Ποιο είναι το μέτωπο;

Έξι και πλέον χρό­νια από την έναρ­ξη του μνη­μο­νια­κού «σοκ» και ένα χρόνο δια­χεί­ρι­σής του από την κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΑΝΕΛ, τα πρό­σω­πα που εκ­φω­νούν τους κυ­βερ­νη­τι­κούς λό­γους στη Διε­θνή Έκ­θε­ση Θεσ­σα­λο­νί­κης εναλ­λάσ­σο­νται, όχι όμως και το ου­σια­στι­κό πε­ριε­χό­με­νο των λόγων.

Ο Α. Τσί­πρας, συ­στη­μι­κό­τε­ρος από ποτέ, πα­ρου­σί­α­σε στην ομι­λία και στη συ­νέ­ντευ­ξη Τύπου (ακόμη) ένα νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρο σχέ­διο «εξό­δου από την κρίση» με «ορί­ζο­ντα διε­τί­ας», επι­λέ­γο­ντας το προ­φίλ του «σο­βα­ρού» εκ­συγ­χρο­νι­στή του ελ­λη­νι­κού αστι­κού συ­στή­μα­τος, που διεκ­δι­κεί να εξυ­πη­ρε­τή­σει κα­λύ­τε­ρα από τους προ­κα­τό­χους του το ίδιο βα­σι­κό, αστι­κό πρό­γραμ­μα για την προ­τε­ραιό­τη­τα της «πα­ρα­γω­γής νέου πλού­του», δη­λα­δή της «ανά­πτυ­ξης» πάνω στη συ­ντρι­βή του κό­σμου της ερ­γα­σί­ας και της νε­ο­λαί­ας. Μά­λι­στα η γνω­στή επω­δός ότι η κυ­βέρ­νη­ση αυτή υλο­ποιεί ένα πρό­γραμ­μα με το οποίο δεν συμ­φω­νεί αξια­κά και ιδε­ο­λο­γι­κά δεν είχε την «τι­μη­τι­κή» της από τον πρω­θυ­πουρ­γό στη ΔΕΘ. Στα­θε­ρά πλέον ο ίδιος πα­ρου­σιά­ζει πτυ­χές αυτού του προ­γράμ­μα­τος και μά­λι­στα τις πλέον κε­ντρι­κές, ως επι­θυ­μη­τές και ανα­γκαί­ες, στις οποί­ες μά­λι­στα επι­τυγ­χά­νει και επι­δό­σεις, όπως είναι οι ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις που «έλ­κουν επεν­δύ­σεις», η αντια­σφα­λι­στι­κή «με­ταρ­ρύθ­μι­ση» που «έλυσε το πρό­βλη­μα της βιω­σι­μό­τη­τας των τα­μεί­ων», οι γε­ω­πο­λι­τι­κοί χει­ρι­σμοί με επί­κε­ντρο την αγορά της ενέρ­γειας…

Λίγες μέρες πριν είχε προη­γη­θεί η πο­λυ­δια­φη­μι­σμέ­νη από την κυ­βέρ­νη­ση «σύ­νο­δος των χωρών του Νότου της ΕΕ», με πυ­ρή­να τους πνιγ­μέ­νους στα πο­λι­τι­κά αδιέ­ξο­δα σο­σιαλ­δη­μο­κρά­τες πρω­θυ­πουρ­γούς της Γαλ­λί­ας και της Ιτα­λί­ας, οι οποί­οι συ­νέ­κλι­ναν στους τα­κτι­κι­σμούς, κυ­ρί­ως επι­κοι­νω­νια­κούς επί του πα­ρό­ντος, του «και­νούρ­γιου στην παρέα» έλ­λη­να πρω­θυ­πουρ­γού.

Τί­πο­τε απ’ όλες αυτές τις ει­κό­νες δεν μαρ­τυ­ρά έστω κά­ποια υπο­ψία αμ­φι­σβή­τη­σης της κυ­ρί­αρ­χης διε­θνώς νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης στρα­τη­γι­κής. Αντί­θε­τα, η κί­νη­ση του Τσί­πρα και της κυ­βέρ­νη­σής του απο­τε­λεί αμ­φί­βο­λη και ισχνή ελ­πί­δα ανα­νέ­ω­σης του πο­λι­τι­κού προ­φίλ της βαθιά πα­ρηκ­μα­σμέ­νης νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης, ευ­ρω­παϊ­κής σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας, ιδιαί­τε­ρα στις χώρες του ευ­ρω­παϊ­κού Νότου, όπου τα απο­τε­λέ­σμα­τα της σκλη­ρής, αντι­λαϊ­κής λι­τό­τη­τας φαί­νο­νται πιο ξε­κά­θα­ρα.

Αντι­πο­λί­τευ­ση

Στο εγ­χώ­ριο πο­λι­τι­κό σκη­νι­κό απέ­να­ντι στον Τσί­πρα στέ­κε­ται ένα ακόμη πα­ρά­δειγ­μα της πα­ρακ­μής του πο­λι­τι­κού συ­στή­μα­τος, από την πλευ­ρά της ακραιφ­νώς νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης δε­ξιάς, ο Κ. Μη­τσο­τά­κης. Η αδυ­να­μία του να αντι­πα­ρα­τε­θεί με στα­θε­ρή γραμ­μή είναι πρό­δη­λη, αλλά το πιο ου­σια­στι­κό είναι ότι δεν έχει να υπο­σχε­θεί τί­πο­τα δια­φο­ρε­τι­κό για την κοι­νω­νι­κή πλειο­ψη­φία και όχι μόνο. Αντί­θε­τα υπό­σχε­ται την εφαρ­μο­γή της πιο σκλη­ρής, ακραία νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης ιδε­ο­λη­πτι­κής γραμ­μής, χωρίς ενο­χές και φτια­σι­δώ­μα­τα. Ο πρω­θυ­πουρ­γός ορθά του απά­ντη­σε ότι δεν έχει τί­πο­τα να πει και γι’ αυτό θέτει το ζή­τη­μα των Εξαρ­χεί­ων, ομο­λο­γώ­ντας ταυ­τό­χρο­να με τον πλέον θρασύ τρόπο ότι υλο­ποιεί ο ίδιος πλή­ρως τη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη πο­λι­τι­κή (μηδέ εξαι­ρου­μέ­νων και… των Εξαρ­χεί­ων).

Παρά ταύτα το βα­σι­κό «ατού» του Τσί­πρα ένα­ντι του Μη­τσο­τά­κη δεν είναι ούτε κά­ποιες «ιδιαί­τε­ρες» ικα­νό­τη­τες δια­χεί­ρι­σης των οι­κο­νο­μι­κών και πο­λι­τι­κών αδιε­ξό­δων, ούτε οι χει­ρι­σμοί της κυ­βέρ­νη­σής του στην προ­σπά­θεια δια­μόρ­φω­σης ευ­νοϊ­κών σχέ­σε­ων με τμή­μα­τα των εγ­χώ­ριων κα­πι­τα­λι­στών (η ιστο­ρία με τις άδειες των κα­να­λιών είναι εν­δει­κτι­κή), ούτε ασφα­λώς οι δήθεν ευ­φά­ντα­στοι γε­ω­πο­λι­τι­κοί χει­ρι­σμοί που προ­σπα­θούν να κρύ­ψουν τη σφι­χτή πρόσ­δε­ση στον ευ­ρω­α­τλα­ντι­κό ιμπε­ρια­λι­στι­κό άξονα. Η «με­γά­λη επι­τυ­χία» αφορά στο σοκ που έχει προ­κα­λέ­σει στην κοι­νω­νι­κή πλειο­ψη­φία και μά­λι­στα κατά προ­τε­ραιό­τη­τα στον κόσμο της ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποί­η­σης, του κι­νή­μα­τος και της Αρι­στε­ράς η ιστο­ρι­κή συν­θη­κο­λό­γη­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ με τα αστι­κά, εγ­χώ­ρια και διε­θνή, ιμπε­ρια­λι­στι­κά κέ­ντρα, με την υπο­γρα­φή του τρί­του μνη­μο­νί­ου.

Εντού­τοις και παρά τις επι­κοι­νω­νια­κές προ­σπά­θειες της κυ­βέρ­νη­σης που ενι­σχύ­ο­νται από τη δρα­μα­τι­κή ανι­κα­νό­τη­τα της φα­να­τι­κά νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης αξιω­μα­τι­κής αντι­πο­λί­τευ­σης, η με­γά­λη κοι­νω­νι­κή πλειο­ψη­φία, όσο κι αν δεν έχει ξα­να­βρεί ως τώρα τον δρόμο του μα­ζι­κού κι­νή­μα­τος, εμ­φα­νί­ζε­ται απο­γοη­τευ­μέ­νη από την κυ­βέρ­νη­ση, απαι­σιό­δο­ξη για τις εξε­λί­ξεις, στα­θε­ρά εχθρι­κή προς τα μνη­μό­νια και τη μνη­μο­νια­κή κοι­νο­βου­λευ­τι­κή πλειο­ψη­φία.

Η πρό­κλη­ση για την Αρι­στε­ρά είναι πα­ρού­σα. Απαι­τεί ωστό­σο την εξα­γω­γή συ­μπε­ρα­σμά­των για τις δυ­να­τό­τη­τες, την ευ­θυ­κρι­σία επι­λο­γών με σαφή ανα­τρε­πτι­κή ταυ­τό­τη­τα και στρα­τη­γι­κή, την εμπι­στο­σύ­νη στην κοι­νω­νι­κή δύ­να­μη των «από κάτω». Ο σε­χτα­ρι­σμός και η ητ­το­πα­θής αυ­τα­ρέ­σκεια του ΚΚΕ δεν προ­σφέ­ρει καμιά προ­ο­πτι­κή. Τα συχνά, σωστά, θε­ω­ρη­τι­κά συ­μπε­ρά­σμα­τα αυτού του κόμ­μα­τος, που ανα­τρέ­πουν τη δια­τα­ξι­κή «λαϊ­κο­με­τω­πι­κή» γραμ­μή του πα­ρελ­θό­ντος, δεν ακο­λου­θού­νται από τις αντί­στοι­χες ενιαιο­με­τω­πι­κές επι­λο­γές συ­γκέ­ντρω­σης κοι­νω­νι­κής, τα­ξι­κής και πο­λι­τι­κής δύ­να­μης, δί­νο­ντας ου­σια­στι­κά χέρι βο­ή­θειας στην κυ­βέρ­νη­ση, στο κρί­σι­μο πεδίο των κι­νη­μα­τι­κών απο­φά­σε­ων και πρω­το­βου­λιών στο ερ­γα­τι­κό και συν­δι­κα­λι­στι­κό κί­νη­μα. Η απά­ντη­ση στην αδιέ­ξο­δη γραμ­μή του δεν είναι εντού­τοις η «επι­στρο­φή», και μά­λι­στα στον 21ο αιώνα, στις «με­γά­λες ιδέες» των πλα­τιών, θολών τα­ξι­κά και στρα­τη­γι­κά με­τώ­πων, στη βάση εναλ­λα­κτι­κών εκ­δο­χών της «ρεάλ πο­λι­τίκ» για την αντι­με­τώ­πι­ση της κρί­σης και την «επι­στρο­φή» στην ανά­πτυ­ξη. Κα­νέ­νας ρώ­σι­κος αγω­γός δεν απο­τε­λεί εναλ­λα­κτι­κή στους αμε­ρι­κά­νι­κους και καμιά «ανε­ξαρ­τη­σία» στην οι­κο­νο­μι­κή πο­λι­τι­κή δεν κα­θι­στά πιο «εύ­πε­πτη» την κοι­νω­νι­κή κα­θί­ζη­ση, πιο δι­καιο­λο­γη­μέ­νη την εκ­με­τάλ­λευ­ση των ερ­γα­ζο­μέ­νων για την «ανά­πτυ­ξη» του κε­φα­λαί­ου, που έχουν ήδη προ­κα­λέ­σει τα μνη­μό­νια στον κόσμο της ερ­γα­σί­ας, στη νε­ο­λαία, στους εκα­τομ­μύ­ρια ανέρ­γους.

«Μνη­μό­νιο» στο κε­φά­λαιο

Η ανα­τρο­πή της νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης στρα­τη­γι­κής απαι­τεί «μνη­μό­νιο ενά­ντια στο εγ­χώ­ριο κε­φά­λαιο» με επι­λο­γές άμε­σης ανά­τα­ξης του τα­ξι­κού συ­σχε­τι­σμού υπέρ της ερ­γα­σί­ας, τον οποίο ανα­τρέ­πει συ­στη­μα­τι­κά και σε βάθος η τρέ­χου­σα μνη­μο­νια­κή πο­λι­τι­κή, ταυ­τό­χρο­να με τη ρήξη με τους δα­νει­στές, την έξοδο από την ΟΝΕ και συ­νο­λι­κό­τε­ρα από τον ευ­ρω­α­τλα­ντι­κό ιμπε­ρια­λι­στι­κό πόλο. Απαι­τεί ένα σχέ­διο που θα βάλει σε κί­νη­ση και διεκ­δι­κη­τι­κούς αγώ­νες εκεί­να τα (ευ­ρύ­τα­τα σή­με­ρα) κοι­νω­νι­κά τμή­μα­τα που μπο­ρούν να ηγη­θούν μιας ανα­τρε­πτι­κής δυ­να­μι­κής: τον κόσμο της μι­σθω­τής ερ­γα­σί­ας, τη νε­ο­λαία, τους ανέρ­γους, τους κάθε λογής κοι­νω­νι­κά απο­κλει­σμέ­νους. Αυτή η δια­δι­κα­σία προη­γεί­ται της προσ­δο­κί­ας να εκ­φρα­στεί μα­ζι­κά και στο εκλο­γι­κό πεδίο. Και πρώτα απ’ όλα προη­γεί­ται η (εκ νέου) συ­γκέ­ντρω­ση της δύ­να­μης του «κό­σμου της Αρι­στε­ράς» που σε με­γά­λο βαθμό και έκτα­ση έχει πλη­γεί από το σοκ της προ­δο­σί­ας του Τσί­πρα.

Η Αρι­στε­ρά σή­με­ρα πρέ­πει να χρε­ω­θεί μα­ζι­κά στα μάτια της κοι­νω­νι­κής πλειο­ψη­φί­ας την πιο πει­στι­κή απά­ντη­ση, γιατί η ΝΔ δεν απο­τε­λεί εναλ­λα­κτι­κή στην κυ­βέρ­νη­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Γιατί η μόνη απο­τε­λε­σμα­τι­κή ανα­τρο­πή της ση­με­ρι­νής μνη­μο­νια­κής, σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ρης κυ­βέρ­νη­σης είναι «από τ’ αρι­στε­ρά». Γιατί η μόνη εναλ­λα­κτι­κή «έξο­δος από την κρίση» ξε­κι­νά με την ανα­δια­νο­μή του πλού­του και της ισχύ­ος υπέρ των «από κάτω». Γιατί η μόνη εναλ­λα­κτι­κή στους γε­ω­πο­λι­τι­κούς, ιμπε­ρια­λι­στι­κούς αντα­γω­νι­σμούς, που σκορ­πούν πο­λέ­μους και κα­τα­στρο­φές, είναι το αντι­πο­λε­μι­κό κί­νη­μα. Γιατί ο μόνος τρό­πος να μπει φραγ­μός στην ανα­ζω­πύ­ρω­ση του ακρο­δε­ξιού, εθνι­κι­στι­κού και ρα­τσι­στι­κού εφιάλ­τη είναι η διε­θνι­στι­κή αλ­λη­λεγ­γύη των λαών και των κι­νη­μά­των. Γιατί η δύ­να­μη της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς και της εναλ­λα­κτι­κής της πρό­τα­σης βρί­σκε­ται στη δυ­να­τό­τη­τα της κι­νη­το­ποί­η­σης των ορ­γα­νω­μέ­νων μελών της μέσα στην ίδια την κοι­νω­νι­κή ζωή και κί­νη­ση των «από κάτω», μέσα στο ίδιο το μα­ζι­κό κί­νη­μα.

Την εποχή που φωνές μέσα από τον πυ­ρή­να του ίδιου του συ­στή­μα­τος διε­θνώς δια­πι­στώ­νουν τα αδιέ­ξο­δά του και ανοί­γουν τη συ­ζή­τη­ση για τα στρα­τη­γι­κά ζη­τή­μα­τα, η Αρι­στε­ρά οφεί­λει να δεί­ξει την πιο με­γά­λη αυ­το­πε­ποί­θη­ση και απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα στην προ­βο­λή των ιδεών της και της αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής, σο­σια­λι­στι­κής στρα­τη­γι­κής. Δο­κι­μά­ζο­ντας με τόλμη και με­τα­βα­τι­κή δη­μιουρ­γι­κή αντί­λη­ψη τη με­τα­τρο­πή της ιδε­ο­λο­γι­κής προ­πα­γάν­δας σε μα­ζι­κό, πο­λι­τι­κό πρό­γραμ­μα για τους «από κάτω». Με προ­τε­ραιό­τη­τα στη δρα­στι­κή μεί­ω­ση της ανερ­γί­ας, στην υπε­ρά­σπι­ση του «δη­μό­σιου» ένα­ντι του «ιδιω­τι­κού», στη διεύ­ρυν­ση της «δη­μο­κρα­τί­ας» με θε­σμούς ερ­γα­τι­κού και κοι­νω­νι­κού ελέγ­χου, με ξε­κά­θα­ρο μέ­τω­πο στον ρα­τσι­σμό, στον εθνι­κι­σμό και στον πό­λε­μο.

Αυτή την πρό­κλη­ση αντι­με­τω­πί­ζει σή­με­ρα η ΛΑΕ, με κε­ντρι­κό πλε­ο­νέ­κτη­μα τη συ­σπεί­ρω­ση των χι­λιά­δων μελών της. Μια πρό­κλη­ση που αφορά ου­σια­στι­κά στην προ­ε­τοι­μα­σία και τη συ­γκρό­τη­ση σύγ­χρο­νου, μα­ζι­κού κόμ­μα­τος της ρι­ζο­σπα­στι­κής, αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής Αρι­στε­ράς, ικα­νού να παί­ξει τον ρόλο του στην ανα­ζω­πύ­ρω­ση της κοι­νω­νι­κής κι­νη­τι­κό­τη­τας «με τη σφρα­γί­δα του ερ­γα­τι­κού και μα­ζι­κού κι­νή­μα­τος και της Αρι­στε­ράς». Μια πρό­κλη­ση που γί­νε­ται εντε­λώς συ­γκε­κρι­μέ­νη μπρο­στά στην επερ­χό­με­νη επί­θε­ση στα ερ­γα­σια­κά δι­καιώ­μα­τα και δίνει την ευ­και­ρία για το ξε­κί­νη­μα της ερ­γα­τι­κής, λαϊ­κής αντε­πί­θε­σης.