Αποκλειστική Συνέντευξη με τον δημοσιογράφο της συνεταιριστικής εφημερίδας El Salto Pablo Elorduy

Pablo, γνω­ρι­ζό­μα­στε από την εποχή της συ­νε­ται­ρι­στι­κής εφη­με­ρί­δας Diagonal. Είσαι πολλά χρό­νια δη­μο­σιο­γρά­φος σε μια εφη­με­ρί­δα που δεν θα ήταν υπερ­βο­λή να λέ­γα­με ότι άφησε ιστο­ρία. Θα ήθε­λες να μας πεις πως απο­φα­σί­σα­τε να πε­ρά­σε­τε από την Diagonal στην El Salto ;

Η Diagonal είχε μια με­γά­λη δια­δρο­μή και έχει αφή­σει το στίγ­μα της στην ισπα­νι­κή κοι­νω­νία, έχει πε­τύ­χει πραγ­μα­τι­κές  κοι­νω­νι­κές αλ­λα­γές, άνοιγ­μα νέων θε­μά­των,  ει­σή­γα­γε νέες πρα­κτι­κές καθώς και  μια νέα γλώσ­σα σε όλη τη διάρ­κεια αυτών των έντε­κα χρό­νων ύπαρ­ξής της. Όμως υπήρ­χαν και κά­ποια ξε­κά­θα­ρα όρια στο μέχρι που μπο­ρού­σε να φτά­σει. Ένα από αυτά είναι το γε­γο­νός ότι λει­τουρ­γού­σα­με σε μια πόλη όπως η Μα­δρί­τη,  όπου σε με­γά­λο βαθμό, συμ­βαί­νουν τα  πε­ρισ­σό­τε­ρα πο­λι­τι­κά γε­γο­νό­τα ,  όχι όμως όλα.  Θέ­λα­με να φτά­σου­με σε άλλες πε­ριο­χές και να έρ­θου­με σε επαφή με μι­ντια­κά εγ­χει­ρή­μα­τα που έκα­ναν πολλά εν­δια­φέ­ρο­ντα πράγ­μα­τα και πολ­λές φορές κα­λύ­τε­ρα από αυτά που έκανε η Diagonal. Για όλα αυτά ήταν απα­ραί­τη­το αυτό το άλμα (el Salto). Για να εί­μα­στε κάτι πε­ρισ­σό­τε­ρο  και για να φτά­σου­με λίγο πιο μα­κριά. Πολ­λές φορές κολ­λά­με στις τα­μπέ­λες και αυτό μας πε­ριο­ρί­ζει, γι αυτό απο­φα­σί­σα­με να διε­ρευ­νή­σου­με το μέχρι που φτά­νουν τα όρια μας χωρίς να πα­ραι­τη­θού­με από αυτό που ξέ­ρου­με να κά­νου­με καλά, τη δου­λειά μας δη­λα­δή.

Πως λει­τουρ­γεί η El Salto; 

Η El Salto είναι ένα νέο εγ­χεί­ρη­μα  για τη νέα εποχή στην οποία μπαί­νου­με, η οποία χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται όχι μόνο από την κρίση, το τέλος του δι­κομ­μα­τι­σμού αλλά και από  μια  αλ­λα­γή στις αξίες της κοι­νω­νί­ας. Η El Salto,  δια­τη­ρεί έναν ορι­ζό­ντιο χα­ρα­κτή­ρα λει­τουρ­γί­ας, γιατί το πι­στεύ­ου­με πραγ­μα­τι­κά. Θα έλεγα ότι οι πρα­κτι­κές της συμ­βα­δί­ζουν με αυτές τις νέες αξίες που συ­γκρού­ο­νται με τη λο­γι­κή της συ­ναί­νε­σης σε πο­λι­τι­κό και οι­κο­νο­μι­κό επί­πε­δο καθώς και στο πο­λι­τι­σμι­κό και κοι­νω­νι­κό. Επι­χει­ρού­με να  με­τα­φέ­ρου­με αυ­τούς τους νέους τρό­πους ζωής  και συμ­με­το­χής και στον τρόπο που λει­τουρ­γού­με κα­θη­με­ρι­νά καθώς και στη σχέση μας με τις ανα­γνώ­στριες και τους ανα­γνώ­στες. Γι αυτό συ­γκρο­τού­μα­στε ως   συ­νε­ται­ρι­σμός και λει­τουρ­γού­με με συ­νέ­λευ­ση για τα ζη­τή­μα­τα στρα­τη­γι­κής ση­μα­σί­ας, αν και κα­θη­με­ρι­νά το μέσο μας λει­τουρ­γεί με αυ­το­νο­μία όσον αφορά τις απο­φά­σεις που πρέ­πει να παρ­θούν άμεσα. Με αυτή την έν­νοια πι­στεύ­ου­με ότι κά­νου­με μια δου­λειά που μπο­ρεί να συ­γκρι­θεί με τις συ­ντα­κτι­κές άλλων έντυ­πων μέσων παρά τις ση­μα­ντι­κές πο­λι­τι­κές δια­φο­ρές που μπο­ρεί να έχου­με μαζί τους.  

Θε­ω­ρείς ότι ο συ­νερ­γα­τι­σμός ως μορφή ορ­γά­νω­σης της ερ­γα­σί­ας στα ΜΜΕ συμ­βα­δί­ζει απα­ραί­τη­τα με ένα ρι­ζο­σπα­στι­κό πα­ρα­γό­με­νο  πε­ριέ­χο­με­νο;

Να πούμε κα­ταρ­χάς ότι ο συ­νερ­γα­τι­σμός στα μέσα επι­κοι­νω­νί­ας είναι μια πρα­κτι­κή σχε­τι­κά νέα, του­λά­χι­στον όσον αφορά αυτό που ορί­ζου­με  ως δη­μο­σιο­γρα­φία από το  δεύ­τε­ρο μισό του ει­κο­στού αιώνα. Νο­μί­ζω ότι είναι αρ­κε­τά απλό για τον κα­θέ­να και την κα­θε­μιά να κα­τα­λά­βει ότι δεν είναι το ίδιο να ερ­γά­ζε­ται κα­νείς σε ένα Μέσο όπου υπάρ­χει κά­ποιος αρ­γη­γός που απο­φα­σί­ζει και σε μια  επι­χεί­ρη­ση κοι­νω­νι­κής αλ­λη­λεγ­γύ­ης  όπου το κέρ­δος μοι­ρά­ζε­ται . Νο­μί­ζω ότι οι συν­θή­κες σε έναν συ­νε­ται­ρι­σμό είναι πολύ δια­φο­ρε­τι­κές όπου οι άν­θρω­ποι δου­λεύ­ουν έχο­ντας κά­ποιες κοι­νές αξίες, και όπου το κέρ­δος προ­ο­ρί­ζε­ται στην βελ­τί­ω­ση του εγ­χει­ρή­μα­τος και στις ζωές των ερ­γα­ζο­μέ­νων. Επο­μέ­νως  μάλ­λον τις πε­ρισ­σό­τε­ρες φορές δεν γί­νε­ται αλ­λιώς…

Ένας συ­νε­ται­ρι­σμός όπως η El Salto είναι βιώ­σι­μος σή­με­ρα; Με ποιον τρόπο;

Αυτό είναι το με­γά­λο ερώ­τη­μα το οποίο όμως την ίδια στιγ­μή ανοί­γει και μια σειρά  άλλα ερω­τή­μα­τα. Πι­στεύ­ει ο κό­σμος ότι είναι απα­ραί­τη­τα τα μέσα που υιο­θε­τούν ορι­ζό­ντιες πρα­κτι­κές για μια καλή ενη­μέ­ρω­ση; Πόσα άτομα είναι δια­τε­θει­μέ­να σε κάθε πε­ριο­χή να στη­ρί­ξουν ένα μέσο; Τι τύπου δια­φη­μί­σεις; τι προ­σθέ­τει η δια­φή­μι­ση και τι αφαι­ρεί;  Σε τι κα­τά­στα­ση βρί­σκο­νται άλλες συ­νε­ται­ρι­στι­κές επι­χει­ρή­σεις έτσι ώστε  ένα μέρος των εναλ­λα­κτι­κών μέσων να μπο­ρούν να στη­ρι­χτούν στις δια­φη­μί­σεις τους; Πι­στεύω ότι ναι είναι εφι­κτό η El Salto να είναι βιώ­σι­μη, όμως εξαρ­τά­ται από τη δική μας δου­λειά και από το πως ο ίδιος ο κό­σμος την εκτι­μά και την υπο­στη­ρί­ζει ο ίδιος  οι­κο­νο­μι­κά.   

Βρί­σκε­σαι εδώ για το συ­νέ­δριο Universse 2017. Πως σου φά­νη­κε η δια­δι­κα­σία μέχρι στιγ­μής ιδιαί­τε­ρα όσον αφορά το συ­ντο­νι­σμό των εναλ­λα­κτι­κών ΜΜΕ σε πα­νευ­ρω­παϊ­κό επί­πε­δο;

Τα Μέσα αλ­λη­λέγ­γυας οι­κο­νο­μί­ας έχουν δυ­σκο­λί­ες που έχουν να κά­νουν με τις επι­σφα­λείς συν­θή­κες ερ­γα­σί­ας και που είναι με­γα­λύ­τε­ρες από αυτές που αντι­με­τω­πί­ζουν άλλες συ­νε­ται­ρι­στι­κές επι­χει­ρή­σεις. Με αυτή την έν­νοια είναι δύ­σκο­λο να βα­δί­σου­με μαζί και να συ­ντο­νι­στού­με τόσο δια­φο­ρε­τι­κά εγ­χει­ρή­μα­τα από τόσες  δια­φο­ρε­τι­κές χώρες της Ευ­ρώ­πης. Όμως συ­ζη­τή­θη­καν σε αυτό το συ­νέ­δριο κά­ποια εν­δια­φέ­ρο­ντα πράγ­μα­τα, μι­λή­σα­με για το μέλ­λον μας  και όχι κά­νο­ντας ανα­λύ­σεις για τις ήττες του πα­ρελ­θό­ντος. Πι­στεύω ότι ίσως μπο­ρέ­σου­με να κα­τα­λή­ξου­με στο  να ανταλ­λά­ξου­με  πε­ριε­χό­με­νο και  να φτά­σου­με σε έναν συ­ντο­νι­σμό των δια­φο­ρε­τι­κών ευ­ρω­παϊ­κών μέσων ιδιαί­τε­ρα όσον αφορά την πε­ρί­πτω­ση του Νότου της Ευ­ρώ­πης. Όμως τα Μέσα που συ­γκε­ντρώ­θη­καν στο Universse ακόμα δεν γνω­ρι­ζό­μα­στε αρ­κε­τά και γι αυτό χρειά­ζε­ται να προ­χω­ρή­σου­με με αργά βή­μα­τα, αφού όπως συ­νη­θί­ζε­ται να λέ­γε­ται, θέ­λου­με να  πάμε μα­κριά.

Τε­λι­κά η πλη­ρο­φο­ρία είναι κοινό αγαθό ή μέσο για να επη­ρε­α­στεί η κοινή γνώμη; Αν υπο­θέ­σου­με ότι αυτή υπάρ­χει…

Είναι και αυτό αλλά είναι και πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρα. Η πλη­ρο­φο­ρία έχει απο­κτή­σει  οι­κο­νο­μι­κό βάρος σε μια εποχή που τα κλα­σι­κά Μέσα Επι­κοι­νω­νί­ας  αλλά και αυτά που δεν είναι κλα­σι­κά, παύ­ουν να έχουν τόσο με­γά­λη εξου­σία. Εμείς την πλη­ρο­φο­ρία την θε­ω­ρού­με κοινό αγαθό, δεν μπο­ρεί να ιδιω­τι­κο­ποι­η­θεί η πλη­ρο­φο­ρία, του­λά­χι­στον όχι εντε­λώς.  Όμως βλέ­που­με ότι δια­νέ­με­ται πολύ δια­φο­ρε­τι­κά στο κάθε Μέσο.  Αυτοί που έχουν με­γα­λύ­τε­ρη εξου­σία συ­νη­θί­ζε­ται να έχουν πε­ρισ­σό­τε­ρη πλη­ρο­φο­ρία (και αυτό δίνει χώρο στους δια­φο­ρε­τι­κούς τύ­πους δια­φθο­ράς) καθώς και με­γα­λύ­τε­ρη ικα­νό­τη­τα να επη­ρε­ά­ζουν μέσω αυτής. Όμως τα κρι­τι­κά Μέσα όπως είναι η El Salto έχουν το χρέος να επη­ρε­ά­ζουν όσον αφορά τις δη­μό­σιες πο­λι­τι­κές δί­νο­ντας το λόγο στα κι­νή­μα­τα, ακού­γο­ντας και δια­βά­ζο­ντας τις ανα­λύ­σεις τους. Εί­μα­στε υπο­χρε­ω­μέ­νοι να το κά­νου­με.

Συ­γκρί­νο­νται οι  πε­ρι­πέ­τειες της συ­νερ­γα­τι­κής δη­μο­σιο­γρα­φί­ας σε Ελ­λά­δα και Ισπα­νία; Ξε­χω­ρί­ζεις κάτι από αυτές τις δια­δρο­μές;

Δεν μπορώ να συ­γκρί­νω γιατί μου λεί­πουν αρ­κε­τές πλη­ρο­φο­ρί­ες  στη συ­γκε­κρι­μέ­νη πε­ρί­πτω­ση. Είναι αλή­θεια, μα­θαί­νου­με  ότι η ΕΦΣΥΝ είναι ένας πε­τυ­χη­μέ­νος συ­νε­ται­ρι­σμός, και το μο­ντέ­λο της απο­τε­λεί ση­μείο ανα­φο­ράς στην Ευ­ρώ­πη. Επί­σης είναι αλή­θεια ότι η ΕΦΣΥΝ ανα­πτύ­χθη­κε την πε­ρί­ο­δο του με­γά­λου εν­θου­σια­σμού που έβγα­λε τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ στον αφρό  και η αλή­θεια είναι ότι τώρα δεν υπάρ­χει κα­νέ­νας τέ­τοιος εν­θου­σια­σμός. Όμως αυτό το ση­μείο ανα­φο­ράς δεν μπο­ρού­με να το εξά­γου­με στην Ισπα­νία. Η χώρα μου δεν υπέ­στη μια τόσο σκλη­ρή τι­μω­ρία σαν αυτή που ακο­λού­θη­σε το δη­μο­ψή­φι­σμα του 2015. Έτσι τα ισπα­νι­κά Μέσα δεν χρειά­στη­κε να προ­σαρ­μο­στού­με στις νέες συν­θή­κες  όπως έκανε η ΕΦΣΥΝ και άρα με αυτή την έν­νοια δεν μπορώ να την κρίνω. Είναι οι ίδιοι οι ανα­γνώ­στες και οι ανα­γνώ­στριες αυτές που πρέ­πει να απο­φα­σί­σουν πως κρί­νουν τη γραμ­μή της εφη­με­ρί­δας και αν αυτή αντι­στοι­χεί με αυτό που αυ­τές-οι αντι­λαμ­βά­νο­νται ως τον κα­λύ­τε­ρο τρόπο για να μπει ένα τέλος στην κυ­ριαρ­χία της Ευ­ρώ­πης στην Ελ­λά­δα.

Ως δη­μο­σιο­γρά­φος και ως ευ­ρω­παί­ος πο­λί­της πως βλέ­πεις τις πο­λι­τι­κές εξε­λί­ξεις στην Ελ­λά­δα;

Όπως είπα και πριν, πι­στεύω ότι η κα­τά­στα­ση είναι δρα­μα­τι­κή. Η Γερ­μα­νία απο­τε­λεί  ίσως τον κυ­ριό­τε­ρο πα­ρά­γο­ντα της ελ­λη­νι­κής κρί­σης, όμως επί­σης είναι και οι Βρυ­ξέλ­λες, το Στρα­σβούρ­γο, η κι­νέ­ζι­κη οι­κο­νο­μία κ.ο.κ. Έτσι λοι­πόν η δια­δι­κα­σία για μια πιο δί­καιη κοι­νω­νία θα είναι πολύ με­γά­λη και δεν είμαι κα­θό­λου σί­γου­ρος ότι ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ θα μπο­ρέ­σει να κάνει το οτι­δή­πο­τε, ιδιαί­τε­ρα έχο­ντας συμ­μά­χους τους ΑΝΕΛ.  Από το λίγο που κα­τά­λα­βα περ­πα­τώ­ντας στους δρό­μους της Αθή­νας, είναι ότι οι έλ­λη­νες πο­λί­τες έχουν μια με­γά­λη ιστο­ρία και δρα­μα­τι­κών κα­τα­στά­σε­ων αλλά και με­γά­λης ελ­πί­δας. Και μου φαί­νε­ται ότι το να πα­λέ­ψει κα­νείς για να είναι πε­ρισ­σό­τε­ρες αυτές οι στιγ­μές ελ­πί­δας έτσι ώστε να υπάρ­ξουν πραγ­μα­τι­κές αλ­λα­γές είναι κάτι που αξί­ζει τον κόπο. Εμένα μου φαί­νε­ται ότι το να βα­δί­ζει κα­νείς προς την ελ­πί­δα είναι προ­τι­μό­τε­ρο από το να πα­ραι­τεί­ται  από την προ­σπά­θεια.  

Κλεί­νο­ντας αυτή τη συ­νέ­ντευ­ξη, θα ήθελα να σε ρω­τή­σω κά­ποια πράγ­μα­τα για την Μα­δρί­τη, την πόλη που μέ­νεις και που εκ­δί­δε­ται η μα­δρι­λέ­νια εκ­δο­χή της El Salto. Τι γί­νε­ται με την Μα­νου­έ­λα Καρ­μέ­να; Είναι τόσο καλά τα νέα όσο λένε τα πε­ρισ­σό­τε­ρα  ελ­λη­νι­κά  εναλ­λα­κτι­κά ΜΜΕ; Και λίγα λόγια για την «ακυ­βέρ­νη­τη κα­τά­λη­ψη». 

Ο δήμος της Μα­δρί­της στα­μά­τη­σε να ανή­κει στη δεξιά για πρώτη φορά μετά από δε­κα­ε­τί­ες όταν εκλέ­χτη­κε η Μα­νου­έ­λα και αυτό από μόνο του ήταν ένα καλό νέο.  Σε κά­ποιους το­μείς οι αλ­λα­γές σε σχέση με τις πο­λι­τι­κές του PP (του λαϊ­κού κόμ­μα­τος), υπήρ­ξαν ρα­γδαί­ες, ιδιαί­τε­ρα όσον αφορά την επι­κοι­νω­νία και το φαί­νε­σθαι. Όμως σε άλ­λους το­μείς οι αλ­λα­γές είναι μι­κρές, όπως για πα­ρά­δειγ­μα τα κι­νή­μα­τα πόλης ή τη δη­μο­τι­κή αστυ­νο­μία.  Για πα­ρά­δειγ­μα η αστυ­νο­μία συ­νε­χί­ζει να κυ­νη­γά τους με­τα­νά­στες χωρίς χαρ­τιά. Όσον αφορά τη δή­μαρ­χο ένα λάθος ακόμα με­γα­λύ­τε­ρο από τις εντο­λές που δίνει κατά και­ρούς είναι ότι δεν μπήκε ποτέ στη δια­δι­κα­σία να δίνει λο­γα­ρια­σμό στις πο­λι­τι­κές δυ­νά­μεις που απο­τέ­λε­σαν την εκλο­γι­κή της δύ­να­μη. Ούτε και με τους και τις συμ­βού­λους της υπήρ­ξε ιδιαί­τε­ρα καλή, ουτε καν στο να τους ακού­ει. Έτσι πολ­λές από τις απο­φά­σεις παίρ­νο­νται χωρίς τη συμ­φω­νία της πα­ρά­τα­ξης που την στή­ρι­ξε ή υπο­νο­μεύ­ο­νται από το γε­γο­νός ότι πολ­λοί άν­θρω­ποι της  δου­λεύ­ουν πλέον  στο δη­μαρ­χείο  γε­γο­νός που έχει νόημα μεν αλλά δη­μιουρ­γεί ζη­τή­μα­τα όσον αφορά την αντί­λη­ψη που έχει η κοι­νω­νία για τους θε­σμούς. Η Μα­δρί­τη χωρίς αμ­φι­βο­λία συ­νε­χί­ζει να έχει ισχυ­ρούς συ­νε­ται­ρι­σμούς καθώς και ισχυ­ρά κι­νή­μα­τα, όπως φά­νη­κε με την κα­τά­λη­ψη ενός χώρου που με­τα­τρά­πη­κε σε κοι­νω­νι­κό κέ­ντρο «την ακυ­βέρ­νη­τη» με στόχο την επα­να­διεκ­δί­κη­ση χώρων συ­νά­ντη­σης και συ­ζή­τη­σης.