Πίσω από τα φτιασίδια περί «κοινωνικής ευαισθησίας»

Η κυ­βέρ­νη­ση προ­ε­τοι­μά­ζει το «αφή­γη­μα» και τις τα­κτι­κές κι­νή­σεις για την ανα­πό­φευ­κτη εκλο­γι­κή ανα­μέ­τρη­ση, με βα­σι­κό στόχο να πε­ριο­ρί­σει τις δια­στά­σεις της πο­λι­τι­κής ήττας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ.

Ο προη­γού­με­νος κύ­κλος πο­λι­τι­κής αντι­πα­ρά­θε­σης, με κο­ρύ­φω­ση τους κυ­βερ­νη­τι­κούς πα­νη­γυ­ρι­σμούς για την ψευ­δε­πί­γρα­φη «έξοδο από τα μνη­μό­νια» και για τη συμ­φω­νία των Πρε­σπών που δια­σφά­λι­σε την επέ­κτα­ση του ΝΑΤΟ στα Δυ­τι­κά Βαλ­κά­νια, ολο­κλη­ρώ­θη­κε αφή­νο­ντας στον Αλέξη Τσί­πρα τον έλεγ­χο των πο­λι­τι­κών πρω­το­βου­λιών.

Η κυ­βέρ­νη­σή του, παρά τη ρήξη της συμ­μα­χί­ας με τους ΑΝΕΛ, επι­βί­ω­σε και μπο­ρεί να επι­λέ­ξει το χρόνο των εκλο­γών κατά το συμ­φέ­ρον της, «παί­ζο­ντας» με­τα­ξύ των σε­να­ρί­ων είτε του Μάη είτε του Οκτώ­βρη του 2019.

Όμως, με τι αντί­τι­μο; Η πο­λι­τι­κή «κα­νο­νι­κό­τη­τα», η τόσο προ­σφι­λής στους ευ­ρω­κομ­μου­νι­στές μέ­ντο­ρες του πρω­θυ­πουρ­γού «θε­σμι­κή ομα­λό­τη­τα», έχει γίνει πραγ­μα­τι­κά ρε­ντί­κο­λο.

Για να πα­ρα­μεί­νει η κυ­βέρ­νη­ση στην εξου­σία (δη­λα­δή να έχει την υπο­στή­ρι­ξη 151 βου­λευ­τών) και να ικα­νο­ποι­η­θεί ταυ­τό­χρο­να το αί­τη­μα του Καμ­μέ­νου να δια­τη­ρή­σει την ιδιό­τη­τα και τα προ­νό­μια του επι­κε­φα­λής Κοι­νο­βου­λευ­τι­κής Ομά­δας (αί­τη­μα που κα­τα­τέ­θη­κε ως προ­ϋ­πό­θε­ση για να τη­ρή­σει ο Καμ­μέ­νος την «ομερ­τά» σχε­τι­κά με τα έργα και τις ημέ­ρες της συ­γκυ­βέρ­νη­σης ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΑΝΕΛ), ο Τσί­πρας έφτα­σε σε μια ακραί­ας αστά­θειας κοι­νο­βου­λευ­τι­κή «ρύθ­μι­ση»: Θε­σμο­θέ­τη­σε την ύπαρ­ξη βου­λευ­τών που στη­ρί­ζουν πα­γί­ως την κυ­βέρ­νη­ση (για να δια­τη­ρεί την «δε­δη­λω­μέ­νη»), ενώ ταυ­τό­χρο­να αυτοί οι βου­λευ­τές θα «ανή­κουν» σε ένα κόμμα που έχει απο­χω­ρή­σει από την κυ­βέρ­νη­ση (ώστε οι ΑΝΕΛ να έχουν τον αριθ­μό βου­λευ­τών που χρειά­ζε­ται για τα προ­νό­μια Κοι­νο­βου­λευ­τι­κής Ομά­δας). Μα­γι­κό…

Στην πο­λι­τι­κή ιστο­ρία της χώρας, έχουν κα­ταρ­ρεύ­σει αμέ­σως κυ­βερ­νή­σεις που διέ­θε­ταν με­γα­λύ­τε­ρη και πιο πραγ­μα­τι­κή κοι­νο­βου­λευ­τι­κή ισχύ.

Ο λόγος που αυτό δεν ισχύ­ει στην πε­ρί­πτω­ση Τσί­πρα είναι κα­τε­ξο­χήν «εξω-κοι­νο­βου­λευ­τι­κός»: Είναι η υπο­στή­ρι­ξη που πα­ρεί­χαν στην κυ­βέρ­νη­ση οι δα­νει­στές, η κυ­βέρ­νη­ση Τραμπ και ση­μα­ντι­κό τμήμα των ντό­πιων κα­θε­στω­τι­κών δυ­νά­με­ων. Χωρίς αυτόν τον πα­ρά­γο­ντα, η κυ­βέρ­νη­ση Τσί­πρα θα είχε πέσει σαν σάπιο σύκο.

Ο πα­ρά­γο­ντας αυτός εκ­δη­λώ­θη­κε με τον πιο φα­νε­ρό τρόπο στη συ­ζή­τη­ση για τη Συμ­φω­νία των Πρε­σπών. Είναι πραγ­μα­τι­κά εντυ­πω­σια­κή η ομο­βρο­ντία δη­λώ­σε­ων διε­θνών ηγε­τών (από τον Τραμπ και τη Μέρ­κελ ως τον Μα­κρόν…) που τά­χθη­καν ανα­φαν­δόν υπέρ της συμ­φω­νί­ας, υπο­στή­ρι­ξαν τους χει­ρι­σμούς Τσί­πρα και προει­δο­ποί­η­σαν τον Μη­τσο­τά­κη ότι οι Με­γά­λες Δυ­νά­μεις δεν θα ανε­χθούν πο­λι­τι­κά­ντι­κα προ­σκόμ­μα­τα απέ­να­ντι στο με­γά­λο γε­ω­πο­λι­τι­κό παι­χνί­δι της Δύσης στα Βαλ­κά­νια.

Την ίδια στιγ­μή οι στρα­τιω­τι­κές, δι­πλω­μα­τι­κές, οι­κο­νο­μι­κές κ.ά. γρα­φειο­κρα­τί­ες του ελ­λη­νι­κού κρά­τους έδει­ξαν ότι κα­τα­νο­ούν, σε με­γά­λο βαθμό, τα πραγ­μα­τι­κά οφέλη και τις κα­τα­κτή­σεις της ελ­λη­νι­κής πλευ­ράς μέσω της συμ­φω­νί­ας των Πρε­σπών, και έμει­ναν σιω­πη­λές την ώρα των κραυ­γών της Δε­ξιάς και της ακρο­δε­ξιάς στα συλ­λα­λη­τή­ρια. Όποιος κα­τα­νο­εί κατ’ ελά­χι­στον την ελ­λη­νι­κή πο­λι­τι­κή ιστο­ρία, γνω­ρί­ζει ότι αν αυτός ο πα­ρά­γο­ντας (πχ η ηγε­σία του στρα­τού και του δι­πλω­μα­τι­κού σώ­μα­τος) συμ­με­ρι­ζό­ταν την κρι­τι­κή περί «εθνι­κής μειο­δο­σί­ας», τότε η ψήφος των «πο­τα­μί­σιων» βου­λευ­τών δεν θα ήταν αρ­κε­τή για την επι­βί­ω­ση της κυ­βέρ­νη­σης.

Η δυ­να­τό­τη­τα του Τσί­πρα να επι­βιώ­νει στην κυ­βέρ­νη­ση μέσω αυτής της στή­ρι­ξης, προ­δια­γρά­φει τα όρια για το «αφή­γη­μα» του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ενό­ψει των εκλο­γών.

Αυτό απο­δει­κνύ­ε­ται αν εξε­τά­σει κα­νείς πιο προ­σε­κτι­κά το κο­ρυ­φαίο ση­μείο αυτής της «αφή­γη­σης» που αφορά την αύ­ξη­ση του κα­τώ­τα­του μι­σθού:

Κατ’ αρχήν, έχει ιδιαί­τε­ρη ση­μα­σία ότι η αύ­ξη­ση του κα­τώ­τα­του μι­σθού (από τα 492 ευρώ στα 546 κα­θα­ρά) γί­νε­ται μέσω της εφαρ­μο­γής του μνη­μο­νια­κού νόμου Βρού­τση (ν. 4172 του 2013), δη­λα­δή με από­φα­ση του υπουρ­γού Ερ­γα­σί­ας και όχι με την επα­να­φο­ρά σε ισχύ της Εθνι­κής Συλ­λο­γι­κής Σύμ­βα­σης, όπως υπο­σχό­ταν και σχε­δί­α­ζε ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ πριν το 2015. Αυτό ση­μαί­νει ότι ο εκά­στο­τε υπουρ­γός Ερ­γα­σί­ας (πχ μετά τις εκλο­γές) μπο­ρεί κάλ­λι­στα να αλ­λά­ξει ξανά την από­φα­σή του. Αυτή, λοι­πόν, η αρ­χι­κά κα­λο­δε­χού­με­νη από­φα­ση είναι εξαι­ρε­τι­κά επι­σφα­λής και αβέ­βαιη. 

Δεύ­τε­ρον, είναι εξαι­ρε­τι­κά αμ­φί­βο­λο το πό­σους ερ­γα­ζό­με­νους αφορά η από­φα­ση. Οι ερ­γα­ζό­με­νοι στα­θε­ρής απα­σχό­λη­σης που αμεί­βο­νται με τον κα­τώ­τα­το μισθό είναι πε­ρί­που 200.000 (11% του ερ­γα­τι­κού δυ­να­μι­κού στον ιδιω­τι­κό τομέα). Η κυ­βέρ­νη­ση διο­γκώ­νει υπέρ­με­τρα τον αριθ­μό, ισχυ­ρι­ζό­με­νη ότι η αύ­ξη­ση θα αφορά και τους ερ­γα­ζό­με­νους της «ελα­στι­κής» απα­σχό­λη­σης, που έχουν πολ­λα­πλα­σια­στεί στα χρό­νια της κρί­σης (το 2017, επί ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, οι προ­σλή­ψεις στην ελα­στι­κή απα­σχό­λη­ση έγι­ναν πλειο­ψη­φι­κές: 55,5% επί του συ­νό­λου...). Όμως αυτός ο κυ­βερ­νη­τι­κός ισχυ­ρι­σμός δεν ισχύ­ει: στην «ελα­στι­κό­τη­τα» οι ερ­γο­δό­τες έχουν τη δυ­να­τό­τη­τα να συμ­ψη­φί­ζουν την υπο­χρέ­ω­ση για αύ­ξη­ση μι­σθού με τις αυ­ξο­μειώ­σεις του «ελα­στι­κού» χρό­νου ερ­γα­σί­ας.

Τρί­τον και πιο ου­σια­στι­κό, ας θυ­μη­θού­με μέσα σε πιο γε­νι­κό πλαί­σιο έρ­χε­ται αυτή η υπό­σχε­ση για αύ­ξη­ση στον κα­τώ­τα­το μισθό. Η συ­νο­λι­κή μάζα των μι­σθών (στον ιδιω­τι­κό και στο δη­μό­σιο τομέα) με­τα­ξύ του 2010 και σή­με­ρα, έχει μειω­θεί από τα 83 δισ. ευρώ στα 59,5 δισ. ευρώ (σύμ­φω­να με τα στοι­χεία της ΕΛ­ΣΤΑΤ). Αυτή η κο­λοσ­σιαία με­τα­φο­ρά πλού­του από την ερ­γα­τι­κή τάξη στο κε­φά­λαιο, όχι μόνο συ­νε­χί­στη­κε επί ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, αλλά εντα­τι­κο­ποι­ή­θη­κε. Σύμ­φω­να με το ILO, το 2017 η συ­νο­λι­κή μάζα του μι­σθού στην Ελ­λά­δα μειώ­θη­κε κατά 3,5%, μια μεί­ω­ση ρεκόρ για όλες τις χώ­ρες-μέ­λη της ΕΕ! Και αυτά ισχύ­ουν χωρίς να συ­νυ­πο­λο­γί­σου­με τη με­γά­λη αι­μορ­ρα­γία που προ­κα­λεί η βα­ρύ­τε­ρη άμεση φο­ρο­λό­γη­ση ει­σο­δή­μα­τος, το κοι­νω­νι­κά άδικο σύ­στη­μα έμ­φα­σης στους έμ­με­σους φό­ρους και η κα­τάρ­ρευ­ση των κοι­νω­νι­κών υπη­ρε­σιών. 

Όσο για τις υπο­κρι­σί­ες περί της αύ­ξη­σης στο επί­δο­μα των ανέρ­γων, αρκεί να θυ­μί­σου­με ότι η κυ­βερ­νη­τι­κή πο­λι­τι­κή έχει κα­τορ­θώ­σει να λαμ­βά­νει επί­δο­μα ανερ­γί­ας μόλις το 12% των επι­σή­μως κα­τα­γε­γραμ­μέ­νων ανέρ­γων. 

Επει­δή τα πα­ρα­πά­νω συ­γκρο­τούν την μα­ζι­κή εμπει­ρία για τις πραγ­μα­τι­κό­τη­τες της ζωής των ερ­γα­ζο­μέ­νων και των λαϊ­κών μαζών στην Ελ­λά­δα, τα πε­ρι­θώ­ρια πο­λι­τι­κής από­δο­σης της δη­μα­γω­γί­ας του Τσί­πρα και των υπουρ­γών του γί­νο­νται αρ­κε­τά πε­ριο­ρι­σμέ­να. 

Αντί­θε­τα, γί­νε­ται πολύ πιο πι­θα­νό να γί­νε­ται μα­ζι­κά κα­τα­νοη­τό το γε­γο­νός ότι η κυ­βέρ­νη­ση Τσί­πρα πα­ρα­χω­ρεί, με τρόπο επι­σφα­λή και προ­σω­ρι­νό, ένα «φι­λο­δώ­ρη­μα» προς ένα πε­ριο­ρι­σμέ­νο τμήμα των φτω­χό­τε­ρων της τάξης μας, με στόχο να πα­ρα­μεί­νει πο­λι­τι­κά ενερ­γή, στη­ρί­ζο­ντας μια γε­νι­κό­τε­ρη με­τα­φο­ρά πλού­του από το σύ­νο­λο της τάξης μας προς τους ερ­γο­δό­τες. Και αυτό μπο­ρεί να απο­δει­χθεί ένα πολύ επι­κίν­δυ­νο για την κυ­βέρ­νη­ση στοι­χείο: ο μα­ζι­κός κοι­νω­νι­κός θυμός υπήρ­ξε πάντα μια δύ­να­μη που πολύ δύ­σκο­λα ελέγ­χε­ται πο­λι­τι­κά.

Αυτή είναι η κοι­νω­νι­κή βάση για τα κα­θή­κο­ντα –για τις υπο­χρε­ώ­σεις, τις ευ­και­ρί­ες και τους κιν­δύ­νους– που έχει να αντι­με­τω­πί­σει η ρι­ζο­σπα­στι­κή Αρι­στε­ρά. Αυτήν την ώρα δεν έχου­με να αντι­δρά­σου­με ως δη­μο­σκό­ποι, να ανα­ρω­τιό­μα­στε κυ­ρί­ως προς τα πού θα γεί­ρει η συσ­σω­ρευ­μέ­νη κοι­νω­νι­κή οργή.

Έχου­με να αντι­δρά­σου­με ως πο­λι­τι­κοί αγω­νι­στές/στριες: Να πά­ρου­με όλες τις πρω­το­βου­λί­ες, στο κοι­νω­νι­κό κί­νη­μα και στον πο­λι­τι­κό αγώνα, που θα προ­σπα­θούν να συ­γκρο­τούν την αγα­νά­κτη­ση του κό­σμου σε πο­λι­τι­κή δύ­να­μη πάλης απέ­να­ντι σε αυτήν την κυ­βέρ­νη­ση, από τα αρι­στε­ρά της…

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά

*Σκί­τσο του Πέ­τρου Ζερ­βού από την «Εφ.Συν.»