Το θέμα είναι τώρα τι λες

Στη διαδικασία αυτή δραστήριες και ικανές δυνάμεις περιθωριοποιούνται, οι κομματικές οργανώσεις απομαζικοποιούνται και υπολειτουργούν, οι σχέσεις με την κοινωνία διαμεσολαβούνται αποκλειστικά από το κοινοβουλευτικό μόνο έργο.

Δεν θέλω να θέσω εδώ ζήτημα τυπικής δημοκρατίας. Θέλω να επαναφέρω μείζονα ζητήματα ουσίας, πολύ περισσότερο που πριν λίγες ημέρες πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα το Συνέδριο στη μνήμη του Νίκου Πουλαντζά με τίτλο «Η επικαιρότητα της στρατηγικής του δημοκρατικού δρόμου στο σοσιαλισμό». Θεωρητικός του κράτους και κατ’ επέκταση του χαρακτήρα των αστικών (και αριστερών) κομμάτων στην εποχή του αυταρχικού κρατισμού, ο Νίκος Πουλαντζάς διαυγάζει με εξαιρετική διορατικότητα και τη σημερινή συγκυρία. Τρία σημεία είναι σημαντικά για τον ΣΥΡΙΖΑ σήμερα: 

1. Το κράτος, αν και διατρέχεται από την ταξική πάλη, δεν είναι ένα ουδέτερο εργαλείο που μπορούν οι λαϊκές τάξεις να οικειοποιηθούν σταδιακά, χωρίς ανατρεπτικές ρήξεις στους μηχανισμούς του. 
2. Η στρατηγική του δημοκρατικού δρόμου προϋποθέτει την ταυτόχρονη λειτουργία της αντιπροσωπευτικής και της άμεσης δημοκρατίας, την ουσιαστική λαϊκή συμμετοχή και την καθοριστική πρωτοβουλία των κοινωνικών κινημάτων.
3. Τα αριστερά κόμματα δεν πρέπει να αντιγράφουν την υλικότητα των αστικών, τα οποία σήμερα έχουν συρρικνωθεί σε εκλογικούς μηχανισμούς λόγω της διαμεσολάβησης των κοινωνικών συμφερόντων από την εκτελεστική εξουσία και της μεταφοράς στα ΜΜΕ της προηγούμενης ιδεολογικής λειτουργίας τους.  

    
Η σημερινή κρίση των αστικών κομμάτων μεταφράζεται στη συρρίκνωση της όποιας συμμετοχικής διαδικασίας των μελών τους, στην ενδυνάμωση των αρχηγών, των κλειστών συγκεντρωτικών επιτελείων και των τεχνοκρατών. Η κρίση αυτή επηρεάζει τα εργατικά, αριστερά και κομουνιστικά κόμματα που κινούνται μ’ έναν τρόπο στο πεδίο του κράτους ή/και τείνουν ν’ αντιγράφουν μορφές αστικών κομμάτων, συνήθως όταν μετέχουν ή διεκδικούν να μετάσχουν στην εξουσία.   

Η θεωρία δεν επηρέασε σε τίποτα την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ ούτε, άλλωστε, και η πολιτική εμπειρία των ιστορικών και σύγχρονων συγκρούσεων που αντιμετώπισαν οι αριστερές κυβερνήσεις στην Ευρώπη και τον κόσμο. 

Παρ’ όλ’ αυτά, ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται σήμερα μπροστά στην ιστορική ανάγκη εκπροσώπησης των λαϊκών τάξεων, που χάνουν και τα τελευταία ερείσματα κοινωνικής επιβίωσης, αντιμετωπίζοντας ένα ακόμα πιο δυσοίωνο μέλλον. Χάθηκε πολύτιμος χρόνος για την ανασυγκρότηση των κοινωνικών, πολιτικών και ιδεολογικών προϋποθέσεων μιας πραγματικής ανατροπής που θ’ αλλάξει την πορεία της χώρας και θ’ αποκαταστήσει τα κοινωνικά δικαιώματα και την αξιοπρέπεια της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας. Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά στην αμείλικτη  πραγματικότητα. 

Γνωρίζουμε, όσον αφορά την Ελλάδα, ότι οι κυρίαρχες ευρωπαϊκές τάξεις και η πιο σκληρή γερμανική εκδοχή τους όχι μόνο μπορούν να δείχνουν την έξοδο στους μέχρι πρότινος πιστούς τους συνεργάτες, αλλά ότι, επίσης, πιστεύουν αλαζονικά ότι μπορούν να έχουν στο χέρι και τις επόμενες κυβερνήσεις που θ’ αμφισβητήσουν με λαϊκή εντολή τη δική τους καθεστηκυία τάξη πραγμάτων. Δυστυχώς η αναδίπλωση-συμμόρφωση στις προσταγές τους δεν αποτελεί διέξοδο, γιατί οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην ήττα. Η σύγκρουση δεν είναι δική μας επιλογή, αλλά των αντιπάλων μας. Γι’ αυτό την ύστατη αυτή στιγμή δεν δικαιούται κανείς να υπεκφεύγει.

Συλλογικά και σε ειλικρινή διάλογο με τους αριστερούς εντός και εκτός κόμματος και την κοινωνία, πρέπει να οικοδομήσουμε ένα πραγματικό σχέδιο εξόδου από τη μέγγενη της πληρωμής του χρέους, της αποτροπής των εκβιασμών και της απάντησης στην τρομοκρατία ότι η «λύση» τους είναι μονόδρομος. Το δίλημμα δεν είναι ή να υποταγούμε ή να πέσουμε ηρωικά, αλλά ή να παραμείνουμε στις ψευδαισθήσεις μας ή να συγκρουστούμε. Να συγκρουστούμε, λοιπόν, για να κερδίσουμε την αναγκαία εκείνη αυτονομία αποφάσεων και πολιτικής, που θα οδηγήσουν στη διέξοδο από την κρίση.