Τι χρειάζεται και τι περισσεύει στην πολιτική καμπάνια της ΛΑΕ

Το κομ­βι­κό ση­μείο του προ­γράμ­μα­τός μας που λαμ­βά­νει υπόψη τις συν­θή­κες ακραί­ας κα­πι­τα­λι­στι­κής Κρί­σης, είναι ακρι­βώς ότι το με­τα­βα­τι­κό πρό­γραμ­μα που κλη­ρο­νο­μή­σα­με από τους αγώ­νες της προη­γού­με­νης πε­ριό­δου δεν μπο­ρεί να υλο­ποι­η­θεί με την ανοχή του κε­φα­λαί­ου. Γι­’αυ­τό χρειά­ζε­ται να απο­σα­φη­νί­ζου­με αυτό που όλοι γνω­ρί­ζουν ή υπο­ψιά­ζο­νται, ει­δι­κά μετά το 2015: για να απο­κα­τα­στα­θούν τα χα­μέ­να δι­καιώ­μα­τα, δεν μπο­ρεί να υπάρ­ξει ει­ρη­νι­κός, «έντι­μος» συμ­βι­βα­σμός με το εγ­χώ­ριο και διε­θνές κε­φά­λαιο, άρα χρειά­ζε­ται αφαί­ρε­ση των οι­κο­νο­μι­κών και πο­λι­τι­κών εξου­σιών του και με­τα­φο­ρά τους στους ερ­γα­ζό­με­νους και το λαό –με εν­δε­χό­με­νο όπλο τους μια κυ­βέρ­νη­ση δε­σμευ­μέ­νη σε αυτήν την στρα­τη­γι­κή. Επο­μέ­νως, το νό­μι­σμα είναι ένα μόνο ερ­γα­λείο για αυτήν την στρα­τη­γι­κή και μά­λι­στα όχι το σπου­δαιό­τε­ρο: για πα­ρά­δειγ­μα, η εθνι­κο­ποί­η­ση στρα­τη­γι­κών το­μέ­ων της πα­ρα­γω­γής ή ο συν­δυα­σμός του κρα­τι­κού ελέγ­χου με τον ερ­γα­τι­κό, είναι ση­μα­ντι­κό­τε­ρα -και δυ­σκο­λό­τε­ρα- κα­θή­κο­ντα από τον έλεγ­χο του νο­μί­σμα­τος, ακρι­βώς επει­δή οι άν­θρω­ποι δεν συ­ντη­ρού­νται με κέρ­μα­τα αλλά με προ­ϊ­ό­ντα της πα­ρα­γω­γής.

Η κα­μπά­νια που έχει ξε­κι­νή­σει η ΛΑΕ δεν κι­νεί­ται τώρα σε τέ­τοια κα­τεύ­θυν­ση. Βρί­σκει κα­νείς φρα­στι­κά ίχνη της τα­ξι­κής λο­γι­κής ενός με­τα­βα­τι­κού προς το σο­σια­λι­σμό προ­γράμ­μα­τος («θα πλή­ξει μόνο μια κε­φα­λαια­κή ολι­γαρ­χία…» κ.α.). Ωστό­σο, από την όλη ανά­λυ­ση λεί­πει αυτή η λο­γι­κή, ενώ είτε απο­δί­δο­νται στο νό­μι­σμα ιδιό­τη­τες που δεν έχει από μόνο του, είτε υπο­νο­εί­ται μια ει­ρη­νι­κή, θε­σμι­κή, εντός του αστι­κού πλαι­σί­ου διευ­θέ­τη­ση των λαϊ­κών προ­βλη­μά­των. Τα οποία ου­σια­στι­κά φέ­ρο­νται να ταυ­τί­ζο­νται με εκεί­να της εθνι­κής -κα­πι­τα­λι­στι­κής- οι­κο­νο­μί­ας.

Η εθνι­κή οι­κο­νο­μία

Η σύγ­χυ­ση που προ­κα­λεί η επί­κλη­ση της «εθνι­κής οι­κο­νο­μί­ας» και η θε­σμι­κή-νο­μι­σμα­τι­κή δια­χεί­ρι­ση της Κρί­σης, εκ­φρά­ζε­ται εμ­φα­νώς κατά την υπό­σχε­ση με­τα­τρο­πής σε δραχ­μές όλων των δα­νεια­κών υπο­χρε­ώ­σε­ων ιδιω­τών και εται­ρειών προς τις -κρα­τι­κο­ποι­η­μέ­νες θε­ω­ρού­με- τρά­πε­ζες. Η υπο­τί­μη­ση της δραχ­μής που το κεί­με­νο δεν αρ­νεί­ται, ση­μαί­νει έμ­με­σο χά­ρι­σμα μέ­ρους των χρεών που οφεί­λουν στο δη­μό­σιο ΟΛΟΙ αδια­κρί­τως: από τον βιο­πα­λαι­στή ως τον εφο­πλι­στή και από τον πε­ρι­πτε­ρά ως την ελ­λη­νι­κή πο­λυ­ε­θνι­κή. Μια τέ­τοια δια­τα­ξι­κή «σει­σά­χθεια», δεν έχει σχέση με αλ­λα­γή του συ­σχε­τι­σμού υπέρ του λαού και εις βάρος του κε­φα­λαί­ου, ενώ όποιος εκ των δύο έχει πρό­σβα­ση σε ξένο συ­νάλ­λαγ­μα θα επω­φε­λη­θεί από αυτήν. Το ίδιο ισχύ­ει και για την άμεση (όχι μέσω υπο­τί­μη­σης) δια­γρα­φή χρεών των επι­χει­ρή­σε­ων που θα πα­ρα­μεί­νουν ιδιω­τι­κές: προ­τεί­νε­ται ρητά να υπάρ­ξει κάτι τέ­τοιο για να κρα­τη­θούν οι θέ­σεις ερ­γα­σί­ας. Μα ποιος θα κλη­θεί να πλη­ρώ­σει το κό­στος; Και για ποιον λόγο να δια­γρα­φούν τα χρέη με­γά­λων ιδιω­τι­κών επι­χει­ρή­σε­ων και να μην χρη­σι­μο­ποι­η­θούν ως επι­κοι­νω­νια­κό, πο­λι­τι­κό και λο­γι­στι­κό όπλο για να πε­ρά­σουν αυτές σε κρα­τι­κό ή ερ­γα­τι­κό έλεγ­χο; Γιατί να επι­βρα­βευ­τούν οι μπα­τα­χτσή­δες του με­γά­λου κε­φα­λαί­ου και να συ­νε­χί­σει να τους ανα­γνω­ρί­ζε­ται το «δι­καί­ω­μα» σε «δα­νει­κά κι αγύ­ρι­στα» εκ­βιά­ζο­ντας με απο­λύ­σεις; Η δε ασφα­λι­στι­κή δι­κλεί­δα του «σε βάθος δια­χει­ρι­στι­κού ελέγ­χου» συ­νι­στά δια­δι­κα­σία εξαι­ρε­τι­κά χρο­νο­βό­ρα, αλλά και ανα­ξιό­πι­στη με τον υπάρ­χο­ντα διε­φθαρ­μέ­νο ελεγ­κτι­κό μη­χα­νι­σμό.

Ο ει­ρη­νι­κός-θε­σμι­κός χα­ρα­κτή­ρας της πρό­τα­σης φαί­νε­ται και στην μέ­θο­δο κρα­τι­κο­ποί­η­σης των τρα­πε­ζών και άλλων επι­χει­ρή­σε­ων: μέσω της αύ­ξη­σης του με­το­χι­κού κε­φα­λαί­ου τους από το κρά­τος. Και τι θα γίνει με τις ιδιω­τι­κές τρά­πε­ζες που δεν είναι «συ­στη­μι­κές» και δεν έχουν ανα­κε­φα­λαιο­ποι­η­θεί επαρ­κώς ώστε το δη­μό­σιο να «δι­καιού­ται» πολ­λές με­το­χές; Θα πα­ρα­μεί­νουν ιδιω­τι­κές και πρα­κτι­κά ανε­ξέ­λεγ­κτες να δί­νουν θα­λασ­σο­δά­νεια και να επι­τρέ­πουν την εκροή κε­φα­λαί­ων στο εξω­τε­ρι­κό; Ή μήπως θα πρέ­πει ανε­ξαρ­τή­τως με­το­χι­κής σύν­θε­σης και ανα­κε­φα­λαιο­ποί­η­σης να πε­ριέλ­θει σε κρα­τι­κή ιδιο­κτη­σία τά­χι­στα, με μια νο­μο­θε­τι­κή πράξη, όλο το τρα­πε­ζι­κό σύ­στη­μα, όπως και στρα­τη­γι­κής ση­μα­σί­ας λοι­πές επι­χει­ρή­σεις;

Ο στό­χος που υιο­θε­τεί­ται περί αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τας της «χώρας» ή της «οι­κο­νο­μί­ας» ή της «Ελ­λά­δας», έχει κα­τ’ου­σί­αν το ίδιο πρό­βλη­μα: επι­κε­ντρώ­νει να ενι­σχύ­σει την ελ­λη­νι­κή οι­κο­νο­μία -και τους δια­χει­ρι­στές της- ένα­ντι των άλλων εθνι­κών οι­κο­νο­μιών και όχι τους ερ­γα­ζό­με­νους ένα­ντι του κε­φα­λαί­ου. Αν η Ελ­λά­δα ήταν χώρα σο­σια­λι­στι­κή, χωρίς τα­ξι­κά χά­σμα­τα και ανι­σό­τη­τες, τότε η συ­ζή­τη­ση περί αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τας θα είχε ίσως, για ένα διά­στη­μα, κά­ποιο φι­λο­λαϊ­κό νόημα. Όμως, προ­φα­νώς απέ­χου­με πολύ από κάτι τέ­τοιο. Άλ­λω­στε, η αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τα των ελ­λη­νι­κών προ­ϊ­ό­ντων στη διε­θνή αγορά είναι ασύμ­βα­τη με αυ­ξή­σεις σε μι­σθούς και ερ­γο­δο­τι­κές ασφα­λι­στι­κές ει­σφο­ρές.

Το νό­μι­σμα

Κι­νη­τή­ρας αυτής της εθνι­κής επα­νεκ­κί­νη­σης της οι­κο­νο­μί­ας θε­ω­ρεί­ται η νο­μι­σμα­τι­κή υπο­τί­μη­ση –για αυτό και το νό­μι­σμα από ένα ερ­γα­λείο ανα­βαθ­μί­ζε­ται στο κε­ντρι­κό ερ­γα­λείο. Όμως, «η νο­μι­σμα­τι­κή ανα­χρη­μα­το­δό­τη­ση των ελ­λειμ­μά­των», «η ενί­σχυ­ση της εθνι­κής πα­ρα­γω­γι­κής βάσης», «το κύμα ρευ­στό­τη­τας με χα­μη­λά επι­τό­κια», «ένα με­γά­λο επεν­δυ­τι­κό πρό­γραμ­μα τόσο στο σκέ­λος των δη­μό­σιων επεν­δύ­σε­ων, όσο και στην χρη­μα­το­δό­τη­ση των μι­κρο­με­σαί­ων», όλοι αυτοί οι τε­ρά­στιοι στό­χοι (που μά­λι­στα θα επι­τευ­χθούν άμεσα) είναι δυ­να­τόν να στη­ρι­χθούν μόνο ή κυ­ρί­ως στη δυ­να­τό­τη­τα εκτύ­πω­σης νο­μί­σμα­τος; Αν είναι τόσο απλό, γιατί δεν το κά­νουν οι ίδιοι οι κα­πι­τα­λι­στές; Αν η απά­ντη­ση στο προη­γού­με­νο είναι ότι οι δικοί μας είναι υπο­ταγ­μέ­νοι στην ΕΕ-το σωστό είναι ότι έχουν συμ­φέ­ρο­ντα από την πρόσ­δε­ση στο ευρώ- γιατί δεν τα κά­νουν οι άλλοι που έχουν δικά τους νο­μί­σμα­τα, αλλά εξα­κο­λου­θούν να βα­σα­νί­ζο­νται από την κρίση και φυ­το­ζω­ούν με­τα­ξύ ύφε­σης και μη­δε­νι­κής ανά­πτυ­ξης;

Γί­νε­ται λόγος για σχε­δια­σμέ­νη υπο­τί­μη­ση που θα το­νώ­σει την εγ­χώ­ρια πα­ρα­γω­γή, τις εξα­γω­γές και τον του­ρι­σμό. Όμως, όλοι ξέ­ρουν ότι οι υπο­τι­μή­σεις δεν γί­νο­νται μόνο από τα κράτη που τις σχε­διά­ζουν, αλλά και από άλλος πα­ρά­γο­ντες της διε­θνούς αγο­ράς. Πα­ρο­μοί­ως, αν οι εμπο­ρι­κοί εταί­ροι της χώρας απο­φα­σί­σουν, για πο­λι­τι­κούς ή οι­κο­νο­μι­κούς λό­γους, να ορ­θώ­σουν δα­σμο­λο­γι­κά εμπό­δια στις ελ­λη­νι­κές εξα­γω­γές, πράγ­μα πολύ πι­θα­νό αν μι­λά­με για μια Ελ­λά­δα της ερ­γα­σί­ας που οδη­γεί την αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή πάλη, τότε οι ελ­λη­νι­κές εξα­γω­γές θα κα­τα­λή­ξουν να μειω­θούν. Πέρα από την άμεση αντί­δρα­ση, π.χ. των ευ­ρω­παϊ­κών κυ­βερ­νή­σε­ων, αυτές και μα­κρο­πρό­θε­σμα θα τεί­νουν να υιο­θε­τή­σουν ως απά­ντη­ση αντί­στοι­χες προ­στα­τευ­τι­κές πο­λι­τι­κές (υπο­τί­μη­σης ή άλλες) –πάντα κα­τα­λή­γο­ντας σε μεί­ω­ση των ελ­λη­νι­κών εξα­γω­γών. Το ίδιο πι­θα­νό είναι να μειω­θεί ο του­ρι­σμός σε σκη­νι­κό πο­λι­τι­κής αστά­θειας, όπως γί­νε­ται σε σειρά χωρών με «μα­λα­κό» νό­μι­σμα (από την Τουρ­κία ως την Τυ­νη­σία). Εκτός αν προσ­δο­κού­με πο­λι­τι­κή ομα­λό­τη­τα για την υλο­ποί­η­ση του προ­γράμ­μα­τός μας.

Τέλος, δεν διευ­κρι­νί­ζε­ται σε βάρος ποιων θα γίνει η όποια μεί­ω­ση των ει­σα­γω­γών (και η αύ­ξη­ση των εξα­γω­γών). Αν υπο­χρε­ω­θεί ο έλ­λη­νας ερ­γα­ζό­με­νος να πλη­ρώ­νει διπλή τιμή για το προ­ϊ­όν ενός έλ­λη­να κα­πι­τα­λι­στή αντί για ένα ίδιο προ­ϊ­όν του ξένου κα­πι­τα­λι­στή που αγό­ρα­ζε πα­λιό­τε­ρα, αυτό απο­κα­λεί­ται τα­ξι­κό πλήγ­μα εις βάρος του –εκτός αν απο­κα­λεί­ται εθνι­κή θυσία. Βε­βαί­ως, υπάρ­χει τρό­πος ως και μια σο­βα­ρή (αλλά πρό­σκαι­ρη) εμπο­ρι­κή πε­ρι­θω­ριο­ποί­η­ση της χώρας να αντι­με­τω­πι­στεί προς όφε­λος του ερ­γα­ζό­με­νου: μόνο αν αφαι­ρε­θεί με κάθε μέσο πλού­τος από το κε­φά­λαιο για να κα­λυ­φθεί το κό­στος στις τιμές των κα­τα­να­λω­τι­κών αγα­θών. Ο συν­δυα­σμός φο­ρο­λο­γί­ας στις επι­χει­ρή­σεις, ΑΤΑ, δια­τί­μη­σης των προ­ϊ­ό­ντων, κρα­τι­κού μο­νο­πω­λί­ου στο εξω­τε­ρι­κό εμπό­ριο και βα­σι­κούς οι­κο­νο­μι­κούς κλά­δους, μπο­ρούν να κι­νη­θούν σε τέ­τοια κα­τεύ­θυν­ση. Αλλά αυτά ση­μαί­νουν κή­ρυ­ξη πο­λέ­μου και Μνη­μο­νί­ου εις βάρος του κε­φα­λαί­ου –και δεν ανα­φέ­ρο­νται στο φυλ­λά­διο της ΛΑΕ. Αντί­θε­τα, ανα­φέ­ρε­ται ότι η υπο­τί­μη­ση θα μεί­νει ελεγ­χό­με­νη λόγω του θε­τι­κού… ισο­ζυ­γί­ου εξω­τε­ρι­κών συ­ναλ­λα­γών, που έχει γίνει θε­τι­κό από τα Μνη­μό­νια εις βάρος του λαού! Είναι για τέ­τοιους λό­γους που, σε αντί­θε­ση με τον πρό­λο­γο του φυλ­λα­δί­ου, υπάρ­χουν διε­θνή κέ­ντρα που βλέ­πουν θε­τι­κά το Grexit, από γερ­μα­νούς χρι­στια­νο­δη­μο­κρά­τες πο­λι­τι­κούς μέχρι τον Πρό­ε­δρο Τραμπ.

Το πρό­γραμ­μα προσ­διο­ρί­ζει τη σχέση μας με τον κόσμο

Η ΛΑΕ δεν χρειά­ζε­ται μια κα­μπά­νια που κό­ντρα στην τρο­μο­κρά­τη­ση για τη δραχ­μή να καλ­λιερ­γεί τον εφη­συ­χα­σμό και την ανά­θε­ση, απα­λεί­φο­ντας επι­κίν­δυ­να τις τα­ξι­κές πραγ­μα­τι­κό­τη­τες στο διε­θνές εμπό­ριο, την εγ­χώ­ρια πα­ρα­γω­γή και το κρά­τος. Χρειά­ζε­ται όμως μια πο­λι­τι­κή εκ­στρα­τεία που να καλ­λιερ­γεί την ανά­γκη στρά­τευ­σης, να απο­σα­φη­νί­ζει ποιος θα πλη­ρώ­σει την οι­κο­νο­μι­κή κρίση για όφε­λος ποιας τάξης και τα μέτρα με τα οποία θα αφαι­ρε­θούν οι­κο­νο­μι­κές και πο­λι­τι­κές εξου­σί­ες από το κε­φά­λαιο. Όπως και τον τρόπο για να συσ­σω­ρευ­τούν και να ορ­γα­νω­θούν οι κοι­νω­νι­κές και πο­λι­τι­κές δυ­νά­μεις που έχουν συμ­φέ­ρον και μπο­ρούν να υλο­ποι­ή­σουν τέ­τοια μέτρα, τέ­τοιο με­τα­βα­τι­κό πρό­γραμ­μα. Άρα η ΛΑΕ χρειά­ζε­ται μια ολι­στι­κή αντι­με­τώ­πι­ση της συ­γκυ­ρί­ας, αφε­νός εκλαϊ­κεύ­ο­ντας το με­τα­βα­τι­κό, προς τον ανα­γκαίο σο­σια­λι­σμό, πρό­γραμ­μα και αφε­τέ­ρου συ­σπει­ρώ­νο­ντας δυ­νά­μεις για την πρα­κτι­κή αντί­στα­ση στα νέα Μνη­μό­νια που έρ­χο­νται.

Η αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή αρι­στε­ρά έχει να προ­α­σπι­στεί την τα­ξι­κή ανε­ξαρ­τη­σία των «από κάτω» απέ­να­ντι σε εκ­δό­σεις «εθνι­κής ανε­ξαρ­τη­σί­ας» που εν­νο­ούν νέα αντι­λαϊ­κά μέτρα, προ­κει­μέ­νου να επι­βιώ­σει το ελ­λη­νι­κό κε­φά­λαιο στον διε­θνή αντα­γω­νι­σμό. Είναι βέ­βαιο ότι τα μέλη της ΛΑΕ διαι­σθά­νο­νται τους κιν­δύ­νους όρων και στό­χων όπως η αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τα και η εξα­γω­γι­κή οι­κο­νο­μία και τεί­νουν πάντα στην τα­ξι­κή παρά ανα­πτυ­ξια­κή ερ­μη­νεία της αντί­θε­σης με τα Μνη­μό­νια. Το ζη­τού­με­νο είναι αν θα κα­τα­φέ­ρουν να επα­να­φέ­ρουν στην «τάξη» -με κάθε έν­νοια- την κε­ντρι­κή εκ­φώ­νη­ση. Δια­φο­ρε­τι­κά, το δια­μορ­φού­με­νο ρεύμα κατά του ευρώ κιν­δυ­νεύ­ει, με χει­ρι­σμούς των κυ­ρί­αρ­χων, να απο­κο­πεί από την αντι­στρο­φή της υπερ­λι­τό­τη­τας, να κα­τα­ντή­σει αδεια­νό που­κά­μι­σο στα χέρια ενός νέου επι­κοι­νω­νια­κού ελιγ­μού του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού, με αφή­γη­ση εθνι­κής επα­νεκ­κί­νη­σης και πα­τριω­τι­κών θυ­σιών αυτή τη φορά.