Στις 20 Σεπτέμβρη 2017, στο Μουσείο της Μακρονήσου, στο Θησείο, παρουσιάστηκε το Λεύκωμα με έργα του ζωγράφου Βασίλη Βλασίδη. Την εκδήλωση διοργάνωσαν η Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών και Φίλων της ΕΠΟΝ και ο επιμελητής-εκδότης του λευκώματος, Κώστας Λυγιαζής.

Ο Βασίλης Βλασίδης με την τέχνη του ανέδειξε στιγμές από τη καθημερινή ζωή των λαϊκών ανθρώπων. Αυτοί ήταν τα μοντέλα του. Το έργο του είναι άμεσο και βιωματικό. Υπήρξε αυτοδίδακτος και κυρίως ζωγράφιζε σκίτσα και πορτρέτα.

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, στις 1-1-1907 και πέθανε στις 15-2-1997. Σε ηλικία 17 ετών έρχεται στην Αθήνα και κάνει διάφορες εργασίας, ενώ παράλληλα αρχίζει να ζωγραφίζει. Μία από αυτές τις δουλειές είναι στην ιδιωτική εταιρεία νερού ΟΥΛΕΝ, στην οποία αναπτύσσει συνδικαλιστική δράση και γίνεται πρόεδρος του σωματείου. Οργανώθηκε στο ΚΚΕ, και κατά τη διάρκεια της Κατοχής εντάσσεται στο ΕΑΜ. Μετά την απελευθέρωση γνωρίζει, και αυτός, τις διώξεις του εμφυλιοπολεμικού κράτους. Συλλαμβάνεται παραμονή Χριστουγέννων του 1946. Ακολουθεί η εξορία: Ικαρία (1947), Μακρόνησος (1948), Άη Στράτης (1950). Το 1956 αφέθηκε ελεύθερος.

Κατά τα χρόνια της εξορίας αναδείχτηκε το μεγάλο ταλέντο του στη ζωγραφική. Στα πορτρέτα του, ειδικά όσα ζωγράφισε στην εξορία, αυτό το οποίο ξεχωρίζει είναι το βλέμμα, όπως επισημαίνει ένας εκ των ομιλητών, ο Γ. Αναγνώστου (τελειόφοιτος της ΑΣΚΤ) ή τον «πόνο της έκφρασης», σύμφωνα με την παρατήρηση του Εμμανουήλ Μαυρομάτη (ιστορικός τέχνης, ομότιμος καθηγητής στο ΑΠΘ). Αυτό σημαίνει ότι Βλασίδης γνωρίζει καλά την ψυχική του κατάσταση του κάθε εικονιζόμενου εκείνης της στιγμής. Μάλιστα, ένα από τα πιο συγκλονιστικά έργα του, που μάλιστα προκαλούν έντονη συγκινησιακή φόρτιση, είναι δύο πορτρέτα με το πρόσωπο του εξόριστου Νίκου Πασχαλίδη. Το ένα όταν του ανακοινώνουν την απόφαση της εκτέλεσης του γιού του και το άλλο όταν έχει εκτελεστεί ο γιός του. Πορτρέτα που δείχνουν όλο το μέγεθος του συναισθήματος, τον βαθύ πόνο του πατέρα μέσα από το σβησμένο και χαμένο βλέμμα ή το απόλυτο κενό μετά την εκτέλεση.

Επίσης, μιας ανάλογης εξαιρετικής απόδοσης ασπρόμαυρο σκίτσο είναι αυτό που απεικονίζει τη μάννα. Όπως τονίζει ο Αναγνώστου, η αναπόληση της οικογένειας και ιδιαίτερα της μάνας, βρισκόταν σε πολλά έργα καλλιτεχνών, επειδή δεν ήξεραν αν θα τις ξαναδούν. Επίσης, δυνατό είναι και το σκίτσο που δείχνει δύο πατούσες. Είναι δύο ταλαιπωρημένες και βασανισμένες πατούσες από τις κακουχίες της εξορίας και από την φάλαγγα (χτύπημα με γκλοπ στις πατούσες των κρατουμένων και μάλιστα φορώντας αρβύλες για να πρήζονται τα πόδια τους και να πονούν).

Ο Βλασίδης, απέδωσε με πολύ παραστατικό τρόπο το κλίμα της εποχής των διώξεων του κράτους και ιδιαίτερα των τόπων εξορίας.

«Μπορεί ένας καλλιτέχνης να τα βάζει με τους δυνατούς της γης;», αναρωτήθηκε ο επιμελητής της έκδοσης, Κ. Λυγιαζής, για να δώσει ο ίδιος, αμέσως, την απάντηση: «Όχι. Όμως, μπορεί με την τέχνη του να αφυπνίσει συνειδήσεις». Κάπως, έτσι, η τέχνη γράφει ιστορία.

Συνολικά, το έργο του Βλασίδη αποτελείται πάνω από 1.200 έργα. Η τέχνη του, έγινε ένα όπλο ενάντια στις αδικίες της κοινωνίας. Όπως είπε στο κλείσιμο της ομιλίας του, ο Ε. Μαυρομμάτης, «Η καλλιτεχνική του μαρτυρία διασώζει, μέσω των εικόνων, μια ολόκληρη εποχή. Γι’ αυτό αξίζει μια θέση στο πάνθεον των καλλιτεχνών».

Ετικέτες