Προς το «Μεγάλο Ισραήλ»;

Ο Νετανιάχου κέρδισε τις εκλογές στο Ισραήλ και αναμένεται να γίνει ο μακροβιότερος πρωθυπουργός του (κυβέρνησε το 1996-1999 και αδιάλειπτα από το 2009 μέχρι σήμερα). Το κόμμα του κατέλαβε την πρώτη θέση με 26,5%. Η προσωποποίηση της πιο ξεδιάντροπης πολιτικής πυγμής απέναντι στους Παλαιστίνιους, παρότι συγκλονίζεται από ένα κύμα σκανδάλων, αποδείχθηκε ότι παραμένει δημοφιλής στην ισραηλινή κοινωνία. Η στήριξή του από άλλα ακροδεξιά, εθνικιστικά ή θρησκευτικά κόμματα (που αθροίζουν άλλο ένα 20%) του εξασφαλίζει αρκετές έδρες για να σχηματίσει νέα κυβέρνηση. 

Τη θλιβερή εικόνα για την αυξανόμενη δεξιά μετατόπιση του εκλογικού σώματος του Ισραήλ συμπληρώνουν άλλα αποτελέσματα. Ο βασικός αντίπαλος του Νετανιάχου ήταν ο Μπένι Γκαντζ (26,1%), με τη νέα πολιτική συμμαχία «Μπλε και Λευκό» (τα χρώματα της σημαίας). Ο υποτιθέμενος «κεντρώος» υποψήφιος υπήρξε επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων από το 2011 ως το 2015, δηλαδή ο υπεύθυνος της σφαγής στη Γάζα το 2014, για την οποία περηφανευόταν ανοιχτά στην προεκλογική του εκστρατεία («τους επιστρέψαμε στη λίθινη εποχή»). 

Είναι επίσης ενδεικτική η συνέχεια της πλήρους κατάρρευσης του Εργατικού Κόμματος (4,44%), του κάποτε πανίσχυρου, που για δεκαετίες ολόκληρες έλεγχε το ισραηλινό κράτος σε βαθμό ταύτισης μαζί του. Αυτή η κατάρρευση αφορά και εσωτερικές αλλαγές στην ισραηλινή κοινωνία και οικονομία. Αλλά σίγουρα λέει πολλά και το γεγονός της εξαφάνισης του κόμματος που κάποτε εξέφραζε (υποκριτικά και ρητορικά) το δήθεν «στρατόπεδο της ειρήνης», δηλαδή όσους προτιμούσαν να κρύβονται πίσω από διάφορα  φύλλα συκής όπως η διαδικασία του Όσλο, ο «ειρηνευτικός διάλογος» κ.ο.κ. Φαίνεται ότι δεν υπάρχει πλέον χώρος ούτε για τον λεγόμενο «αριστερό σιωνισμό» που κρατούσε κάποια προσχήματα. 

Αυτή η πραγματικότητα οδήγησε τον Ισραηλινό αντισιωνιστή αρθρογράφο Γκιντεόν Λεβί να σχολιάσει τα αποτελέσματα των εκλογών πριν αυτές γίνουν. 

«Το αποτέλεσμα των εκλογών της Τρίτης έχει κάτι σίγουρο: Περίπου 100 μέλη της επόμενης Κνεσέτ [σσ: από τα 120] θα είναι υποστηρικτές του Απαρτχάιντ… Θα εκλεγούν από ψηφοδέλτια που αποκαλούνται δεξιά, αριστερά ή κεντρώα, αλλά αυτό που έχουν ως κοινό επισκιάζει τις όποιες διαφορές τους: Κανένας δεν σκοπεύει να τερματίσει την κατοχή. Η Δεξιά το λέει περήφανα, ενώ η κεντροαριστερά καταφεύγει σε μάταιες αυταπάτες για να θολώσει την εικόνα, μιλώντας για “περιφερειακά συνέδρια” ή “ασφαλή διαχωρισμό”… Συνεπώς, αυτές οι εκλογές είναι τελείως ασήμαντες… Ο λαός είναι πιο ενωμένος από ποτέ, ψηφίζοντας υπέρ του απαρτχάιντ… Οπότε δεν υπάρχει λόγος να κρατάμε την ανάσα μας για τα αποτελέσματα. Οι εκλογές έχουν χαθεί ήδη…».

Οι μόνες επιλογές ενάντια στην κατοχή και το απαρτχάιντ ήταν το Μερέτζ (σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, παρά τις αδυναμίες του είναι ειλικρινά υπέρ της ειρήνης και της δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους) και τα δύο (κυρίως) αραβικά ψηφοδέλτια. Τα δύο αυτά ψηφοδέλτια κινητοποίησαν εκλογικά ένα τμήμα των Παλαιστινίων του Ισραήλ και κέρδισαν 4,5% και 3,34%. Το Μερέτζ κέρδισε 3,6%, με την Χάαρετζ μελετώντας τα ποιοτικά στοιχεία, να κυκλοφορεί άρθρο με τον ενδεικτικό τίτλο «Πώς οι Άραβες του Ισραήλ έσωσαν το Μερέτζ». Η συμμετοχή της Παλαιστινιακής κοινότητας μειώθηκε πάντως σε σχέση με το 2015. Είτε λόγω της διάσπασης (το 2015 είχε υπάρξει η «Ενιαία Λίστα» που κινητοποίησε τους Άραβες ψηφοφόρους σημαντικά), είτε γιατί -ειδικά μετά τις τελευταίες εξελίξεις- δεν βρίσκουν λόγο να πάνε ως την κάλπη. 

Αν το εκλογικό αποτέλεσμα όντως δεν είχε ιδιαίτερη σημασία, η προεκλογική περίοδος και όσα ειπώθηκαν σε αυτήν είχε. Για πρώτη φορά εμφανίστηκε στη δημόσια συζήτηση τόσο πλατιά η προοπτική προσάρτησης των κατεχόμενων κι εποικισμένων εδαφών της Δυτικής Όχθης. Κανείς δεν αμφισβήτησε τη συνέχεια των εποικισμών, ενώ αρκετοί υποσχέθηκαν την επέκτασή τους. Η ακροδεξιά ζήτησε επιτακτικά την προσάρτηση της Δυτικής Όχθης, ο Νετανιάχου το συζητά ανοιχτά, ενώ ο «κεντρώος» Γκανζ διαφοροποιήθηκε προτείνοντας… «το βάθεμα της διαδικασίας διαχωρισμού από τους Παλαιστίνιους, διατηρώντας αναμφισβήτητα την απόλυτη ελευθερία δράσης του Ισραηλινού στρατού παντού»! 

Η συζήτηση αυτή, που μπορεί να μοιάζει εξωφρενική με βάση τη «διεθνή συναίνεση» των περασμένων χρόνων, έρχεται σε συνέχεια άλλων αντίστοιχων κινήσεων. Η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ, ο Βασικός Νόμος που ψήφισε η Κνεσέτ και κατοχυρώνει επίσημα τον ρατσιστικό χαρακτήρα απαρτχάιντ του Κράτους του Ισραήλ, η αναγνώριση των κατεχόμενων Υψιπέδων του Γκολάν ως ισραηλινό έδαφος από την κυβέρνηση Τραμπ. Όλα στο φόντο της συζήτησης για τη «Λύση του Αιώνα» που ετοιμάζει το επιτελείο του Τραμπ. 

Είναι σαφές πλέον το περιεχόμενο αυτής της λύσης. Ακόμα και αξιωματούχος της PLO υποχρεώθηκε να παραδεχτεί τη νέα κατάσταση: «Μας επιβάλλεται η λύση του “Μεγάλου Ισραήλ”».

Δεν ήταν λοιπόν προεκλογικό πυροτέχνημα. Ο ισραηλινός αντισιωνιστής ιστορικός Ίλαν Πάπε δήλωνε από το 2017 σε ομιλία του ότι η «περιοχή C» της Δυτικής Όχθης θα προσαρτηθεί από το Ισραήλ. Γνωρίζοντας καλά το κράτος του Ισραήλ, καταλάβαινε τη λογική πίσω από το κομμάτιασμα της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης (σε περιοχές Α, Β και C) στις «συμφωνίες του Όσλο». Η περιοχή C είναι το μεγαλύτερο κομμάτι της Δυτικής Όχθης (60%), περιλαμβάνει την ανατολική Ιερουσαλήμ, εποικίζεται συστηματικά και με βάση το Όσλο βρέθηκε υπό τον έλεγχο του Ισραήλ (πλην υγείας και παιδείας, όπου το κόστος ανέλαβε η Παλαιστινιακή Αρχή). Γι’ αυτό και ο έμπειρος ιστορικός, αναφερόμενος στην επικείμενη προσάρτηση, δεν έκανε εκτίμηση, κατέθετε βεβαιότητα. Δεν αναρωτιόταν αν θα συμβεί, αλλά πότε. 

Η «Λύση του Αιώνα» πατάει πάνω στην ήττα που υπήρξαν οι συμφωνίες του Όσλο και επιχειρεί να την ολοκληρώσει. Και ο πιο αφελής υποστηρικτής της «ειρηνευτικής διαδικασίας» οφείλει σήμερα να αναγνωρίσει ότι αυτή υπήρξε μια καταστροφική εξέλιξη. Ενώ και ο πιο ειλικρινής υποστηρικτής της λύσης των δύο κρατών οφείλει να πάρει υπόψη ότι το υποτιθέμενο μοναδικό προτέρημά της (ότι τάχα είναι πιο ρεαλιστική) χάνεται κι αυτό.

Ο Λεβί καταλήγει στο άρθρο του για τις εκλογές, αναφέροντας ότι η λύση των δύο κρατών είναι «ένα τρένο που έχει φύγει απ’ το σταθμό εδώ και καιρό» και προτείνει τη λύση του ενός κράτους ως «μόνη λύση». Η σκληρή αλήθεια είναι ότι ένα κράτος υπάρχει (πρακτικά) ήδη σε όλη την ιστορική Παλαιστίνη –το Κράτος του Ισραήλ. Ένα κράτος-απαρτχάιντ που στερεί τα βασικά δικαιώματα σε εκατομμύρια Παλαιστίνιους. Για τον Λεβί, η «επίσημη νομιμοποίηση μιας κατάστασης που από καιρό ισχύει μόνιμα στην πράξη» έχει «ένα ελκυστικό πλεονέκτημα. Μπορεί να γκρεμίσει για πάντα το δημοκρατικό προσωπείο του Ισραήλ και να προκαλέσει επιτέλους αντίσταση και μέσα στη χώρα και διεθνώς».   

Αυτό που μας αναλογεί, είναι η αντίσταση διεθνώς. Ενάντια στο απαρτχάιντ, για ένα κράτος με ίσα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες για όλους, Εβραίους και Παλαιστίνιους, «απ’ το ποτάμι ως τη θάλασσα».