Δώρα στο κεφάλαιο, ψίχουλα στους εργαζόμενους

Η ομιλία του Μητσοτάκη στη ΔΕΘ έδωσε μια πρόγευση για την πολιτική που σκοπεύει να ακολουθήσει η κυβέρνηση της ΝΔ. 

Δεν πρέπει να υπάρχει καμιά αυταπάτη για το γεγονός ότι η Δεξιά σκοπεύει να επιταχύνει και να βαθύνει τις νεοφιλελεύθερες αντιμεταρρυθμίσεις, αξιοποιώντας το δρόμο που έστρωσε η πραγματική πολιτική Τσίπρα και οι μνημονιακές συμφωνίες με τους δανειστές.

Γι’ αυτό άλλωστε φροντίζει να ενισχύσει πολιτικά τους μηχανισμούς καταστολής. Σε αυτό αποσκοπούν τα μέτρα για το άσυλο και η γενικότερη αναβάθμιση της θεματολογίας «νόμος και τάξη» που ο Μητσοτάκης προσπάθησε να παρουσιάσει σαν αναπόσπαστο κομμάτι της «κανονικότητας» μιας υγιούς κοινωνικής ζωής. Σε αυτό αποσκοπεί η απενοχοποίηση των ρατσιστικών ιδεών ενάντια στους πρόσφυγες και τους μετανάστες. 

Όμως η ηγεσία της ΝΔ –και ειδικότερα ο «κύκλος» Μητσοτάκη από οικογενειακή πείρα– γνωρίζουν ότι μόνο ή κυρίως με την καταστολή δεν είναι δυνατόν να σταθεί μια μακροπρόθεσμη πολιτική στην υπηρεσία των καπιταλιστών. Η παραπλάνηση του κόσμου, η παρουσίαση των καπιταλιστικών συμφερόντων ως «γενικό καλό», ως διαταξικό εθνικό συμφέρον, είναι προϋπόθεση για όποια κυβερνητική σταθερότητα.

«Κεντρώο προφίλ»

Ο Μητσοτάκης στη ΔΕΘ προσπάθησε να εμφανιστεί ως «κεντρώος». Η επιλογή αυτή δεν είναι αποτέλεσμα σεμνότητας: ο ίδιος άλλωστε στην περσινή ΔΕΘ απειλούσε ότι θα μετατρέψει την κρίση της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ σε στρατηγική ήττα της Αριστεράς γενικότερα, σε στρατηγική ήττα του εργατικού κινήματος, ενώ άλλα στελέχη της ΝΔ δεν δίσταζαν τότε να συγκρίνουν την επερχόμενη εκλογική νίκη της ΝΔ με την κυριαρχία της Δεξιάς στη μετεμφυλιακή περίοδο. 

Η επιλογή της «μετριοπάθειας» στη ΔΕΘ είναι κυρίως αποτέλεσμα φόβου μπροστά στην επερχόμενη διεθνή ύφεση, στα οικονομικοκοινωνικά μέτρα που αυτή μπορεί να καταστήσει αναγκαία σε αδύναμους καπιταλισμούς όπως ο ελληνικός και στις πολιτικές συνέπειες που αυτά μπορούν να προκαλέσουν. Ο Μητσοτάκης στη ΔΕΘ προσπάθησε να δηλώσει πιο καθησυχαστικός για τις προοπτικές μιας νέας διεθνούς ύφεσης («δεν συμμερίζομαι τα πιο απαισιόδοξα σενάρια»), όμως τα γιατροσόφια που είχε να προτείνει, είναι απόδειξη της πλήρους αμηχανίας της αστικής ηγεσίας μπροστά στις διεθνείς προοπτικές (από τα γιατροσόφια αυτά ξεχώρισε, ασφαλώς, η έκκληση του ακραιφνούς νεοφιλελεύθερου Κυρ. Μητσοτάκη προς τη Γερμανία, για να αλλάξει πολιτική προς… κεϊνσιανή κατεύθυνση…). 

Γι’ αυτό ο πρωθυπουργός φρόντισε να αφήσει ανοιχτές όλες τις πιθανότητες «ευρύτερης» πολιτικής συνεννόησης. Είτε σχετικά με τα ζητήματα του Προέδρου της Δημοκρατίας και του εκλογικού νόμου, είτε σχετικά με κάποια πιο άμεσα και «πιπεράτα» ζητήματα. Ερωτηθείς π.χ. σχετικά με την προοπτική νομιμοποίησης των ιδιωτικών ΑΕΙ –ένα θέμα εμβληματικό για τη νεοφιλελεύθερη τάση της ΝΔ και τον Μητσοτάκη ειδικότερα– έκλεισε το θέμα με την «ξερή» δήλωση: «δεν προτίθεμαι να κάνω τίποτα που θα υπερβαίνει το Σύνταγμα». Ερωτηθείς σχετικά με τις διώξεις στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, που κατ’ επανάληψη είχε υποσχεθεί στην προηγούμενη Βουλή, έκλεισε επίσης το θέμα με τη δήλωση: «δεν θα επιτρέψω να μετατραπεί η Βουλή σε βιομηχανία εξεταστικών επιτροπών». Είναι φανερό ότι άμεσος στόχος αυτού του χειρισμού είναι να μείνει ανοιχτός ο δίαυλος επικοινωνίας με το ΚΙΝΑΛ και τη Φώφη Γεννηματά, αλλά, εξ αντικειμένου, η διάψευση των ρεβανσιστικών υποσχέσεων των Σαμαρά, Γεωργιάδη, Βορίδη κ.ο.κ. αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο «πολιτικής συνεννόησης» και με τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλ. Τσίπρα, εάν και εφόσον το απαιτήσουν οι συνθήκες…

Χειροπιαστά δώρα 

Όμως πίσω από αυτό το «βελούδινο γάντι» της κεντρώας γλώσσας εύκολα μπορεί να διακρίνει κανείς τη σιδερένια απόφαση για την κατά απόλυτη προτεραιότητα εξυπηρέτηση των πιο προωθημένων απαιτήσεων των καπιταλιστών. 

Τα γεράκια της αγοράς στη φετινή ΔΕΘ δεν πήραν μόνο τη γενικόλογη υπόσχεση για μια πιο «business friendly» διακυβέρνηση. Πήραν συγκεκριμένα, χειροπιαστά δώρα:

• Η μείωση της φορολογίας των κερδών από το 28% στο 24% φέτος και στο 20% από του χρόνου, αλλά και των μερισμάτων από το 10% στο 5%, είναι μια άμεση (αφού το μέτρο θα εφαρμοστεί από το τρέχον οικονομικό έτος) και γενναιόδωρη ενίσχυση των καπιταλιστών. Ενίσχυση που θα συνεχιστεί με την εξαγγελθείσα μείωση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών στο 5%. 

Το δώρο επεκτείνεται στην τριετή «αναστολή» ΦΠΑ στον κατασκευαστικό τομέα (σε μια περίοδο που οι ΑΕ του κλάδου ετοιμάζονται για μεγάλα «έργα», βλέπε Λάτσης-Ελληνικό κ.ά.) και στη γενικότερη «απελευθέρωση» των επενδυτών από κάθε περιβαλλοντική, πολεοδομική κ.ο.κ. προϋπόθεση, μέσα στο τάχα «αντιγραφειοκρατικό» κλίμα που υποσχέθηκε ο Μητσοτάκης (βλ. El Dorado Gold, Cosco κ.ά.). 

• Οι αντιδραστικές αλλαγές στην εργασιακή νομοθεσία είναι επίσης ένα σημαντικό δώρο. Ο Μητσοτάκης εξήγγειλε την κατάργηση του ν.1264, που –παρά τα προβλήματά του– «χρωματίζεται» από τον αέρα της μεταπολίτευσης και τις εργατικές κατακτήσεις εκείνης της εποχής. Οι καπιταλιστές παίρνουν ήδη την κατάργηση της υποχρέωσης να αιτιολογούν τις απολύσεις, την κατάργηση της ευθύνης του πραγματικού εργοδότη, όταν χρησιμοποιεί «εργολαβικούς» απασχολούμενους, την πλήρη διάβρωση της ισχύος των κλαδικών συμβάσεων και –κυρίως!– την πλήρη υπονόμευση της δυνατότητας κήρυξης απεργίας με τη θεσμοθέτησης των ηλεκτρονικών ψηφοφοριών και προϋποθέσεων πλειοψηφίας που είναι κυριολεκτικά άπιαστες στις σημερινές συνθήκες. 

• Το μεγάλο πλιάτσικο προκηρύχθηκε με την επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων. Στη διάθεση των «αγορών» θα τεθούν τα κεφάλαια των επικουρικών συντάξεων, η ολοκλήρωση της αρπαγής του αεροδρομίου στα Σπάτα, των ΕΛΠΕ και της ΔΕΠΑ, ενώ καθοριστικής σημασίας για όλους μας (αλλά και για το συσχετισμό δύναμης μεταξύ των καπιταλιστών στην Ελλάδα) θα είναι η μοίρα της ΔΕΗ.

Αντίστροφα, οι λεγόμενες «παροχές», τα μέτρα που αφορούν τη βελτίωση της ζωής των εργαζομένων και των λαϊκών νοικοκυριών περιορίστηκαν κυριολεκτικά σε ψίχουλα. Η μείωση του συντελεστή φορολόγησης φυσικών προσώπων από το 22% στο 9% για εισόδημα μέχρι 10.000 είναι κυριολεκτικά κοροϊδία, γιατί για τα πρώτα 8.600 ευρώ στο εισόδημα του καθενός ισχύει (για την ώρα…) το αφορολόγητο. Η μείωση του ΕΝΦΙΑ μεσοσταθμικά, θα ευνοήσει σημαντικά τις μεγάλες περιουσίες, εν μέρει τη «μεσαία τάξη», αλλά για τα μικρά νοικοκυριά αυτός ο φόρος θα παραμείνει ασήκωτος. Το ίδιο ισχύει και για τον ΦΠΑ, τον πιο «σκληρό» φόρο πάνω στη λαϊκή κατανάλωση, που ο Μητσοτάκης δήλωσε ότι θα αφήσει ανέγγιχτο ως το τέλος της τετραετίας. 

Παρεμπιπτόντως, την παραμονή της πρωθυπουργικής ομιλίας ανακοινώθηκαν τα στοιχεία που δείχνουν ότι οι μεγάλες εμπορικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα είναι «πρωταθλητές» σε πανευρωπαϊκό επίπεδο στη φοροκλοπή, αφού παρακρατούν πάνω από 30% του εισπραχθέντος ΦΠΑ. Η λεία από αυτή την κλοπή είναι κολοσσιαία (ξεπερνά κατά πολύ το σύνολο της είσπραξης από τον ΕΝΦΙΑ) και αποδεικνύει ότι ο ΦΠΑ λειτουργεί και ως μια κρυφή επιχορήγηση των επιχειρήσεων. Γι’ αυτή τη ληστεία, όπως και συνολικότερα για την τεράστια φοροκλοπή και εισφοροκλοπή του κεφαλαίου στην Ελλάδα, ο Μητσοτάκης δεν είχε τίποτα συγκεκριμένο να μας πει. 

Άσφαιρα πυρά του ΣΥΡΙΖΑ

Η κριτική του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι σε αυτή την εξαιρετικά αντιδραστική πολιτική υπήρξε κυριολεκτικά αστεία. Έκαναν λόγο για αναβολή της διαπραγμάτευσης για μείωση των αιματηρών πλεονασμάτων 3,5% επί του ΑΕΠ (που συμφώνησε με τους δανειστές ο… Τσίπρας) και κατηγόρησαν τη ΝΔ ότι καθυστερεί τη μείωση του χαρατσιού της διαβόητης «Εισφοράς Αλληλεγγύης» και του «τέλους επιτηδεύματος» (που η κυβέρνηση Τσίπρα άφησε ανέγγιχτα επί 4 χρόνια…). Πρόκειται κυριολεκτικά για άσφαιρα πυρά. Στην ουσία ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγορεί τη ΝΔ ότι καπηλεύεται την πολιτική του Τσίπρα και ότι προσπαθεί να αντλήσει «πολιτική υπεραξία» μέσα από τη… συνέχισή της. 

Αυτή η κριτική αποδεικνύει την πραγματική πολιτική «σύγκλιση» μεταξύ των δύο κομμάτων, αποδεικνύει ότι η νεοφιλελεύθερη επιτάχυνση του Μητσοτάκη πατάει πάνω στα «κεκτημένα» της εποχής Τσίπρα, συνεχίζει –με τακτικές τομές και λιγότερες ιδεολογικές αντιφάσεις– στο δρόμο που χάραξε το Μνημόνιο 3. Όπως άλλωστε υπογράμμισε ο Μητσοτάκης, τίποτα δεν θα αλλάξει χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των δανειστών, θέτοντας ως προϋπόθεση για τη μείωση των αιματηρών πλεονασμάτων τη θετική εισήγηση της… Κριστίν Λαγκάρντ. 

Εκεί που η συνέχεια της πολιτικής αποδείχθηκε πέρα από κάθε αμφιβολία ήταν η «κωλοτούμπα» του Μητσοτάκη σχετικά με τη συμφωνία των Πρεσπών. Φυσιολογικά και χωρίς σημαντικούς πολιτικούς τριγμούς ο επικεφαλής της Δεξιάς δήλωσε ότι θα επαγρυπνεί για την εφαρμογή της ακραία φιλοαμερικανικής και νατοϊκής πολιτικής που επέβαλε ο Αλ. Τσίπρας. Ακριβώς επειδή η συμφωνία των Πρεσπών αποτύπωνε τα συμφέροντα του ελληνικού κεφαλαίου και κράτους για στενότερη σύνδεση με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, ο Κυρ. Μητσοτάκης έχει σήμερα τη δυνατότητα να κάνει ανέξοδα αυτή την προαναγγελθείσα κωλοτούμπα. Όσοι ποντάρισαν κι εξακολουθούν να ποντάρουν στο χαρτί του έξαλλου εθνικισμού σαν μια, τάχα, αποτελεσματική αντιπολιτευτική βάση βρίσκονται σήμερα εκτός τόπου και χρόνου. 

Ενάντια στην πολιτική που εξήγγειλε ο Μητσοτάκης στη ΔΕΘ η μοναδική ουσιαστική αντιπολίτευση που μπορεί να περιμένει κανείς είναι από τα κάτω και από τη ριζοσπαστική Αριστερά. Που θα χρειαστεί να ανασυνταχθεί με τον ταχύτερο τρόπο από την πολιτική ήττα στις εκλογές του Ιούλη και να προσπαθήσει να αναμετρηθεί με το καθήκον της οργάνωσης των αγώνων αντίστασης των εργαζομένων και της νεολαίας.

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά