Ταπεινωτική ήττα του μπλερικού "πραξικοπήματος"

Ο Τζέρεμι Κόρμπιν συνέτριψε για δεύτερη φορά μέσα σε ένα χρόνο τη δεξιά πτέρυγα του Εργατικού Κόμματος, κερδίζοντας στις εσωκομματικές εκλογές τον Όουεν Σμιθ με 61,8%.

Ένα χρόνο πριν, οι Εργατικοί διέρχονταν περίοδο σοβαρής εσωτερικής κρίσης, μετά τη δεύτερη συνεχόμενη ήττα τους στις βουλευτικές εκλογές από τους Τόρηδες. Αποφασίστηκε για πρώτη φορά να εκλεγεί ο επόμενος πρόεδρος από τη «βάση» του κόμματος (σύμφωνα με την αρχή «ένα μέλος - 1 ψήφος»), ενώ για δεκαετίες τον αρχηγό εξέλεγαν οι βουλευτές, η Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή (ΚΕΕ) και οι εκπρόσωποι των συνδικάτων. Από την πλευρά των μπλερικών αποτελούσε μια προσπάθεια να ξεμπερδεύουν με τον ισχυρό εσωκομματικό ρόλο των συνδικάτων. Για να αποκτήσει κάποια δημοκρατική επίφαση η διαδικασία, βρέθηκαν κάποιοι βουλευτές που ενέκριναν την υποψηφιότητα  Κόρμπιν (βετεράνος της αριστερής πτέρυγας του κόμματος), αν και διαφωνούσαν μαζί του πολιτικά, καθώς θεωρούνταν τελείως ακίνδυνος. Και οι δύο κινήσεις γύρισαν μπούμερανγκ: Στηριγμένος σε ένα ρεύμα πάνω από 100.000 ανθρώπων που γράφτηκαν (ή ξαναγράφτηκαν) μέλη στο κόμμα, αλλά και στην πλειοψηφία των παλιών μελών, ο Κόρμπιν συνέτριψε τον περσινό Σεπτέμβρη τους άλλους τρεις υποψηφίους, κερδίζοντας την προεδρεία των Εργατικών με ποσοστό 59,5%.

Άμεσα ενεργοποιήθηκε ένας ολόκληρος μηχανισμός, μέσα κι έξω από τους Εργατικούς, για να οργανώσει την υπονόμευση και την ανατροπή του. Μετά από μήνες «πολέμου φθοράς», το Brexit ήταν ο καταλύτης για να εκδηλωθεί ανοιχτά η μπλερική ανταρσία.

Ο Κόρμπιν κατηγορήθηκε ως «όχι αρκετά ένθερμος ευρωπαϊστής» και λίγες ώρες μετά το δημοψήφισμα, δεκάδες ηγετικά στελέχη, βουλευτές και σκιώδεις υπουργοί άρχισαν δημόσια τις δηλώσεις απόσυρσης της εμπιστοσύνης από το πρόσωπό του. Μια πρόταση μομφής εναντίον του ψηφίστηκε από 172 βουλευτές των Εργατικών (σε σύνολο 230). Οι μπλερικοί ζήτησαν από τον -μόλις ένα χρόνο πριν εκλεγμένο- πρόεδρο να παραιτηθεί. Όταν αυτός αρνήθηκε, προσπάθησαν να τον αποκλείσουν από μια εκ νέου υποψηφιότητα, αλλά δεν τα κατάφεραν. Τελικά κατέληξαν στην υποψηφιότητα του Όουεν Σμιθ, ενός νέου ηλικιακά και σχετικά άφθαρτου στελέχους, που ισχυριζόταν ότι θα υλοποιήσει τις ιδέες του Κόρμπιν... σοβαρότερα. Δήλωνε «αριστερός» αλλά δεν έπειθε, καθώς απολάμβανε τη στήριξη όλου του μπλερικού μηχανισμού.

Η δεξιά πτέρυγα αξιοποίησε κάθε μέσο. Η ΚΕΕ στέρησε το δικαίωμα ψήφου από τα σχεδόν 200.000 μέλη που γράφτηκαν στο κόμμα το τελευταίο 6μηνο. Σε δεκάδες χιλιάδες άλλα νέα μέλη και «φίλους» του κόμματος (που πέρυσι ψήφισαν πληρώνοντας 3 λίρες) φέτος επιβλήθηκε να πληρώσουν 25 λίρες, για να αποκλειστούν οι περισσότεροι κι οι φτωχότεροι.

Οι υποστηρικτές του Κόρμπιν μάζεψαν άμεσα πάνω από 100.000 λίρες για να καταθέσουν μήνυση ώστε να μπορούν να ψηφίσουν τα νέα μέλη. Το δικαστήριο τους δικαίωσε. Όμως η δεξιά πτέρυγα, χρησιμοποιώντας τα λεφτά των μελών που γράφτηκαν για να ψηφίσουν, προχώρησε σε άσκηση έφεσης για να τους στερήσει το δικαίωμα ψήφου! Κι οι Εφέτες στις 12 Αυγούστου αποφάσισαν να κάνουν το χατίρι στους μπλερικούς.

Προγραμματισμένες τοπικές εσωκομματικές διαδικασίες έδειχναν να δημιουργούν ρεύμα υπέρ του Κόρμπιν, οπότε η ηγεσία διέταξε την απαγόρευσή τους. Σε άλλες περιπτώσεις κλαδικών κομματικών διαδικασιών δεν ενημερώνονταν καν οι υποστηρικτές του Κόρμπιν με αποτέλεσμα να βγαίνουν ανακοινώσεις υπέρ του Όουεν από αμελητέες μειοψηφίες.

Χείμαρροι συκοφαντιών εκτοξεύονταν καθημερινά από προσωπικότητες των Εργατικών εις βάρος του Κόρμπιν και των υποστηρικτών του, έφτασαν να τους παρομοιάζουν ακόμα και με Ναζί. Την ίδια ώρα, σε μια επιχείρηση μαζικών εκκαθαρίσεων, υποστηρικτές του Κόρμπιν αποκλείονταν από το δικαίωμα ψήφου γιατί συμμετείχαν σε συγκεντρώσεις κατά μπλερικών βουλευτών, γιατί τους αποκαλούσαν «προδότες» και δειλούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ή γιατί στο παρελθόν είχαν ψηφίσει άλλα κόμματα!

Ο πανικός έφτασε σε επίπεδα γελοιότητας. Ο Τομ Γουάτσον, Νο2 του κόμματος, έφτασε να λέει ότι το κόμμα «έπεσε στα χέρια των τροτσκιστών», με την εικόνα του Τρότσκι να εμφανίζεται ως μπαμπούλας στα εξώφυλλα εφημερίδων. Στην υστερία δεν συμμετείχαν μόνο οι δεξιές εφημερίδες, αλλά και η συντριπτική πλειοψηφία των «κεντροαριστερών».

Παρ’ όλα αυτά, το «κύμα» στάθηκε αδύνατο να ανακοπεί. Κάθε μέρα γίνονταν τεράστιες συγκεντρώσεις αλλά και διαδηλώσεις υπέρ του, συχνά μάλιστα έξω από γραφεία βουλευτών της δεξιάς πτέρυγας και ζητώντας από τον Κόρμπιν την καρατόμησή τους (το καταστατικό του κόμματος δίνει το δικαίωμα στην βάση να ανακαλέσει βουλευτές). Μετά από όλα αυτά, ο Κόρμπιν επικράτησε με τα ποσοστά του μάλιστα να είναι υψηλότερα από ότι ένα χρόνο πριν!

Ήταν το πιο αποτυχημένο εσωκομματικό πραξικόπημα. Οι μπλερικοί, αλαζονικοί και ξεκομμένοι από την κοινωνία, έπεσαν σε πολλαπλά λάθη: Υποτίμησαν τον Κόρμπιν, καθώς θεωρούσαν ότι θα είναι εύκολο να τον «παραιτήσουν», και όλος ο σχεδιασμός τους είχε στηριχτεί σε αυτό το σενάριο. Υποτίμησαν τις διαθέσεις των συνδικαλιστών, που πίστευαν πως θα τους προσεταιριστούν, για να διαπιστώσουν ότι είχε συσσωρευτεί μεγάλη οργή από την απαξίωση και τις επιθέσεις των Μπλερικών. Όταν υποχρεώθηκαν να δώσουν τελικά εκλογική μάχη, όλες οι μεθοδεύσεις και οι επιθέσεις δεν ανέκοψαν το κύμα ριζοσπαστισμού.

Η δεξιά πτέρυγα λυσσομανούσε ότι ο Κόρμπιν είναι «υπερβολικά αριστερός» και  αντιευρωπαϊστής, στενεύει τα ακροατήρια και άρα δεν μπορεί να κερδίσει τους Τόρηδες. Αυτά από τους ανθρώπους που ευθύνονται για την απώλεια 5 εκατομμυρίων ψήφων, τα ιστορικά χαμηλά ποσοστά, την οργανωτική συρρίκνωση του κόμματος ή την εκλογική εξαφάνιση στην Σκωτία τα προηγούμενα χρόνια. Αυτά, ενώ επί προεδρίας Κόρμπιν, στις εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση το φετινό Μάιο (στις 124 από τις 418 εκλογικές περιφέρειες), οι Εργατικοί βγήκαν πρώτη δύναμη, κερδίζοντας και τη δημαρχία του Λονδίνου, ενώ έχουν κερδίσει σε όλες τις «ενδιάμεσες εκλογές» (εμβόλιμες εκλογές προς αντικατάσταση μεμονωμένων βουλευτών για λόγους παραίτησης, θανάτου κλπ).

Το νόημα της επίθεσης στον Κόρμπιν είναι λοιπόν άλλο. Πιο –κυνικά- ειλικρινής αποδείχθηκε ο ίδιος ο Μπλερ, όταν δήλωνε: «ακόμα κι αν η συνταγή για να κερδίσουν οι Εργατικοί ήταν ένα αριστερό πρόγραμμα, δεν θα το ακολουθούσα». Μπροστά στην οικονομική και πολιτική κρίση, και τους κλυδωνισμούς του Brexit, η αστική τάξη χρειάζεται το Εργατικό Κόμμα ως «εφεδρεία» και οι μπλερικοί κάνουν ό,τι μπορούν για να ξαναγίνει το κεντροαριστερό κόμμα «αξιόπιστο». Αυτήν τη «σούπα» χαλάει ο Κόρμπιν, δίνοντας «πρόσωπο» σε διεργασίες στην κοινωνία που κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση.

Το 61,8%, το κίνημα των «Κορμπινίστας» στους δρόμους, ο διπλασιασμός των μελών (300.000 νέα μέλη) και ο πολλαπλασιασμός των υποστηρικτών των Εργατικών τον τελευταίο χρόνο (με 60.000 νέα μέλη να γράφονται μόνο την πρώτη εβδομάδα που ακολούθησε την πρόταση μομφής) φανερώνουν την τεράστια ζήτηση που υπάρχει για αριστερή πολιτική και μεγάλες ανατροπές στη σημερινή Βρετανία.

Το Πρόγραμμα του Κόρμπιν δεν είχε τίποτα το επαναστατικό ή «ακραίο», αντίθετα διεύρυνε τα ακροατήρια, μιλώντας στο ταξικό ένστικτο των από κάτω:  όχι στη λιτότητα για την εργατική τάξη, να πληρώσουν οι τραπεζίτες την κρίση, αύξηση φορολογίας των επιχειρήσεων, όχι περικοπές στο κοινωνικό κράτος, υπεράσπιση του βρετανικού ΕΣΥ (NHS) που δέχεται επίθεση για περαιτέρω συρρίκνωση και ιδιωτικοποίηση αυτό το διάστημα, κατάργηση διδάκτρων στα πανεπιστήμια, κατάργηση των πυρηνικών όπλων, επανεθνικοποίηση των σιδηροδρόμων, στροφή στο κίνημα. Δεσμεύτηκε επίσης μόλις βγει πρωθυπουργός να ζητήσει συγγνώμη από τον ιρακινό λαό για τη συμμετοχή της Βρετανίας στον πόλεμο. Η συντριπτική πλειοψηφία της βάσης των Εργατικών αλλά και σημαντικό τμήμα των Βρετανών συμφωνεί με αυτά.

Η διεθνής εμπειρία τα τελευταία χρόνια δείχνει ότι οι από κάτω μετά από αρκετά χρόνια δικομματικού νεοφιλελευθερισμού απαξιώνουν τα «παραδοσιακά» εργαλεία πολιτικής και αναζητούνε πιο «ριζοσπαστικές» λύσεις, είτε προς την ακροδεξιά είτε προς τα αριστερά. Σε κάθε χώρα αυτό εκφράζεται με βάση τις ιδιαιτερότητες: Το φαινόμενο Κόρμπιν ανήκει στο «ρεύμα» που έφερε παλιότερα τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση, που τροφοδοτεί σήμερα τους Podemos, που εκφράστηκε γύρω από την υποψηφιότητα του Σάντερς στις ΗΠΑ, που απογείωσε το SNP στη Σκοτία. Είναι η «βρετανική» του εκδοχή, όπου τα προηγούμενα χρόνια δε συγκροτήθηκε μια σοβαρή Αριστερά εκτός Εργατικών.

Η επόμενη μέρα στους Εργατικούς θα έχει ενδιαφέρον.

Το σύνθημα «μας ενώνουν περισσότερα από όσα μας χωρίζουν» που έριξε ο Κόρμπιν μετά τη νίκη του, υιοθετείται από τη βάση του κόμματος, που μάλλον το αντιλαμβάνεται ως απαίτηση για πειθαρχία. Άλλωστε οι ίδιοι που χρησιμοποιούν αυτό το σύνθημα, απαιτούν να ενεργοποιηθεί η καταστατική ρύθμιση για ανακλήσεις βουλευτών από τη βάση τους.

Από τη μεριά του Κόρμπιν όμως, πρόκειται για άλλη μια προσπάθεια συμβιβασμού. Είναι ένας σοσιαλδημοκράτης που ηγείται ενός μεταρρυθμιστικού κόμματος, οπότε ιεραρχεί ψηλότερα την ενότητα του κόμματος στο όνομα της «εκλογιμότητας» και γι’ αυτό το λόγο είναι ευάλωτος σε πιέσεις για δεξιές προσαρμογές. Ήδη αρκετά συνδικάτα που τον στήριξαν, τώρα ζητούν «στρογγύλεμα» κάποιων θέσεων, ως «θεματοφύλακες της ενότητας του κόμματος».

Όμως η δεξιά πτέρυγα που πρωτοστάτησε στις νεοφιλελεύθερες κι ιμπεριαλιστικές πολιτικές, που περιφρόνησε την εκλογική και κομματική της βάση, που επιστράτευσε κάθε αθέμιτο και αντιδημοκρατικό μέσο για να υποσκάψει τον Κόρμπιν, δεν απαρτίζεται από κομματικούς συντρόφους αλλά από ταξικούς αντιπάλους. Το πόσο καταστροφικός θα είναι ένας νέος συμβιβασμός έχει φανεί: οι ηττημένοι, εγείρουν ήδη αξιώσεις νικητών.

Ο Γουάτσον μίλησε για νέα αλλαγή του συστήματος εκλογής προέδρου στο κόμμα, ώστε τον πρώτο λόγο να έχει ΚΟ. Με τα κατάλληλα «τυράκια» και την κατάλληλη-οργανωμένη δημοσκοπική πίεση (που ήδη ξεκίνησε) πολλά συνδικάτα θα μπορούσαν να γυρίσουν την πλάτη στον Κόρμπιν. Μπλερικοί βουλευτές των Εργατικών διερευνούν νομικά τη δυνατότητα διάσπασης με ταυτόχρονο σφετερισμό του ονόματος των Εργατικών. Απεργάζονται επίσης αλλαγές ώστε να ενισχυθεί η δεξιά πτέρυγα στη «σκιώδη κυβέρνηση» (ναι, οι ίδιοι που παραιτήθηκαν, «λούζοντας» τον Κόρμπιν με «κοσμητικά επίθετα», ζητούν σήμερα τη μερίδα του λέοντος!). 

 Οι μπλερικοί θα προσπαθήσουν να επιβάλουν τους όρους τους, θα ξαναεπιχειρήσουν με την πρώτη ευκαιρία να τον ανατρέψουν, κι αν δεν τα καταφέρουν πιθανότατα θα διασπάσουν το κόμμα. Αυτό που εξελίσσεται στο Εργατικό Κόμμα δεν είναι μια «διαφωνία μεταξύ συντρόφων» αλλά μια άγρια ταξική διαμάχη ανάμεσα σε «δύο κόσμους» που θα κρίνει αν θα μείνει ζωντανό το μαζικό ρεύμα αριστερής πολιτικοποίησης.

Γι’ αυτό και αφορά ευρύτερα πράγματα από τον ίδιο τον Κόρμπιν. Η πάλη εντός Εργατικών αποτελεί μια ιδιότυπη έκφραση ταξικής πάλης στο πολιτικό πεδίο (η λαϊκή βάση ενάντια σε μια νεοφιλελεύθερη και προνομιούχα Κ.Ο.). Οι αντιδράσεις συστημικών κύκλων απέναντι στον Κόρμπιν (Η Δεξιά οδύρεται ότι ο Κόρμπιν απειλεί το «εθνικό συμφέρον», ένας Άγγλος στρατηγός ένιωσε την ανάγκη να δηλώσει ότι σε περίπτωση κυβέρνησης Κόρμπιν ο στρατός είναι έτοιμος να παρέμβει εναντίον του, δεξιές εφημερίδες επισείουν τον κίνδυνο κοινωνικής εξέγερσης) προϊδεάζουν για το διακύβευμα και τις δυνατότητες που ξεδιπλώνονται.

Η τύχη του ΣΥΡΙΖΑ, ο συμβιβασμός του Σάντερς με την Κλίντον, η δεξιά στροφή του Iγκλέσιας προειδοποιούν για τους κινδύνους και τα όρια που έχει και η στρατηγική «δημοκρατικού σοσιαλισμού» του Κόρμπιν. Αλλά το «ρεύμα Κόρμπιν» εκφράζει μια νέα πολιτικοποίηση με αριστερό πρόσημο. Δεν πρόκειται για στροφή αποθαρρυμένων αγωνιστών της Αριστεράς στο «ρεαλισμό» και τους Εργατικούς, μετά από ήττα των κινημάτων (όπως συνέβη στις αρχές της δεκαετίας του ’80, την τελευταία φορά που η «αριστερή πτέρυγα» πήρε την πλειοψηφία στο Εργατικό Κόμμα). Η κίνηση είναι αντίστροφη: Πρόκειται για στροφή ευρύτερων στρωμάτων από την αδράνεια στην εμπλοκή με την αριστερή πολιτική. Γι’ αυτό και επηρεάζει άμεσα και με θετικό, όχι αρνητικό τρόπο, και τις προοπτικές της εκτός Εργατικών, αντικαπιταλιστικής Αριστεράς.

Αυτό το «ρεύμα» πρέπει να ενεργοποιηθεί στους δρόμους, τους χώρους δουλειάς και τις συνοικίες, ενάντια στη λιτότητα, τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, το ρατσισμό και το φασισμό. Και αυτή η «εξωκοινοβουλευτική» δράση, θα είναι το καλύτερο εφόδιο, και για την σύνδεση της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς με τον νέο «ριζοσπαστισμό» αλλά και για να έχει την οποιαδήποτε πιθανότητα επιτυχίας το ίδιο το πολιτικό «σχέδιο» της κατάληψης της κυβέρνησης από τους «κορμπινίστας» στο μέλλον…