Το προεκλογικό πολιτικό σκηνικό στην Κύπρο

Οι βουλευτικές εκλογές στην Κύπρο καθρεφτίζουν τις κομματικές συμμαχίες του επόμενου διαστήματος και αποτελούν προάγγελο των προεδρικών εκλογών. 

Εξελίξεις στο ΔΗΣΥ

Στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος, του Δημοκρατικού Συναγερμού (ΔηΣυ) που είναι ο κύριος εκφραστής των συμφερόντων της ντόπιας αστικής τάξης, έχουν ενεργοποιηθεί τα αντανακλαστικά αυτοσυντήρησης μέσω της τήρησης προσεκτικών μεν, αποστάσεων δε, από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Ο τελευταίος αντιμετωπίζει ίσως τη δυσκολότερη περίοδο της πολιτικής του διαδρομής: Η αποκάλυψη του Αλ Τζαζίρα για το πάρτι των χρυσών διαβατηρίων επί των ημερών του, το άρθρο του Ανδρέα Παράσχου (ο οποίος την επόμενη της δημοσίευσής του παραιτήθηκε από τη διεύθυνση της «Καθημερινής» Κύπρου) που κάνει λόγο για άμεση εμπλοκή του Προέδρου στο σκάνδαλο των διαβατηρίων, ο χαρακτηρισμός της κυβέρνησης ως «συμμορία» στο νεοεκδοθέν βιβλίο του Μακάριου Δρουσιώτη (άλλοτε στενού συνεργάτη του προέδρου) και οι προτροπές του Αρχιεπίσκοπου να «κλέβουν λιγότερο», έχουν εκθέσει ανεπανόρθωτα την κυβέρνηση σε πλατιά κομμάτια της κοινωνίας, τόσο αριστερά όσο και δεξιά. Μέσα σε αυτά έρχεται και η διακριτή στάση που εξέφρασε το ίδιο του το κόμμα για την βίαιη καταστολή της διαδήλωσης στις 13 Φλεβάρη. Το καθοριστικό και πιο πρόσφατο χτύπημα ήρθε πριν από λίγες μέρες όταν ο επικεφαλής του ΔηΣυ, Αβέρωφ Νεοφύτου, εξέφρασε σαφώς διαφοροποιημένη γραμμή στο κυπριακό. 

Αξίζει εδώ να σημειωθεί πως το σκηνικό της σήψης και διαφθοράς έχει στηθεί στo ευρύτερο φόντο των επικίνδυνων εξελίξεων που δρομολόγησε ο Αναστασιάδης με τις επιλογές του στις διαπραγματεύσεις. Ξέρουμε πως ο κύριος λόγος για το ναυάγιο των συνομιλιών στο Κραν Μοντανά ήταν η μαξιμαλιστική στάση Αναστασιάδη-Κοτζιά που οδήγησε τις συνομιλίες σε αδιέξοδο και διευκόλυνε τη σκλήρυνση της στάσης της τουρκοκυπριακής κοινότητας και της Τουρκίας. Σίγουρα δεν ήταν ο μόνος λόγος που καθόρισε τις κινήσεις της Τουρκίας στις συνομιλίες, αλλά έπαιξε καθοριστικό ρόλο τη δεδομένη στιγμή. Με ποιο τρόπο λοιπόν ο Νεοφύτου κριτικάρει και ανατρέπει την τακτική του προέδρου; Δηλώνοντας στα ΜΜΕ πως η ελληνοκυπριακή πλευρά μπορεί και πρέπει «να δώσει» πολιτική ισότητα στους Τουρκοκύπριους, και πως αυτό είναι μονόδρομος για να μπορέσουν να βγουν από το αδιέξοδο. Εν όψει της πενταμερούς συνάντησης που είναι προγραμματισμένη στα τέλη Απρίλη, ο Νεοφύτου ουσιαστικά προετοιμάζει το έδαφος για τις αναγκαίες παραχωρήσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς, καθώς δεν υπάρχει περίπτωση να αρθεί το αδιέξοδο αν επαναληφθεί η τακτική Αναστασιάδη-Κοτζιά. 

Φαίνεται πως σε αυτή τη φάση οι πιέσεις από το εξωτερικό και το εσωτερικό ωθούν τον Νεοφύτου να πάρει πρωτοβουλίες και να προσεγγίσει το ΑΚΕΛ, το μόνο κοινοβουλευτικό κόμμα που στηρίζει σταθερά την προοπτική των συνομιλιών τα τελευταία 15 χρόνια. Στο εσωτερικό του ΔηΣυ, οι πιέσεις από το κομμάτι της αστικής τάξης που βλέπει τα συμφέροντά της να εξυπηρετούνται καλύτερα μέσα από τη λύση αυξάνονται. Σε ένα καθεστώς οικονομικής αστάθειας και αβεβαιότητας είναι πιθανόν πολλοί από εκείνους που δεν ήθελαν λύση στην προηγούμενη περίοδο τώρα να βλέπουν πως σε ένα νέο, ασφαλέστερο πεδίο με λυμένο κυπριακό μπορεί να σωθούν από την οικονομική καταστροφή. Είναι σίγουρο δε πως μετά το τέλος την πανδημίας τα πλήγματα θα είναι τόσο σοβαρά που μπορεί να μην φτάνουν οι επιθέσεις στους εργαζόμενους για να τους βγάλουν ξανά στην επιφάνεια. 

Η αντιπολίτευση

Τι γίνεται, όμως, με τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις; Εδώ το τοπίο είναι αρκετά θολό ακόμη. Πέρα από τους οικολόγους, ένα κεντρώο κόμμα που διατηρεί δεξιά γραμμή στο κυπριακό, που ως ένα βαθμό καταφέρνει να εμφανίζει μια δυναμική, τα υπόλοιπα κόμματα κινούνται με γνώμονα τη συντήρηση δυνάμεων. Τρανταχτό παράδειγμα είναι το ΑΚΕΛ. Κινείται μουδιασμένα και ακροβατεί στα όρια της σοσιαλδημοκρατίας. Έχει μεγάλο μερίδιο ευθύνης καθώς το προηγούμενο διάστημα είχε αφήσει ελεύθερο πεδίο κινήσεων στη δεξιά και δεν έκανε πραγματική αντιπολίτευση σε κανένα κεντρικό πεδίο αντιπαράθεσης κάνοντας συστημικές επιλογές που απογοητεύουν ακόμα και φανατικούς υποστηρικτές του. Πρόσφατο παράδειγμα είναι η πρώτη πορεία του «Ως Δαμέ» στις 13/2 όπου το ΑΚΕΛ έδειξε φοβικά αντανακλαστικά, μη στηρίζοντας τη διαδήλωση.

Κίνημα

Τι είναι, όμως, τελικά αυτό που δείχνει ένα  «φωτεινό μονοπάτι» μετά από όσα έχουμε περιγράψει παραπάνω; Είναι η αντίδραση μιας κοινωνίας -που μέχρι την 20η του Φλεβάρη όταν χιλιάδες άνθρωποι κατέβηκαν στο δρόμο στη δεύτερη πορεία του «Ως Δαμέ»- φάνταζε μακρινή ουτοπία. Μια εξέλιξη που έβαλε στο κέντρο της συζήτησης τα αιτήματα των διαδηλωτών, αιτήματα που μέχρι εκείνη τη στιγμή κανένας δεν έθετε και ανάγκασε κόμματα -όπως το ΑΚΕΛ- να  εκδηλώσουν τη στήριξή τους. Έβαλε για πρώτη φορά την κυβέρνηση μπροστά στις κραυγαλέες αντιφάσεις των μέτρων της πανδημίας με την ομάδα των επιδημιολόγων να δηλώνει ούτε λίγο ούτε πολύ πως δεν γίνεται να καταστέλλεις τις διαδηλώσεις και να έχεις ανοιχτά τα malls και τις εκκλησίες. Μαζί με τη συζήτηση για την καταστολή άνοιξε μια σειρά από θέματα που είχαν χαθεί από το προσκήνιο: την ανάγκη ενίσχυσης του κράτους πρόνοιας, την αντιμετώπιση της διαφθοράς αλλά και την ανάγκη κοινής δράσης με τους Τουρκοκύπριους για την επανένωση της Κύπρου.

Είναι εντυπωσιακό πως αυτή η κίνηση του κόσμου ξαφνιάζει με θετικό τρόπο ακόμα και τους πιο αισιόδοξους. Το ερώτημα που τίθεται, όμως, αυτόματα είναι αν και πως αυτή η «κινηματική παλίρροια» μπορεί να συγκροτηθεί καθορίζοντας όχι μόνο περιστασιακά αλλα σε τακτική βάση την πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα. Η απάντηση είναι πως μπορεί! Αρκεί οι δυνάμεις που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του να συνεργαστούν προτάσσοντας τα κεντρικά τους αιτήματα και αποδεικνύοντάς το στη δράση. Αυτές οι δυνάμεις προέρχονται από το χώρο της αριστεράς και της αυτονομίας, είναι οι ομάδες, οι οργανώσεις, οι άνθρωποι που διαχρονικά δείχνουν τη μεγαλύτερη συνέπεια μπροστά στα δύσκολα ζητήματα της κυπριακής κοινωνίας, από το κυπριακό και το μεταναστευτικό μέχρι την ταξική και αντιφασιστική πάλη. Ήρθε η ώρα  οι δυνάμεις αυτές να αρπάξουν την ευκαιρία και να δείξουν πως το κίνημα «Ως Δαμέ» δεν είναι μια αναλαμπή, αλλά η αρχή για κάτι πολύ μεγαλύτερο.

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά

Διαβάστε περισσότερα για το κίνημα "Ως Δαμέ" εδώ: https://rproject.gr/article/kypros-kai-kinima-os-dame-meres-paraxenes-th...