Το αποτέλεσμα των τουρκικών εκλογών δικαίωσε τελικά όσους κι όσες προειδοποιούσαν «μην ξεγράφετε τον Ερντογάν».
Σε πείσμα των δημοσκοπήσεων, αλλά και της προσδοκίας ενός σημαντικού τμήματος της τουρκικής κοινωνίας, ο Τούρκος πρόεδρος πήρε την πρώτη θέση, φτάνοντας κοντά σε νίκη από τον πρώτο γύρο (49,5%) και διαμορφώνοντας μια διαφορά 4,6 μονάδων από τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου (44,9%) που τον καθιστά φαβορί.
Στην πιο κρίσιμη κι αμφίρροπη εκλογική μάχη της θητείας του (παρατεταμένη οικονομική κρίση, πρόσφατος ο φονικός σεισμός), ο Ερντογάν διατήρησε τη συνοχή του κοινωνικού μπλοκ που τον υποστηρίζει (ίδιες περίπου ψήφοι με εκείνες του 2018).
Στην τελική ευθεία προς τις κάλπες, αξιοποίησε όλα τα ιδεολογικά «όπλα» του ΑΚΡ: Τον κοινωνικό συντηρητισμό (με συχνές επιθέσεις πχ. στα ΛΟΑΤΚΙ δικαιώματα), τον αντιαμερικανισμό (παρουσιάζοντας μια πιθανή εκλογική νίκη της αντιπολίτευσης ως «πολιτικό πραξικόπημα της Δύσης μετά την αποτυχία του στρατιωτικού»), τον εθνικισμό (χρεώνοντας στον Κιλιτσντάρογλου «δεσμούς με το PKK»). Ωστόσο, όλοι οι δημοσκόποι συνέκλιναν ότι το βασικό θέμα που ενδιαφέρει τους Τούρκους είναι η οικονομία. Πάνω σε αυτό το κρίσιμο θέμα, φαίνεται ότι απέδωσαν κάποιες παροχές «αντιστροφής της δημοσκοπικής εικόνας» από το Γενάρη και μετά, αλλά και ένα μπαράζ προεκλογικών υποσχέσεων για αυξήσεις σε μισθούς, συντάξεις κ.ο.κ. Αυτά μπορούν εύκολα να αποδειχθούν ψηφοθηρικές δημαγωγίες, μιας κι έρχονται σε αντίθεση με τα «θέλω» της ραχοκοκκαλιάς του ερντογανισμού -τις μεσαίες επιχειρήσεις, «υψηλής έντασης εργασίας», που καίγονται περισσότερο από κάθε άλλη αστική μερίδα για την συμπίεση του «εργατικού κόστους».
Αλλά πάνω σε αυτό το κρίσιμο θέμα, απέτυχε παταγωδώς (ακόμα και να δημαγωγήσει…) ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης. Τις μέρες της δημοσκοπικής σιγουριάς (και της ράθυμης αναπαραγωγής της) στη μεγαλύτερη μερίδα του διεθνούς Τύπου, ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου είχε εύστοχα αναφερθεί σε μια αποστροφή άρθρου του Foreign Policy: «Με το να απαρνείται την Αριστερά και να υιοθετεί νεοφιλελεύθερες θέσεις, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου μπορεί να αποξενωθεί από την εργατική τάξη και να χάσει τις εκλογές». Με άλλα λόγια, ο Ερντογάν δεν πλήρωσε την «άδεια κατσαρόλα», γιατί ο Κιλιτσντάρογλου δεν έπεισε (αν προσπάθησε καν…) ότι σκοπεύει να την γεμίσει περισσότερο ή καλύτερα από τον Τούρκο Πρόεδρο.
Φαίνεται επίσης ότι δεν λειτούργησε προωθητικά η (ακραία ετερογενής) πολυσυλλεκτικότητα. Η συνεργασία του κεμαλικού και αλεβίτη Κιλιτσντάρογλου με κορυφαία πρώην στελέχη του ΑΚΡ (Νταβούτογλου, Μπαμπακάν) δεν μεταφράστηκε σε εκλογική διείσδυση μέσα στην κοινωνική βάση του σουνιτικού πολιτικού Ισλάμ. Σύμφωνα με κάποιους σχολιαστές του αποτελέσματος, ακόμα και η υπόνοια μιας κάποιας επικοινωνίας με το HDP (λόγω της έξωθεν στήριξης που έδωσε), είναι πιθανό να αποξένωσε τμήμα του κεμαλισμού -ενώ σε κάθε περίπτωση βοήθησε το φιλοκυβερνητικό ακροδεξιό MHP να διαψεύσει τις προβλέψεις απωλειών του προς το αντιπολιτευτικό ακροδεξιό «Καλό Κόμμα». Τελικά, ο Κιλιτσντάρογλου δεν κατόρθωσε να πετύχει κάτι (πολύ) περισσότερο από το άθροισμα των ψήφων που είχαν πάρει το 2018 οι διαφορετικές τότε υποψηφιότητες της αντιπολίτευσης.
Ενόψει του δεύτερου γύρου, το ενδιαφέρον στρέφεται αφενός στον ακροδεξιό Σινάν Ογκάν και τους ψηφοφόρους του. Οι κεμαλικές αναφορές και ο έξαλλος αντιπροσφυγικός ρατσισμός αυτού του ρεύματος, αποτελούν σημείο επαφής με τον Κιλιτσντάρογλου (που έχει δεσμευτεί να διώξει σε 2 χρόνια τους Σύρους πρόσφυγες). Αλλά ο έξαλλος αντικουρδισμός τον απομακρύνει από τον Κιλιτσντάρογλου και τον φέρνει πιο κοντά στο ερντογανικό μπλοκ.
Το άλλο ενδιαφέρον είναι αν και ποιος θα μπορέσει να ενεργοποιήσει εκλογικά τα περίπου 8,5 εκατομμύρια Τούρκους που απείχαν (η συμμετοχή έφτασε στο 86,87%).
Από αυτά θα κριθεί αν μπορεί να ανατραπεί το κλίμα που διαμορφώνει και η διαφορά μεταξύ των δύο αλλά και η νίκη της «Λαϊκής Συμμαχίας» (το 4κομματικό ερντογανικό μπλοκ) στις κοινοβουλευτικές εκλογές και η συγκρότηση «ερντογανικής» πλειοψηφίας στη Βουλή.
Στις κοινοβουλευτικές εκλογές αποτυπώθηκε περισσότερο μια φθορά του ΑΚΡ. Έχασε πάνω από 2 εκατομμύρια ψήφους και έπεσε στο 35,84%, από το 42,56% του 2018, που ήταν κι αυτό με τη σειρά του προϊόν σημαντικών απωλειών. Όπως και τότε, έτσι και τώρα, φθείρεται το κυβερνητικό κόμμα αλλά όχι ο «Αρχηγός» που πηγαίνει καλύτερα στις προεδρικές, όπου βέβαια υπολογίζει και στις ψήφους των συμμάχων του. Και στη Βουλή άλλωστε, ήταν τα αποτελέσματα του MHP (σταθερό στο 10,14%) και των μικρότερων συμμάχων του (που άθροισαν 3,81%) αυτά που εξασφάλισαν μια νέα κοινοβουλευτική πλειοψηφία (322 έδρες από τις 600), καθώς όλες οι απώλειες εδρών της «Λαϊκής Συμμαχίας» αφορούσαν το ΑΚΡ.
Στις γραμμές της «Εθνικής Συμμαχίας» (συνολικά 213 έδρες, με 35,13% των ψήφων), το «Καλό Κόμμα» της Ασκενέρ έμεινε σταθερό (οριακή αύξηση ψήφων και οριακή μείωση ποσοστού με 9,7% από 9,96%). Το CHP κατέγραψε μια σχετική αύξηση σε ψήφους και ποσοστά (περίπου 2,5 εκατομμύρια ψήφοι περισσότεροι και ποσοστό 25,33% από 22,65%), ίσως αξιοποιώντας και το ότι στα δικά του ψηφοδέλτια εντάχθηκαν οι άλλοι «σύμμαχοι» πλην της ακροδεξιάς.
Το ανησυχητικό είναι ότι η διαιρεμένη σε ερντογανική και αντιερντογανική ακροδεξιά (το MHP και το Καλό Κόμμα που αποτελεί διάσπασή του) συγκεντρώνει συνολικά ένα 20%.
Η τουρκική Αριστερά δεν ενισχύθηκε, αλλά και δεν πιέστηκε από την πόλωση μεταξύ των δύο μπλοκ. Η «Συμμαχία για την Εργασία και την Ελευθερία» πήρε τις ίδιες ψήφους με εκείνες του HDP το 2018, οι οποίες όμως μεταφράζονται σε μικρότερο ποσοστό φέτος (10,54% από 11,7%). Οι σύντροφοι και οι συντρόφισσες κέρδισαν 66 έδρες στη Βουλή. Το πιο ενδιαφέρον νέο σε αυτόν το χώρο αποτελεί το αποτέλεσμα του TIP (Κόμμα Εργατών Τουρκίας). Δεν γνωρίζουμε την επιρροή των άλλων οργανώσεων της ριζοσπαστικής-αντικαπιταλιστικής Αριστεράς που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του HDP και εντάχθηκαν στη «Συμμαχία», καθώς προκρίθηκε η μέθοδος της ένταξης των υποψηφίων τους σε ένα ψηφοδέλτιο -αυτό της Πράσινης Αριστεράς, της «συνιστώσας» της Συμμαχίας που αξιοποίησε με τον ίδιο τρόπο και το HDP για να αποφύγει τυχόν δικαστική απαγόρευσή του. Το TIP, μετά από μια παρόμοια τακτική (μέσα στις λίστες του HDP) το 2018, επιχείρησε να δώσει φέτος την εκλογική μάχη με διακριτό ψηφοδέλτιο εντός της ευρύτερης συμμαχίας και να μετρήσει τις δυνάμεις του. Το 1,73% (940.000 ψήφοι, 4 έδρες) αποτελεί μια ενθαρρυντική «μαγιά» για αυτήν τη (σχετικά) νέα προσπάθεια να χτιστεί μια μαζική οργάνωση στον χώρο της ριζοσπαστικής-αντικαπιταλιστικής Αριστεράς στην Τουρκία.
Η στενότερη «Συμμαχία των Σοσιαλιστικών Δυνάμεων» (3 οργανώσεις της άκρας Αριστεράς που δεν ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα για κοινό κατέβασμα) πήρε 0,29%.
