Ρεπορτάζ και κείμενα από το κίνημα στη Γαλλία

Τα Γιλέκα, ο Μακρόν, η ακροδεξιά και η γενική απεργία

Με τη 12η Πράξη, το Σάββατο 2 Φλεβάρη, τα Κίτρινα Γιλέκα συμπλήρωσαν 84 μέρες κινητοποίησης και δράσης στις λεωφόρους, τις διασταυρώσεις εθνικών οδών, τα διόδια και τις πόλεις της Γαλλίας. 

Το δεύτερο μισό του Γενάρη σημαδεύτηκε από την κινητικότητα όλων των πολιτικών στρατοπέδων. 

Ο Εμανουέλ Μακρόν, αφού οι παραχωρήσεις που έκανε το Δεκέμβρη του 2018 δεν έπιασαν τόπο, προχωρά στον Μεγάλο Εθνικό Διάλογο. Ούτε αυτός όμως φαίνεται να πιάνει τόπο, κι έχει γίνει πλατιά αντιληπτός ως «προεκλογική επικοινωνιακή καμπάνια της κυβέρνησης». Στις 27 Γενάρη έγινε η πολυθρύλητη «αντισυγκέντρωση» αποδοκιμασίας των Κίτρινων Γιλέκων. Απέτυχε οικτρά.

Οι διοργανωτές αποφάσισαν να αλλάξουν το όνομα της πορείας, από «Ρεπουμπλικανική Πορεία Υποστήριξης του Εμανουέλ Μακρόν» στο πιο γενικό «Σταματήστε τη Βία», καταλαβαίνοντας ότι η «υποστήριξη στον Μακρόν» δεν είναι σύνθημα που μπορεί να εμπνεύσει. Ενώ προσδοκούσαν υπερφίαλα την επανάληψη μιας συγκέντρωσης σαν εκείνη της 30ής Μάη του 1968 υπέρ του Ντε Γκολ, μάζεψαν τελικά περίπου 10 χιλιάδες ανθρώπους στο Παρίσι. Το ίδιο το κεντρικό σύνθημα «Σταματήστε τη βία» μάλλον γύρισε μπούμερανγκ. Μια μέρα πριν, στην 11η Πράξη των Κίτρινων Γιλέκων, ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους ακτιβιστές των Κίτρινων Γιλέκων έχασε το μάτι του από πλαστική σφαίρα. Την ώρα που οι μακρονικοί διαδηλωτές επιχειρούσαν να στρέψουν το ενδιαφέρον «στη βία των Κίτρινων Γιλέκων», όλη η συζήτηση περιστρεφόταν γύρω από την αστυνομική βία της περασμένης μέρας. 

Και καθώς όλα τα άλλα τρικ αποτυγχάνουν, η αστυνομική βία έχει πάρει πρωτοφανή αγριότητα. Την έχουμε καταγράψει σε διαδοχικά φύλλα της «Ε.Α.», οπότε δεν θα επανέλθουμε στον τρομακτικό κατάλογο τραυματιών και φυλακισμένων, σε παράθεση απίστευτα επιθετικών δηλώσεων αξιωματούχων της κυβέρνησης και της αστυνομίας ή σε περιγραφές πραγματικά άγριων περιστατικών και «νέων πρακτικών» (αλλά και όπλων…) της γαλλικής αστυνομίας. Απέναντι σε όλα αυτά, η 12η Πράξη απέκτησε αντικατασταλτικό περιεχόμενο και πολλές  κινητοποιήσεις οργανώθηκαν έξω από αστυνομικά τμήματα. 

Από την πλευρά του κινήματος, αναπτύσσονται πρωτοβουλίες που από τα χαρακτηριστικά τους φαίνεται ότι υπάρχει παρέμβαση αριστερών αγωνιστών. Στο Παρίσι, στην Τουλούζ, τη Λιόν και κάποιες άλλες πόλεις επιχειρήθηκαν ολονύχτιες καταλήψεις στο κέντρο των πόλεων, με το όνομα «Nuit Jaune» (Κίτρινη Νύχτα). Το ίδιο το όνομα φροντίζει να υπενθυμίσει την εμπειρία του «Nuit Debout» (Όρθιοι τη Νύχτα), του προηγούμενο μεγάλου κοινωνικού κινήματος στη Γαλλία. Στις 26-27 Γενάρη έγινε η «Συνέλευση των Συνελεύσεων» στο Κομερσί. Εκεί είχε στηθεί η πρώτη «λαϊκή συνέλευση» η οποία είχε βγάλει από καιρό μια έκκληση στα Κίτρινα Γιλέκα κάθε πόλης να μιμηθούν το παράδειγμά της και έπειτα να συντονιστούν. Στο κάλεσμα ανταποκρίθηκαν από 75 ως 100 συνελεύσεις που έστειλαν αντιπροσώπους στο Κομερσί, όπου υιοθετήθηκε ένα εμφανώς αριστερόστροφο κείμενο-κάλεσμα (βλ. παρακάτω). Δεν εκφράζει προφανώς το πολυποίκιλλο κίνημα στο σύνολό του, αλλά είναι η πρώτη αυθεντική διεργασία οργανωμένης συζήτησης στο εσωτερικό του κινήματος. 

Απέναντι σε αυτές τις εξελίξεις (και τη γενικότερη παρουσία-παρέμβαση της Αριστεράς στα Κίτρινα Γιλέκα), αποφάσισε να κινηθεί επιθετικά ένα άλλο στρατόπεδο: η ακροδεξιά ή πιο συγκεκριμένα οι «άγριες» ομάδες της, πέραν του Εθνικού Μετώπου. 

Τη μεγαλύτερη δημοσιότητα πήρε η επίθεση στο μπλοκ του NPA, κατά την 11η Πράξη στο Παρίσι, όταν 50 άτομα από την ομάδα Les Zouaves έκαναν δύο εφόδους, τραυματίζοντας αρκετούς συντρόφους προτού απωθηθούν από τους διαδηλωτές. Αποδείχθηκε ότι ήταν ένα τμήμα μιας γενικότερης ακροδεξιάς επιχείρησης κατά την 11η Πράξη. Την ίδια μέρα, η αστυνομία συνέλαβε μέλη των Identitaires καθώς έβγαιναν οπλισμένοι από τα γραφεία τους για να επιτεθούν σε αντιφασίστες. Στην Τουλούζ αριστεροί αγωνιστές δέχτηκαν απειλές για τη ζωή τους. Στη Λιόν σημειώθηκαν νέες συγκρούσεις μεταξύ Κίτρινων Γιλέκων και ακροδεξιών, σε μια «βεντέτα» που κρατάει 2-3 βδομάδες: από όταν οι φασίστες πετάχτηκαν έξω από τη διαδήλωση των Κίτρινων Γιλέκων και επέστρεψαν με ομάδες χούλιγκαν στο πλευρό τους. 

Η κλιμάκωση της δράσης των ακροδεξιών συμμοριών έχει ανοίξει τη συζήτηση για την ανάγκη απάντησης στο δηλητήριο της παρουσίας τους στις διαδηλώσεις. Στην Καέν και τη Λιόν έχει προστεθεί στο «ρεπερτόριο» της συνθηματολογίας των Κίτρινων Γιλέκων το «Fachos cassez-vous» («Φασίστες διαλυθείτε»). Στη Λιόν εμφανίστηκε το πανό «Κίτρινα Γιλέκα οργισμένα, αλλά όχι φασίστες» (στα γαλλικά παίζει με τις λέξεις, καθώς διαβάζεται «Gilets Jaunes faches mais pas fachos»). Αλλά η επίθεση στο Παρίσι, σε μπλοκ πολιτικής οργάνωσης, προκάλεσε γενικότερα αντανακλαστικά. Πέρα από την καταρχήν αυτονόητη απάντηση («θα είμαστε ξανά παρόντες στην επόμενη Πράξη»), μια σειρά πολιτικές και κοινωνικές οργανώσεις δηλώνουν θετικές απέναντι στην έκκληση του NPA να επεξεργαστούν από κοινού απαντήσεις στην ακροδεξιά. 

Καθώς τα Κίτρινα Γιλέκα βρίσκονται σε κρίσιμη καμπή (κόπωση, αστυνομική βία, ανασύνταξη της ακροδεξιάς), το κρίσιμο ζήτημα της σύνδεσης με το οργανωμένο εργατικό κίνημα, έκανε κάποια δειλά βήματα μπροστά. 

Καταρχήν από την πλευρά των συνδικάτων. Η CGT κάλεσε σε γενική απεργία για τις 5 Φλεβάρη (καθώς η «Ε.Α.» θα πηγαίνει στο τυπογραφείο). Συνδικαλιστές των SUD τη στηρίζουν και δηλώνουν ότι δεν πρέπει να είναι ένα μεμονωμένο γεγονός, αλλά να λειτουργήσει ως αφετηρία για μεγαλύτερες διαδηλώσεις των Κίτρινων Γιλέκων και για μια γενική απεργία που θα πάει πέρα από τη συγκεκριμένη μέρα δράσης. 

Έπειτα, υπήρξε ανταπόκριση από την πλευρά των Κίτρινων Γιλέκων. Η αρχική επιφυλακτικότητα απέναντι στα συνδικάτα ή αδιαφορία/απροθυμία για απεργίες ως μορφή πάλης φαίνεται να δίνει τη θέση της στην επίγνωση ότι τα μπλόκα και οι σαββατιάτικες δράσεις δεν αρκούν, ότι ο στόχος «να μπλοκαριστεί η οικονομία» περνάει μέσα από την εργατική δράση στους χώρους δουλειάς. Η ανακοίνωση της CGT έγινε δεκτή με χαρά σε πολλές ομάδες των Κίτρινων Γιλέκων. Σε πολλές από τις διαδικτυακές ομάδες τους, άλλωστε, ένα κάλεσμα για γενική απεργία ως επόμενο βήμα κλιμάκωσης είχε γίνει viral πριν καν ανακοινώσει τις προθέσεις της η CGT.

Στη δεύτερη λαϊκή συνέλευση που οργανώθηκε στην Καέν βρήκε ένθερμη ανταπόκριση ο νεαρός εργατολόγος Φρανσουά Μπουλό, όταν κάλεσε σε απεργία «επ’ αόριστον». Στην Τουλούζ, όπου οι δεσμοί μεταξύ των Κίτρινων Γιλέκων και των τοπικών οργανώσεων της CGT είναι πιο ισχυροί και οι πιο μακροχρόνιοι (χτίστηκαν από την αρχή του κινήματος), η 5η Φλεβάρη ήδη προκαλεί ενδιαφέρον «ως αφετηρία» και 3 τοπικές συνδικαλιστικές οργανώσεις ήδη δήλωσαν ότι θα επεκτείνουν την απεργιακή τους δράση και στις 6 Φλεβάρη. 

Η σχετική συζήτηση έφτασε σε κεντρικό επίπεδο. Υπό τον αντίκτυπο αυτών των διεργασιών, ο Ερίκ Ντρουέ, μία από τις πιο κεντρικές «προσωπικότητες» των Κίτρινων Γιλέκων, άλλαξε την αρχική αρνητική του στάση απέναντι στα συνδικάτα και κάλεσε να συμμετέχουν όλοι σε απεργία στις 5 Φλεβάρη. Το κάλεσμά του έσπευσε να υιοθετήσει ο Ολιβιέ Μπεζανσενό σε τηλεοπτική του εμφάνιση στις 23 Γενάρη. Το NPA ζητούσε εξαρχής γενική απεργία, αλλά ήταν το μόνο που το έκανε και χωρίς τη δύναμη να το επιβάλει. Αυτήν τη φορά το κλίμα είναι διαφορετικό. Την ίδια μέρα, καλούμενος να σχολιάσει τη στάση της Ανυπότακτης Γαλλίας, ο Μελανσόν δήλωσε την υποστήριξη των βουλευτών του κόμματος στην προοπτική μιας γενικής απεργίας στις 5 Φλεβάρη. Αυτά τα θετικά κεκτημένα (η Συνέλευση των Συνελεύσεων στο Κομερσί, η γενική απεργία), έδωσαν την ώθηση και στο να βγει μια κοινή έκκληση προσωπικοτήτων, κοινωνικών οργανώσεων, αριστερών πολιτικών δυνάμεων (βλ. αποσπάσματα παρακάτω) που -αν μετατραπεί σε δράση- είναι ελπιδοφόρα εξέλιξη…

Η Διακήρυξη του Κομερσί

Εμείς, τα Κίτρινα Γιλέκα … συναντιόμαστε στις 26 και 27 Γενάρη στη «Συνέλευση των Συνελεύσεων», που έφερε κοντά περίπου 100  αντιπροσωπείες, που απάντησαν στην έκκληση των Κίτρινων Γιλέκων από το Κομερσί. 

Από τις 17 Νοέμβρη, από τα μικρότερα χωριά του κόσμου της υπαίθρου ως τις μεγαλύτερες πόλεις, ξεσηκωθήκαμε ενάντια σε αυτήν τη βαθιά βίαια, άδικη και αβάσταχτη κοινωνία. Δεν θα σταματήσουμε!

Θα αγωνιστούμε ενάντια στη σημερινή επισφάλεια και δυστυχία της ζωής μας. Θέλουμε τα αγαπημένα μας πρόσωπα, οι οικογένειες και τα παιδιά μας να ζήσουν με αξιοπρέπεια. Είναι απαράδεκτο 26 δισεκατομμυριούχοι να κατέχουν όσο πλούτο κατέχει η μισή ανθρωπότητα. 

Ας μοιραστούμε τον πλούτο και όχι τη δυστυχία! Ας τελειώνουμε με τις κοινωνικές ανισότητες! Απαιτούμε άμεση αύξηση στους μισθούς, κοινωνική ασφάλιση, επιδόματα και συντάξεις, το απαραβίαστο δικαίωμα στη στέγαση, την υγεία, την παιδεία, τις δωρεάν δημόσιες υπηρεσίες για όλους. 

Για όλα αυτά τα δικαιώματα κατεβαίνουμε στο δρόμο καθημερινά, οργανώνουμε δράσεις, διαδηλώσεις και συζητήσεις παντού. Με τα κίτρινα γιλέκα μας, επιστρέφουμε σε έναν κόσμο τον οποίο δεν είχαμε ποτέ. 

Και πώς απαντά η κυβέρνηση; Καταστολή, περιφρόνηση, δυσφήμηση. Νεκροί και χιλιάδες τραυματίες, θηριώδης χρήση όπλων που βλάπτουν, ακρωτηριάζουν και τραυματίζουν. 

Πάνω από 1000 άνθρωποι καταδικάστηκαν και φυλακίστηκαν αυθαίρετα. Και τώρα ο Νόμος «Ενάντια στους Καταστροφείς» στοχεύει απλώς στο να μας εμποδίσει να διαδηλώνουμε. 

Καταδικάζουμε κάθε βία ενάντια στους διαδηλωτές, είτε από τις δυνάμεις της τάξης είτε από βίαιες ομάδες. Κανείς από αυτούς δεν θα μας σταματήσει! Η διαμαρτυρία είναι θεμελιώδες δικαίωμα. Να τερματιστεί η ατιμωρησία των δυνάμεων επιβολής της τάξης! Αμνηστία σε όλα τα θύματα της καταστολής!

Και τι κόλπο είναι αυτός ο μεγάλος εθνικός διάλογος! Στην πραγματικότητα μια επικοινωνιακή εκστρατεία της κυβέρνησης που θέλει αυτή να διαμορφώσει τη θέλησή μας να συζητήσουμε και να αποφασίσουμε! Την πραγματική δημοκρατία την εφαρμόζουμε τα μπλόκα μας και στις συνελεύσεις μας. Δεν θα τη βρείτε ούτε στα τηλεοπτικά πάνελ ούτε στα στρογγυλά τραπέζια του Μακρόν. 

Αφού μας πρόσβαλε και μας αντιμετώπισε ως χειρότερους και από το τίποτα, τώρα μας παρουσιάζει ως ένα ξενοφοβικό πλήθος γεμάτο μίσος. Αλλά είμαστε το αντίθετο από αυτό: Ούτε ρατσιστές, ούτε σεξιστές, ούτε ομοφοβικοί, είμαστε περήφανοι που είμαστε μαζί, με τις διαφορές μας, για να χτίσουμε μια κοινωνία αλληλεγγύης. 

Η δύναμή μας βρίσκεται στην ποικιλομορφία των συζητήσεών μας. Αυτήν τη στιγμή εκατοντάδες συνελεύσεις διαμορφώνουν και προτείνουν τα δικά τους αιτήματα. Προωθούν την πραγματική δημοκρατία, την κοινωνική και φορολογική δικαιοσύνη, τις εργασιακές συνθήκες, την οικολογική και κλιματική δικαιοσύνη, το τέλος των διακρίσεων. 

Μεταξύ των περισσότερων συζητημένων στρατηγικών αιτημάτων και προτάσεων θα βρούμε: την εξάλειψη της φτώχειας σε κάθε μορφή, τον μετασχηματισμό των θεσμών, την οικολογική μετάβαση (ενεργειακή ανασφάλεια, βιομηχανική μόλυνση…), την ισότητα και την έγνοια για όλους, ανεξαρτήτως εθνικότητας (για τα ΑμεΑ, για ισότητα φύλου, για το τέλος της εγκατάλειψης των λαϊκών συνοικιών, για τον κόσμο της υπαίθρου). 

Εμείς, τα Κίτρινα Γιλέκα, σας καλούμε όλους να ενωθείτε μαζί μας, με τα δικά σας μέσα. Καλούμε σε συνέχεια των Πράξεων (στην Πράξη 12 ενάντια στην αστυνομική βία που θα γίνει μπροστά σε αστυνομικά τμήματα, και σε Πράξεις 13, 14…), σε συνέχεια των καταλήψεων των δρόμων και του μπλοκαρίσματος της οικονομίας, σε χτίσιμο μιας μαζικής και ανανεούμενης απεργίας από τις 5 Φλεβάρη. Καλούμε στη δημιουργία επιτροπών σε χώρους δουλειάς, πανεπιστήμια, σχολεία και αλλού, ώστε αυτή η απεργία να χτιστεί από τη βάση και από τους ίδιους τους απεργούς. Ας πάρουμε τα πράγματα στα χέρια μας. Μη μένετε μόνοι, ενωθείτε μαζί μας!

Ας οργανωθούμε με έναν δημοκρατικό, αυτόνομο και ανεξάρτητο τρόπο. Η Συνέλευση των Συνελεύσεων είναι ένα σημαντικό βήμα που μας επιτρέπει να συζητήσουμε τα αιτήματά μας και τα μέσα πάλης μας. Να ενωθούμε για το μετασχηματισμό της κοινωνίας!

Μακρόν, παραιτήσου!

Ζήτω η εξουσία στο λαό, για το λαό και από το λαό.

Κοινή έκκληση: Ο Μακρόν πρέπει να υποκύψει στα αιτήματα των Κίτρινων Γιλέκων και του κοινωνικού κινήματος 

Το κείμενο του οποίου αποσπάσματα παρουσιάζουμε εδώ, υπογράφουν προσωπικότητες (οικονομολόγοι, φεμινίστριες αγωνίστριες, ιστορικοί κ.ά.), κοινωνικές συλλογικότητες όπως η Attac, η συλλογικότητα «Εκπαιδευτικοί και ερευνητές σε αλληλεγγύη με τα Κίτρινα Γιλέκα», η Πανεθνική Συλλογικότητα για τα Γυναικεία Δικαιώματα, η αντιρατσιστική «Συλλογικότητα αλήθεια για τον Αντάμα» (σσ: ο Αντάμα Τραορέ είναι θύμα αστυνομικής βίας), το ίδρυμα Κοπέρνικος, κάποια εργατικά σωματεία, αλλά και πολιτικές οργανώσεις όπως το Νέο Αντικαπιταλιστικό Κόμμα (NPA), η ΚΟ της Ανυπότακτης Γαλλίας, το Ensemble, το Κόμμα της Αριστεράς (PG), το Οικολογικό Κίνημα, η «Ελευθεριακή Εναλλακτική» κ.ά. 

Η Γαλλία είναι αναστατωμένη εδώ και 11 βδομάδες από μια κοινωνική εξέγερση που δεν έχουμε ξαναδεί από τον Μάη του ’68.

Επί 11 βδομάδες, σε πείσμα της περιφρόνησης και της δυσφήμισης που δέχτηκαν, τα Κίτρινα Γιλέκα ζητούν απλά, άμεσα και απολύτως δίκαια αιτήματα δημοκρατικής, φορολογικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής δικαιοσύνης. 

(…)

Την Κυριακή 27 Γενάρη, στο Κομερσί, μια συνέλευση των Κίτρινων Γιλέκων από όλη τη Γαλλία εξέδωσε μια έκκληση που περιλαμβάνει ισχυρά κοινωνικά και οικολογικά αιτήματα… και σημαντικά δημοκρατικά αιτήματα. 

Για πρώτη φορά από την αρχή της κινητοποίησής τους, τα Κίτρινα Γιλέκα αποφάσισαν να ενωθούν με μια απεργία που κήρυξαν τα συνδικάτα για τις 5 Φλεβάρη 2019. 

Σε αυτήν την σύγκλιση βλέπουμε τη δυνατότητα για μια μεγάλη κοινωνική νίκη, καθώς θα διευκολύνει την εμφάνιση ενός διαρκούς γενικευμένου κινήματος που θα συμπεριλαμβάνει όλους τους εργαζόμενους, τον πληθυσμό των λαϊκών περιοχών και τη νεολαία. Θέλουμε η απεργία και οι διαδηλώσεις να είναι όσο πιο μαζικά γίνεται, προκειμένου να προωθηθούν αυτά τα δίκαια αιτήματα...  

Καταδικάζουμε τις προσπάθειες της ακροδεξιάς να οικειοποιηθούν αυτό το κίνημα και να το εκμεταλλευτούν για να προωθήσουν το μίσος για τους μετανάστες, τον αντισημιτισμό, το ρατσισμό, το σεξισμό και την ομοφοβία. 

Αντί να ακούσει, η εξουσία οχυρώνεται πίσω από το καταπιεστικό μηχανισμό της και σε μια παρωδία διαλόγου. Προετοιμάζει ακόμα κι ένα νόμο που περιορίζει την ελευθερία στη διαδήλωση. Θα σταθούμε απέναντι! Απαιτούμε από την κυβέρνηση να εγκαταλείψει τη λογική της ποινικοποίησης του κοινωνικού και λαϊκού κινήματος. Ένας πρόεδρος που διατάζει ή δίνει κάλυψη σε τέτοια βία ενάντια στους συμπατριώτες του έχει χάσει την νομιμοποίησή του να αντιπροσωπεύει το λαό. Δεν θα συνηθίσουμε ποτέ τα χτυπημένα πρόσωπα, τα εκατοντάδες τραύματα και ακρωτηριασμούς, τους δεκάδες θανάτους που η κυβέρνηση επιχειρεί να ελαχιστοποιήσει ή να αρνηθεί. 

(…)

Ο πραγματικός λαϊκός διάλογος γίνεται στις γειτονιές, τις διασταυρώσεις εθνικών οδών, τις συνελεύσεις, τους χώρους δουλειάς. Ο Εμμανουέλ Μακρόν έχει χάσει τη μάχη των ιδεών! Πρέπει να αποδεχτεί τα κοινωνικά και λαϊκά αιτήματα!