά­γλυ­φο, πλή­θος πα­ρα­δο­σια­κών, μι­κρής κλί­μα­κας, δρα­στη­ριο­τή­των (αλιεία, γε­ωρ­γία, κτη­νο­τρο­φία), με με­γά­λη συ­γκέ­ντρω­ση πλη­θυ­σμών κ.α. το ανα­πτυ­ξια­κό σχέ­διο της εγ­χώ­ριας άρ­χου­σας τάξης και των συμ­μά­χων της ( Ε.Ε., ΗΠΑ, Ισ­ρα­ήλ, Κύ­προς, Αί­γυ­πτος) είναι να με­τα­τρέ­ψουν την πε­ριο­χή σε ενερ­γεια­κό κόμβο ορυ­κτών καυ­σί­μων στον 21 αι.

Για να δώ­σου­με απλώς ένα ελά­χι­στο πα­ρά­δειγ­μα, στο πρώτο στά­διο της έρευ­νας στην Ήπει­ρο, σε μια πε­ριο­χή που απο­τε­λεί την υδρο­λο­γι­κή καρ­διά της ηπει­ρω­τι­κής Ελ­λά­δας, με 2 εθνι­κά πάρκα, 10 πε­ριο­χές Natura και 21 κη­ρυγ­μέ­νους αρ­χαιο­λο­γι­κούς χώ­ρους, οι σει­σμι­κές έρευ­νες απαι­τούν 11.500 επι­φα­νεια­κές εκρή­ξεις σε βάθος λίγων μέ­τρων, μόνο στα 500 πρώτα χι­λιό­με­τρα...έρευ­νας.

Το ανα­πτυ­ξια­κό μο­ντέ­λο του εξο­ρυ­κτι­σμού και η απει­λή του πο­λέ­μου

Σή­με­ρα, το 2018, με την κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή να είναι πα­ρού­σα και ενώ η ελ­λη­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση υπο­γρά­φει συμ­φω­νί­ες όπως την πρό­σφα­τη Συμ­φω­νία του Πα­ρι­σιού για την Κλι­μα­τι­κή Αλ­λα­γή, στην πράξη υλο­ποιεί την πο­λι­τι­κή της πιο επι­θε­τι­κής ανά­πτυ­ξης του 1950 με ορί­ζο­ντα το 2050, ανα­λαμ­βά­νο­ντας να με­τα­τρέ­ψει την πε­ριο­χή και τους κα­τοί­κους της στους φτω­χούς συγ­γε­νείς που θα φάνε τη ρύ­παν­ση...

Το μο­ντέ­λο του εξο­ρυ­κτι­σμού δεν είναι απλώς άλλο ένα πεδίο το­με­α­κής ανά­πτυ­ξης. Απο­τε­λεί το ανα­πτυ­ξια­κό υπό­δειγ­μα που χα­ρα­κτη­ρί­ζει τις χώρες στις οποί­ες εφαρ­μό­ζε­ται σε κάθε τομέα τους. Η Λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή η Μέση Ανα­το­λή και όχι μόνο, απο­τε­λούν χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά πα­ρα­δείγ­μα­τα. Εν πολ­λοίς, δε­σμεύ­ει το σύ­νο­λο του πα­ρα­γω­γι­κού σχε­δια­σμού, τις δη­μό­σιες πο­λι­τι­κές, τους δη­μό­σιους πό­ρους, τις υπο­δο­μές, την εξω­τε­ρι­κή πο­λι­τι­κή κ.λ.π. στο πλαί­σιο του εξο­ρυ­κτι­σμού. Ταυ­τό­χρο­να, επι­βάλ­λει βαριά οι­κο­νο­μι­κή εξάρ­τη­ση από εξω­τε­ρι­κές χρη­μα­το­δο­τι­κές ροές, όπως επί­σης και τον μο­νο­πω­λια­κό έλεγ­χο της τε­χνο­λο­γί­ας από με­γά­λες πο­λυ­ε­θνι­κές. Πάνω από όλα όμως απαι­τεί με κάθε μέσο, που φθά­νουν έως την πιο άγρια κα­τα­στο­λή ή ακόμα και σε κα­θε­στώ­τα εκτρο­πής, τον πο­λι­τι­κό έλεγ­χο της κοι­νω­νί­ας με την επι­βο­λή της πε­ρι­βό­η­της πο­λι­τι­κής στα­θε­ρό­τη­τας, της τάξης και της ασφά­λειας. Με λίγα λόγια οι πο­λυ­ε­θνι­κές που απο­βι­βά­ζο­νται (κάθε κρά­τους και ιμπε­ρια­λι­στι­κού στρα­το­πέ­δου) ακο­λου­θού­νται από εκ­στρα­τευ­τι­κά σώ­μα­τα και άλ­λους "υπο­στη­ρι­κτι­κούς μη­χα­νι­σμούς" που ούτε κατά διά­νοια ανέ­χο­νται πο­λι­τι­κές ανα­τα­ρα­χές, κι­νή­μα­τα, ρή­ξεις και ανα­τρο­πές!!!

Τέλος, όλα τα πα­ρα­πά­νω, απο­τε­λούν πεδίο διεκ­δί­κη­σης - ΑΟΖ, δι­καιώ­μα­τα, όμι­λοι εκ­με­τάλ­λευ­σης κ.λ.π. - της εγ­χώ­ριας άρ­χου­σας τάξης και των συμ­μά­χων της. Απο­τε­λούν βα­σι­κό τμήμα των υλι­κών όρων (της υλι­κής βάσης) επί των οποί­ων εδρά­ζε­ται ο απα­ραί­τη­τος εθνι­κι­σμός. Και φυ­σι­κά ακο­λου­θού­νται από φρε­νί­τι­δα εξο­πλι­σμών (π.χ. φρε­γά­τες, ανα­βαθ­μί­σεις μα­χη­τι­κών), να­τοϊ­κές βά­σεις, αε­ρο­ναυ­τι­κές ασκή­σεις, διε­λεύ­σεις αε­ρο­πλα­νο­φό­ρων και αν χρεια­στεί και θερμά επει­σό­δια...

Ως εκ τού­του, η Αρι­στε­ρά και το κί­νη­μα εάν δεν αμ­φι­σβη­τή­σουν στη βάση της την ατζέ­ντα της κα­πι­τα­λι­στι­κής ανά­πτυ­ξης - με κο­ρυ­φαίο το  στοι­χείο του εξο­ρυ­κτι­σμού - της εγ­χώ­ριας άρ­χου­σας τάξης και της κυ­βέρ­νη­σης ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΑΝΕΛ, στην πράξη δεν μπο­ρούν να υπε­ρα­σπί­σουν ούτε τον αντι­πο­λε­μι­κό και αντι-εθνι­κι­στι­κό αγώνα, ούτε βε­βαί­ως τις τα­ξι­κές διεκ­δι­κή­σεις και ανά­γκες.

Ετικέτες