Η διεθνής εξάπλωση, η διάρκεια και η επιμονή του κύματος εξεγέρσεων σε διάφορες γωνιές του πλανήτη αποδεικνύουν ότι πρόκειται για κάτι πολύ «βαθύτερο» από μεμονωμένα, συγκυριακά «ξεσπάσματα».
Ένας μεγάλος διεθνής κατάλογος περιλαμβάνει: Πουέρτο Ρίκο, Αϊτή, Εκουαδόρ, Χιλή, Βολιβία, Αλγερία, Σουδάν, Λίβανος, Ιράκ, Χονγκ Κονγκ, Καταλονία, Γαλλία. Στις περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις, οι μαζικές «άγριες» κινητοποιήσεις συνεχίζονται επί βδομάδες (ή και μήνες!).
Η φλόγα καίει πιο έντονα στην «περιφέρεια» του διεθνούς καπιταλισμού, με κέντρο δύο κρίσιμες περιοχές, με τη δική τους ιστορία και τους δικούς τους ανοιχτούς λογαριασμούς: τη Λατινική Αμερική όπου η μέθοδος της εξέγερσης επιστρέφει μετά από χρόνια για να απαντήσει στη δεξιά επιθετικότητα και τη νεοφιλελεύθερη παλινόρθωση και τον αραβικό κόσμο, όπου εξελίσσεται ένας «δεύτερος γύρος» του κύματος αραβικών εξεγέρσεων που ξέσπασε το 2011 και ηττήθηκε γύρω στα 2013.
Προφανώς η κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή και αφορά τις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε χώρας. Αλλά είναι κοινή παραδοχή των πιο σοβαρών αναλυτών (συμπεριλαμβανομένων εκείνων του αντιπάλου) ότι πρόκειται για «διεθνές κύμα» και ως τέτοιο πρέπει να ερμηνευτεί και να αντιμετωπιστεί.
Δεν πρόκειται για «εξωτικά» φαινόμενα, που αφορούν αποκλειστικά την «περιφέρεια». Το «κέντρο» του διεθνούς καπιταλισμού, όσο κι αν δείχνει πιο «τακτοποιημένο», δεν είναι απρόσβλητο. Αξίζει να θυμόμαστε ότι η Χιλή υπήρξε διαφημισμένη ως η πιο σταθερή, λιγότερο «λατινοαμερικάνικη» και περισσότερο «δυτικότροπη» χώρα της περιοχής. Κυρίως αξίζει να θυμόμαστε ότι τα Κίτρινα Γιλέκα στη Γαλλία, που συμπληρώνουν ένα χρόνο κινητοποιήσεων, αλλά και το κίνημα «Δημοκρατικό Τσουνάμι» στην Καταλονία, έφεραν σε ευρωπαϊκό έδαφος «μεθόδους» και «πρακτικές» που συναντά κανείς στις εξεγέρσεις των αδελφιών μας του παγκόσμιου «Νότου».
Τι είναι αυτό που ενώνει όλες αυτές τις εξεγέρσεις μεταξύ τους; Ο πρωταγωνιστικός ρόλος της νεολαίας είναι πραγματικός, αλλά αυτές οι εξεγέρσεις δεν είναι υπόθεση μόνο μιας γενιάς. Αφορά όλους όσους ζούμε στον «κόσμο που διαμορφώθηκε μετά την κρίση του 2007», ο οποίος είναι ασφυκτικός για εκατομμύρια ανθρώπους. Είναι αυτή η συσσωρευμένη οικονομική-κοινωνική πίεση, η απουσία οποιασδήποτε (συλλογικής ή ατομικής) ορατής προοπτικής που ξεσπά σήμερα και βάζει φωτιά στον πλανήτη.
Οι εξεγέρσεις εκφράζουν μια γενικευμένη «απόρριψη» της υπάρχουσας κατάστασης πραγμάτων, που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί από τις κυρίαρχες τάξεις. Η υποχρέωσή τους να καταφεύγουν σε ελιγμούς και μικρο-υποχωρήσεις υπογραμμίζει τη δύναμη των «από κάτω» όταν εξεγείρονται. Αλλά κεντρική γραμμή-απάντηση των «από πάνω» είναι η κατακόρυφη κλιμάκωση της κρατικής καταστολής και του πιο ακραίου αυταρχισμού. Ακόμα κι όπου πιέζονται σε ελιγμούς, αυτοί πάντοτε συνοδεύονται από τη «σιδερένια γροθιά» του κράτους. Ο στρατός στους δρόμους της Χιλής ή της Γαλλίας, οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και η αναστολή δημοκρατικών ελευθεριών, η αγριότητα μηχανισμών καταστολής που παίρνουν το «πράσινο φως» να ξεσαλώσουν περιγράφουν αφενός πόσο αδίστακτος είναι ο αντίπαλος. Αλλά περιγράφουν αφετέρου μια βαθιά «κρίση ηγεμονίας», όπου οι κυβερνήσεις καταφεύγουν στα πιο ακραία μέτρα που έχουν στο οπλοστάσιό τους ως απάντηση στην αμφισβήτηση και τις προκλήσεις που θέτει η δράση των «από κάτω».
Και αυτή η εικόνα –η αυταρχική στροφή ενός πολιτικού συστήματος που «δεν πείθει» πια, αφορά επίσης τους πάντες και στη «Δύση».
Ο κάμπος είναι ξερός και σπίθες θα υπάρξουν. Το ζήτημα είναι να ετοιμαζόμαστε ώστε οι μελλοντικές εξεγέρσεις να έχουν και την Αριστερά τους…
