Νέες «συναντήσεις των άκρων»;

Λίγες μέρες πριν από τις εκλο­γές, είναι λο­γι­κό τα πνεύ­μα­τα να οξύ­νο­νται και να λέ­γε­ται και καμιά κου­βέ­ντα πα­ρα­πά­νω, ακόμα κι από νη­φά­λιους. Τη νη­φα­λιό­τη­τα του Δη­μή­τρη Ψαρρά, φίλου και σύ­ντρο­φου από χρό­νια, ελά­χι­στοι θα την αμ­φι­σβη­τού­σαν. Είναι όμως ακρι­βώς γι’ αυτό που το ση­με­ρι­νό δι­σέ­λι­δό του στην Εφη­με­ρί­δα των Συ­ντα­κτών «χτυ­πά­ει» στο μάτι: επει­δή, ακόμα και λίγες μέρες πριν από τις εκλο­γές, η επι­νό­η­ση συγ­γε­νειών και κοι­νών τόπων με­τα­ξύ Αρι­στε­ράς και Ακρο­δε­ξιάς, Λαϊ­κής Ενό­τη­τας και Μαρίν Λεπέν, είναι «φάουλ». Φάουλ με­τα­ξύ αρι­στε­ρών, με με­θο­δο­λο­γι­κό δά­νειο από «κε­ντρώ­ες» θε­ω­ρί­ες των άκρων («αρι­στε­ρο­λε­πε­νι­σμός κ.λπ») – τη στιγ­μή, μά­λι­στα, που τα αδιέ­ξο­δα της «σκλη­ρής δια­πραγ­μά­τευ­σης εντός Ευ­ρω­ζώ­νης» υπο­χρε­ώ­νουν σε ανα­ζή­τη­ση στρα­τη­γι­κής δυ­νά­μεις που υπερ­βαί­νουν κατά πολύ την κί­νη­ση του Πα­να­γιώ­τη Λα­φα­ζά­νη.

Να πω όμως αρ­χι­κά περί τίνος πρό­κει­ται:

Στο ση­με­ρι­νό φύλλο της καλής εφη­με­ρί­δας, ο Δη­μή­τρης πα­ρου­σιά­ζει τις «δύο όψεις του ‘εθνι­κού νο­μί­σμα­το­ς’» - τη «σύ­γκλι­ση», δη­λα­δή, ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς και Ακρο­δε­ξιάς στην αντί­θε­ση στην Ευ­ρω­ζώ­νη. Αφορ­μή γι’ αυτό παίρ­νει από την πρό­σφα­τη πα­ρου­σί­α­ση στην ΕΣΗΕΑ του βι­βλί­ου «Η επα­νά­στα­ση του Grexit», του δη­μο­σιο­γρά­φου Νίκου Ιγ­γλέ­ση, εκ­δή­λω­ση στην οποία κλή­θη­καν και μί­λη­σαν ο Πα­να­γιώ­της Λα­φα­ζά­νης (από τη Λαϊκή Ενό­τη­τα), ο Λε­ω­νί­δας Βα­τι­κιώ­της (από την ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ), η Μαρία Νε­γρε­πό­ντη-Δε­λι­βά­νη (από το συν­δυα­σμό ΕΠΑΜ/Δ. Κα­ζά­κη-Δη­μο­κρα­τι­κή Ανα­γέν­νη­ση/Σ. Πα­πα­θε­με­λή), και μαζί ο συγ­γρα­φέ­ας Κων­στα­ντί­νος Γρί­βας, αρ­θρο­γρά­φος σε κα­κό­φη­μα ακρο­δε­ξιά έντυ­πα. «Μπο­ρεί να μην ήταν αυ­στη­ρά κομ­μα­τι­κή η εκ­δή­λω­ση», σχο­λιά­ζει για τη σύν­θε­ση πάνελ και ακρο­α­τη­ρί­ου ο Δ.Ψ, «αλλά είχε όλα τα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά μιας προ­ε­κλο­γι­κής συ­γκέ­ντρω­σης». Συ­γκέ­ντρω­σης τίνος κόμ­μα­τος, όμως; Ως γνω­στόν, η ΛΑΕ, η ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ και το ΕΠΑΜ (που το Γε­νά­ρη στή­ρι­ξε ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και ΑΝ.ΕΛ.) κα­τε­βαί­νουν ξε­χω­ρι­στά. Αρκεί η πα­ρου­σία ιδε­ο­λο­γι­κών και πο­λι­τι­κών αντι­πά­λων στο ίδιο πάνελ, επι­λο­γή που κα­τα­φα­νώς δεν τιμά τον οι­κο­δε­σπό­τη της εκ­δή­λω­σης, για να στοι­χειο­θε­τη­θεί η «σύ­γκλι­ση ακόμα και με την Ακρο­δε­ξιά» της Λαϊ­κής Ενό­τη­τας και της ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ; Ή μήπως είχαν δίκιο όσοι μέχρι πρό­τι­νος ενέ­τασ­σαν en bloc τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ στο λόμπι της δραχ­μής, βά­ζο­ντας ξανά και ξανά τον Τσί­πρα δίπλα στο Μι­χα­λο­λιά­κο, και χρε­ώ­νο­ντάς τους αμ­φό­τε­ρους στον ...«ευ­ρω­σκε­πτι­κι­σμό»; Νο­μί­ζω πως τί­πο­τα απ' αυτά δεν ισχύ­ει.

Το «φάουλ», όμως, δεν στα­μα­τά­ει εδώ. Σε συ­νέ­χεια προη­γού­με­νου κει­μέ­νου του στην εφη­με­ρί­δα (3.8.2015), όπου και υπο­στή­ρι­ζε ότι «δεν υπάρ­χει πο­λι­τι­κά ου­δέ­τε­ρη έξο­δος από το ευρώ και την Ε.Ε.», ταυ­τί­ζο­ντας την ενα­ντί­ω­ση στην Ευ­ρω­ζώ­νη με τους εθνι­κι­σμούς στο «κέ­ντρο» και την «πε­ρι­φέ­ρεια» της Ε.Ε., ο Δ.Ψ. επι­ση­μαί­νει την πε­ρί­πτω­ση του γάλ­λου οι­κο­νο­μο­λό­γου Ζακ Σαπίρ, ενός από τους συ­ντά­κτες του «σχε­δί­ου Β» για την απο­χώ­ρη­ση της Ελ­λά­δας από την Ευ­ρω­ζώ­νη – και ει­ση­γη­τή, πρό­σφα­τα, της (κακής) ιδέας για «εθνι­κο­α­πε­λευ­θε­ρω­τι­κό μέ­τω­πο» που θα βγά­λει τη Γαλ­λία από το ευρώ. Για τον Δ.Ψ., όποιος (ή μάλ­λον όχι «όποιος»: η Λαϊκή Ενό­τη­τα) «αγο­ρά­ζει» το τε­χνι­κό σχέ­διο του οι­κο­νο­μο­λό­γου για την επι­στρο­φή στο εθνι­κό νό­μι­σμα, παίρ­νει «πα­κέ­το» και τα πο­λι­τι­κά (παρ)ορά­μα­τα του Σαπίρ – και μαζί, μπό­νους, τον συ­νερ­γά­τη του, Philippe Murer, που πρό­σφα­τα προ­σχώ­ρη­σε στο επι­τε­λείο της Λεπέν. Εξού άλ­λω­στε και ο προ­βο­κα­τό­ρι­κος τί­τλος του κει­μέ­νου, «Και στο βάθος [σ.σ.: της ενα­ντί­ω­σης στην Ευ­ρω­ζώ­νη] η …Μαρίν Λεπέν».

Θα μπο­ρού­σε να αντι­τεί­νει κα­νείς ότι αν η συ­ζή­τη­ση για το εθνι­κό νό­μι­σμα έχει ανα­πό­φευ­κτα στο βάθος τη Λεπέν, υπέρ του ευρώ τάσ­σε­ται και ο Μι­χα­λο­λιά­κος, ή από άλλη σκο­πιά, ότι η πα­ρα­μο­νή στην Ευ­ρω­ζώ­νη με προ­ϋ­πό­θε­ση τα μνη­μό­νια, όπως μά­θα­με με επώ­δυ­νο τρόπο στην Ελ­λά­δα, έχει στο βάθος τον Σόι­μπλε και τη Μέρ­κελ. Αλλά οι αρι­στε­ροί δεν μπο­ρού­με να συ­ζη­τά­με με­τα­ξύ μας ανταλ­λάσ­σο­ντας προ­κλή­σεις. Πε­ρισ­σό­τε­ρη αξία, νο­μί­ζω, έχει να αξιο­ποι­ή­σου­με όσα μά­θα­με αυτά τα χρό­νια της κρί­σης: ότι το ευρώ, ιδίως μέσα στην κρίση, είναι συ­νώ­νυ­μο της εσω­τε­ρι­κής υπο­τί­μη­σης [1], κι ότι οι εθνι­κοί εγω­ι­σμοί, που μέσα στην επτα­ε­τία έχουν πα­ρο­ξυν­θεί, απο­δεί­χτη­καν ως τώρα εξό­χως συμ­βα­τοί με το είδος της «ενο­ποί­η­σης»/διαί­ρε­σης της Ευ­ρώ­πης που υπε­ρα­σπί­ζο­νται οι ευ­ρω­παϊ­κές αστι­κές ελίτ. Γι’ αυτό, άλ­λω­στε, τόσο ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ όσο και ο Συ­να­σπι­σμός μι­λού­σαν για την Ε.Ε. ως «τα­ξι­κή εξου­σία» εδώ και χρό­νια σε συ­νε­δρια­κά τους κεί­με­να. Και γι’ αυτό η ευ­ρω­παϊ­κή ρι­ζο­σπα­στι­κή Αρι­στε­ρά δεν υπήρ­ξε ποτέ άνευ ορων φι­λο-ΕΕ – και πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο, δεν είναι σή­με­ρα. Είναι νο­μί­ζω εν­δει­κτι­κή η πρό­σφα­τη ανα­κοί­νω­ση του Die Linke στη Ρη­να­νία, με την οποία το κόμμα παίρ­νει απο­στά­σεις από τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, όπως ση­μα­ντι­κά είναι και όσα γρά­φει στηνMonde Diplomatique ο Σερζ Αλιμί: «Ακόμη και για εκεί­νους που φο­βού­νται ότι μια έξο­δος από το ευρώ ευ­νο­εί τη διά­λυ­ση του ευ­ρω­παϊ­κού σχε­δί­ου και την αφύ­πνι­ση των εθνι­κι­σμών, η ελ­λη­νι­κή κρίση έχει προ­σφέ­ρει ένα κλα­σι­κό μά­θη­μα, που δεί­χνει ότι το ενιαίο νό­μι­σμα έρ­χε­ται σε με­τω­πι­κή αντί­θε­ση με τη λαϊκή κυ­ριαρ­χία. Μια τέ­τοια δια­πί­στω­ση όχι μόνο δεν ανα­χαι­τί­ζει την ακρο­δε­ξιά αλλά αντί­θε­τα, την ενι­σχύ­ει, δε­δο­μέ­νου ότι η ακρο­δε­ξιά δεν πα­ρα­λεί­πει να χλευά­ζει τα δι­δάγ­μα­τα δη­μο­κρα­τί­ας των αντι­πά­λων της».

Το μά­θη­μα πα­ρα­ή­ταν οδυ­νη­ρό για να αγνο­εί­ται. Και μπο­ρεί η επαγ­γε­λία της επι­στρο­φής σε εθνι­κό νό­μι­σμα συχνά να εξι­δα­νι­κεύ­ε­ται ή να θε­ω­ρεί­ται από μόνη της συ­νώ­νυ­μη ενός αρι­στε­ρού προ­γράμ­μα­τος, όμως το ραβδί πρέ­πει να γυ­ρί­σει κά­ποια στιγ­μή από την ανά­πο­δη: Όταν μια στρα­τη­γι­κή οδη­γεί μια αρι­στε­ρή κυ­βέρ­νη­ση σε ήττα κι ένα κόμμα όπως ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ (της πλειο­ψη­φί­ας του μη εξαι­ρου­μέ­νης…) σε διά­σπα­ση και πο­λυ­κερ­μα­τι­σμό, όταν η εξέ­λι­ξη αυτή υπο­χρε­ώ­νει σε αλ­λα­γή πλεύ­σης χι­λιά­δες αρι­στε­ρούς (ας δια­βά­σει κα­νείς επ’αυ­τού την ανα­κοί­νω­ση της –πρώ­ην- Νε­ο­λαί­ας του κόμ­μα­τος), κι όταν ολό­κλη­ρη η Ευ­ρώ­πη ανα­ρω­τιέ­ται για τη συμ­βα­τό­τη­τα της Ευ­ρω­παϊ­κής Ένω­σης και της Ευ­ρω­ζώ­νης με τη δη­μο­κρα­τία, η δαι­μο­νο­ποί­η­ση της σχε­τι­κής συ­ζή­τη­σης στην Ελ­λά­δα, πράγ­μα ου­σιω­δώς δια­φο­ρε­τι­κό από την εύ­λο­γη κρι­τι­κή στα «πα­τριω­τι­κά» της Λαϊ­κής Ενό­τη­τας, πε­ριο­ρί­ζει τον ορί­ζο­ντα των αρι­στε­ρών στην απο­δο­χή του υπάρ­χο­ντος.

_________

[1] Ηλίας Ιω­α­κεί­μο­γλου, «Υπάρ­χει 'καλό ευρώ';», Rproject 10.9.2015