Ελληνοτουρκικός ανταγωνισμός: Οι «εντιμότατοι φίλοι» της Ελλάδας στην περιοχή

Εν προκειμένω, το ελληνικό κράτος επενδύει στις «πλάτες» των δυτικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων (βλ. σελ. 4-5) και αναβαθμίζει κατακόρυφα έναν επιθετικό μιλιταρισμό (βλ. σελ. 3). Αλλά ίσως ακόμα πιο αποκαλυπτικό είναι το «τόξο» των «επιτόπιων» συμμαχιών στην περιοχή: Αφενός, γιατί αυτές είναι πιο «επιχειρησιακές» από τη «διπλωματία». Αφετέρου, γιατί ο ελληνοτουρκικός ανταγωνισμός δε συμβαίνει «στη γυάλα»: Στην περιοχή συγκροτούνται (λιγότερο ή περισσότερο σφιχτά ή συγκυριακά) «στρατόπεδα» μέσα στα οποία εντάσσονται οι διεκδικήσεις κάθε κράτους.

Σε αυτό το πεδίο, γίνεται εμφανής η ένταξη της Ελλάδας σε ένα αντιδραστικό μέτωπο. Για τους στενότατους δεσμούς με το Κράτος του Ισραήλ, που (θα έπρεπε να) προκαλούν ντροπή σε κάθε προοδευτικό άνθρωπο έχουμε γράψει πολλά τα τελευταία 10 χρόνια -αν και η εν λόγω συμμαχία δεν σταματά να δίνει νέες αφορμές, καθώς πηγαίνει από «εμβάθυνση» σε «εμβάθυνση». Καθώς γράφονταν αυτές οι γραμμές, η «Καθημερινή» προανήγγειλε ότι «προχωρούν ταχέως νέες συμφωνίες με το Ισραήλ». 

Αυτός ο «στρατηγικός σύμμαχος» καταπατά συστηματικά εδώ και δεκαετίες κάθε έννοια του «Διεθνούς Δίκαιου», το οποίο αρέσκονται να επικαλούνται «εθνικοί» αναλυτές. Τελευταίο κρούσμα, η δολοφονία του  Ιρανού πυρηνικού επιστήμονα -που δεν είναι ο πρώτος που πέφτει θύμα τέτοιας κρατικής τρομοκρατίας- με στόχο μια ένταση που θα εμποδίσει πιθανές απόπειρες του Μπάιντεν να επαναφέρει τις ΗΠΑ στην πολιτική της «πυρηνικής συμφωνίας» του 2015. Με το λεξιλόγιο των μεγάλων ΜΜΕ, πρόκειται για τον ορισμό της συμπεριφοράς «κράτους-ταραξία», αλλά δεν είδαμε σε καμιά εφημερίδα την «ιερή οργή» με την οποία αντιμετωπίζεται ο «ταραξίας» Ερντογάν. 

Ακολούθησε η συμμαχία με την Αίγυπτο, που πηγαίνει και αυτή από «εμβάθυνση» σε «εμβάθυνση». Να θυμίσουμε ότι οι σχέσεις Αιγύπτου-Τουρκίας επιδεινώθηκαν μετά το 2013. Τότε ανακάλυψε αίφνης και το ελληνικό κράτος ότι «μοιράζεται αιώνες προϊστορίας» με το αιγυπτιακό, δηλαδή αμέσως μετά το αιματηρό πραξικόπημα του στρατηγού Αλ Σίσι που έκτοτε κυβερνά με σιδερένια καταστολή, με τους συντρόφους μας να περιγράφουν μια κατάσταση χειρότερη από εκείνη του Μουμπάρακ. Αλλά τα ΜΜΕ που έχουν πλημμυρίσει από αναφορές στον «Σουλτάνο Ερντογάν», παραδόξως δεν λένε «Φαραώ» τον Σίσι, ούτε έχουμε δει να αναπαράγεται εδώ η διεθνής φήμη του στρατηγού ως «Αιγύπτιος Πινοσέτ». 

Μεσολάβησε το φιάσκο της ανοιχτής στήριξης στον πολέμαρχο Χαφτάρ, τον επίδοξο πραξικοπηματία που έγινε γνωστός ως «Σίσι της Λιβύης» κι έφτασε να χρίζεται «εκπρόσωπος των ελληνικών θέσεων» στις διεθνείς διασκέψεις για το λιβυκό! 

Έχοντας παγιώσει τη στρατηγική συμμαχία με το Ισραήλ και με αφετηρία τη στενή σχέση με την Αίγυπτο, τα τελευταία 1-2 χρόνια γίνεται μια προσπάθεια να ενισχυθεί η «αραβική συνιστώσα» του πλέγματος των ελληνικών συμμαχιών. Αυτό παρουσιάζεται δημαγωγικά ως «πολυδιάστατη» ή και «ειρηνική» εξωτερική πολιτική, αφού -λέει- «έχουμε δεσμούς και με το Ισραήλ και με τον αραβικό κόσμο». Μόνο που ο «αραβικός κόσμος» είναι μια έννοια-λάστιχο που τσουβαλιάζει καθεστώτα και λαούς, αλλά και ετερόκλητα μεταξύ τους κράτη. 

Η «αραβική συνιστώσα» στην οποία επενδύει η κυβέρνηση Μητσοτάκη τόσο ζεστά έχει ονόματα: Πρώτα είναι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Το αντιδραστικό κράτος που χρηματοδοτεί μισθοφορικούς στρατούς για να παρεμβαίνει σε μια σειρά χώρες (Λιβύη, Σουδάν, Υεμένη) κι επιχειρεί τα τελευταία χρόνια να βγει από σκιά της Σαουδικής Αραβίας, αναλαμβάνοντας έναν πιο ενεργό ρόλο στους αντιδραστικούς σχεδιασμούς στην περιοχή. Με τα ΗΑΕ υπογράφηκε πρόσφατα μια διμερής στρατιωτική συμφωνία, όπου το ένα κράτος δεσμεύεται να υπερασπιστεί την «εδαφική ακεραιότητα» του άλλου. Μια σειρά στρατιωτικών ασκήσεων των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων και των συμμάχων τους έχει διευκολύνει τη στρατιωτική «έξοδο» των Εμιράτων προς την ανατολική Μεσόγειο. Πιο πρόσφατη η διαβόητη άσκηση «Μέδουσα», όπου φέτος διαφημίστηκε ιδιαίτερα η προσθήκη των ΗΑΕ στο πλευρό των Αιγύπτου-Γαλλίας-Κύπρου. Στον ελληνικό Τύπο, η εν λόγω συμμαχία δεν παρουσιάζεται με τους πιο ειρηνικούς όρους: Τα ΗΑΕ αποτελούν αντικείμενο θαυμασμού ως «Σπάρτη της Αραβικής Χερσονήσου» (λόγω της δρακόντειας αναβάθμισης του μιλιταρισμού). 

Ασφαλώς μετά τα ΗΑΕ, ήταν θέμα χρόνου να «τρέξουν» και οι δεσμοί με την ανώτατη ηγεσία της μαύρης αντίδρασης στην περιοχή: Το Βασίλειο των Σαούντ. Το φλερτ είχε αρχίσει με την αποστολή ελληνικών πυραύλων για να «φυλάνε» την βασιλική οικογένεια από τους Υεμένιους αντάρτες Χούθι, των οποίων η πατρίδα ισοπεδώνεται συστηματικά εδώ και χρόνια από το συνασπισμό των -φίλων και συμμάχων- Σαουδική Αραβία και ΗΑΕ (με τη συνδρομή και της Αιγύπτου). Ο ίδιος συνασπισμός το 2011 είχε πνίξει στο αίμα την αντιμοναρχική εξέγερση στο Μπαχρέιν, με απόβαση στρατού και αστυνομίας. Πλέον πυκνώνουν τα δημοσιεύματα για αναβάθμιση των σχέσεων της Ελλάδας και με το σκοτεινό Βασίλειο των Σαούντ. Από σκέψεις ενίσχυσης της «μισθοφορικής» σχέσης που αναπτύσσουν οι Σαούντ με τις ένοπλες δυνάμεις συμμάχων τους (όπου αναλαμβάνουν όλα τα έξοδα για φιλοξενία-συντήρηση οπλικών συστημάτων ή και ανθρώπινου δυναμικού που θα προστατεύει το Βασίλειο) μέχρι το γνωστό «νέες συμφωνίες». 

Ασφαλώς όλα αυτά τα στρατιωτικά αλισβερίσια δεν έχουν τίποτε το «ειρηνικό». Δεν έχουν επίσης τίποτε το «δημοκρατικό»: Απέναντι στον  «Σουλτάνο», απευθυνόμαστε σε μονάρχες, εμίρηδες, βασιλικές οικογένειες, δικτάτορες κι ένα κράτος-απαρτχάιντ. Δεν έχουν όμως και τίποτε το «πολυδιάστατο» -όσον αφορά το καυτό θέμα της Παλαιστίνης. Η επισημοποίηση της στρατηγικής συμμαχίας με τα ΗΑΕ ήρθε αμέσως μετά την επίσημη εγκατάλειψη της Παλαιστίνης από τους Εμίρηδες με την αποκατάσταση σχέσεων ΗΑΕ-Ισραήλ. Αντίστοιχα, δεν είναι σύμπτωση ότι η επερχόμενη σύσφιξη δεσμών με τη Σαουδική Αραβία έρχεται στο φόντο μιας σκανδαλώδους «μυστικής» τριμερούς συνάντησης όπου μαζί με τον Πομπέο, βρέθηκαν από κοντά ο Νετανιάχου με τον Πρίγκηπα Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, για να εμβαθύνουν την συνεργασία τους.  

Είναι κοινό μυστικό ότι τα πιο αντιδραστικά αραβικά καθεστώτα κινούνται σε τροχιά αντιπαράθεσης με την Τουρκία και το Ιράν (βλ. και απόφαση του Αραβικού Συνδέσμου του καλοκαίρι που στοχοποιούσε αυτές τις δύο χώρες για «αποσταθεροποιητικές ενέργειες στη Μέση Ανατολή»). Με κριτήριο τις ανάγκες αυτής της αντιπαράθεσης, προωθείται η σύσφιξη των σχέσεών τους με το Κράτος του Ισραήλ και η επίσημη εγκατάλειψη του παλαιστινιακού αγώνα (κενό το οποίο καλύπτουν -για δικούς τους ιδιοτελείς λόγους- η Άγκυρα και η Τεχεράνη). Σε αυτήν την «διάταξη δυνάμεων», το ελληνικό κράτος έχει διαλέξει μεριά, παίζοντας μάλιστα δραστήριο ρόλο στην προώθηση αυτού του φιλοπόλεμου κι αντιδραστικού «τόξου» Ισραήλ-αραβικών καθεστώτων…

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά