Tι φταίει για την άνοδο της ακροδεξιάς στην Αυστρία;

Σήμα συναγερμού έρχεται από την Αυστρία, όπου στις εκλογές για την ανάδειξη προέδρου, το ακροδεξιό Κόμμα των Ελεύθερων ήρθε στην πρώτη θέση με 36,7%, ενώ το 2010 η υποψηφιότητά του είχε λάβει το 15%. Οι υποψήφιοι των δύο παραδοσιακά μεγάλων κομμάτων (το δεξιό OVP και το σοσιαλδημοκρατικό SPO) καταποντίστηκαν, εμφανίστηκαν ισχυροποιημένοι ο υποψήφιος των Πρασίνων και μία ανεξάρτητη, αλλά κυρίως ωφελημένη από την πολιτική κρίση βγήκε η ακροδεξιά. Ειδικότερα έλαβαν: Νόρμπερτ Χόφερ (FPO, Κόμμα των Ελεύθερων) : 36.70% Αλεξάντερ φαν ντερ Μπέλεν (Οικολόγοι): 20.38% Ίρμγκραντ Γκρις (ανεξάρτητη): 18.52% Αντρέας Κολ (OVP): 11.18% Ρούντολφ Χουντστόρφερ (SPO): 11.18%

Σε όλες τις περιφέρειες ο υποψήφιος του Κόμματος των Ελευθέρων ήταν πρώτος, εκτός από τη Βιέννη στην οποία εκλέχτηκε πρώτος ο υποψήφιος των Οικολόγων Αλεξάντερ φαν ντερ Μπέλεν. Ο ηγέτης του κόμματος Χάιντς Κρίστιαν Στράχε στήριξε την προεκλογική του εκστρατεία πάνω στην αντιμεταναστευτική γραμμή, αλλά και την προπαγάνδα ενάντια στους «τεμπέληδες του Νότου». Ιδιαίτερα στο μεταναστευτικό/προσφυγικό, η άνοδος της ακροδεξιάς πάτησε στην κεντρική πολιτική γραμμή. Ήταν ο σοσιαλδημοκράτης αυστριακός καγκελάριος Βέρνερ Φάιμαν (επικεφαλής της κυβέρνησης συνασπισμού μεταξύ σοσιαλιστικού και λαϊκού κόμματος που κυβερνά από το 2013), που, ακολουθώντας κι αυτός την ακροδεξιά γραμμή, είχε δηλώσει ότι πρέπει να κλείσει ο βαλκανικός διάδρομος κι ότι η Αυστρία είχε το 2015 τον υπερβολικό αριθμό των 90000 αιτούντων άσυλο, ενώ κατασκεύασε φράχτη για να εμποδίζονται οι πρόσφυγες να εισέλθουν στη χώρα από τη Σλοβενία και τώρα θέλει να κατασκευάσει φράχτη και στα σύνορα με την Ιταλία. Αλλά και ο ηγέτης του συντηρητικού λαϊκού κόμματος Ράινχολντ Μίτερλενερ προέβη σε αντίστοιχες δηλώσεις λέγοντας ότι πρέπει να γίνει πιο αυστηρό το άσυλο.

Σε αυτό το κλίμα, ο Στράχε μπορούσε τον περασμένο Απρίλη να δηλώνει: «θα λέμε τα πράγματα με το όνομά τους», η κυβέρνηση θα πρέπει να παραιτηθεί, αλλά πριν απ’ αυτό, «θα πρέπει να ζητήσει συγγνώμη που δυσφήμησε τους Ελευθέρους ότι υποδαυλίζουν μίσος», καθώς η ίδια, «έχει υιοθετήσει όλες μας τις απαιτήσεις, όπως για παράδειγμα την κατασκευή ενός συνοριακού φράχτη ή την αποπομπή προσφύγων».  Το γεγονός μας ξαναθυμίζει ότι όταν χρησιμοποιεί κανείς τα επιχειρήματα της ακροδεξιάς το μόνο που καταφέρνει είναι να ενισχύεται τελικά το γνήσιο τέκνο της. Στη δική μας περίπτωση είναι η Χρυσή Αυγή, στην περίπτωση των Αυστριακών είναι το «Κόμμα των Ελευθέρων». Για την ιστορία: Το ιδρυτικό συνέδριο των «Ελεύθερων», που προέκυψαν απ’ τη συνένωση της Ένωσης των Ανεξάρτητων και του Κόμματος της Ελευθερίας, είχε πραγματοποιηθεί στις 7 Απριλίου του 1956 και σε αυτό εξελέγη ως πρώτος πρόεδρός του, ο Αντον Ράινταλερ, ο οποίος είχε διατελέσει κατά τη διάρκεια της γερμανοναζιστικής κατοχής, βοηθός υφυπουργός του ναζιστικού καθεστώτος.  

Δύο χρόνια αργότερα, τον Ράινταλερ είχε διαδεχθεί ο Φρίντριχ Πέτερ, που είχε υπηρετήσει στα εγκληματικά SS, ο οποίος παρέμεινε στην αρχηγία των Ελεύθερων επί 20 χρόνια και υπήρξε ως εκ τούτου ο μακροβιότερος αρχηγός του κόμματος στην 60χρονη ιστορία του, ακολουθούμενος από τον Γεργκ Χάιντερ που ήταν 14 χρόνια αρχηγός – ο οποίος, σε μια συζήτηση στη Βουλή της Καρινθίας, στις 13 Ιουνίου του 1991, είχε εξάρει «την επιτυχημένη εργασιακή πολιτική» του Γ” Ράιχ και σε συγκέντρωση στο Κρούμπεντορφ, στις 30 Σεπτεμβρίου του 1995, είχε εκδηλώσει τον θαυμασμό του για τους βετεράνους των Ες-Ες, «εκείνους τους ακέραιους ανθρώπους, που παρέμειναν πιστοί μέχρι και σήμερα στις πεποιθήσεις τους, πηγαίνοντας κόντρα στο ρεύμα».

Η εκλογική δύναμη των Ελευθέρων, ανερχόταν κατά την ίδρυση τους στο 6,5%, παρουσιάζοντας καθοδική τάση, για να περιοριστεί στις αρχές της δεκαετίας του 1980 στο χαμηλότερο έως τώρα ποσοστό του 5 % και να γνωρίσει κατόπιν, με την ανάληψη της αρχηγίας από τον Γεργκ Χάιντερ, πρωτοφανή άνοδο από τον Σεπτέμβριο του 1986, φτάνοντας το 26,9% στις εκλογές του Οκτωβρίου του 1999.  

Τότε, ως δεύτερο σε δύναμη, το Κόμμα των Ελευθέρων σχημάτισε τον Φεβρουάριο του 2000 κυβέρνηση συνασπισμού με το Λαϊκό Κόμμα (OVP). Ο αρχηγός του OVP, ο Βόλφγκανγκ Σιούσελ ομοσπονδιακός καγκελάριος με τη στήριξη του Χάιντερ. Ήταν η πλέον αμφιλεγόμενη (τουλάχιστον!) μεταπολεμική κυβέρνηση στην Αυστρία, που προκάλεσε ένα διεθνές κύμα αντιδράσεων και κατόρθωσε να παραμείνει στην εξουσία μέχρι το Δεκέμβριο του 2006.  

Τον Απρίλιο του 2005, ο Γεργκ Χάιντερ διέσπασε το Κόμμα των Ελευθέρων, ιδρύοντας την Συμμαχία «Μέλλον της Αυστρίας», η οποία ουσιαστικά διαλύθηκε μετά το θάνατό του τον Οκτώβριο του 2008 (και τότε μάλιστα βρέθηκε ότι είχε καταθέσεις ύψους 45 εκατομμυρίων ευρώ στο φορολογικό παράδεισο του Λιχτενστάιν), ενώ το σχετικά συρρικνωμένο τότε, Κόμμα των Ελευθέρων, ανέλαβε ο σημερινός αρχηγός του, Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε. Έπειτα από την διάσπαση και την προσωρινή κρίση, που έφερε πτώση του στο 10% στις εκλογές του 2006, το Κόμμα των Ελευθέρων κατάφερε να επανασυσπειρώσει τον ακροδεξιό κόσμο και στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2008 βρέθηκε στο 17,5%, για να ανέλθει σε ένα 20,5% στην εκλογική αναμέτρηση του Σεπτεμβρίου του 2013. Επίσης, σε τοπικές εκλογές το Μάιο του 2015 είχαν πάρει στη Στυρία 26,9% (από 10,6) και 15% (από 9) στο Μπούργκενλαντ. Αυτή η ανάκαμψη, που σήμερα παίρνει διαστάσεις πολύ πιο ανησυχητικές ακόμα και από τις επιτυχίες του Χάιντερ που τότε είχαν σημάνει συναγερμό, υπενθυμίζει δραματικά τους κινδύνους που γεννά η πολιτική κρίση…