Συνέντευξη εργατριών από τη Μιανμάρ: «Σε περίπτωση που επικρατήσει η στρατιωτική ηγεσία, τα συνδικάτα θα σταματήσουν να υπάρχουν»

Είχε προηγηθεί η απόφαση να τεθούν εκτός νόμου τα εργατικά συνδικάτα, καθώς η ατμομηχανή της αντίστασης είναι η γενική απεργία που έχει παραλύσει σημαντικούς τομείς του κράτους και της οικονομίας. Στην πρωτοπορία της εργατικής αντίστασης στο πραξικόπημα βρέθηκε εξαρχής το εργατικό δυναμικό της βιομηχανίας ρούχων. Περίπου 600.000, συντριπτικά γυναίκες, απασχολούνται στις μεγάλες «φίρμες» που έχουν εργοστάσια στη χώρα και έχουν εμπειρία σκληρών απεργιών τα προηγούμενα χρόνια. Αυτές οι εργάτριες έπαιξαν κεντρικό ρόλο στο ξέσπασμα του απεργιακού κινήματος που εξαπλώθηκε στη βιομηχανική ζώνη της Γιανγκόν (Ρανγκούν). Αναδημοσιεύουμε συνέντευξη του Jacobin με τρεις συνδικαλίστριες του κλάδου, τις Ma Moe Sandar Myint, Ma Ei Ei Phyu και Ma Tin Tin Wai. Για το υπόβαθρο των εξελίξεων, βλ. «Μιανμάρ: «Θα είμαστε θυμωμένοι μέχρι το τέλος του κόσμου…»*. Θα επανέλθουμε με αρθρογραφία για τις εξελίξεις που μεσολάβησαν μετά από αυτό το άρθρο, αλλά αξίζει εν τω μεταξύ να γνωρίσουμε τις ελπίδες, τους φόβους, τις εμπειρίες των πρωταγωνιστριών του.

--------------------------------------------------

Το να ξέρεις ότι οι εργαζόμενες στη βιομηχανία ρούχων ήταν από τις πρώτες που απέργησαν ενάντια στο στρατιωτικό πραξικόπημα, πώς σε κάνει να νιώθεις ;

MEEP: Δεν μπορώ καν να βρω μια κατάλληλη λέξη γι’ αυτό που αισθάνομαι. Νιώθω πολύ ικανοποιημένη με τη δουλειά μας. Οι εργάτριες στον τομέα της ένδυσης ήταν αυτές που πυροδότησαν τις διαδηλώσεις.

MMSM: Ο λαός είναι περήφανος για μας. Την πρώτη ημέρα της απεργίας, οι εργάτες ήρθαν φέρνοντας μαζί τους το φαγητό τους. Αργότερα, δεν χρειαζόταν πια επειδή ο κόσμος τους πρόσφερε φαγητό.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις του στρατιωτικού πραξικοπήματος στους εργαζόμενους;

MEEP: Το NLD [National League for Democracy  Εθνικός Σύνδεσμος υπέρ της Δημοκρατίας, το κόμμα του οποίου η κυβέρνηση ανατράπηκε από το στρατό] δεν θεσμοθέτησε την απόλυτη προστασία της εργασίας, αλλά υπήρξε τεράστια πρόοδος. Μας έδωσε την ελπίδα ότι θα βελτιώσουμε τους μισθούς μας.

Πριν έρθει στην εξουσία το NLD, δεν γνωρίζαμε καν τι ήταν το εργατικό δίκαιο ή τα εργασιακά δικαιώματα. Υπήρχαν αυθαίρετες απολύσεις εργαζομένων λόγω καταγγελιών.

Υπό το καθεστώς της στρατιωτικής δικτατορίας, τα εργασιακά μας δικαιώματα θα καταστρατηγηθούν. Δεν μπορούμε να δεχθούμε τη δικτατορία σε καμία περίπτωση. Ακόμα κι αν θα απολυθούμε από το εργοστάσιο εξ’ αιτίας των απεργιών και των διαδηλώσεων, θα αγωνιστούμε μέχρι τέλους.

MTTW: Αγωνιζόμαστε για ολόκληρη τη χώρα. Σε περίπτωση που επικρατήσει  η στρατιωτική ηγεσία, τα συνδικάτα θα σταματήσουν  να υπάρχουν. Και ακόμα κι αν συνεχίσουν να υπάρχουν συνδικάτα, αυτά δεν θα είναι πραγματικά: η κυβέρνηση θα τα ελέγχει και το συνδικάτο θα γίνει μια σκέτη καρικατούρα.

MMSM: Εμείς οι εργάτριες θέλουμε δημοκρατία επειδή έχουμε την άποψή μας και δεν είμαστε παθητικές. Χρειαζόμαστε την ελευθερία να διεκδικούμε τα δικαιώματα των εργαζομένων -προστασία και παροχές. Μόνο η δημοκρατία μπορεί να το προσφέρει αυτό.

Πώς ξεκίνησε η οργάνωση της απεργίας ;

MEEP: Πραγματοποιήσαμε μια συνέλευση όλων των εργαζομένων και αρχίσαμε να συζητάμε για τα εργασιακά δικαιώματα, τα δικαιώματα που χάνουμε υπό το καθεστώς της δικτατορίας.

Στις 5 Φεβρουαρίου, οι εργάτριες αποφάσισαν να διαδηλώσουν. Βρεθήκαμε απέναντι στην αστυνομία. Φοβόμουν πολύ, αλλά αισθάνθηκα επίσης την αναγνώριση του κόσμου η οποία  μας έκανε να αισθανθούμε πολύ σημαντικές. Άρχισα να κλαίω εξαιτίας της υποστήριξης του κόσμου προς τις εργαζόμενες-ους. Όταν επιστρέψαμε στο πανδοχείο που μέναμε, η αστυνομία βρισκόταν μπροστά στο εργοστάσιο ρωτώντας ποιος ήταν ο επικεφαλής. Για το λόγο αυτό, ακόμα και τώρα, κρύβομαι. Όλοι οι συνδικαλιστές κρύβονται.

MTTW: Ξεκινώντας την 1η Φεβρουαρίου, πραγματοποιήσαμε μια επείγουσα συνεδρίαση. Στις 5 Φεβρουαρίου, ξεκινήσαμε μια καμπάνια μέσα στο εργοστάσιο. Τραγουδήσαμε τον εθνικό ύμνο και άλλα διάσημα ιστορικά τραγούδια και ύμνους από την επανάσταση του ’88.

Οι εργάτριες-ες φορούσαν πάνω απ’ τα ρούχα τους μια κόκκινη κορδέλα. Συμμετείχαν όλοι οι εργαζόμενοι-ες στο εργοστάσιο, ακόμη και αυτοί που κατείχαν πιο ψηλές θέσεις. Το μόνο πρόβλημα ήταν ότι δεν είχαμε αρκετό κόκκινο ύφασμα, οπότε έπρεπε να ζητήσουμε να μας δώσει το εργοστάσιό μας και να χρησιμοποιήσουμε τον κόπτη του εργοστασίου για να το κόψουμε. Κανονικά το μεσημεριανό διάλειμμα είναι τριάντα λεπτά. Το εργοστασιακό σωματείο ανακοίνωσε ότι οι εργάτες-τριες θα έπρεπε να τελειώσουν το φαγητό τους μέσα σε δέκα λεπτά και τα υπόλοιπα είκοσι λεπτά να λάβουν μέρος στην καμπάνια .

Αποφασίσαμε να διαδηλώσουμε στις 6 Φεβρουαρίου, και να ενωθούμε με  άλλες ομάδες, όπως οι φοιτητές. Πραγματοποιήσαμε καθιστικές διαμαρτυρίες πάνω στο δρόμο της βιομηχανικής ζώνης του Sagaing, κάναμε πορεία προς την Κεντρική Τράπεζα της Μιανμάρ και το τοπικό γραφείο της ΔΟΕ (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας) και ασκήσαμε πίεση στις επώνυμες εταιρίες.

Στο Hlaing Tharyar υπάρχουν περίπου τριακόσια εργοστάσια. Συμμετείχαν σχεδόν όλα στην κινητοποίηση. Εάν σε ένα εργοστάσιο υπήρχε σωματείο, αυτό οργάνωνε την απεργία και όλοι οι εργαζόμενοι συμμετείχαν. Στα εργοστάσια που δεν υπήρχε σωματείο, οι εργαζόμενοι-ες έπαιρναν ατομικά την άδεια τους και συμμετείχαν επίσης στη κινητοποίηση. Έτσι το πλήθος ήταν τεράστιο.

MMSM: Όταν μάθαμε  για το στρατιωτικό πραξικόπημα, δεν είχαμε πρόσβαση στο διαδίκτυο για το πρώτο μισό της ημέρας, επειδή είχε κοπεί από τον στρατό. Αγοράσαμε λοιπόν ένα ραδιόφωνο και ακούγαμε τις ειδήσεις. Η ηγεσία του σωματείου μας επικοινώνησε και συντονίστηκε με άλλα εργοστασιακά σωματεία και πραγματοποιήθηκε μια έκτακτη συνεδρίαση όλων των  σωματείων. Έπρεπε να βρούμε έναν τρόπο να παλέψουμε ενάντια στο στρατό. Δεν μπορούσαμε να το κάνουμε από μόνοι μας. Χρειαζόμασταν τη συμμετοχή ολόκληρου του πληθυσμού.

Ακτιβιστές φοιτητές ήρθαν σε επαφή μαζί μας. Τους είπαμε, «Αν σας ενδιαφέρει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας, ας συναντηθούμε. Ήμαστε συνηθισμένες στις απεργίες μέσα στα εργοστάσια, αλλά ποτέ δεν είχαμε απεργήσει απέναντι στον ένοπλο στρατό. Δεν έχουμε εμπλακεί σε πολιτικές απεργίες στο παρελθόν. Μιας και έχετε πολλούς υποστηρικτές και εμπειρία στις πολιτικές κινητοποιήσεις, ας συνεργαστούμε».

Ποια ήταν η σημασία της γενικής απεργίας;

MEEP: Στην κινητοποίηση συμμετείχαν όλες οι κοινωνικές ομάδες. Ο κόσμος αντιστάθηκε σε αυτό το σύστημα που τα θεμέλιά του είναι βουτηγμένα μέσα στο αίμα. Έτσι, η γενική απεργία ήταν πολύ σημαντική προκειμένου να  μάθει ο επικεφαλής της χούντας ότι «Δεν σας θέλουμε. Και είμαστε όλοι εναντίον της δικτατορίας».

Περιέγραψέ μας μερικές από τις οργανωτικές δυσκολίες.

MMSM: Υπάρχουν πολλές δυσκολίες. Συχνά οι γονείς δεν επιτρέπουν στις γυναίκες και τα κορίτσια να  συμμετέχουν σε πολιτικές ή συνδικαλιστικές δραστηριότητες. Οι γονείς μας είναι αγρότες και εμείς γεννηθήκαμε σε χωριά. Μας μεγάλωσαν με τις παραδόσεις που στα χωριά είναι άγραφοι νόμοι, όπως για παράδειγμα ότι τα κορίτσια ήταν υποχρεωμένα να φοράνε τις παραδοσιακές φούστες longyi μέχρι και τα δάχτυλα των ποδιών τους. Οι  γυναίκες αποθαρρύνονταν από το να κυκλοφορούν έξω τη νύχτα. Όταν άρχισα να ασχολούμαι με τις εργατικές κινητοποιήσεις, οι γονείς μου ανησυχούσαν. Αλλά ο σύζυγός μου είναι πολύ υποστηρικτικός σε ό,τι αφορά την ενασχόλησή μου με το σωματείο και πάντα με εμψυχώνει.

Οι εργαζόμενες-οι δεν πληρώνονται για το χρονικό διάστημα που απεργούν και αυτό τους δημιουργεί πρόβλημα στην πληρωμή του ενοικίου. Ορισμένοι ιδιοκτήτες δείχνουν κατανόηση στους απεργούς και έχουν μειώσει το ενοίκιο για την περίοδο της απεργίας, ενώ σε άλλες περιπτώσεις έχουν γίνει εξώσεις εργαζομένων.

Τι θα θέλατε να γνωρίζουν οι αναγνώστες μας για την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα;

MTTW: Το κίνημα αυτή τη στιγμή χρειάζεται διεθνή υποστήριξη. Στην επανάσταση του ’88, πολλοί άνθρωποι δολοφονήθηκαν από τον στρατό και δεν θέλω ξανά μια τέτοια κατάσταση.

Όταν άκουσα για τους ανθρώπους που σκοτώθηκαν και πυροβολήθηκαν από το στρατό, θύμωσα πάρα πάρα πολύ -ήθελα να ουρλιάξω στη διεθνή κοινότητα να βοηθήσει τους εργαζόμενους της Μιανμάρ.

MMSM: Κάποιες εργαζόμενες απολύθηκαν ή τους μείωσαν το μισθό τους. Μεταξύ των απολυμένων είναι έγκυες γυναίκες, γυναίκες με μικρά παιδιά και γυναίκες οι οποίες συντηρούν την οικογένειά τους. Το ζήτημα του ενοικίου, σε συνδυασμό με την απόλυση αυτών των εργαζομένων από τα εργοστάσια, τις έχει θέσει σε απελπιστική οικονομική κατάσταση.

Η Επιτροπή της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας ορίζει ότι οι ιδιοκτήτες δεν μπορούν να ασκήσουν πιέσεις στους εργαζομένους/ες. Οι εργαζόμενες είναι ελεύθερες να ασκήσουν τα δικαιώματά τους. Θέλουμε ο κόσμος να ασκήσει  πιέσεις σε γνωστές εταιρείες  όπως η Adidas, η Zara και η H&M προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το δικαίωμα των εργαζομένων στη διαμαρτυρία θα γίνει σεβαστό. Από τότε που προβήκαμε σε ανακοίνωση προς τις εταιρείες, δεν έχουμε ακούσει καμία αντίδραση από αυτές μέχρι στιγμής.

Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι επίσης απαραίτητα. Χρειαζόμαστε τα μίντια να δείξουν  μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τις  προσπάθειες που καταβάλλουν οι εργαζόμενοι και εργαζόμενες και για όσα είναι διατεθειμένες-οι να ρισκάρουν κατεβαίνοντας στους δρόμους. Όσο περισσότερος κόσμος γνωρίζει για μας και τις προσπάθειές μας, τόσο πιο προστατευμένες είμαστε σε περίπτωση που μας συμβεί κάτι.

MEEP: Προέρχομαι από μια οικογένεια αγροτών στην περιοχή Ayeyarwady. Στα νιάτα μου, η κυβέρνηση ανάγκασε τους αγρότες να καταβάλλουν δασμούς πληρωτέους σε ρύζι. Όταν ήμουν στην τετάρτη δημοτικού, η οικογένειά μου δεν μπόρεσε να παράξει αρκετό ρύζι εξαιτίας των καιρικών συνθηκών. Έτσι η αστυνομία συνέλαβε τον παππού και τον ξάδελφό μου. Ο αδερφός μου, η αδερφή μου και εγώ αναγκαστήκαμε να κρυφτούμε και ήρθαμε αντιμέτωποι με την πείνα.

Ακόμα και μετά την αποφυλάκισή του, ο παππούς μου εξακολουθούσε να οφείλει ρύζι στην κυβέρνηση. Αλλά δεν μπορούσαμε να παράξουμε αρκετό. Οπότε έπρεπε να παραδώσουμε τη γη μας και γίναμε πάμπτωχοι. Ο αδερφός μου και εγώ αναγκαστήκαμε να παρατήσουμε το σχολείο. Ο πατέρας μου με πήγε στην πόλη, όπου δεν πέρασα τις εισαγωγικές εξετάσεις.

Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο πραγματικά μισώ τη στρατιωτική δικτατορία. Υποφέραμε πολλά άσχημα πράγματα κάτω από αυτό το καθεστώς. Δεν μπορώ να επιτρέψω να συμβεί το ίδιο σε αυτήν τη γενιά, στον γιο μου και στην κόρη μου. Αυτός είναι ο λόγος που θέλω να αγωνιστώ.

MMSM: Δεν το κάνουμε αυτό για να αποκτήσουμε εξουσία ή αξιώματα. Οι εργαζόμενες-οι ξέρουν πώς να ζουν κάτω από  πιέσεις και πώς να αγωνίζονται ενάντια στην αδικία. Δεν μπορούμε να ζήσουμε υπό στρατιωτικό καθεστώς. Θα προτιμούσαμε να πεθάνουμε παρά να ζούμε καταπιεσμένες.

Σου ραγίζει την καρδιά να βλέπεις να πεθαίνουν διαδηλωτές, ειδικά νέοι. Ως μαχόμενη μητέρα, το νιώθω εντονότερα. Όσο πιο πολύ τους βλέπω να υποφέρουν, τόσο περισσότερο θέλω να αγωνιστώ, ακόμη και αν κινδυνεύω να πεθάνω. Αυτοί που πεθαίνουν τώρα είναι αιώνιοι.