Μπαίνουμε ίσως στο πιο αποφασιστικό δεκαήμερο ύστερα από τις εκλογές. Η χρηματοδοτική ασφυξία του ελληνικού Δημοσίου έχει φτάσει στο οριακό σημείο όπου είναι αδύνατο πλέον να συνεχίσουν να πληρώνονται ταυτόχρονα μισθοί και συντάξεις αλλά και τοκοχρεολύσια του κρατικού χρέους, οπότε η κλεψύδρα του πολιτικού χρόνου αδειάζει. Είναι η ώρα που δεν μπορεί να «αγοραστεί» χρόνος και που τα διλήμματα γίνονται απόλυτα. Είναι η ώρα των μεγάλων και καθαρών αποφάσεων.
Το δίλημμα
Ύστερα από τη συνάντηση Μέρκελ-Τσίπρα, η Γερμανίδα καγκελάριος δήλωσε ότι πλέον δεν είναι οι δανειστές που βιάζονται αλλά η ελληνική κυβέρνηση, που είναι αναγκασμένη να «τρέξει» με τις «μεταρρυθμίσεις», ώστε να ανοίξει η στρόφιγγα της χρηματοδότησης. Πράγματι, η συμφωνία στο Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου δεν εξασφάλισε ανάσα χρόνου για την κυβέρνηση αλλά για τους δανειστές. Καθώς δεν προέβλεπε καμία χρηματοδότηση του ελληνικού Δημοσίου για το άμεσο διάστημα του Μαρτίου και του Απριλίου, η κυβέρνηση βρέθηκε «με το πιστόλι στον κρόταφο», να πρέπει να πληρώνει τόσο μισθούς και συντάξεις όσο και τοκοχρεολύσια, ενώ τα ρευστά διαθέσιμα δεν επαρκούσαν για την κάλυψη και των δύο αυτών κατηγοριών δαπανών. Έχοντας αποκλείσει τη στάση πληρωμών στα τοκοχρεολύσια, η κυβέρνηση κατέφυγε στη «λύση» να «σκουπίσει», δεσμεύοντας με repos, τα ρευστά διαθέσιμα οργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα για να συνεχίσει να πληρώνει τους τοκογλύφους. Ο χρόνος που κερδήθηκε έτσι είναι πληρωμένος με «αίμα»: αυτά τα χρήματα πρέπει να επιστραφούν σύντομα στα ταμεία των οργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα, για να μην κάνουν αυτοί πλέον στάση πληρωμών σε δικές τους πιεστικές ανάγκες.
Στο μεταξύ όμως, ακόμη κι έτσι, και αυτή η πηγή ρευστότητας έχει «στραγγίξει». Τώρα η κυβέρνηση είναι αναγκασμένη είτε να επιβάλει με νομοθετική ρύθμιση τη δέσμευση ρευστών διαθεσίμων και άλλων οργανισμών, για να «κερδηθεί» λίγος ακόμη χρόνος πληρωμένος με αίμα, είτε να απαντήσει άμεσα στο δίλημμα «στάση πληρωμών σε μισθούς και συντάξεις ή στα τοκοχρεολύσια;».
Η παγίδα του διπλού νομίσματος
Οι δανειστές προτείνουν εδώ μια νέα «λύση», που θα μας βάλει ακόμη πιο βαθιά στην παγίδα: το παράλληλο νόμισμα. Λένε: Αφού δεν κάνετε στάση πληρωμών στα τοκοχρεολύσια και ταυτόχρονα θέλετε να πληρώνετε και μισθούς και συντάξεις, μία λύση υπάρχει: να πληρώνετε τοκοχρεολύσια σε σκληρό νόμισμα (ευρώ) και μισθούς-συντάξεις ή και άλλες κατηγορίες κοινωνικών δαπανών σε παράλληλο νόμισμα. Αυτό το παράλληλο νόμισμα είναι κουπόνια του Δημοσίου που θα λειτουργούν ως μέσο πληρωμών στην εσωτερική αγορά. Για τους τοκογλύφους το σκληρό νόμισμα, για τους μισθωτούς και συνταξιούχους το «εσωτερικό νόμισμα», που θα υποτιμηθεί ταχύτατα, θα ανταλλάσσεται με ευρώ σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από την ονομαστική του ισοτιμία και εν ολίγοις θα σημαίνει μια γενναία υποτίμηση του εργατικού μισθού στην πράξη, δηλαδή μια καθολική και σκληρή μνημονιακή ρύθμιση αναδιανομής του πλούτου υπέρ του κεφαλαίου! (1)
Η απάντηση
Όταν το δίλημμα γίνεται τόσο απόλυτο και τόσο πιεστικό χρονικά, η μόνη αποδεκτή απάντηση από τη σκοπιά της Αριστεράς είναι η στάση πληρωμών στα τοκοχρεολύσια. Όμως, η «ιδρυτική» αυτή πράξη της ρήξης με τους δανειστές και το σύστημα έχει αυτόματες συνεπαγωγές, που όλες εντάσσονται στη γενική κατεύθυνση «οι κοινωνικές ανάγκες πάνω από το χρέος», στη διαγραφή του χρέους, ώστε να μπορέσει να υλοποιηθεί μια πολιτική κατάργησης των μνημονίων, ανατροπής της λιτότητας και υλοποίησης μέτρων και πολιτικών με μεταβατικό χαρακτήρα και σοσιαλιστική κατεύθυνση.
Η δέσμευση των ρευστών διαθεσίμων των οργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα βάζει στα χέρια των δανειστών άλλο ένα όπλο εκβιασμού (να χρηματοδοτήσουν αυτοί την επιστροφή αυτών των χρημάτων, αλλά βέβαια στο πλαίσιο μιας νέας χρηματοδοτικής σύμβασης και του τρίτου μνημονίου) ή μας οδηγεί στο διπλό νόμισμα και μάλιστα στην απόλυτα μνημονιακή και αντεργατική εκδοχή του: να πληρώνουμε τους τοκογλύφους δανειστές-εκβιαστές σε ευρώ και τους εργαζόμενους με υποτιμημένα «χαρτιά»!
1. Όπως για κάθε νομισματική επιλογή, έτσι και για το παράλληλο νόμισμα, η πραγματική του λειτουργία καθορίζεται από το συνολικό πλαίσιο στο οποίο λειτουργεί, από το συνολικό σχέδιο στο οποίο εντάσσεται. Είναι άλλη η λειτουργία του διπλού νομίσματος (όπως και του εθνικού νομίσματος γενικότερα) όπως την προτείνουν οι δανειστές και άλλη η λειτουργία του αν επρόκειτο για επιλογή ενταγμένη σε ένα πολιτικό σχέδιο στάσης πληρωμών στους τοκογλύφους δανειστές πλαισιωμένη με μέτρα δέσμευσης των ευρώ των πλουσίων. Πρέπει λοιπόν να σπάσει η μυθολογία που θεωρεί το παράλληλο νόμισμα αυτονόητα συνώνυμο της ρήξης.
