Εμφύλιος στην καρδιά της καπιταλιστικής «Διεθνούς»

Μπορεί κανείς να το δει και ως υπερθέαμα. Αν έχει την υπομονή -και την πολυτέλεια- να παρακολουθήσει όλη τη ροή πληροφοριών, δηλώσεων, συζητήσεων και αντιπαραθέσεων που εξελίσσονται στην Ουάσιγκτον, στο πλαίσιο της ετήσιας συνόδου του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, μπορεί και να βρει διασκεδαστικά στοιχεία. Το show εξελίσσεται σε πολλά πεδία ταυτόχρονα: το βασικό είναι η σύνοδος του ΔΝΤ, αλλά υπάρχουν και πολλά παράλληλα γεγονότα, όπως η αντίστοιχη ετήσια σύνοδος του IIF, του παλιού γνώριμου στην Ελλάδα από τον ρόλο του στο PSI Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου, ή η σύνοδος των υπουργών Οικονομικών του G20, του οποίου την προεδρία αναλαμβάνει τον επόμενο χρόνο η Γερμανία.

Το ελληνικό ζήτημα, δηλαδή το θέμα της βιωσιμότητας του χρέους και η συμμετοχή του ΔΝΤ στο τρίτο Μνημόνιο είναι στην πραγματικότητα μια απλή υποσημείωση σ’ αυτό το υπερθέαμα. Κανείς δεν περιμένει σοβαρά, στις ολιγόλεπτες διμερείς συναντήσεις (άλλως, «ξεπέτες») που θα έχει η ελληνική αντιπροσωπεία μέχρι την Κυριακή (με τη Λαγκάρντ, τον Σόιμπλε, τον Μοσκοβισί, τον Σαπέν, τον Παντοάν και άλλους) μπορεί να βγει μια πραγματική «είδηση».

Στιγμιότυπα από τις «εχθροπραξίες»

Ωστόσο, και όσα έχουν ήδη λεχθεί δημόσια, κυρίως στο πεδίο της αντιπαράθεσης της ηγεσίας του ΔΝΤ με τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Β. Σόιμπλε για το θέμα του ελληνικού χρέους, πρέπει να διαβαστούν μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο ενός διατλαντικού «εμφυλίου» που έχει ξεσπάσει για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας.

Ας δούμε μερικές χαρακτηριστικές «εχθροπραξίες»:

• Προηγήθηκε το ΔΝΤ με την ετήσια έκθεσή του για τις αναιμικές προοπτικές της παγκόσμιας ανάπτυξης - στην οποία, ωστόσο, έδειξε μιαν ανεξήγητη εκ πρώτης όψεως αισιοδοξία για την Ελλάδα. Στην έκθεση αυτή το ΔΝΤ κατέγραψε μια ασυνήθιστη ανησυχία για τις αυξανόμενες εισοδηματικές ανισότητες, κυρίως με τη λογική ότι αυτές υποσκάπτουν τη ζήτηση και, άρα, δυσκολεύουν τις προοπτικές ανάπτυξης.
•  
• Προς επίρρωση του παραπάνω συμπεράσματος, η Λαγκάρντ βγαίνει δημόσια και καλεί τις χώρες με δημοσιονομικό περιθώριο να πάρουν μέτρα ενίσχυσης της ζήτησης, κατονομάζοντας ιδιαίτερα τη Γερμανία, τον Καναδά και την Κορέα. Ο υπαινιγμός πίσω από την παρότρυνση είναι ότι, αν δεν το κάνουν, θα έχουν την ευθύνη για ένα νέο κύκλο οικονομικής κρίσης. Κι αυτός ο υπαινιγμός είναι ταυτόσημος με αυτόν που είχε διατυπώσει πρόσφατα ο Ντράγκι, όταν κάλεσε επίσης ευθέως και ονομαστικά τη Γερμανία, που έχει δημοσιονομικό περιθώριο, να ευνοήσει αυξήσεις στους μισθούς.
•  
• Καμιά αντίρρηση ως προς τον κίνδυνο νέας οικονομικής κρίσης, απαντάει ο Σόιμπλε -πάντα στο «θέατρο» της Ουάσιγκτον-, αλλά να δούμε τι φταίει γι’ αυτό. Φταίει -είπε ο δρ. Σόιμπλε- η υπερβολικά χαλαρή νομισματική πολιτική, δηλαδή οι ποσοτικές χαλαρώσεις της FED, της BoJ και, πάνω απ’ όλες, της ΕΚΤ. Η παγκόσμια διόγκωση του χρέους -κρατικού, ιδιωτικού και επιχειρηματικού- και η νομισματική χαλαρότητα πάνε μαζί, είπε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, επεκτείνοντας μάλιστα την ευθύνη των κεντρικών τραπεζών ακόμη και στα προβλήματα των εμπορικών τραπεζών. Συμπέρασμα: ακόμη και για τα προβλήματα της Deutsche Bank φταίει η ΕΚΤ του κ. Ντράγκι.
•  
• Επειδή ο δρ. Σόιμπλε δεν κάνει παιχνίδι ποτέ απροετοίμαστος, είχε φροντίσει ήδη να δυσκολέψει το ταξίδι του Ντράγκι προς την Ουάσιγκτον, με ένα δημοσίευμα του Bloomberg που αναπαράχθηκε διεθνώς και στο οποίο «ανώνυμος αξιωματούχος της ΕΚΤ» (στοίχημα ότι ήταν Γερμανός;) προανήγγελλε μείωση του προγράμματος QE κατά 10 δισ. το μήνα (από τα 80 δισ.) μέχρι την περάτωσή του το Μάρτιο του 2017. Έτσι, ο διακριτικός και φειδωλός στις δηλώσεις Μάριο Ντράγκι αναγκάστηκε στην αμερικανική πρωτεύουσα να διακηρύξει το γνωστό, ότι η ΕΚΤ θα κάνει ό,τι και για όσο χρειαστεί, με όλα τα διαθέσιμα εργαλεία. «Θα διατηρήσουμε το πολύ σημαντικό ύψος της νομισματικής πολιτικής έως το τέλος του Μαρτίου ή πιο μετά, αν απαιτηθεί», ήταν η συγκεκριμένη αποστροφή με την οποία διέψευσε τη γερμανικής προέλευσης διαρροή.
•  
• Στον καμβά πρέπει να προστεθεί και η θερμή αμερικανική παρέμβαση υπέρ της οπτικής του ΔΝΤ στην υπεράσπιση της παγκοσμιοποίησης ως… μηχανισμού μείωσης της φτώχειας. Σ’ ένα χαρακτηριστικό άρθρο του στον Economist, ενόψει της συνόδου του ΔΝΤ, o απερχόμενος πρόεδρος Ομπάμα υποστηρίζει ότι «ο προστατευτισμός δεν αποτελεί απάντηση στις ανισότητες που δημιουργεί η παγκοσμιοποίηση». Ποια είναι η απάντηση; Αυτή που έδωσε η Λαγκάρντ: όσοι έχουν πλεονάσματα, ας διαθέσουν ένα μέρος τους υπέρ της ζήτησης κι ας κάνουν και καμιά δημόσια επένδυση, γιατί αλλιώς θα κλαίμε όλοι μαζί.

Η Γερμανία παγκόσμιος από-σταθεροποιητής

Από τα συμφραζόμενα προκύπτει το συμπέρασμα ότι η στάση της Γερμανίας έχει γίνει πρόβλημα όχι απλώς για την Ευρωζώνη και την ειδική περίπτωση της Ελλάδας, αλλά για το σύνολο του καπιταλιστικού σύμπαντος. Όχι μόνο γιατί ως ηγεμών της Ε.Ε. καθηλώνει στη στασιμότητα και ρισκάρει την αποσύνθεσή της, αλλά και γιατί λειτουργεί σαν παγκόσμιος απο-σταθεροποιητής σε κάθε επιμέρους ζήτημα: ακόμη και πίσω από την αδυναμία του ΟΠΕΚ να στηρίξει την τιμή του πετρελαίου μπορεί να ανακαλύψει κανείς τον ειδικό ρόλο της Deutsche Bank στα συμβόλαια πετρελαίου ή τη διφορούμενη «ρωσική πολιτική» της γερμανικής ελίτ, που δύσκολα θα θυσιάσει τις προνομιακές σχέσεις της με το ρωσικό ενεργειακό λόμπι.

*Αναδημοσίευση από www.dikaiologitika.gr 08/10/2016