Ζωή και θάνατος για τους άστεγους αυτό το χειμώνα

Οι πόλεις στις Κεντρικές και Βόρειες Πολιτείες πήραν τα συνηθισμένα μέτρα για να ελαχιστοποιήσουν τον αντίκτυπο του κρύου χειμώνα στους κατοίκους τους. Αλλά για τους ανθρώπους που ζούσαν ήδη στο περιθώριο, το δριμύ ψύχος καθίσταται άμεση απειλή για τις ίδιες τις ζωές τους.  Στο Σικάγο, για παράδειγμα, τα καταλύματα αστέγων ήταν μονίμως υπερπλήρη σύμφωνα με τα ρεπορτάζ, κάτι που υποχρέωνε αυτούς που δε χωρούσαν να ψάχνουν οπουδήποτε αλλού κατάλυμα- ή σε κάποιες περιπτώσεις να χρησιμοποιούν τις μαζικές συγκοινωνίες όλη νύχτα για να εξασφαλίσουν ζεστασιά.

Οι Kevin Govertκαι Marcus Faletti, άστεγοι, έδωσαν συνέντευξη στον ιστότοπο  DNAinfoChicago, στην αναπτυσσόμενη συνοικία WickerPark, καθώς οι θερμοκρασίες κατρακυλούσαν στις αρχές του μήνα. Και οι δυο εξήγησαν ότι έπαιζαν τη ζωή τους κορώνα-γράμματα στους δρόμους, καθώς τα μόνα διαθέσιμα κρεβάτια σε καταλύματα ήταν, όπως είπαν, μολυσμένα με κοριούς.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του DNAinfo:

«Ο Govert, που κοιμάται κοντά σε ένα κτίριο το οποίο μετατρέπεται σε γυμναστήριο, ξύπνησε καθώς εργάτες τον σκεπάζανε με έναν πλαστικό μουσαμά για να μειώσουν την υγρασία στον “παγωμένο του υπνόσακο”, ενώ ο Faletti, που κοιμάται σε μια σχολική περιοχή, χρησιμοποιούσε “ένα σωρό από κασκόλ”.

“Έπρεπε να τινάζω το χιόνι από πάνω μου”είπε ο Faletti,προσθέτοντας “δε σταμάτησε να χιονίζει μέχρι που ξημέρωσε”».   

Τα θερμαινόμενα κέντρα της πόλης παρέμεναν ανοιχτά για αρκετές ώρες κατά τις μέρες που υπήρχε κρύο-ρεκόρ, αλλά όταν κλείσουν τη νύχτα, οι άνθρωποι αναγκάζονται να ψάξουν κάπου αλλού να μείνουν.  

Αυτό εγείρει ένα ζήτημα: Γιατί, σε μια πόλη πνιγμένη στον πλούτο, θα πρέπει να υπάρχουν άτομα που αναρωτιούνται που θα κοιμηθούν –όχι μόνο την πιο παγωμένη νύχτα που έχει υπάρξει μέχρι σήμερα, αλλά και οποιαδήποτε νύχτα του χρόνου; Γιατί δεν μπορεί η πόλη να παρέχει επαρκή αριθμό κρεβατιών, σε ένα ασφαλές και καθαρό περιβάλλον, για τους ανθρώπους που τα χρειάζονται;

Τα δημόσια σχολεία στο Σικάγο –διαβόητα για το διαλυμένο σύστημα θέρμανσης– ακύρωσαν τα μαθήματα στις 6 και 7 Γενάρη μόνο την τελευταία στιγμή, μετά από την κατακραυγή των γονιών και του Συνδικάτου Εκπαιδευτικών του Σικάγο. Το συνδικάτο ισχυριζόταν δικαίως ότι στην προσπάθειά τους να φτάσουν στο σχολείο σε τόσο παγωμένες θερμοκρασίες, τα παιδιά  κινδύνευαν με κρυοπαγήματα και άλλα προβλήματα υγείας. Και πού ήταν ο «Δήμαρχος του 1%», Rahm Emanuel, στη διάρκεια μιας από τις πιο ακραίες κλιματικές κρίσεις στην ιστορία της πόλης; Σε διακοπές με την οικογένειά του στην Ινδονησία για περισσότερο από 1 βδομάδα, ώσπου αρκετές δόσεις κακής δημοσιότητας τον ανάγκασαν να επιστρέψει, ξεκούραστος, ανανεωμένος και φρεσκο-μαυρισμένος.

Και όμοια με τον Emanuel, δεν μπορούσες να βρεις τον J. Peter Lark, γενικό διευθυντή της Κεντρικής Υπηρεσίας Ύδρευσης και Ηλεκτρισμού, στην πόλη που υποτίθεται ότι πρέπει να παρέχει τις υπηρεσίες του κατά τη διάρκεια μιας κρίσης.  Ο επικεφαλής αυτής της «προοδευτικής, στην υπηρεσία της κοινότητας» υπηρεσίας στην πρωτεύουσα του Michigan, έφυγε διακοπές με τη γυναίκα του στη Νέα Υόρκη –την επομένη μιας σφοδρότατης χιονοθύελλας στα τέλη του Δεκέμβρη που άφησε 40.000 ανθρώπους χωρίς ηλεκτρικό και θέρμανση, κάποιους μέχρι και για 11 μέρες.  

Αλλά ακόμα και πριν πιάσει η παγωνιά στις Κεντροδυτικές Πολιτείες των ΗΠΑ, αυτός ο χειμώνας ήταν  θανατηφόρος για τις πιο ευπαθείς ομάδες, ακόμα και σε μέρη όπως η Bay Area του Σαν Φρανσίσκο, από τις πλουσιότερες περιοχές στη χώρα. Το Δεκέμβρη, τουλάχιστον εφτά άστεγοι πέθαναν από το κρύο σε διαφορετικά περιστατικά στην BayArea, σύμφωνα με τον ιστότοπο ThinkProgress.

Ανάμεσα στα θύματα ήταν ο Joe White, ένας πενηντάχρονος άντρας που ζούσε άστεγος στους δρόμους του  Hayward. Σύμφωνα με το συγγραφέα Scott Keyes, ο  White «ήθελε να δουλέψει και τα κατάφερνε να βρίσκει μεροκάματα σε χαμαλίκια από δω κι απο κεί, αλλά ποτέ δεν είχε αρκετό ή τόσο σταθερό εισόδημα ώστε να μπορεί να έχει ένα σπίτι να ζει. Το Hayward δεν έχει κανένα καταφύγιο έκτακτης ανάγκης με κρεβάτια για ανθρώπους που δεν έχουν κανέναν στον κόσμο, έτσι ο White κοιμόταν έξω».

Από αναμονή σε αναμονή, τελικά ο White βρέθηκε δεύτερος σε μία λίστα ανθρώπων που έχριζαν μόνιμης υποστήριξης και φιλοξενίας στο Hayward. Αλλά πριν προλάβει να εγκατασταθεί, το κορμί του βρέθηκε νεκρό στο προαύλιο του Δημαρχείου της πόλης. Τον είχαν ξυλοκοπήσει και του είχαν κλέψει το καινούριο του παλτό -η αστυνομία εκτιμά ότι πέθανε από το κρύο.  Σύμφωνα με το  ThinkProgress:

«Σύμφωνα με τον Εθνικό Συνασπισμό για τους Αστέγους, περίπου 700 άστεγοι άνθρωποι πεθαίνουν από υποθερμία κάθε χρόνο. Αυτοί οι θάνατοι είναι πιο συχνοί στην Ανατολική Ακτή και στην Κεντρική και Βόρεια Αμερική, όχι στην Καλιφόρνια. Αλλά οι θερμοκρασίες στην Bay Area (ΣτΜ: που βρίσκεται στην Πολιτεία της Καλιφόρνια) ήταν κάτι παραπάνω από πολικές τις προηγούμενες δυο βδομάδες, εκθέτοντας χιλιάδες άστεγους ανθρώπους σε κίνδυνο.

Η Bay Area έχει ένα από τα πιο υψηλά ποσοστά αστέγων, εν μέρει λόγω της πρόσφατης εκρηκτικής ανάπτυξης που έχει οδηγήσει στην αύξηση των ανισοτήτων και στην έλλειψη σπιτιών που να είναι οικονομικά προσβάσιμα σε όσους δεν έχουν καλοπληρωμένες  δουλειές στον χώρο της Πληροφορικής.

Για αυτούς που χτυπήθηκαν άσχημα από την αυξανόμενη ανισότητα, η ζωή είναι ιδιαίτερα δύσκολη όταν πέφτουν οι θερμοκρασίες. Πολλές συνοικίες στην Bay Area δε διαθέτουν καταφύγια έκτακτης ανάγκης, εν μέρει γιατί οι παγωνιές δεν είναι πολύ συχνές. Αλλά τι συμβαίνει σε πολλούς από τους χιλιάδες ανθρώπους που ζούνε χωρίς κατάλυμα στην BayArea, περιμένοντας να ακουστεί το όνομά τους στη λίστα για τα ελάχιστα οικονομικά προσιτά διαμερίσματα που υπάρχουν; “Αυτό που συμβαίνει είναι ότι πεθαίνουν στο δρόμο”, έγραψε η Betty DeForest, πρώην πρόεδρος της Νότιας Ενορίας του Hayward, σε ένα μέιλ που έστειλε στο δημοτικό συμβούλιο μετά το θάνατο του White την προηγούμενη εβδομάδα».

Στο San Jose, την πρωτεύουσα της Silicon Valley, όπου το μέσο ετήσιο εισόδημα ενός νοικοκυριού ήταν 91.000 $ το 2012, τουλάχιστον 3 άντρες  - οι Daniel Brillhart, Enrique Rubio και Daniel Moore—πέθαναν πιθανά από το κρύο, μεταξύ της Μέρας των Ευχαριστιών και των μέσων Δεκεμβρίου. Ο Moore, σύμφωνα με την εφημερίδα «San Jose Mercury News», «βρέθηκε κουλουριασμένος σε ένα χαρτόκουτο πίσω από έναν κάδο σκουπιδιών». Ο Brillhart, σύμφωνα με την εφημερίδα «πέθανε σε ένα δρόμο γεμάτο με σκουπίδια, κάτω από τη Λεωφόρο 87, μια ώρα αφότου μπήκε η τελευταία Μέρα Ευχαριστιών της ζωής του». 

Αυτοί οι άνθρωποι  κυριολεκτικά πετάχτηκαν στην άκρη, σε ένα από τα πιο πλούσια μέρη της χώρας. Κι αν ρωτήσεις τον Greg Gopman, έτσι ακριβώς πρέπει να γίνεται.

Ο Gopman, o 27χρονος ιδρυτής της τεχνολογικήςεταιρείας  AngelHack, ανέρτησε δυο λόγια στο προσωπικό προφίλ του στο Facebook τον περασμένο Δεκέμβρη, για να πει στον κόσμο τι ακριβώς πιστεύει για τον άστεγο πληθυσμό του  Σαν Φρανσίσκο: 

«Η διαφορά είναι ότι σε άλλες κοσμοπολίτικες πόλεις, το κατώτερο κομμάτι της κοινωνίας κλείνεται στο καβούκι του. Πουλάνε μπιχλιμπίδια, ζητιανεύουν ντροπαλά, είναι ήσυχοι και γενικά κρατιούνται μακριά σου. Συνειδητοποιούν ότι είναι προνόμιο να ζούνε στο πιο πολιτισμένο τμήμα της πόλης και βλέπουν τους εαυτούς τους σαν φιλοξενούμενους. Και αυτό είναι μια χαρά. 

Αντίθετα στο κέντρο του Σαν Φρανσίσκο, οι ξεπεσμένοι μαζεύονται σαν τις ύαινες, φτύνουν, κατουράνε, σε ενοχλούνε, πουλάνε ναρκωτικά, κάνουν σαματά, λειτουργούν σαν να τους ανήκει το κέντρο της πόλης. Σα να είναι το μέρος αναψυχής τους... Το οποίο στην πραγματικότητα, είναι το επιχειρηματικό κέντρο μιας από τις πιο πλούσιες περιοχές στις ΗΠΑ. Ειναι ντροπή...

Μπορεί να κηρύττεις τη συμπόνια, την ισότητα, μπορεί να αγαπάς όλον τον κόσμο, αλλά υπάρχει μια περιοχή στην πόλη για τους ξεπεσμένους και μια για την εργατική τάξη. Δεν υπάρχει τίποτα θετικό να κερδίσουμε με το να τους κρατάμε τόσο κοντά μας». 

Τέτοιες δηλώσεις αποτελούν ένα παράθυρο για να δούμε το πώς βλέπει η «αφρόκρεμα» όλους εμάς τους υπόλοιπους. Ο Gopman δεν είπε κάτι το ξεχωριστό σε σχέση με το πώς σκέφτεται η τάξη του –απλά το είπε δημόσια. Στην πραγματικότητα, όμως, όπως υπογράμμισε o Julianne Hing από την Colorlines, η ανάπτυξη της υψηλής τεχνολογίας στη Bay Area έχει αποτελέσει κεντρικό παράγοντα επιδείνωσης της κρίσης στέγασης. Όπως έγραψε ο Hing:

«Να τι δεν μπορεί να καταλάβει ο Gopman. Η έκρηξη της τεχνολογικής βιομηχανίας,της οποίας είναι μέρος ο Gopman,προκάλεσε μια ροή πλούτου στη Bay Area και μαζί με αυτήν ένα κύμα νέων αφίξεων από ανθρώπους που θέλουν ένα κομμάτι από τη γοητεία της πόλης. Οι δυνάμεις της αγοράς έδρασαν γρήγορα σε συνδυασμό με την απουσία προστατευτικών ρυθμίσεων και εκτόξευσαν τα νοίκια και τις εξώσεις. Οι εξώσεις, σύμφωνα με την έκθεση του 2012 της «Συλλογικότητας ενάντια στις Εξώσεις» του Σαν Φρανσίσκο, είναι η βασική αιτία ύπαρξης αστέγων στην πόλη... “Το 35% των ερωτηθέντων απάντησε ότι αμέσως πριν καταλήξουν άστεγοι ζούσαν σε σπίτι ιδιόκτητο ή ενοικιαζόμενο, μόνοι τους ή με τον-την σύντροφό τους”, γράφει η έκθεση.

Για να το πούμε διαφορετικά, άνθρωποι όπως  Gopmanστην πραγματικότητα συνέβαλαν στον –γκούχου, γκούχου- ξεπεσμό των ζωών των πιο ευάλωτων ανθρώπων της πόλης».

Ο Gopman και το συνάφι του δε βλέπουν απλά εμάς την «πλέμπα» σαν ανάξιους να αναπνέουμε τον ίδιο αέρα με αυτούς. Παραβλέπουν επίσης και τους πολλαπλούς τρόπους με τους οποίους το σύστημα είναι στημένο προς όφελος της μικροσκοπικής μειοψηφίας στην οποία ανήκουν. Αρπάζουν γιατί μπορούν, ενώ εμείς οι υπόλοιποι τα βγάζουμε πέρα με λίγα –και μετά έχουν το θράσος να «πουλάνε μούρη» με τα πλούτη τους. 

Όπως ο προϊστάμενος της JP Morgan Chase, oJaime Dimon, του οποίου η μεγάλη τράπεζα έπαιξε ρόλο στο γκρέμισμα της οικονομίας των ΗΠΑ το 2008, με το απερίσκεπτο τζογάρισμά της, αφήνοντας μετά εκατομμύρια Αμερικανούς εργάτες να πληρώσουν το μάρμαρο.

Ο Dimon, ο οποίος ακόμα και σήμερα βγάζει 19 εκατομμύρια δολλάρια το χρόνο, έστειλε μια κάρτα διακοπών στους εργαζόμενους  της JP Morgan με φωτογραφία του ίδιου, της οικογένειάς του και του σκύλου του, να παίζουν τένις σε ένα δωμάτιο από το σπίτι-παλάτι του. Στη φωτογραφία δείχνουν πλήρως αδιάφοροι για τα ακριβά βάζα, διακοσμητικά και έναν πίνακα ζωγραφικής του Jackson Pollock που θα μπορούσαν να καταστρέψουν κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού τους.  Είναι σαν να λέει η οικογένεια Dimon, όπως το έθεσε ένας τηλεπαρουσιαστής του MSNBC, ο  Chris Hayes:  «Έι, είμαστε τόσο πλούσιοι που μπορούμε να καταστρέφουμε τα υπάρχοντά μας».

Και o ιδρυτής του Amazon -και σήμερα ιδιοκτήτης της WashingtonPost-  Jeff Bezos «διασώθηκε» από το Ναυτικό του Εκουαδόρ ώστε… να ξεπεράσει με άνεση το πρόβλημα που είχε με πέτρα στο νεφρό. Ο Bezos έκανε διακοπές με το πολυτελές του γιωτ στα νησιά Γκαλαπάγκος όταν άρχισε να αισθάνεται πόνους από την πέτρα στο νεφρό. Μεταφέρθηκε από ελικόπτερο του Εκουαδοριανού Ναυτικού στο Νησί Baltra, από όπου το ιδιωτικό του τζετ τον μετέφερε στις ΗΠΑ για «επείγουσα θεραπεία». 

Το πρόβλημα δεν είναι απλά η ανεξέλεγκτη αλαζονεία μιας χούφτας υπερπλούσιων τραπεζιτών ή μεγιστάνων του Ίντερνετ. Αυτά τα παραδείγματα αντανακλούν μια βαθιά πόλωση μέσα στην αμερικάνικη κοινωνία  -και το χάσμα μεταξύ φτωχών και πλουσίων θα γίνει ακόμα μεγαλύτερο αν η «αφρόκρεμα» συνεχίσει ανεμπόδιστα το βιολί της.

Η κατάργηση των επικουρικών επιδομάτων ανεργίας για τους μακροχρόνια άνεργους, μαζί με τις δραστικές περικοπές σε προγράμματα όπως τα κουπόνια σίτισης –του οποίου η χρηματοδότηση μειώθηκε κατά 5 δισεκατομμύρια δολάρια από τις «αυτόματες περικοπές» της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, ένα τεράστιο πλήγμα για τους 47 εκατομμύρια Αμερικανούς που βασίζονται σε αυτή τη βοήθεια για να επιβιώσουν κάθε μήνα- σπρώχνει ήδη απελπισμένες οικογένειες ακόμα περισσότερο στο γκρεμό αυτό το χειμώνα.

Αλλά ο αρθρογράφος του Forbes, ο John Tamny,  πρόσφατα δήλωσε στη Jessica William του Daily Show,ότι αν ήταν στο χέρι του, θα καταργούσε πλήρως τα κουπόνια σίτισης και θα υποχρέωνε τους φτωχούς, εργαζόμενους και άνεργους, να στηριχθούν στην φιλανθρωπία. «Νομίζω ότι αν οι άνθρωποι λιμοκτονούσαν κυριολεκτικά, θα βλέπαμε μια μεγάλη άνθηση της φιλανθρωπίας για να αντιμετωπιστεί», είπε ο Tamny.

Στο κάτω κάτω, πρόσθεσε, οι φτωχοί της Αμερικής δεν λιμοκτονούν δα κυριολεκτικά στους δρόμους. «Αν είναι να είσαι φτωχός, αυτή είναι η χώρα στην οποία θα ήθελες να είσαι φτωχός».

Αυτά να τα πει στους εφτά άστεγους που πέθαναν από τελείως αντιμετωπίσιμες αιτίες στη  Bay Areaαυτό το χειμώνα. Να τα πει σε κείνους στις Βόρειες και Κεντρικές Πολιτείες των ΗΠΑ που πασχίζουν να βρουν καταφύγιο για να προστατευτούν από τις καταιγίδες. Να τα πουν σε όλους αυτούς στις ΗΠΑ που αγωνιούν για το πώς θα τα βγάλουν πέρα και πώς θα ταΐσουν τα παιδιά τους, ενώ άνθρωποι όπως ο Jaime Dimon και ο Jeff Bezos ζουν στη χλίδα, με τόσα λεφτά που μπορούν να κάψουν και μερικά.

Αυτό το χειμώνα, θα έπρεπε το μυαλό μας να βρίσκεται σε αυτούς που είναι παραπεταμένοι εκεί έξω στο κρύο -και να παλέψουμε για έναν κόσμο όπου δεν υπάρχει ούτε ένας παραπεταμένος.