Η νέα χρονιά, το άσυλο και οι αναγκαίοι αγώνες

Η ΝΔ, υιοθετώντας προεκλογικά και εφαρμόζοντας μετεκλογικά το δόγμα «τάξη και ασφάλεια», επιδιώκει να επιτεθεί σε πάγια κεκτημένα του φοιτητικού, και όχι μόνο, κινήματος. Ο ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς να έχει θωρακίσει θεσμικά το άσυλο, παριστάνει την αντιπολίτευση. Ένα θέατρο σκιών πάνω στο κουφάρι της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Συστημική προπαγάνδα

Το πανεπιστημιακό άσυλο καταργήθηκε τυπικά με νόμο που ψηφίστηκε μέσα στο κατακαλόκαιρο. Κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης, με επικίνδυνο ακροδεξιό παρελθόν, πανηγύριζαν σε τηλεοπτικά μέσα για την επίτευξη ενός «μεγάλου στόχου». Η αλήθεια είναι ότι πολλές κυβερνήσεις προσπάθησαν να χτυπήσουν ευθέως το θεσμό του ασύλου, αλλά χωρίς αποτελέσματα στην πράξη. Η δυναμική του κινήματος και των πανεπιστημιακών συλλογικοτήτων δεν επέτρεψε την κατάλυση του ασύλου με όρους μόνιμους και σταθερούς.

Σήμερα η κυβέρνηση αξιοποιεί μια γκάμα επιχειρημάτων για να αιτιολογήσει την «κατάργηση του ασύλου». Καταρχήν πλασάρει το επιχείρημα ότι «το πανεπιστημιακό άσυλο είναι άσυλο ιδεών που ουδεμία σχέση έχει με τους αριστεριστές και τις καταλήψεις». Πρόκειται για ένα φαιδρό επιχείρημα, αν σκεφτεί κανείς ότι στις αστικές δημοκρατίες και όχι σε κάποιο σοσιαλιστικό μοντέλο υπάρχει ελεύθερη διακίνηση ιδεών παντού. Μάλιστα υπάρχει συνταγματική κατοχύρωση της ελευθερίας του λόγου και της έκφρασης. Μιλάμε για στοιχειώδη δικαιώματα που, αν δεν υπήρχαν, θα μιλούσαμε για ένα ολοκληρωτικό καθεστώς.

Την ίδια στιγμή, κυρίως από κυβερνητικά στελέχη που φλερτάρουν με την ακροδεξιά, ακούγεται το ζήτημα της «εγκληματικότητας στα πανεπιστήμια». Οι λαλίστατοι τηλεϋπουργοί έκαναν λόγο για «πάταξη της ανομίας» και επαναφορά της «τάξης και της ασφάλειας». Άλλωστε δεν έχουν περάσει παρά λίγα εικοσιτετράωρα από τις εκκενώσεις καταλήψεων στέγασης προσφύγων στα Εξάρχεια. Λες και το πρόβλημα στα Εξάρχεια είναι τα προσφυγόπουλα και όχι οι μαφίες. Με την ίδια λογική, αναφέρονται στην εγκληματικότητα στα πανεπιστήμια. Η κυβέρνηση, για να μη μιλήσει για την υποχρηματοδότηση και την υποβάθμιση του δημόσιου πανεπιστημίου τόσο από τον ΣΥΡΙΖΑ όσο και από την ίδια, αποπροσανατολίζει την κουβέντα, κάνοντας λόγο για την παραβατική συμπεριφορά των «αριστεριστών» και των μπαχαλάκηδων».

Εμείς θα πούμε ότι η εγκληματικότητα είναι μια υπαρκτή συνθήκη όχι μόνο στα πανεπιστήμια, αλλά παντού, όταν μιλάμε για κοινωνίες φτώχειας και ανέχειας. Οι εγκληματικές πρακτικές, που μεμονωμένα μπορεί να εμφανίζονται εντός των πανεπιστημίων, δεν οφείλονται στην ύπαρξη του πανεπιστημιακού ασύλου, αλλά αφενός στην κοινωνική περιθωριοποίηση και φτωχοποίηση κομματιού της κοινωνίας και αφετέρου στη συνειδητή προσπάθεια του κράτους να υποβαθμίσει πανεπιστημιακές σχολές ή και ολόκληρες περιοχές όπως είναι τα Εξάρχεια, ακριβώς επειδή αποτελούν εν δυνάμει κέντρα αγώνα και κοινωνικής ριζοσπαστικοποίησης.

Κινηματική απάντηση

Οι αριστερές φοιτητικές συλλογικότητες, αλλά και γενικώς η ριζοσπαστική Αριστερά οφείλει να πάρει θέση για το ζήτημα του ασύλου. Να το επανανοηματοδοτήσει ως κεκτημένο αγώνων και να το νομιμοποιήσει εκ νέου στα μάτια του κόσμου. Το άσυλο διασφαλίζει ότι τα πανεπιστήμια θα είναι ελεύθεροι κοινωνικοί χώροι και όχι αποστειρωμένα τεχνολογικά ιδρύματα, όπως τα ονειρεύεται η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ εδώ και δεκαετίες. Αποτελεί τον εγγυητή για την ελεύθερη και ριζοσπαστική λειτουργία των φοιτητικών συλλόγων μακριά από τον έλεγχο του κράτους και των κατασταλτικών μηχανισμών. Η ιστορική εμπειρία έχει αποδείξει ότι το άσυλο έδωσε τη δυνατότητα να υπάρξει μια μακρά περίοδος πολιτικοποίησης και αγώνων εντός του πανεπιστημίου, ακόμη και σε καιρούς πλήρους ανελευθερίας όπως επί χούντας.

Το άσυλο έδωσε στέγη σε ρεύματα και οργανώσεις που υπό άλλες συνθήκες θα θεωρούνταν κάτι περιθωριακό ή επικίνδυνο για το σύστημα. Βοήθησε στην αναζωπύρωση της πολιτικής συζήτησης και στη διαμόρφωση ανθρώπων που έμαθαν να αμφισβητούν και να αγωνίζονται. Αυτό ίσως είναι και το πιο ενοχλητικό αγκάθι για την κάθε κυβέρνηση που επιθυμεί όχι ένα δημόσιο πανεπιστήμιο αμφισβήτησης και αγώνα, αλλά ένα πανεπιστήμιο προσαρμοσμένο στις ανάγκες της αγοράς. Ένα πανεπιστήμιο που δεν θα λειτουργεί για τους φοιτητές του, αλλά για τα κέρδη των επιχειρηματιών.

Απέναντι σε όλα αυτά χρειάζεται κινηματική και συλλογική επαγρύπνηση. Ο φετινός Σεπτέμβρης είναι κομβικός για τη συνέχεια των εξελίξεων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Έχει μεγάλη σημασία η φοιτητική Αριστερά ενωτικά να προσπαθήσει να ενεργοποιήσει ξανά τους Φοιτητικούς Συλλόγους σε αγωνιστική κατεύθυνση. Ένας πρώτος γύρος μαζικών και νικηφόρων Γενικών Συνελεύσεων θα είναι μια πολύ δυναμική και ουσιαστική πρώτη απάντηση στην πολιτική που επιδιώκει να εφαρμόσει η κυβέρνηση της ΝΔ. Σε αυτή τη μάχη αναγκαία προϋπόθεση της επιτυχίας είναι η συστράτευση της φοιτητικής Αριστεράς.

Η ανάγκη επιμονής στην οικοδόμηση ενός μαζικού πανεκπαιδευτικού κινήματος μαθητών-φοιτητών-καθηγητών-εργαζομένων είναι το πρωτεύον τη δεδομένη στιγμή. Η ΑΡΕΝ, τα ΕΑΑΚ και οι υπόλοιπες αριστερές δυνάμεις στις σχολές πρέπει να κινηθούν σε αυτή την κατεύθυνση. Στην κατεύθυνση της σύνδεσης των αιτημάτων του φοιτητικού κινήματος με την κίνηση της κοινωνίας, με το εργατικό κίνημα και τις διεκδικήσεις του. Η κεντρικότητα της πολιτικής αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση στα πανεπιστήμια μπορεί να στείλει ηχηρά μηνύματα και να τροφοδοτήσει και άλλους αγώνες. Μόνο έτσι το άσυλο θα δείξει την πραγματική του δύναμη. Μόνο έτσι θα καταλάβουν το λάθος τους αυτοί που πήγαν να το καταργήσουν.

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά